Hong Kong

Historia bogaczy Hongkongu, czyli “the four big”

Dwie najważniejsze metropolie Azji południowo-wschodniej to Singapur i Hongkong. Obie są bogatymi centrami handlu i finansów, obie były Brytyjskimi koloniami. Przy czym, gdy pierwszą z jej czystymi ulicami, niezwykłymi ogrodami, organizacją, nudą i bogactwem, można by porównać do pięknej arystokratki, o drugiej nie można by mówić z takim zachwytem.

Instytut Boyma 25.12.2020

Dwie najważniejsze metropolie Azji południowo-wschodniej to Singapur i Hongkong. Obie są bogatymi centrami handlu i finansów, obie były Brytyjskimi koloniami. Przy czym, gdy pierwszą z jej czystymi ulicami, niezwykłymi ogrodami, organizacją, nudą i bogactwem, można by porównać do pięknej arystokratki, o drugiej nie można by mówić z takim zachwytem.

Wielka czwórka po raz pierwszy

Hong Kong to miasto, w którym od początku istnienia krzyżowały się wpływy różnych grup interesów. Nie były to oczywiście wypływy jedynie kolonistów, którzy mieli swoją bazę wypadową lub tak zwaną bramę do Chin. Anglicy bez ludzi pochodzących z Chin nie byliby w stanie prowadzić handlu czy przemytu na większą skalę. 

Największymi z nich stali się kiedyś “the four big”, czyli cztery rodziny, Li, Ho, Hui, Lo, które urosły w erze panowania Brytyjskiego. Założyciele rodów, jak Lo i Ho, byli pierwszym pokoleniem euro-azjatów, którzy swoje pierwsze kroki w dużym biznesie stawiali w firmie Jardine, Matheson & Co.. Było to największe przedsiębiorstwo handlowe na Dalekim Wschodzie, które astronomiczne zyski czerpała z przemytu opium do Chin (MaxMediaAsia, 2014). Wspomniane rodziny, dzięki bliskiej współpracy z kolonistami, doszły do olbrzymich bogactw i zaszczytów. Dla przykładu sir Robert Ho Tung uzyskał brytyjski tytuł szlachecki. Ciekawostką jest, że to z jego rodziny pochodzi znany na całym świecie Bruce Lee. 

Z czterech wielkich rodzin wywodzą się wielcy lokalni działacze i biznesmeni, jak na przykład założyciel i CEO Bank of East-Asia, Hong Kong Stock Exchange czy przewodniczący HK Football Association. Co ciekawe, jedna z rodzin jest wciąż na topie. Jest nią rodzina Ho, której członkiem jest Stanley Ho, nazywany “królem hazardu” oraz jego syn Lawrence Ho, zarządzający Melco Entertainment, jedną z najstarszych firm Hongkongu, która jest właścicielem wielu kasyn w Makau (Wei i Chan, 2020).

Przetasowanie

Rodzina Ho jest jednak wyjątkiem, inne dynastie, które zaczynały w XIX wieku dorabiając się na pośrednictwie czy przemycie opium, zostały już wyparte przez nowych potentatów. Oni z kolei nazywani są chyba przez sentyment, a może fatum liczby cztery, kolejnym “the four big”. 

W Hongkongu dużo się mówi o tej “grupie trzymającej władzę”. Spekuluje się jak oligarchiczne klany doszły do wielkich bogactw oraz o ich powiązaniu z Chińskimi triadami. Autor był świadkiem, gdy Kolumbijka w babcinym wieku rozwoziła kokainę swoim Maybachem, będąc podobno pod protektoratem jednej z rodzin. 

Od razu pojawia się pytanie, kim obecnie są te cztery wielkie rodziny, skąd pochodzą ich wpływy i bogactwa? Aby uzmysłowić z czego wynika potęga “the four big” wystarczy wyobrazić sobie, jak z perspektywy dystrybucji środków wygląda typowy dzień w Hongkongu, uwzględniając właścicieli towarów i usług.  Po zakupie artykułów spożywczych od Li Ka-shing wskakujesz do jednego z autobusów Cheng Yu-tung, który pomaga Ci wrócić z powrotem do mieszkania braci Kwok, aby ugotować jedzenie, przy użyciu gazu dostarczonemu przez Lee Shau-kee.

Źródła bogactwa

Kolejne pytanie, które się od razu nasuwa, brzmi, jakim sposobem tak mała grupa zgromadziła tak duże majątki i władzę w mieście-państwie. Otóż najbogatsze i najbardziej wpływowe rodziny Hong Kongu zawdzięczają swoje fortuny ziemi, czyli nieruchomościom. Książka Alice Poon Land and the Ruling Class in Hong Kong, dobrze tłumaczy jak brak konkurencji stworzył wielkich potentatów. Jest to dość złożony temat, ale należy nadmienić, że wszystkie grunty w Hongkongu są dzierżawne i należą do rządu, który wykorzystuje je do zwiększania swoich dochodów. Powodem tego prawa jest polityka brytyjska, gdy koloniści wymagali od kolonii samofinansowania. Oczywiście niskie podatki przyciągały biznes, ale rząd celowo utrzymywał wysokie ceny działek. Nie miało to większego znaczenia, gdy społeczność Hongkongu składała się z kilku kupców, ale w czasach nowoczesnej gospodarki i olbrzymiego przyrostu ludności miało olbrzymie znaczenie. Należy nadmienić, że od roku 1945 do 2020 populacja zwiększyła się z 600 tys do 7,2 mln mieszkańców na tak małej i niekorzystnej przestrzeni do osiedlania (Census and Statistics Department, 2020). Trzeba także wspomnieć, że Hong Kong ma najmniejszą przestrzeń życiową na mieszkańca na świecie, bo średnio jedynie 45 m2,  gdy w Nowym Jorku to 66 m2 (Keegan, 2018). 

Wspomniany wyżej system dystrybucji gruntów utorował garstce rodzin drogę do niewyobrażalnego bogactwa, które zdobyły tanią ziemię, gdy miasto zaczynało się rozwijać. Oczywiście te nieliczne rodziny zdobyły wcześniej środki za pomocą handlu czy produkcji, które następnie mogli nie bez małego ryzyka zainwestować w rozbudowę miasta, szczególnie w latach sześćdziesiątych, gdy miasto było dość biedne. Bardzo często rodziny tworzyły konsorcja, czego przykładem jest City One Shatin, które obejmowało czterech wielkich potentatów. Wybudowało ono największe prywatne osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Sha Tin. 

Dzięki rządowej polityce ograniczania gruntów pod zabudowę zwroty z inwestycji były olbrzymie, marże często dochodziły nawet do 300%. Klany, które bardzo szybko i łatwo bogaciły się, inwestowały swoje fundusze wykupując inne gałęzie gospodarki Hongkongu, wliczając w to kilka dużych brytyjskich firm z czasów kolonialnych. Na szczycie listy najbardziej pożądanych i lukratywnych biznesów należały transport miejski (promy i autobusy), media (gaz, energia elektryczna) czy handel detaliczny. Czyli takie branże, które oprócz branży deweloperskiej są kluczowe w podstawowym życiu każdego mieszkańca i zapewniają stały przypływ gotówki niezależnie od tego, jaka koniunktura panuje na rynku. 

Klasycznym przykładem, do którego może się łatwo odnieść każdy mieszkaniec Hongkongu jest Park’n’Shop i Watsons, jako część imperium Li Ka-shinga oraz Wellcome i Mannings, należącego do grupy Jardines. W większości państw na świecie branża detaliczna jest dość konkurencyjna, ale nie w Hongkongu gdzie nie ma prawa zakazującego ustalania cen i atakowania rywali. Tak powstał duopol podobnie zaopatrzonych sieci. Kiedy francuska sieć supermarketów Carrefour próbowała konkurować ze wspomnianym duopolem, nie udało się jej znaleźć odpowiedniej liczby dogodnych lokali (należy pamiętać, kim są właściciele nieruchomości) a hurtownicy zaczęli odmawiać dostaw (Kwok i Harrison, 2020). Ciekawe jest to, że poza granicami miasta w chińskim Shenzen pełno jest zarówno sklepów Walmart, Tesco czy Carrefour (Time Out, 2016). 

Mieszkaniec Hong Kongu jest w pełni uzależniony od wielkiej czwórki i mniej znacznych rodzin. Jednak na pytanie jaki procent lokalnej gospodarki spoczywa w rękach czterech największych klanów, nie można jasno odpowiedzieć. Aczkolwiek w momencie bańki internetowej w 2000 roku, notowane na giełdzie imperium Li Ka-shinga odpowiadało jednej trzeciej całkowitej wartości giełdy! Z kolei 70% rynku deweloperskiego spoczywa w rękach dwóch firm (Macauley i Zhao, 2020).

Wielkie pieniądze i triady

Oczywiście duży biznes i uczestnictwo w tak wielu dziedzinach gospodarki spowodowało, że wielkimi klanami zainteresowały się organizacje przestępcze, jak dwie największe triady 14K i Sun Yee On, skupiające w swoich szeregach dziesiątki tysięcy członków na całym świecie (Cheung, 2019). Nie powinno dziwić, że oprócz przemytu ludzi, handlu narkotykami czy praniem pieniędzy, triady są także zaangażowane w branżę rozrywkową czyli kasyna. W 2016 roku po śmierci trzeciego najbogatszego hongkończyka Cheng Yu-tunga pojawiło się wiele spekulacji dotyczących powiązań firm Chenga ze światem przestępczym. 

Współpraca biznesmena z wcześniej wspomnianym królem hazardu, czyli Stanleyem Ho, w firmie zajmującej się grami w Macau (STDM), z pewnością zdyskwalifikowało by go do licencjonowania kasyn w USA. Tak się stało z córką Pana Ho, Pansy, którą amerykańskie władze uznały za nieodpowiedniego partnera do przedsięwzięcia dotyczącego MGM Resorts. Powodem były koneksje jej ojca z przestępczością zorganizowaną. 

Według informacji medialnych Ho i Cheng dali wolną rękę w prowadzeniu swoich kasyn w Makau organizacjom przestępczym, znanym jako triady. Do przykładów rzekomych powiązań Chenga ze światem przestępczym należą oskarżenia na przykład o pranie pieniędzy przez Koreę Północną w celu pozyskania bomby atomowej czy bliskie relacje z bossami gangów jak z Wan Kuok Koi (aka, Broken Tooth Koi) szefem triady 14K, który po wyjściu z aresztu był zaangażowany w prowadzenie stref dla VIPów w hotelu L’Arc, którego właścicielem był Cheng (The Tribune, 2016). 

Kolejnym ciekawym przykładem są rzekome koneksje medialnego potentata Alberta Yeung’a z triadami. W bardzo nietypowy sposób w 2012 roku, zareagował wspomniany miliarder na fakt, że jego nazwisko łączyło się za pomocą “auto-complete” w wynikach wyszukiwania w Google ze słowem “triady”. Pan Yeung pozwał technologicznego giganta, na co Google odpowiedziało, że nie było żadnej ingerencji człowieka w wyniki wyszukiwarki. Pomimo tego miliarder wygrał sprawę i od tej pory po wpisaniu jego nazwiska, Google nie sugeruje słowa “triady” (AFP, 2014). Z kolei syn Alberta, Gilbert, prowadzi legendarny klub nocny w mieście, w którym zawsze kręci się masa odurzonych modelek, a w którym bywali m.in. Dr.Dre, Leonardo DiCaprio, Lebron James, Jacka Ma i wielu innych (Kelleher, 2020).

Czasy świetności minęły?

Nie powinno dziwić, że tak jak w XIX wieku przy początkach Hong Kongu i handlu opium, tak i obecnie wielki biznes w formie lokalnej oligarchii budował majątki wykorzystując specyfikę lokalnej gospodarki często przy bliskiej współpracy świata przestępczego. Od początków swego istnienia ta brama do Chin była skazana na lokalnych wielkich graczy. Budowali oni  nie tylko swoją potęgę, ale i Hongkongu. Także dzięki nim z małej rybackiej wioski stworzyli najpierw miasto, a potem trzecią najbogatszą metropolię na świecie. Mieszka w niej ok. 73 tys. ludzi z majątkiem przekraczającym 5 mln USD, które wyprzedza na liście jedynie Nowy Jork i Tokio, czyli główne miasta największych gospodarek świata (Elkins, 2020). W Hongkongu mieszka także 70 osób, których majątek warty jest co najmniej 1 mld USD. To z kolei plasuje azjatycką metropolię na drugim miejscu na świecie po Nowym Jorku (Tognini, 2020). 

Z racji swego ukształtowania terenu czyli górzystych wysp oraz ograniczonej powierzchni nadającej się pod zabudowę i szybko rosnącej populacji, Hong Kong jest także najwyższym miastem na świecie, z ok. 355 budynkami, które mierzą więcej niż 150 m (Davis, 2018). Choć obecnie Hongkong przeżywa kryzys i nie jest już tak pełnym życia miastem jak jeszcze 4 lata temu, to wciąż ma w sobie coś, co powoduje, że chce się tam wracać.

Niniejszy materiał znajdą Państwo w Kwartalniku Boyma nr – 6/2020

Przypisy:

Bibliografia:

AFP (2014). HK tycoon to sue Google over 'triad’ link. Bangkok Post.  <https://www.bangkokpost.com/tech/425574/hk-tycoon-to-sue-google-over-triad-link> [dostęp: 28 październik 2020].

Census and Statistics Department, Hong Kong (2020). Hong Kong population. Trading Economics. <https://tradingeconomics.com/hong-kong/population> [dostęp: 28 październik 2020].

Cheung, H. (2019). Hong Kong protests: Were triads involved in the attacks? BBC.  <https://www.bbc.com/news/world-asia-china-49071502> [dostęp: 28 październik 2020].

Davis, H. (2018). How Hong Kong rose to become tallest city in the world. South Morning China Post. <https://www.scmp.com/news/hong-kong/community/article/2152952/how-hong-kong-rose-become-tallest-city-world>  [dostęp: 28 październik 2020].

Elkins, K. (2020). NYC is the leading city for the wealthy – here are the top 10 richest cities in the world. CNBC make it. <https://www.cnbc.com/2020/05/14/top-10-richest-cities-in-the-world-according-to-wealth-x.html>  [dostęp: 28 październik 2020].

Keegan, M. (2018). Pipe dreams: can 'nano apartments’ solve Hong Kong’s housing crisis? The Guardian. <https://www.theguardian.com/cities/2018/may/21/nano-apartments-hong-kong-housing-crisis> [dostęp: 28 październik 2020].

Kelleher, E. (2020). The Evolution of Gilbert Yeung. Well,.  <https://wellmagazineasia.com/the-evolution-of-gilbert-yeung/> [dostęp: 28 październik 2020].

Kwok, B. i Harrison, S. (2020). Carrefour bails out after failing to reach critical retail mass. South Morning China Post. <https://www.scmp.com/article/324976/carrefour-bails-out-after-failing-reach-critical-retail-mass> [dostęp: 28 październik 2020].

Macauley, R. i Zhao, S. (2020). One-Third of Li Ka-shing’s Wealth Is an $11 Billion Zoom Stake. CNBC. <https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-09-02/one-third-of-li-ka-shing-s-wealth-is-an-11-billion-zoom-stake> [dostęp: 28 październik 2020].

 MaxMediaAsia (2014). The Hong Kong Story (History of Hong Kong 1841 to 1997). Youtube. <https://www.youtube.com/watch?v=Kk6gfAtwZ7Q [dostęp: 22 październik 2020].

Syamimi, A. (2019). Who’s The True Founder Of Singapore? Medium. <https://medium.com/one-table-one-world/whos-the-true-founder-of-singapore-759f132937c1> [dostęp: 28 październik 2020].

Time Out (2016). Tycoons: The Men Who Rule Hong Kong. Time Out.  <https://www.timeout.com/hong-kong/blog/tycoons-the-men-who-rule-hong-kong-10041> [dostęp: 28 październik 2020].

The Tribune (2016). Would The Cheng Family Really Be Good For The Bahamas? The Tribune.  <http://www.tribune242.com/news/2016/nov/07/insight-would-cheng-family-really-be-good-bahamas/> [dostęp: 28 październik 2020].

Tognini, G. (2020). World richest cities. Forbes.  <https://www.forbes.com/sites/giacomotognini/2020/04/07/worlds-richest-cities-the-top-10-cities-where-most-billionaires-call-home-2020/#26b1cfc43101>  [dostęp: 28 październik 2020].

Wei, D. i Chan, V. (2020). Stanley Ho: The ‘king of gambling’ who built Macau. Independent.  <https://www.independent.co.uk/news/obituaries/stanley-ho-dead-king-gambling-macau-a9536816.html> [dostęp: 28 październik 2020].

Mateusz Moczyński

Absolwent Kingston University London, studiował również w KEDGE Business School we Francji. Spędził ponad 6 lat w Azji; w Chinach, Tajwanie, Hong Kongu i Singapurze, pracując nad rozwojem i ekspansją biznesu w Azji. Od kilku lat związany ze środowiskiem startupowym. Obecnie zarządza polskim oddziałem singapursko-polskiej spółki technologicznej.

czytaj więcej

Polska firma pomoże zmierzyć Himalaje

Stara się wesprzeć bezpieczeństwo i niezależności energetyki Indii od satelitarnego systemu GPS (GNSS). Wywiad z Tomaszem Widomskim, członkiem rady nadzorczej Elproma Elektronika Sp. z o.o., w rozmowie z Krzysztofem M. Zalewskim.

Północnokoreańska loteria wojownicza i co dalej?

W ostatnim czasie sytuacja geopolityczna Korei Północnej gwałtownie się pogorszyła pod wpływem retoryki prezydenta Stanów Zjednoczonych – Donalda Trumpa. Celem tego komentarza jest przedstawienie nietuzinkowego obrazu potencjalnego zjednoczenia Korei w świetle polityki amerykańskiej nowego przywództwa tego państwa. Władze amerykańskie, które poprzez zjednoczenie Półwyspu Koreańskiego mogłyby wysłać oddziały armii Stanów Zjednoczonych na aktualną granicę chińsko-północnokoreańską.

Azjatech #170: Japonia zaakceptowała swój pierwszy lek na COVID

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

On conflict in the Middle East: Malik Dahlan’s Letter to President Isaac Herzog

This letter has been included into our Voices From Asia series, as we consider it a significant addition to the ongoing discussion surrounding the ongoing conflict in the Middle East.

Tydzień w Azji #230: Północ Wietnamu rywalizuje o inwestorów z Południem

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #257: Pakistan przed trudnymi wyborami

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Zarys problematyki bezpieczeństwa regionalnego Azji Centralnej

Celem prezentowanego opracowania jest przybliżenie tematyki bezpieczeństwa regionalnego w Azji Centralnej w kontekście polityki regionalnej i zdolności poszczególnych republik do przeciwdziałania i eliminacji zagrożeń ze strony sił zewnętrznych.

Tydzień w Azji #118: Unia celuje w Indopacyfik. Pora na polską strategię

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #36: Fińska technologia ociepli kazachskie samochody

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #178: Iran rozgrywa kryzysową kartę. Jest sporo do ugrania

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Krytyka Polityczna: Ambasada w Pradze, czyli potrzeba systemu

W sprawie wywiadu udzielonego przez polskiego ambasadora w Pradze portalowi Deutsche Welle i następujących po nim wieściach o odwołaniu dyplomaty, opinia publiczna w Polsce zareagowała w przewidywalny sposób.

Jak i dlaczego Stany Zjednoczone budują na Indo-Pacyfiku sieć sojuszy, z Japonią jako głównym ogniwem?

Od pewnego już czasu administracja amerykańska podejmuje wysiłki na rzecz wzmacniania wielostronnej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa wśród swoich sojuszników na Indo-Pacyfiku.

Forbes: Dlaczego warto rozmawiać z weterynarzem, czyli historia indyjskiego króla szczepionek

Pod względem liczby dawek produkowanych preparatów Serum Institute of India nie ma sobie równych w branży. 1,5 mld szczepionek rocznie trafia do prawie 170 państw świata. Dwie trzecie dzieci na Ziemi zaszczepiono preparatami indyjskiej firmy...

Relacje Polska-Uzbekistan. Ponad 30 lat współpracy.

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce. Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma

Wywiad z wiceszefem MSZ Władysławem Teofilem Bartoszewskim

Musimy wzmocnić kontakty międzyrządowe w sektorach ważnych dla obu stron, na przykład w nowych technologiach cyfrowych, OZE czy obronności - mówi w rozmowie dla WNP.PL wiceszef MSZ Władysław Teofil Bartoszewski.

Relacja video ze spotkania autorskiego z profesorem Góralczykiem

27 czerwca odbyło się spotkanie autorskie z profesorem Bogdanem Góralczykiem dotyczące jego książki "Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje".

RP: Indie – wysyłajmy polskie koncentratory pod Taj Mahal

W Indie uderzyła druga w tym kraju fala zakażeń koronawirusem. Całkowita liczba oficjalnie zarejestrowanych przypadków zbliża się do 22 mln od początku pandemii, a dzienny przyrost zachorowań przekracza 400 tys.

Tydzień w Azji #201: Rosjanom wyrósł w Azji nowy mocny konkurent

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #65: Chińska wiedza z pomocą dla domowych zwierzaków

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #146: Fujitsu opracowuje technologię śledzenia kosmicznych odpadów

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Wojna w Ukrainie. Co oznacza dla Azji Centralnej?

24 lutego Rosja rozpoczęła pełnoskalową wojnę przeciw Ukrainie. Moment ten można uznać za początek końca istniejącego porządku światowego. Azja Centralna jest regionem wrażliwym na zmiany geopolityczne. Od trzech dekad ścierają się tu wpływy Chin, Rosji, Iranu i Zachodu.

Podsumowanie debaty przedwyborczej „Wybory 2019: Polska wobec Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej”

Już za parę dni wybory parlamentarne — kolejne, którym nie towarzyszy jakakolwiek debata dotycząca miejsca i strategii Polski w międzynarodowych wyzwaniach XXI wieku. Jako Instytut Boyma postanowiliśmy to zmienić i zaprosić polityków do dyskusji.

Tydzień w Azji #179: Zgrzyty w chińskim sektorze finansowym. Małe banki z dużymi kłopotami

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Paweł Behrendt z wywiadem dla OtokoClub o porozumieniu RCEP

Na łamach portalu OtokoClub ukazało się nagranie wywiadu z Pawłem Behrendtem, w którym opowiada o Regional Comprehensive Economic Partnership - porozumieniu o wolnym handlu części państw Azji i Oceanii.