W kraju, w którym mało jest integratorów, rozwijanie wysokich technologii jest bardzo trudne. Nie chodzi tutaj o brak dofinansowań, które płyną ze środków unijnych i krajowych, a o promocję branży i wspieranie sieci powiązań w jej ramach. W zasadzie wszystkie firmy, które zbudowały swoją pozycję na rynku zagranicznym, zrobiły to własnymi siłami. Zbyt rzadko dostrzega się potencjał tkwiący we współpracy i koordynacji swoich działań – z Maciejem J. Nowakowskim z Polskiej Platformy Technologicznej Fotoniki rozmawia Jakub Kamiński (Instytut Boyma).
Jakub Kamiński: Jaka jest rola mikroelektroniki i fotoniki we współczesnej gospodarce?
Maciej J. Nowakowski (Polska Platforma Technologiczna Fotoniki/Klaster Mikroelektroniki, Elektroniki i Fotoniki): Z punktu widzenia przemysłu i biznesu, mikroelektronika i fotonika są jak siostry. To dwie ważne części obszaru gospodarki określanego jako elektronika. Mikroelektronika opiera się generowaniu i przetwarzaniu sygnałów elektrycznych w coraz bardziej miniaturyzowanych układach, co poza zmniejszaniem rozmiarów urządzeń pozwala też na znalezienie zupełnie nowych zastosowań dla elektroniki. Fotonika z kolei opiera się na innym medium – fotonach (cząstkach światła), na generowaniu, przetwarzaniu i wykrywaniu światła.
Fotonika ma niezwykle szerokie zastosowanie. Jej zdobycze wykorzystywane są do kontroli jakości, wykrywania substancji i rozpoznawania ich składu. Są obecne w oświetleniu, ekranach sprzętu elektronicznego, obronności (obserwacja i wykrywanie, a nawet działania bojowe z wykorzystaniem laserów dużych mocy), medycynie (diagnostyka i terapie), rolnictwie i przetwórstwie żywności, laserowych procesach produkcji (druk, obróbka, funkcjonalizacja) czy fotowoltaice.
Mikroelektronika i fotonika to także technologie horyzontalne (enabling technologies) – stoją one u podstaw tworzenia gotowych produktów. Weźmy za przykład telefon, który trzymam w dłoni. Choć nie kojarzy się on z fotoniką, jego komponenty (np. wyświetlacz czy kamera) i metody produkcji (laserowe cięcie szkła czy proces fotolitografii, w którym powstaje procesor) to fotonika w czystej postaci.
Gdzie w tym obrazie znajdziemy dokonania polskich firm?
Nasi czempioni pracują w gęstej globalnej sieci współpracy, tworzącej długie łańcuchy wartości. Weźmy przykład smartfona. Procesor powstał na Tajwanie, z użyciem maszyny do fotolitografii holenderskiego ASML, który ma monopol na tak zaawansowane urządzenia. W tej maszynie zamontowane są detektory podczerwieni wyprodukowane w VIGO Photonics z Ożarowa Mazowieckiego. Dla nich również próżno szukać na świecie konkurencji. Obok nich, znajdziemy także soczewki z pokryciami wytrzymującymi ekstremalne poziomy promieniowania UV, które dostarcza Holendrom Solaris Optics z Józefowa.
Z innych obszarów warto wspomnieć o firmie SMARTTECH z Łomianek. Produkuje ona skanery 3D m.in. do zastosowań przemysłowych. Urządzenia te generują jedne z najlepszych modeli trójwymiarowych na świecie, wyróżniając się np. najwyższą rozdzielczością i wiernym odwzorowaniem kolorów. Co warto podkreślić, firma ta oferuje produkt końcowy, a nie jedynie komponenty. Kolejny przykład to poznańska firma Airoptic, produkująca jedne z najlepszych analizatorów gazu do kontroli emisji w przemyśle energetycznym i chemicznym. Inframet z Koczargów Nowych dostarcza topowe systemy kalibracji kamer termowizyjnych. Jego klientami są praktycznie wszyscy producenci tego zaawansowanego sprzętu.
Eagle w Wałczu produkuje najszybsze na rynku laserowe wycinarki do metalu. W Zaczerniu FIBRAIN uruchomił samodzielnie fabrykę światłowodów. Te rodzinne firmy skutecznie wykorzystują krajowe technologie do ekspansji na globalne rynki.
Czy te sukcesy pojedynczych firm przekładają się na pozycję polskiej gospodarki?
Niestety wciąż najczęściej ograniczamy się do bycia dostawcami unikalnych – nierzadko bardzo zaawansowanych – ale tylko komponentów. Taki model nigdy nie pozwoli nam na dynamiczny rozwój. Zwłaszcza, jeśli nie możemy liczyć na duży popyt w obrębie krajowej gospodarki, opierając cały rozwój o zapotrzebowanie z zewnątrz.
W kraju, w którym mało jest integratorów, rozwijanie wysokich technologii jest bardzo trudne. Nie chodzi tutaj o brak dofinansowań, które płyną ze środków unijnych i krajowych, a o zbyt rzadką współpracę z odbiorcą technologii. Inżynier tworzący nowe rozwiązanie potrzebuje regularnego kontaktu z potencjalnym klientem zarówno dla inspiracji, jak i weryfikacji swoich pomysłów. Stworzyliśmy klaster, aby promować branżę jako partnera dla polskiego przemysłu i tworzyć sieci powiązań wspierających poszczególne podmioty. W zasadzie wszystkie firmy, które zbudowały swoją pozycję na rynku zagranicznym, zrobiły to własnymi siłami. Zbyt rzadko wykorzystuje się potencjał tkwiący we współpracy i koordynacji swoich działań. Jest to w jakimś zakresie odbicie naszego przysłowiowego indywidualizmu – jednak przede wszystkim wciąż zbyt mało mamy praktyki wzajemnego wspierania się w ramach branży.
Jak taka współpraca mogłaby wyglądać w praktyce?
Gdy tworzymy produkt, który jest niezwykle innowacyjny, naszym zadaniem jest przekonać do jego wartości potencjalnych kontrahentów. Znacznie łatwiej zrobić to z pomocą innych. Na wielkich międzynarodowych targach biznesowych lepiej wystawić się jako jeden z dziesięciu podmiotów w ramach wspólnego, dużego stoiska, zamiast w niewielkiej budce, na którą póki co jedynie nas stać. Uznana politechnika może kształcić przyszłych inżynierów w laboratoriach powstałych we współpracy z technologicznymi liderami. Wielki przemysł może szerzej pokazywać przykłady korzyści osiąganych dzięki zastosowaniu polskich technologii.
Za wzór służyć może niezwykle dobrze zintegrowana litewska branża laserowa, która cieszy się również dużym wsparciem ze strony państwa. Na najważniejszych europejskich targach laserowych w Monachium Litwini zawsze występują wspólnie na wielkim pawilonie narodowym, a na jego otwarcie przyjeżdża minister odpowiedzialny za gospodarkę. Branżę wspierają prężnie działające od lat stowarzyszenia i klastry, świadczące nieocenioną pomoc organizacyjną.
Jak polskie firmy mikroelektroniczne i fotoniczne starają się zaistnieć w Azji? To najważniejsze miejsce na mapie dla przemysłu zaawansowanej elektroniki.
Nie ma jednego modelu, z uwagi na to, że grupa firm z Polski na tym kierunku jest bardzo różnorodna. Producent materiałów czy komponentów będzie szukał integratorów, którzy wykorzystają ich potencjał do stworzenia nowych urządzeń. Wytwórca maszyn produkcyjnych – np. systemów druku lub laserowych systemów do obróbki – skieruje się do sektora wytwórczego mikroelektroniki.
Należy dobrze rozpoznać rynek i znaleźć odpowiedniego potencjalnego partnera. Potem przychodzi czas na budowę relacji. Fakt bycia zrzeszonym w klastrze pozwala wzmocnić swoją wiarygodność, szczególnie jeśli inni jego członkowie mają renomę na rynku. To niezwykle istotne szczególnie w Azji, gdzie zaufanie w biznesie jest niezbędne do podjęcia współpracy.
Litwa, dzięki 30-letniej konsekwentnej pracy nad rozwojem branży laserowej i prowadzonej wspólnie skoordynowanej promocji, zdołała zbudować wysoką renomę litewskich laserów w sektorze producentów elektroniki na Tajwanie – co przekłada się na konkretne zamówienia dla firm znad Niemna. Powinniśmy pójść ich śladem.
Tajwańczycy od niedawna zainteresowani są szkoleniem Polaków i innych cudzoziemców do pracy w zakładach produkcyjnych elektroniki u siebie. Nie obawia się pan drenażu mózgów?
W przypadku Azji, nie wierzę w to zagrożenie. Ucieszę się, jeśli Tajwańczykom uda się wyszkolić kilka tysięcy polskich mikroelektroników i zaproponować im pracę na miejscu. Dzięki temu ci specjaliści uzyskają niezwykle przydatne umiejętności. Sądzę, że mimo przyjaznego charakteru tajwańskiego społeczeństwa, to klimat, odległość geograficzna i odmienności azjatyckiego stylu życia spowodują, że większość z nich nie zdecyduje się układać sobie przyszłości na wyspie. Wówczas wrócą do Polski z unikatową wiedzą i kontaktami. A ci, którzy zostaną, będą bezcennymi polskimi łącznikami dla krajowego biznesu szukającego możliwości na Tajwanie.

Jakub Kamiński Analityk Instytutu Boyma. Zaangażowany w promocję polskiej gospodarki na rynkach azjatyckich. Absolwent stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Warszawskim. Studiował na Malcie. Zainteresowany przemianami w polityce i gospodarce Indii i Chin. Jego artykuły, wypowiedzi i wywiady ukazywały się m.in. w Rzeczpospolitej, WNP.PL, Dzienniku Gazecie Prawnej, Teologii Politycznej, Krytyce Politycznej.
czytaj więcej
Tydzień w Azji #127: Ofensywa OZE na Wschodzie. Kazachstan liderem
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #221: Po burzliwym brexicie Londyn żegluje na Ocean Spokojny
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
The unification of the two Koreas: an ASEAN perspective
The aim of the paper is to discuss the role of the ASEAN as a critical component of the solution to the Korean unification.
Nicolas LeviTydzień w Azji #194: Przyspieszone wybory prezydenckie w Kazachstanie to tylko formalność?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #48: Jak walczyć z epidemią i nie naruszać prywatności?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #132: Talibowie z wizytą w Chinach. Co mogą ugrać Chińczycy?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #32: Czy USA zasiądą do negocjacji z Iranem?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Wybory parlamentarne w Kirgistanie. Czy tym razem uda się ustabilizować system władzy?
Kiedy wszystkie oczy skierowane są na Kazachstan, w innym państwie Azji Centralnej sytuacja może być równie wybuchowa. 28 listopada odbyły się powtórzone wybory do kirgiskiego parlamentu. Poprzednie, które miały miejsce 4 października 2020 r., doprowadziły do masowych wystąpień społecznych.
Jerzy OlędzkiAzjatech #91: „Inteligentne okulary” Kuboty wyleczą krótkowzroczność?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Roman Husarski dla Tygodnika Powszechnego: Lato miłości w państwie Kimów
Informujemy, że na stronie Tygodnika Powszechnego pojawił się najnowszy artykuł napisany z okazji trzydziestolecia Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Pjongjangu autorstwa naszego analityka, Romana Husarskiego.
Azjatech #230: Cyfrowa i mobilna klinika ma ułatwić dostęp do służby zdrowia w Indiach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Według magazynu Korean Times w ostatnią sobotę w Seulu został pobity kolejny rekord pod względem wielkości manifestacji w historii kraju – demonstrować miało aż 1,9 miliona osób. Ta ocena różni się od policyjnej, która oszacowała ilość protestujących na 270 000. Różnice w kalkulacji nie wzięły się przez przypadek. Emocje sięgają wyżyn. Celem manifestujących jest obecna […]
Roman Husarski#Azjatech 52: Bez portfela, bez karty, bez kodu. Kolejny etap cyfrowej rewolucji w Korei
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Instytut Boyma w Parlamencie Europejskim: Konferencja o strategicznym partnerstwie UE-Kazachstan
2 października w Parlamencie Europejskim odbyła się konferencja zatytułowana Strategiczne partnerstwo Kazachstanu z Unią Europejską: otwarcie nowych nisz i wymiarów, której celem było podsumowanie dotychczasowych osiągnięć w relacjach dwustronnych oraz identyfikacja kluczowych obszarów dalszej, pogłębionej współpracy.
Jerzy OlędzkiTydzień w Azji #84: Chińskie firmy mogą zniknąć z amerykańskiej giełdy. W Hongkongu zacierają ręce
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Konsekwencje zamachu Aum Shinrikyo w 1995 r. – kosze na śmieci, nadzór religii i 9/11
Trzęsienie ziemi w Kobe pochłonęło ponad 6 i pół tysiąca ofiar, a ponad 300 tysięcy pozostawiło bez dachu nad głową. Zamach terrorystyczny z użyciem sarinu w tokijskim metrze przeprowadzony przez Aum shinrikyo pozbawił życia dwunastu. Oba zdarzenia miały miejsce w 1995 roku. Mimo niewspółmierności w zniszczeniach, Haruki Murakami (2003) równo zestawia oba wydarzenia jako dwa kamienie milowe, które odcisnęły się na psychice ówczesnego Japończyka.
Karolina ZdanowiczTydzień w Azji #198: Niestabilny Afganistan nie wzmocni pozycji Rosji w Azji Centralnej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Przez tysiące lat Lewant był miejscem spotkania cywilizacji Europy, Azji i Afryki. Rolę jednak stracił 500 lat temu gdy Europejczycy postanowili poszukać dróg handlu z Azją bez pośrednictwa muzułmańskich władców regionu.
Leszek WiśniewskiTydzień w Azji #261: Polska musi zawalczyć o lepsze relacje z piątą gospodarką świata
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
The Straits Times 22 października opublikował informację o 10-tygodniowym areszcie dla mężczyzny, który szantażował swoją byłą kochankę opublikowaniem zdjęć, na których jest naga[1]. Sąd zdecydował się zatrzymać mężczyznę, któremu grozi do roku pozbawienia wolności i grzywna (choć zdarzało się wcześniej, że zasądzane było i biczowanie). Po przeczytaniu tej wiadomości można odnieść wrażenie, że prawa kobiet naprawdę są chronione.
Anna GrzywaczForbes: AUKUS. W Azji kształtuje się nowy ład
Ameryka w ten sposób dokonuje realnego zwrotu w stronę Azji, pociągając za sobą najbardziej zaufanych aliantów. Gra toczy się nie tylko o kwestie bezpieczeństwa, ale też o ład gospodarczy i supremację technologiczną
Krzysztof ZalewskiAzjatech #128: Duma Indii. Ósma szczepionka na Covid
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Quad. Sojusz niezdecydowanych, których połączyły Chiny
(...) I tak USA proponują sformalizowanie związku. Indie dziękują, ale obiecują, że regularnie będą grać w piłkę, choć uprzedzają, że w innych konfiguracjach uprawiać będą inne sporty. Australii zależy, by strony więcej grały, niż gadały. Japonia twierdzi, że ważne, by do spotkań w ogóle dochodziło.
Zespół Instytutu BoymaTydzień w Azji #246: Korea Południowa buduje sojusze gospodarcze na Bliskim Wschodzie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.