
Pod wpływem pandemii i jej następstw sformułowanie „wiek Azji” w ciągu ostatniego roku ze sfery literackiej metafory czy projekcji przyszłości przeniosło się znacznie bliżej opisu rzeczywistości. W najnowszym numerze periodyku Zespół Instytutu Boyma analizuje przemiany kontynentu, który w coraz większym stopniu oddziałuje na świat. Autorki i autorzy opisują dziedziny tak różne, jak zmiany w polityce narkotykowej, klimatycznej i historycznej azjatyckich państw oraz analizują sytuację bezpieczeństwa w regionie. Zastanawiamy się też, jak wypracować polską strategię wobec Azji, która pozwoliłaby na prowadzenie aktywnej i skoordynowanej polityki zagranicznej na wielu poziomach.
Jednak tym razem najwięcej uwagi poświęcamy gospodarczej „sferze cienia”, a więc tym wszystkim praktykom w gospodarkach Azji, które są nielegalne, bądź zgodne z prawem, ale ukrywane i wstydliwe.
Spotkanie odbędzie się we czwartek, 21 stycznia 2021 o godzinie 19:00 za pośrednictwem platformy Zoom. Do udziału w dyskusji oraz spotkaniu online z autorami i autorkami Instytutu Boyma zapraszamy wszystkich zainteresowanych – wystarczy kliknąć ten link. Na pytania dotyczące kwartalnika czekamy pod adresem kzalewski@instytutboyma.org
W dyskusji udział wezmą:
Dr Małgorzata Bonikowska, Centrum Stosunków Międzynarodowych/Think Tank
Adam Jasser, dziennikarz, TOK FM
Dr hab. Tomasz Kamiński, Uniwersytet Łódzki
Patrycja Pendrakowska, prezeska Instytutu Boyma
Roman Husarski, analityk Instytutu Boyma
Prowadzenie: dr Krzysztof M. Zalewski, redaktor najnowszego wydania Kwartalnika
Zachęcamy do zapoznania się z przedmiotem nadchodzącej dyskusji, najnowszym numerem Kwartalnika Boyma 4(6)/2020:
Czas globalnej Azji
W szczególnym momencie oddajemy do rąk – lub co najmniej na ekrany – Czytelniczek i Czytelników szósty w ogóle, a czwarty w tym roku „Kwartalnika Boyma”. Czas jest wyjątkowy, ponieważ wiele miejsc naszego globu dalej pogrążone jest w pandemii, a wyludnione ulice wielu zachodnich miast sprawiają wrażenie, jakby świat znieruchomiał. Ci, którzy z konieczności uczą się, pracują, szukają pracy czy korzystają z rozrywek wyłącznie online, mają wrażenie, że nasz świat stał się nierzeczywisty, prawie wyłącznie wirtualny. Wielu z nas, którzy z powodu choroby straciło bliskich, ma wrażenie, że cały świat pogrążył się w smutku i żałobie. Doświadczają być może w dwójnasób materialności świata. Walczący z pandemią na pierwszej linii, lekarki, pielęgniarki czy ratownicy medyczni są często na skraju wyczerpania, a wysiłek fizyczny miesza się z niesłychanymi obciążeniami psychicznymi. Ich niezwykle ciężka praca stała się w ostatnich miesiącach jeszcze trudniejsza.
Wszyscy mamy wrażenie, że świat wypadł ze swoich zwykłych torów.
Nie cały świat się jednak zatrzymał. Pandemię udało się powstrzymać na wczesnych etapach w krajach Azji Wschodniej i to ona najszybciej powróciła do życia, także gospodarczego. We wszystkich państwach, w których społeczeństwo jest posłuszne instytucjom władzy, a ona dość sprawnie zarządza usługami publicznymi, nowych przypadków zachorowań jest niewiele, a wykrywane ogniska zarazy dość szybko usuwane.
Nieuchronnie prowadzi to do sytuacji, w której centrum światowego życia gospodarczego – a z nim politycznego i być może innowacji technologicznych – coraz szybciej przenosi się nad Pacyfik, a coraz większą rolę odgrywa jego zachodnie wybrzeże, czyli Chiny, Japonia, Tajwan czy Korea Południowa.
Z europejskiego i polskiego punktu widzenia powstrzymanie pandemii i przywrócenie normalnego życia gospodarczego jest priorytetem. Jednak namawiamy w Instytucie Boyma do myślenia długofalowego, wykraczającego poza wyzwania najbliższych tygodni czy miesięcy.
Stąd zagościła na naszych łamach stała rubryka „Nowa polska polityka azjatycka”, w ramach której zastawiamy się nad celami i środkami polskiego piwotu w kierunku Azji. To ten kontynent w przewidywalnej przyszłości będzie nie tylko motorem globalnego wzrostu gospodarczego, ale też miejscem wykuwania się nowego globalnego (nie?)ładu. Przykładowo, Niemcy i Niderlandy ogłosiły niedawno własne strategie azjatyckie, nad wspólnotową strategią pracuje Unia Europejska. Chodzi więc nie o to, by przeciwstawić kierunek azjatycki innym kierunkom naszej polityki zagranicznej, ale by dokładnie wiedzieć, czego oczekujemy od naszych stosunków z Azją w ramach UE i NATO. Jak mówiliśmy na łódzkich Igrzyskach Wolności, „polska polityka zagraniczna potrzebuje mądrego piwotu w stronę Azji.
(…) Piwot w koszykówce to takie zagranie, w którym zawodniczka ma jedną nogę na ziemi, a za pomocą drugiej dynamicznie się odbija, starając się zwiększyć swoje pole manewru. Tą nogą pozostającą na ziemi w przypadku naszej polityki zagranicznej jest zakorzenienie w NATO i UE. Trzeba wykonać jednak piwot w stronę Azji, by wypracować sobie nowe możliwości w politycznej i gospodarczej grze”. W naszej polityce zagranicznej kwestie Azji zbyt długo pozostawały wypełniaczem ostatnich partii przemówień najważniejszych polityków i odizolowanych działań – skądinąd wybitnych często – dyplomatów i przedsiębiorców.
Jak w tym samym miejscu zostało powiedziane, kształtowanie tej polityki powinna cechować konsultatywność, wielopoziomowość i wielodziedzinowość. Konsultatywność oznacza zaangażowanie wielu podmiotów oraz włączenie ich idei i interesów do założeń polityki. Wielopoziomowość to równoczesne uwzględnienie zaangażowania miast, regionów i oczywiście rządowego centrum. Wielodziedzinowość w tym wypadku to polityka wobec Azji, która obejmuje na podobnych prawach sfery nauki, kultury, techniki, biznesu i bezpieczeństwa. Na poziomie operacyjnym – właśnie ze względu na szczupłość środków w Polsce – powinna cechować się jasnością celów i racjonalną alokacją zasobów.
Jako środowisko Instytutu Boyma chcemy współtworzyć polską i europejską społeczność namysłu nad nową polityką azjatycką. Organizujemy debaty, takie jak dyskusja o skuteczniejszych sposobach współpracy z Polonią i Polakami w Azji, której zapis znajdą Państwo również na stronach tego wydania. Dział zamyka ważny przegląd światowej literatury dotyczącej stosunków międzynarodowych w Azji. Polskie debaty bowiem nie mogą toczyć się w oderwaniu od dyskusji globalnych.
Jednym z istotnych trendów ostatnich dekad pozostaje zmiana polityki narkotykowej w wielu państwach świata. Wielkie zmiany zachodzą zwłaszcza w stosunku do marihuany, który z narkotyku zmienia się w używkę, a w coraz większej liczbie państw Europy i rosnącej liczbie stanów USA – także w lekarstwo. Teksty Romana Husarskiego i Karoliny Zdanowicz o polityce wobec konopi w – odpowiednio Korei Południowej i Japonii – stanowią ciekawą analizę tych globalnych trendów na przykładzie państw Azji Wschodniej.
Następny dział poświęciliśmy gospodarczej sferze cienia, a więc tym wszystkim praktykom w gospodarkach Azji, które są nielegalne, bądź zgodne z prawem, ale ukrywane i wstydliwe. Jerzy Olędzki skupił się na roli Azji Centralnej w produkcji i dystrybucji substancji, z których wytwarza się twarde narkotyki. Magda Sobańska pisze o korupcji, nie tylko zresztą w Kirgistanie, choć formalnie o tym państwie opowiada jej tekst. Filip Walczak zastanawia się nad teraźniejszością i przyszłością piractwa morskiego w Azji, które niestety nie jest domeną jedynie filmów z Johnny’m Deppem w roli głównej.
Mateusz Moczyński przedstawia gospodarkę Hongkongu, skupiając się na kilku rodzinach, które rządziły tą metropolią. To zdecydowanie brzydszy obrazek niż ten, który znamy, z tradycyjną wedutą zdominowaną przez wysokościowce. Andrzej Pieniak pisząc o koreańskich czebolach, nie mówi tylko o ich niewątpliwym globalnym sukcesie gospodarczym, ale przede wszystkich o szczególnych – i nie zawsze czystych – związkach z koreańską klasą polityczną. Magdalena Rybczyńska przedstawia zaś sylwetki indyjskich guru, którzy w wielu wypadkach są nie tylko nauczycielami duchowości, ale potrafią na tym także zbić niekiedy pokaźną fortunę. Żadnego z tekstów tego działu nie warto zapewne traktować jako przewodnika biznesowego.
Pandemia przesłoniła wiele dotychczasowych kryzysów. Problemy wywołane globalnym ociepleniem są tak poważne, że kryzysu klimatycznego przesłonić nie zdołała. Dawid Juraszek przybliża koncepcję uchodźcy klimatycznego, pojęcia odnoszącego się do osoby, która musiała wyemigrować z miejsca swojego zamieszkania na skutek zjawisk spowodowanych zmianami klimatycznymi. Jakub Kamiński przedstawia chiński plan neutralności węglowej do 2060 r. To ważna deklaracja państwa odpowiadającego obecnie za największą część globalnych emisji. O tym, że to jest część szerszego procesu świadczy fakt, że inne kraje Azji Wschodniej – Korea i Japonia – chcą osiągnąć neutralność klimatyczną o dekadę wcześniej.
Autorzy i autorki tekstów działu „Bezpieczeństwo i konflikt” podeszli do tematu w różnorodny sposób. Paweł Behrendt wyczerpująco opisał japońskie dylematy dotyczące obrony przeciwrakietowej. Jakich systemów użyć? Gdzie je umieścić? Przed jakimi zagrożeniami mają chronić? Polecam wszystkim, którzy interesują się strategicznymi dylematami wojskowymi.
W swoim debiucie na łamach naszego kwartalnika Waldemar Jaszczyk tłumaczy powody i sposoby zaangażowania Chin w misje pokojowe ONZ. Państwo Środka w ciągu kilkudziesięciu lat stało się pod tym względem jednym z ważnych dostawców zbiorowego bezpieczeństwa, choć wielu zauważa, że przy okazji bardzo umiejętnie realizuje swoje konkretne interesy strategiczne. Chiny dostarczają więc dobro publiczne, same z tego korzystając.
Patrycja Pendrakowska podeszła do kwestii bezpieczeństwa i konfliktów w inny sposób: komunikacyjny. Rozmawiając z Uki Maroshek, zastanawiają się nad pożytkami z filozofii i ze stworzonej przez tę ostatnią metody “Betzavta”. “Może ona być stosowana w każdej sferze, w której ludzie muszą zajmować się procesem partycypacji i rozwiązywania konfliktów”. Wygląda na to, że to metoda bardzo uniwersalna.
Autorzy ostatniej części naszego kwartalnika zajmują się historią. To znaczy zarówno wydarzeniami przeszłymi, jak i polityką pamięci, czyli sposobem, w jaki elity chciałyby, by przeszłość była pamiętana. Wiktor Nycz prowadzi nas przez historię japońskich podręczników do historii, by pokazać powody, dla których rozliczenie się z wojenną przeszłością było w Japonii co najwyżej połowiczne. Waldemar Jaszczyk w swoim drugim tekście pisze zaś o Chinach i ich politycznej pamięci wojny koreańskiej. W ostatnim artykule działu i całego numeru Sabina Rakoczy opowiada historię Kościoła Katolickiego w komunistycznych Chinach. Tym z państwa, którzy są ciekawi, czemu ten kościół nie jest w Państwie Środka w katakumbach, tekst polecam szczególnie.
Wydanie zbioru nie byłoby możliwe bez pracy wielu ludzi. W tym miejscu szczególnie chciałbym podziękować Wiktorowi Nyczowi, który oprócz napisania własnego artykułu, włożył wiele wysiłku w przygotowanie kwartalnikowych tekstów do druku. Ten numer – ani żaden dotychczasowy – nie uzyskałby swego ostatecznego kształtu, gdyby nie praca i kreatywność Karoliny Załęgowskiej, której w imieniu całego zespołu Instytutu Boyma serdecznie dziękuję.
Krzysztof M. Zalewski
czytaj więcej
Azjatech #239: USA kuszą Samsunga miliardami dolarów. Tak chcą pokonać Chiny
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
W Instytucie Boyma wychodzimy z nową inicjatywą, która ma na celu pokazanie aktywności tej - często mniej widocznej - połowy społeczeństwa. Będziemy pisać, o tym, co kobiety myślą, mówią i robią. Będziemy też nagłaśniać to, co kobiety badają i o czym piszą.
Tydzień w Azji #330: Chiny ustawiły Unię Europejską w roli „petenta”. Ten szczyt wyraźnie to pokazał
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #88: Takiej stalowni jeszcze na świecie nie było
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Wyboista droga do wznowienia eksportu mięsa z Polski do Chin
Eksport wieprzowiny znad Wisły do Chin jest obecnie niemożliwy, podobnie jak drobiu i wołowiny. Mimo ponad dekady starań o uczynienie Państwa Środka stałym rynkiem eksportowym dla polskich firm, działania te nie przyniosły trwałych rezultatów.
Patrycja PendrakowskaKazachsko-białoruskie relacje w cieniu Kremla
Kazachstan i Białoruś od wielu lat stopniowo zacieśniają współpracę na płaszczyźnie politycznej, społecznej oraz gospodarczej i to coraz częściej bez oglądania się na interesy i stanowisko Kremla.
Jerzy OlędzkiPodcasty „Dziesiątki z Boymem” dostępne do odsłuchu na Spotify
"Dziesiątka z Boymem" to seria dziesięciominutowych podcastów tworzonych z naszymi ekspertami. Opowiadamy w nich o procesach i wydarzeniach w Azji, które mają globalne znaczenie.
W poszukiwaniu własnej kultury. Historie rdzennych Tajwańczyków #3
Tajwan zamieszkuje 16 odrębnych kulturowo grup Aborygenów: Amis, Atayal, Bunun, Hla’alua, Kavalan, Kanakanavu, Paiwan, Puyuma, Rukai, Saisiyat, Sakizaya, Seediq, Tao, Thao, Tsou i Truku. W sumie to trochę ponad 600 tysięcy osób, lub ok. 2,5% populacji wyspy. A przynajmniej tak twierdzi lokalny rząd. W rzeczywistości liczba ta może wynosić nawet ponad 980 tysięcy. Spośród wymienionych […]
Karolina KodrzyckaAzjatech #23: Szansa na znalezienie partnerów w Azji Centralnej w dziedzinie IT
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #16: Wietnamska sieć 5G bez Huawei
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #62: Chiny na drodze do odebrania USA światowego przywództwa
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #142: Polskie firmy celują w Azję Centralną. Pandemia im nie przeszkadza
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Trzeci światowy rynek gospodarki cyfrowej? Młode Indie płacą Paytm i idą na giełdę
Indie przechodzą gwałtowną rewolucję w gospodarce cyfrowej. Pozostając jednym z liderów usług informatycznych, rozwijają własne produkty konsumenckie.
Krzysztof ZalewskiDr Nicolas Levi dla portalu PolskieRadio24.pl o próbach rakietowych Korei Północnej
Informujemy, że nasz analityk dr Nicolas Levi udzielił wywiadu dla portalu PolskieRadio24.pl. Tematem rozmowy były próby rakietowe Korei Północnej, ich wpływ na amerykańską politykę w regionie i zachowanie chińkich władz.
RP: Targi międzynarodowe w Uzbekistanie znów na żywo
Uzbekistan stopniowo znosi obostrzenia związane z pandemią. Teraz przyszedł czas na przywrócenie działalności branży targowo-wystawienniczej.
Magdalena Sobańska-CwalinaAzjatech #36: Fińska technologia ociepli kazachskie samochody
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #298: Chcą być liderem Azji Centralnej. Rosną dzięki współpracy z rządem talibów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #155: Chiny wystrzeliły satelitę komunikacji kwantowej
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Różnorodny, ale i trudny rynek czeka na polskie firmy. Tak mogą odnieść na nim sukces
O szansach i wyzwaniach związanych ze współpracą gospodarczą z państwami afrykańskimi z dr Anną Masłoń-Oracz, pełnomocniczką rektora SGH ds. Afryki, rozmawia Krzysztof M. Zalewski.
Krzysztof ZalewskiTydzień w Azji #86: Honda żegna się z Europą
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Kryzys kina niezależnego w Korei?
W 2015 roku za sprawą sukcesów takich blockbasterów jak Weteran (베테랑, Ryoo Seung-wan ) i Zabójstwo (암살, Choi Dong-hoon) Korea po raz kolejny pobiła swój rekord przychodów w box office. W zeszłym roku padł również rekord w historii kraju pod względem wyprodukowanych filmów. W seulskiej fabryce snów powstało aż 1208 obrazów. Kolejne rekordy sprawiają wrażenie dynamicznego […]
Roman HusarskiForbes: Jak Koreańczycy znaleźli kamień filozoficzny innowacji
O innowacyjności gospodarki decydują polityki publiczne oraz zarządzanie procesami biznesowymi. Wielu na świecie poszukuje idealnej formuły takiego połączenia government i biznesowego governance, która – niczym kamień filozoficzny w średniowieczu – obiecuje bogactwo, tym razem poprzez kontrolę nad kluczowymi technologiami...
Wioletta MałotaAzjatech #100: Japońskie firmy wracają do ubrań i obuwia z tradycyjnego papieru
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.