Kwartalnik Boyma

Kwartalnik Boyma – nr 1 (19)/2024

W związku ze zmianą rządu w Warszawie w Instytucie Boyma postanowiliśmy przygotować cykl raportów „nowego otwarcia” w relacjach z najważniejszymi państwami Azji - do przeczytania w najnowszym Kwartalniku Boyma.

Pobierz ten materiał w  PDF

Instytut Boyma 02.03.2024

Świat się zmienia i nie ma pewności dokąd zmierza. Niektórzy myśliciele, jak Kishore Mahbubani czy Parag Khanna – twierdzą, że przyszłość świata leży w Azji. Z kolei badacze pokroju Xioming Huanga i Michaela Auslina głoszą, że kontynent ten ma najlepsze lata rozwoju już za sobą.

Niezależnie od długoterminowych perspektyw, wiele kluczowych procesów koncentruje się obecnie w Azji i na Pacyfiku. Jest wysoce prawdopodobne, że najbliższe lata będą nadal okresem zarówno relatywnie szybkiego wzrostu gospodarczego w tym makroregionie, jak i silnych tarć geopolitycznych. Warto pamiętać, że poza Ukrainą i Bliskim Wschodem, które obecnie pogrążone są w wojnach, Tajwan, Półwysep Koreański i Morze Południowochińskie to przynajmniej trzy z potencjalnych punktów zapalnych na światowej mapie konfliktów. Jednak mimo utrzymującego się ryzyka związanego z tymi napięciami, do tej pory gospodarki regionu potrafiły zachować silny wzrost. Przypomnijmy, że 2024 to kolejny rok, w którym Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje znacznie szybszy rozwój w regionie Azji niż gospodarki globalnej w ogóle (4,5 proc. wobec 3,1 proc.).

Dynamika procesów gospodarczych i politycznych w Azji będzie ma i będzie miała swoje konsekwencje dla Polski i Europy. Jak zauważył Andrew Michta, oba te teatry – europejski i wschodnioazjatycki – są ze sobą silnie powiązane. Choćby dlatego Polska powinna zmianom w Azji dokładnie się przyglądać i prowadzić aktywną politykę wobec kontynentu, powiązaną z innymi celami naszej polityki zagranicznej.

Dlatego w związku ze zmianą rządu w Warszawie w Instytucie Boyma postanowiliśmy przygotować cykl raportów „nowego otwarcia” w relacjach z najważniejszymi państwami Azji. Naszym celem było zarówno podsumowanie stanu obecnego, zwrócenie uwagi na silne i słabsze strony dotychczasowej polityki i wskazanie perspektywicznych kierunków działania na przyszłość. Raporty powstały z myślą nie tylko o decydentach politycznych, ale także biznesowych, wszak coraz więcej polskich firm zaczyna zwracać uwagę na pozaeuropejskie rynki.

Pierwsze dwa raporty dotyczą Chin i Indii. Chiny to druga gospodarka globu, trapiona jednak coraz to nowymi problemami i rosnącymi napięciami politycznymi. W ostatnich latach wyraźnie uwidocznił się trend spychania gospodarki na dalszy plan przez kwestie bezpieczeństwa, zarówno w polityce wewnętrznej jaki i relacji innych stolic z Pekinem. Na tej zmianie starają się skorzystać Indie. Największe państwo subkontynentu wyprzedziło już Chiny jako najludniejsze państwo świata, a od lat cieszy się pozycją ważnego gracza w branży IT i usług dla biznesu. Indie przejmują więc rolę „ziemi obiecanej” dla inwestorów, kraju o niskich kosztach pracy i potencjalnie niezwykle chłonnym rynku. Cytując podtytuł książki Sebastiana Domżalskiego „Indie w światowej gospodarce”, można powiedzieć, że indyjski słoń pragnie latać. Jak wysoko uda mu się jednak wzbić i ile mogą na tym skorzystać polskie firmy?

Trzeci raport dotyczy Japonii i Korei Południowej. Nippon od lat jest jednym z ważniejszych inwestorów i partnerów Polski spoza Unii Europejskiej, jednak w ostatnich latach musiał ustąpić miejsca Korei. To ostatnie państwo w błyskawicznym tempie wyrosło na jednego z głównych dostawców ciężkiego sprzętu wojskowego i partnera polskiego przemysłu zbrojeniowego. Jednak możliwości współpracy tak z Koreą, jak i z Japonią są dużo większe i często leżą w mniej widowiskowych sektorach, żeby wspomnieć tylko o odnawialnych źródłach energii, elektromobilności i branży kosmicznej.

Ostatni raport dotyczy nie tyle państw, co całego regionu, do tego rzadko pojawiającego się w mediach. Chodzi o Azję Centralną. Napaść Rosji na Ukrainę otworzyła przed tamtejszymi państwami nowe możliwości redefinicji więzi łączących je z Moskwą. W ramach wielowektorowej polityki zagranicznej (i gospodarczej) widać budowę nowych, intensywnych relacji z Chinami, USA i UE. Celują w tym zwłaszcza Kazachstan i Uzbekistan, które zwróciły baczniejszą uwagę także na Polskę. Nie powinno być tutaj zaskoczenia, wszak polskie firmy są obecne na tamtejszych rynkach już od lat, co daje duży potencjał rozwojowy.

Raporty te powstały dzięki wieloletniej współpracy z portalem wnp.pl, gdzie Instytut Boyma regularnie publikuje swoje analizy. Jesteśmy wdzięczni całemu zespołowi tego serwisu informacyjnego, szczególnie Rafałowi Kergerowi i Aleksandrze Helbin, dzięki którym wydaliśmy już ponad tysiąc tekstów. Także pierwsze wersje raportów w wersji polskiej po raz pierwszy ukazały się na tym portalu. Dziękujemy za tę współpracę i możliwość przedruku tekstów.

czytaj więcej

Tydzień w Azji #150: Największa demokracja świata przed trudnym testem

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Kazachstan – jakie wnioski wyciągnie zagraniczny biznes ze styczniowej rewolty?

Styczeń zachwiał wypracowanym przez dekady wizerunkiem Kazachstanu jako bezpiecznej przystani dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Azji Środkowej. Najpierw przez kraj przetoczyła się krwawa rewolta, a następnie region dotknął blackout. Co na to międzynarodowy biznes?

Azjatech #239: USA kuszą Samsunga miliardami dolarów. Tak chcą pokonać Chiny

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #126: Nowa umowa atomowa Kazachstanu z Chinami

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji: Nacjonalizm i woda. Starcia na pograniczu tadżycko-kirgiskim

Ważnym aspektem tych wydarzeń jest sprawa dostępu do wody, której zasoby kurczą się  w Azji Centralnej. Podobnych konfliktów na znacznie większą skalę można się spodziewać w kolejnych latach.

Tydzień w Azji #211: Ostatnie bastiony demokracji padają w Kambodży

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Kurs on-line: “Conflict Resolution and Democracy”

Instytut Adama zaprasza do udziału w nowym kursie poświęconym rozwiązywaniu konfliktów i wspomaganiu procesów demokratycznych z pomocą metody Betzavta. Zajęcia prowadzone będą za pośrednictwem platformy ZOOM.

Nie zawsze diabły. Różne strategie wobec inności w kinie KRLD

„Inni” to dla Ryszarda Kapuścińskiego przede wszystkim „nie-Europejczycy”. Analogicznie w kinematografii KRLD „innym” jest „nie-Koreańczyk”. Od początku powstania Korei Północnej jej artyści operowali jasnym i dychotomicznym obrazem świata. To, co nasze, czyli uri (우리) było przedstawiane temu, co obce. Wybrzmiewająca z koreańskiej sztuki ideologia dobrze wpisuje się w przedstawioną w O gramatologii Jacques Derridy logikę […]

Możliwości inwestycji polsko-japońskich w świetle umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Japonią

1 lutego 2019 roku weszła w życie Umowa o Wolnym Handlu między Unią Europejską a Japonią. Zwana jest FTA (Free Trade Agreement) lub EPA (Economic Partnership Agreement), a wśród jej założeń jest zacieśnienie partnerstwa gospodarczego między UE a Japonią. Ponieważ “postanowienia Umowy są wiążące dla państw członkowskich UE, w tym Polski, od dnia wejścia jej w życie” (Żołnacz-Okoń 2019), będzie miała duże znaczenie dla polskiej gospodarki, a także dla polsko-japońskiego bilansu handlowego.

Spór między USA a Chinami i Rosją to prezent dla Korei Północnej

Anna Grzywacz rozmawia o Półwyspie Koreańskim z Oskarem Pietrewiczem, analitykiem PISM i autorem książki "Spór o Koreę. Rola USA i Chin w kształtowaniu bezpieczeństwa międzynarodowego na Półwyspie Koreańskim".

Debata: Trzy lata po werdykcie Stałego Trybunału Arbitrażowego dotyczącego Morza Południowochińskiego – jaka jest przyszłość akwenu?

Serdecznie zapraszamy na panel dyskusyjny pt. "Trzy lata po werdykcie Stałego Trybunału Arbitrażowego dotyczącego Morza Południowochińskiego - jaka jest przyszłość tego akwenu?" Partnerem wydarzenia jest Instytut Socjologii UW.

Azjatech #49: Izraelskie innowacje w walce z koronawirusem

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: UE, Chiny, Turcja i Azja Centralna stawiają na Korytarz Środkowy. A Polska?

UE, Chiny, Turcja i Azja Centralna stawiają na Korytarz Środkowy. A Polska? Od wybuchu wojny w Ukrainie Korytarz Środkowy stał się dystrybucyjną koniecznością.

Azjatech #29: Prawie pół miliona urządzeń 5G sprzedanych w Chinach

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #221: Chiny planują budowę atomowych kontenerowców

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Dr Nicolas Levi dla portalu PolskieRadio24.pl o próbach rakietowych Korei Północnej

Informujemy, że nasz analityk dr Nicolas Levi udzielił wywiadu dla portalu PolskieRadio24.pl. Tematem rozmowy były próby rakietowe Korei Północnej, ich wpływ na amerykańską politykę w regionie i zachowanie chińkich władz.

Tydzień w Azji #199: Drogi Niemiec i Chin zaczynają się rozchodzić

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #65: Chińska wiedza z pomocą dla domowych zwierzaków

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Relacje chińsko-afgańskie

Wraz z końcem sierpnia 2021 roku, zakończyła się „najdłuższa wojna Stanów Zjednoczonych”. Dzień 15 sierpnia okazał się punktem kulminacyjnym, gdyż po 20 latach Kabul – stolica Afganistanu, znów znalazł się w rękach Talibów. Sytuacja ta wywołała niespotykany chaos.

Tydzień w Azji: Indyjski rynek farmaceutyczny w czasie pandemii COVID-19

Masowe rozprzestrzenianie się koronawirusa sprawiło, że Indie stanęły do wyścigu z czasem, którego zwieńczeniem ma być stworzenie szczepionki na tę chorobę. Indyjski rynek farmaceutyczny może odegrać kluczową rolę w tym przedsięwzięciu.

RP: Azja Centralna – jak biznes robią tam Brytyjczycy?

Azja Centralna, choć odgrywa istotną rolę w światowej geopolityce, nadal nie jest postrzegana w wielu państwach jako rynek opłacalnych inwestycji. Również polscy przedsiębiorcy operują tam w niewielkim stopniu.

Tydzień w Azji #264: Chiny wyłożyły karty na stół. Mówią o pobudzeniu gospodarki i szykowaniu się na wojnę

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Newsweek: Indie zaczną się dystansować, gdy Rosja osłabnie.

Indie najbardziej obawiają się, że dojdzie do użycia broni jądrowej w trakcie wojny w Ukrainie. I to jest coś, o czym potrafią rozmawiać nawet z Chinami, dla których to także jest czerwona linia.

Utrata twarzy na rzecz maseczki – chińska dyplomacja maseczkowa

Trudno wyobrazić sobie inny symbol pandemii Covid-19 niż maseczka ochronna. Niepozorny kawałek materiału stwarza nie tylko poczucie bezpieczeństwa i ochrony przed wirusem, ale także staje się elementem polityki zagranicznej. Czy dyplomacja maseczkowa spełni pokładane w niej nadzieje, a może przyczyni się do utraty twarzy Chin na arenie międzynarodowej?