Wraz z końcem stanu wojennego na Tajwanie w 1987 roku, rząd postawił sobie za punkt honoru promocję lokalnej kultury, jednocześnie wspierając wzrost gospodarczy wyspy. W ostatnich latach mocno inwestowano także w infrastrukturę poza Tajpej, które przez ostatnie dekady przysłowiowo “zasysało” środki publiczne oraz talent, zostawiając resztę wysypy w tyle. Przez ostatnie 40 lat plany te doprowadziły do budowy nowych budynków użytku publicznego w każdym większym mieście oraz powiecie. Masowo stawiano kosztujące miliony dolarów tajwańskich stadiony, biblioteki, teatry, muzea, sale koncertowe, centra turystyczne, parki industrialne itd. bez zastanowienia, czy takie działania mają jakikolwiek sens. Dziś wiele z nich stoi przez większość roku puste lub zostało kompletnie opuszczone i pozostawione na łaskę losu. Dlaczego tak się dzieje? I czy rząd ma jakieś plany, by to zmienić?
Termin “komarze gmachy” (蚊子館, wenzi guan) po raz pierwszy został użyty w 2010 przez Yao Jui-chunga, artystę-fotografa oraz wykładowcę na National Taiwan University of Arts (NTUA). Wraz ze studentami zaczął on fotografować i katalogować porzucone budynki. W przeciągu pół roku zebrali oni 147 pozycji z całej wyspy (w tym m.in. budynki przemysłowe, galerie handlowe oraz obiekty rekreacyjne, takie jak baseny), a fotografie zostały zaprezentowane w trakcie tajpejskiego biennale sztuki w 2010 roku. Kolekcja 600 zdjęć została także wydana jako książka pod tytułem Mirage: Disused Public Property in Taiwan (Miraż: Opuszczone Budynki Użytku Publicznego na Tajwanie) i rozesłana do dziennikarzy oraz polityków. Poza zdjęciami, wewnątrz można było znaleźć informacje dotyczące adresów porzuconych budynków, zleceniodawcy, obecnego zarządcy jak i kosztów przedsięwzięcia. Książka w połączeniu z wystawą wywołała falę krytyki ze strony społeczeństwa, szybko przykuwając uwagę rządu. Pełniący wówczas rolę premiera Wu Den-yih obiecał, iż rządowe agencje przeprowadzą dogłębne śledztwo dot. “komarzych gmachów” a budynki zostaną zrewitalizowane lub wyburzone, w zależności od ich stanu, w przeciągu roku.
Jak łatwo się domyślić, ani do śledztwa, ani tym bardziej do żadnych renowacji nigdy nie doszło. W przeciągu następnych kilku lat opuszczone budynki nie tylko nie zostały zrewitalizowane lub wyburzone; zamiast tego Yao i jego ekipa odszukali setki innych opuszczonych budowli i wydali kolejne trzy tomy w serii Mirage. Każdy z nich, wliczając w to także wersję angielską wydaną w 2016 roku, był wysyłany do rządowych instytucji związanych z zarządzaniem środkami publicznymi, planowaniem przestrzennym i innych istotnych dla sprawy organów. Mimo to, problem nadal nie został rozwiązany. Jak zauważa Yao, wiele z porzuconych budowli powstało jako dowód na sprawczości lokalnych rządów w nadziei na zdobycie głosu wyborców w kolejnych wyborach. Skutkowało to budową zbędnych lub zwyczajnie źle zaprojektowanych konstrukcji. Często zapominano także o uwzględnieniu kosztów późniejszej eksploatacji, w związku z czym popadały one w zapomnienie. Kolejnym powodem na porzucanie budynków jest kurcząca się populacja Tajwanu – w tym przypadku opuszczone zostają m.in. szkoły czy też mienie wojskowe.
Wydawałoby się, że po tak głośnej (i nadal kontynuowanej) akcji, lokalne rządy zrewidują swoje plany rozwoju na następne lata. Tak się jednak nie stało. Zamiast tego, powstało swego rodzaju błędne koło. Największe poparcie rządząca obecnie na Tajwanie partia DPP (Democratic Progressive Party, Demokratyczna Partia Postępowa) zdobywa na południu wyspy, w pasie rozciągającym się od Taichungu, w dół przez powiaty Changhua, Yunlin i Chiayi aż do Tainanu, Kaohsiungu i Pingtungu. By zapewnić sobie dalsze poparcie w regionie, lokalne rządy otrzymują od rządu krajowego dodatkowe pieniądze na rozwój. I choć część inwestycji jest jak najbardziej potrzebna i uzasadniona – południe przez wiele lat mierzyło się bowiem z brakiem jakiegokolwiek finansowania, zostając tym samym daleko w tyle za Tajpej – to wiele postawionych w ostatnich latach budynków użytku publicznego przez większość roku świeci pustkami. Wymienić można by tu chociażby południowy oddział Muzeum Pałacowego znajdujący się nieopodal stacji HSR w Chiayi (główny znajduje się w Tajpej w dystrykcie Beitou) czy wyrastające jak grzyby po deszczu parki kulturowe poświęcone mniejszościom takim jak Hakka.
W Kaohsiungu, największym mieście na południu, możemy zobaczyć prawdziwe perełki współczesnej architektury takie jak np. otwarte w 2018 roku centrum sztuki Weiwuying. W kompleksie znajduje się sala operowa, dwie sale koncertowe na odpowiednio 1981 miejsc i 434 miejsca oraz scena teatralna. Mimo licznych promocji i pieniędzy wyłożonych na budowę, centrum przez większość czasu stoi puste, a organizowane tam koncerty czy przedstawienia często pozostają jedynie częściowo wyprzedane.
Zdjęcia Weiwuying (autorka Karolina Kodrzycka):
Puste wnętrza Weiwuying (autorka Karolina Kodrzycka):
Podobnie rzecz się ma z Kaohsiung Music Center otwartym w roku 2021. Po blisko 4 latach od otwarcia, część budynku pozostaje zamknięta i wyłączona z użytku. Póki co w kalendarzu imprez na stronie centrum widnieje jedyne 29 wydarzeń rozłożonych w czasie od stycznia do maja, choć w centrum znajdziemy dwie sale koncertowe. Także części komercyjne kompleksu, oferujące przestrzeń pod wynajem dla restauracji czy sklepów, pozostają w przeważającej większości puste.
Puste wnętrza Kaohsiung Music Center (autorka Karolina Kodrzycka):
Mimo tak świetnej infrastruktury znajdującej się w Kaohsiungu, większość wydarzeń czy imprez kulturalnych dalej organizowana jest na północy wyspy w Tajpej lub Nowym Tajpej. Problem stanowi jednak nie sama oferta kulturalna. Dużo ważniejszy jest brak osób chętnych do wzięcia udziału w wydarzeniach, czy to ze względu na brak dopasowania oferty do publiczności czy ze względu na wysokie koszta. Bo choć rozwój południa postępuje z zawrotną prędkością, to bilety na wydarzenia organizowane czy to w Weiwuying, czy w KMC potrafią osiągać zawrotne ceny. Przy często sporo niższych zarobkach niż na północy, mało kto może pozwolić sobie na regularny udział w życiu kulturalnym miasta. Z kolei wydarzenia skierowane do młodszych Tajwańczyków w większości skupiają się dalej na Tajpej, gdzie migrują oni na studia oraz w poszukiwaniu pracy. Prestiż związany z życiem w Tajpej i studiowaniem tam, budowany przez dekady, w tym samym czasie gdy południem nikt z rządzących za bardzo się nie interesował, na stałe wrył się w psychikę Tajwańczyków. Nierzadko zdarza się, że korzystniejsze oferty można znaleźć właśnie na południu, ale nawet to nie przekonuje młodych, skłonnych do wszystkiego byleby tylko pozostać w stolicy.
Jak wpłynie to na przyszłość obecnie stawianych budynków użytku publicznego? Osobiście uważam, że tak długo, jak u władzy utrzyma się DPP, dzięki dodatkowemu finansowaniu pozostaną one otwarte, choć dalej w większości puste. Co potem? Trudno to przewidzieć. Wiele zależy od młodych – jeśli zdecydują się oni na powrót, to być może południe przestanie przypominać sztucznie podtrzymywany przy życiu organizm. Jeśli jednak tak się nie stanie, obecnie zachwycające budowle zapewne dołączą do podobnych sobie “komarzych gmachów” masowo stawianych w latach 90. XX wieku i początku lat 00. XXI wieku, które zostały kompletnie porzucone i obecnie powoli zjada je czas.
Karolina Kodrzycka Ukończyła studia licencjackie z Kulturoznawstwa (specjalizacja Kultura Dalekiego Wschodu) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie studiuje na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu na kierunku Modern China Studies. Stypendystka Huayu Enrichment Scholarship w roku akademickim 2021/2022, dzięki któremu odbyła 9-cio miesięczny kurs j. mandaryńskiego na National Taiwan Normal University. Zwyciężczyni konkursu tłumaczeniowego podczas drugiej edycji festiwalu “Za kulisami. Toruńskie spotkania wokół dramatu”, w ramach którego we współpracy z dr. Maciejem Szatkowskim przełożyła na j. polski sztukę “China Dream” autorstwa Sun Huizhu i Fei Chunfang. Obecnie przebywa na wymianie uczelnianej na National Sun Yat-sen University w Kaohsiungu. Interesuje się folklorem, folkloryzmem oraz popkulturą krajów chińskojęzycznych, w szczególności Tajwanu. Bliskie są jej także tematy związane z feminizmem, sytuacją kobiet oraz prawami mniejszości seksualnych w regionie Azji Wschodniej.
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Roman Husarski o swojej najnowszej książce poświęconej Korei Południowej
W najnowszym podcaście Iga Bielawska rozmawia z autorem "Kraju niespokojnego poranka", książki o Korei Południowej, której premiera już wkrótce!
Tydzień w Azji #202: Australijska lekcja dyplomacji. Tak trzeba rozmawiać z Pekinem
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Towary popłyną przez góry konfliktów
Afganistan znany jest w Polsce głównie z niekończących się krwawych konfliktów. Oprócz czynników wewnętrznych wynikają one również ze strategicznej konkurencji między mocarstwami globalnymi i ościennymi państwami.
Magdalena Sobańska-CwalinaTydzień w Azji #264: Kolejny europejski kraj otwiera się na Tajwan. Może sporo ugrać
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #72: Nowoczesna infrastruktura ma ożywić chińską gospodarkę po kryzysie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Fake newsy i farmy trolli – streszczenie spotkania
W dniu 17 grudnia br. w siedzibie Instytutu Boyma odbyła się autorska debata na podstawie reportaży wcieleniowych Anny Sobolewskiej i Katarzyny Pruszkiewicz. Dziennikarki przedstawiły w jaki sposób wygląda praca w przemyśle dezinformacji, a także wyjaśniły jak tworzenie manipulowanych i opłacanych wypowiedzi w Internecie może wpłynąć na opinię publiczną.
Ewelina HoroszkiewiczAzjatech #39: Toyota inwestuje w latające samochody z kalifornijską firmą
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #127: Ofensywa OZE na Wschodzie. Kazachstan liderem
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #293: Polskie firmy szturmują Chiny. Oto nasze hity eksportowe
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Kwartalnik Boyma – nr 4 (22)/2024
Z ogromną przyjemnością oddajemy w Państwa ręce najnowszy numer naszego Kwartalnika Boyma. W bieżącym wydaniu skupiamy się na dynamicznych przemianach zachodzących w Azji – zarówno w sferze politycznej, jak i gospodarczej – które kształtują wydarzenia w całym regionie.
Tydzień w Azji #77: Uzbecki sektor bankowy szuka międzynarodowego wsparcia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #201: Korea Północna okrada firmy na całym świecie i zarabia miliardy dolarów
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
The link between EU Aid and Good Governance in Central Asia
Nowadays all the CA states continue transitioning into the human-centered model of governance where the comprehensive needs of societies must be satisfied, nevertheless, the achievements are to a greater extent ambiguous.
Azjatech #128: Duma Indii. Ósma szczepionka na Covid
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #153: Korea Południowa myśli o nowym bloku gospodarczym
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #267: Luzują przepisy o sprzedaży uzbrojenia. To szansa dla Polski
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #279: Wypowiedzieli wojnę „chińszczyźnie” i nie przebierają w środkach
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Południowokoreański biznes i kultura. Jak przygotować się do spotkania?
Polskie firmy coraz częściej mają możliwość budowania relacji z południowokoreańskimi przedsiębiorcami. Pomimo zmian w ostatnich dekadach, w Korei nadal jest ważna hierarchia, wykonywane gesty i koncepcja „zachowania twarzy” w relacjach biznesowych.
Andrzej PieniakAzjatech #109: Japońskie roboty przeprowadzają nawet 2500 testów PCR dziennie
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji#17: Czy ktoś może zyskać na tej wojnie? USA i Chiny dalekie od porozumienia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze piszemy nie tylko o napięciu w stosunkach chińsko-amerykańskich, ale i Japonii, która przystosowuje się do napływu obcokrajowców, Uzbekistanie rozwijającym przemysł budowlany i o tym, do kogo tak naprawdę należy Huawei.
Strategia Polski wobec państw Azji
Zespół Instytutu Boyma wypracował serię rekomendacji dla polskiej polityki zagranicznej. Motywacją jest podzielenie się refleksjami o relacjach Polska-Azja, na które składa się również głos polskich przedsiębiorców funkcjonujących w Azji. Seria składa się z rekomendacji dla relacji Polski z Indiami, Korea Południowa i Japonią, Azją Centralną i Chinami
Zespół Instytutu BoymaTydzień w Azji #177: Nowa rola kobiet w izraelskim wojsku?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Krytyka Polityczna: Dlaczego globalne Południe nie odcięło się od Rosji
W konsekwencji inwazji na Ukrainę Rosja miała być globalnym pariasem. Tak się jednak nie stało. Pojawiają się pytania: dlaczego elity państw globalnego Południa nie potępiają masowo Rosji, dalej współpracują z nią nawet w dziedzinach, które nie są konieczne dla ich rozwoju, i z reguły inaczej interpretują przyczyny wojny i zachodnią politykę sankcji?
Krzysztof ZalewskiTydzień w Azji #197: Chińska zmiana warty. Kim jest człowiek nr 2, który rządzić będzie gospodarką?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.