Hong Kong

Historia bogaczy Hongkongu, czyli “the four big”

Dwie najważniejsze metropolie Azji południowo-wschodniej to Singapur i Hongkong. Obie są bogatymi centrami handlu i finansów, obie były Brytyjskimi koloniami. Przy czym, gdy pierwszą z jej czystymi ulicami, niezwykłymi ogrodami, organizacją, nudą i bogactwem, można by porównać do pięknej arystokratki, o drugiej nie można by mówić z takim zachwytem.

Instytut Boyma 25.12.2020

Dwie najważniejsze metropolie Azji południowo-wschodniej to Singapur i Hongkong. Obie są bogatymi centrami handlu i finansów, obie były Brytyjskimi koloniami. Przy czym, gdy pierwszą z jej czystymi ulicami, niezwykłymi ogrodami, organizacją, nudą i bogactwem, można by porównać do pięknej arystokratki, o drugiej nie można by mówić z takim zachwytem.

Wielka czwórka po raz pierwszy

Hong Kong to miasto, w którym od początku istnienia krzyżowały się wpływy różnych grup interesów. Nie były to oczywiście wypływy jedynie kolonistów, którzy mieli swoją bazę wypadową lub tak zwaną bramę do Chin. Anglicy bez ludzi pochodzących z Chin nie byliby w stanie prowadzić handlu czy przemytu na większą skalę. 

Największymi z nich stali się kiedyś “the four big”, czyli cztery rodziny, Li, Ho, Hui, Lo, które urosły w erze panowania Brytyjskiego. Założyciele rodów, jak Lo i Ho, byli pierwszym pokoleniem euro-azjatów, którzy swoje pierwsze kroki w dużym biznesie stawiali w firmie Jardine, Matheson & Co.. Było to największe przedsiębiorstwo handlowe na Dalekim Wschodzie, które astronomiczne zyski czerpała z przemytu opium do Chin (MaxMediaAsia, 2014). Wspomniane rodziny, dzięki bliskiej współpracy z kolonistami, doszły do olbrzymich bogactw i zaszczytów. Dla przykładu sir Robert Ho Tung uzyskał brytyjski tytuł szlachecki. Ciekawostką jest, że to z jego rodziny pochodzi znany na całym świecie Bruce Lee. 

Z czterech wielkich rodzin wywodzą się wielcy lokalni działacze i biznesmeni, jak na przykład założyciel i CEO Bank of East-Asia, Hong Kong Stock Exchange czy przewodniczący HK Football Association. Co ciekawe, jedna z rodzin jest wciąż na topie. Jest nią rodzina Ho, której członkiem jest Stanley Ho, nazywany “królem hazardu” oraz jego syn Lawrence Ho, zarządzający Melco Entertainment, jedną z najstarszych firm Hongkongu, która jest właścicielem wielu kasyn w Makau (Wei i Chan, 2020).

Przetasowanie

Rodzina Ho jest jednak wyjątkiem, inne dynastie, które zaczynały w XIX wieku dorabiając się na pośrednictwie czy przemycie opium, zostały już wyparte przez nowych potentatów. Oni z kolei nazywani są chyba przez sentyment, a może fatum liczby cztery, kolejnym “the four big”. 

W Hongkongu dużo się mówi o tej “grupie trzymającej władzę”. Spekuluje się jak oligarchiczne klany doszły do wielkich bogactw oraz o ich powiązaniu z Chińskimi triadami. Autor był świadkiem, gdy Kolumbijka w babcinym wieku rozwoziła kokainę swoim Maybachem, będąc podobno pod protektoratem jednej z rodzin. 

Od razu pojawia się pytanie, kim obecnie są te cztery wielkie rodziny, skąd pochodzą ich wpływy i bogactwa? Aby uzmysłowić z czego wynika potęga “the four big” wystarczy wyobrazić sobie, jak z perspektywy dystrybucji środków wygląda typowy dzień w Hongkongu, uwzględniając właścicieli towarów i usług.  Po zakupie artykułów spożywczych od Li Ka-shing wskakujesz do jednego z autobusów Cheng Yu-tung, który pomaga Ci wrócić z powrotem do mieszkania braci Kwok, aby ugotować jedzenie, przy użyciu gazu dostarczonemu przez Lee Shau-kee.

Źródła bogactwa

Kolejne pytanie, które się od razu nasuwa, brzmi, jakim sposobem tak mała grupa zgromadziła tak duże majątki i władzę w mieście-państwie. Otóż najbogatsze i najbardziej wpływowe rodziny Hong Kongu zawdzięczają swoje fortuny ziemi, czyli nieruchomościom. Książka Alice Poon Land and the Ruling Class in Hong Kong, dobrze tłumaczy jak brak konkurencji stworzył wielkich potentatów. Jest to dość złożony temat, ale należy nadmienić, że wszystkie grunty w Hongkongu są dzierżawne i należą do rządu, który wykorzystuje je do zwiększania swoich dochodów. Powodem tego prawa jest polityka brytyjska, gdy koloniści wymagali od kolonii samofinansowania. Oczywiście niskie podatki przyciągały biznes, ale rząd celowo utrzymywał wysokie ceny działek. Nie miało to większego znaczenia, gdy społeczność Hongkongu składała się z kilku kupców, ale w czasach nowoczesnej gospodarki i olbrzymiego przyrostu ludności miało olbrzymie znaczenie. Należy nadmienić, że od roku 1945 do 2020 populacja zwiększyła się z 600 tys do 7,2 mln mieszkańców na tak małej i niekorzystnej przestrzeni do osiedlania (Census and Statistics Department, 2020). Trzeba także wspomnieć, że Hong Kong ma najmniejszą przestrzeń życiową na mieszkańca na świecie, bo średnio jedynie 45 m2,  gdy w Nowym Jorku to 66 m2 (Keegan, 2018). 

Wspomniany wyżej system dystrybucji gruntów utorował garstce rodzin drogę do niewyobrażalnego bogactwa, które zdobyły tanią ziemię, gdy miasto zaczynało się rozwijać. Oczywiście te nieliczne rodziny zdobyły wcześniej środki za pomocą handlu czy produkcji, które następnie mogli nie bez małego ryzyka zainwestować w rozbudowę miasta, szczególnie w latach sześćdziesiątych, gdy miasto było dość biedne. Bardzo często rodziny tworzyły konsorcja, czego przykładem jest City One Shatin, które obejmowało czterech wielkich potentatów. Wybudowało ono największe prywatne osiedle mieszkaniowe w dzielnicy Sha Tin. 

Dzięki rządowej polityce ograniczania gruntów pod zabudowę zwroty z inwestycji były olbrzymie, marże często dochodziły nawet do 300%. Klany, które bardzo szybko i łatwo bogaciły się, inwestowały swoje fundusze wykupując inne gałęzie gospodarki Hongkongu, wliczając w to kilka dużych brytyjskich firm z czasów kolonialnych. Na szczycie listy najbardziej pożądanych i lukratywnych biznesów należały transport miejski (promy i autobusy), media (gaz, energia elektryczna) czy handel detaliczny. Czyli takie branże, które oprócz branży deweloperskiej są kluczowe w podstawowym życiu każdego mieszkańca i zapewniają stały przypływ gotówki niezależnie od tego, jaka koniunktura panuje na rynku. 

Klasycznym przykładem, do którego może się łatwo odnieść każdy mieszkaniec Hongkongu jest Park’n’Shop i Watsons, jako część imperium Li Ka-shinga oraz Wellcome i Mannings, należącego do grupy Jardines. W większości państw na świecie branża detaliczna jest dość konkurencyjna, ale nie w Hongkongu gdzie nie ma prawa zakazującego ustalania cen i atakowania rywali. Tak powstał duopol podobnie zaopatrzonych sieci. Kiedy francuska sieć supermarketów Carrefour próbowała konkurować ze wspomnianym duopolem, nie udało się jej znaleźć odpowiedniej liczby dogodnych lokali (należy pamiętać, kim są właściciele nieruchomości) a hurtownicy zaczęli odmawiać dostaw (Kwok i Harrison, 2020). Ciekawe jest to, że poza granicami miasta w chińskim Shenzen pełno jest zarówno sklepów Walmart, Tesco czy Carrefour (Time Out, 2016). 

Mieszkaniec Hong Kongu jest w pełni uzależniony od wielkiej czwórki i mniej znacznych rodzin. Jednak na pytanie jaki procent lokalnej gospodarki spoczywa w rękach czterech największych klanów, nie można jasno odpowiedzieć. Aczkolwiek w momencie bańki internetowej w 2000 roku, notowane na giełdzie imperium Li Ka-shinga odpowiadało jednej trzeciej całkowitej wartości giełdy! Z kolei 70% rynku deweloperskiego spoczywa w rękach dwóch firm (Macauley i Zhao, 2020).

Wielkie pieniądze i triady

Oczywiście duży biznes i uczestnictwo w tak wielu dziedzinach gospodarki spowodowało, że wielkimi klanami zainteresowały się organizacje przestępcze, jak dwie największe triady 14K i Sun Yee On, skupiające w swoich szeregach dziesiątki tysięcy członków na całym świecie (Cheung, 2019). Nie powinno dziwić, że oprócz przemytu ludzi, handlu narkotykami czy praniem pieniędzy, triady są także zaangażowane w branżę rozrywkową czyli kasyna. W 2016 roku po śmierci trzeciego najbogatszego hongkończyka Cheng Yu-tunga pojawiło się wiele spekulacji dotyczących powiązań firm Chenga ze światem przestępczym. 

Współpraca biznesmena z wcześniej wspomnianym królem hazardu, czyli Stanleyem Ho, w firmie zajmującej się grami w Macau (STDM), z pewnością zdyskwalifikowało by go do licencjonowania kasyn w USA. Tak się stało z córką Pana Ho, Pansy, którą amerykańskie władze uznały za nieodpowiedniego partnera do przedsięwzięcia dotyczącego MGM Resorts. Powodem były koneksje jej ojca z przestępczością zorganizowaną. 

Według informacji medialnych Ho i Cheng dali wolną rękę w prowadzeniu swoich kasyn w Makau organizacjom przestępczym, znanym jako triady. Do przykładów rzekomych powiązań Chenga ze światem przestępczym należą oskarżenia na przykład o pranie pieniędzy przez Koreę Północną w celu pozyskania bomby atomowej czy bliskie relacje z bossami gangów jak z Wan Kuok Koi (aka, Broken Tooth Koi) szefem triady 14K, który po wyjściu z aresztu był zaangażowany w prowadzenie stref dla VIPów w hotelu L’Arc, którego właścicielem był Cheng (The Tribune, 2016). 

Kolejnym ciekawym przykładem są rzekome koneksje medialnego potentata Alberta Yeung’a z triadami. W bardzo nietypowy sposób w 2012 roku, zareagował wspomniany miliarder na fakt, że jego nazwisko łączyło się za pomocą “auto-complete” w wynikach wyszukiwania w Google ze słowem “triady”. Pan Yeung pozwał technologicznego giganta, na co Google odpowiedziało, że nie było żadnej ingerencji człowieka w wyniki wyszukiwarki. Pomimo tego miliarder wygrał sprawę i od tej pory po wpisaniu jego nazwiska, Google nie sugeruje słowa “triady” (AFP, 2014). Z kolei syn Alberta, Gilbert, prowadzi legendarny klub nocny w mieście, w którym zawsze kręci się masa odurzonych modelek, a w którym bywali m.in. Dr.Dre, Leonardo DiCaprio, Lebron James, Jacka Ma i wielu innych (Kelleher, 2020).

Czasy świetności minęły?

Nie powinno dziwić, że tak jak w XIX wieku przy początkach Hong Kongu i handlu opium, tak i obecnie wielki biznes w formie lokalnej oligarchii budował majątki wykorzystując specyfikę lokalnej gospodarki często przy bliskiej współpracy świata przestępczego. Od początków swego istnienia ta brama do Chin była skazana na lokalnych wielkich graczy. Budowali oni  nie tylko swoją potęgę, ale i Hongkongu. Także dzięki nim z małej rybackiej wioski stworzyli najpierw miasto, a potem trzecią najbogatszą metropolię na świecie. Mieszka w niej ok. 73 tys. ludzi z majątkiem przekraczającym 5 mln USD, które wyprzedza na liście jedynie Nowy Jork i Tokio, czyli główne miasta największych gospodarek świata (Elkins, 2020). W Hongkongu mieszka także 70 osób, których majątek warty jest co najmniej 1 mld USD. To z kolei plasuje azjatycką metropolię na drugim miejscu na świecie po Nowym Jorku (Tognini, 2020). 

Z racji swego ukształtowania terenu czyli górzystych wysp oraz ograniczonej powierzchni nadającej się pod zabudowę i szybko rosnącej populacji, Hong Kong jest także najwyższym miastem na świecie, z ok. 355 budynkami, które mierzą więcej niż 150 m (Davis, 2018). Choć obecnie Hongkong przeżywa kryzys i nie jest już tak pełnym życia miastem jak jeszcze 4 lata temu, to wciąż ma w sobie coś, co powoduje, że chce się tam wracać.

Niniejszy materiał znajdą Państwo w Kwartalniku Boyma nr – 6/2020

Przypisy:

Bibliografia:

AFP (2014). HK tycoon to sue Google over 'triad’ link. Bangkok Post.  <https://www.bangkokpost.com/tech/425574/hk-tycoon-to-sue-google-over-triad-link> [dostęp: 28 październik 2020].

Census and Statistics Department, Hong Kong (2020). Hong Kong population. Trading Economics. <https://tradingeconomics.com/hong-kong/population> [dostęp: 28 październik 2020].

Cheung, H. (2019). Hong Kong protests: Were triads involved in the attacks? BBC.  <https://www.bbc.com/news/world-asia-china-49071502> [dostęp: 28 październik 2020].

Davis, H. (2018). How Hong Kong rose to become tallest city in the world. South Morning China Post. <https://www.scmp.com/news/hong-kong/community/article/2152952/how-hong-kong-rose-become-tallest-city-world>  [dostęp: 28 październik 2020].

Elkins, K. (2020). NYC is the leading city for the wealthy – here are the top 10 richest cities in the world. CNBC make it. <https://www.cnbc.com/2020/05/14/top-10-richest-cities-in-the-world-according-to-wealth-x.html>  [dostęp: 28 październik 2020].

Keegan, M. (2018). Pipe dreams: can 'nano apartments’ solve Hong Kong’s housing crisis? The Guardian. <https://www.theguardian.com/cities/2018/may/21/nano-apartments-hong-kong-housing-crisis> [dostęp: 28 październik 2020].

Kelleher, E. (2020). The Evolution of Gilbert Yeung. Well,.  <https://wellmagazineasia.com/the-evolution-of-gilbert-yeung/> [dostęp: 28 październik 2020].

Kwok, B. i Harrison, S. (2020). Carrefour bails out after failing to reach critical retail mass. South Morning China Post. <https://www.scmp.com/article/324976/carrefour-bails-out-after-failing-reach-critical-retail-mass> [dostęp: 28 październik 2020].

Macauley, R. i Zhao, S. (2020). One-Third of Li Ka-shing’s Wealth Is an $11 Billion Zoom Stake. CNBC. <https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-09-02/one-third-of-li-ka-shing-s-wealth-is-an-11-billion-zoom-stake> [dostęp: 28 październik 2020].

 MaxMediaAsia (2014). The Hong Kong Story (History of Hong Kong 1841 to 1997). Youtube. <https://www.youtube.com/watch?v=Kk6gfAtwZ7Q [dostęp: 22 październik 2020].

Syamimi, A. (2019). Who’s The True Founder Of Singapore? Medium. <https://medium.com/one-table-one-world/whos-the-true-founder-of-singapore-759f132937c1> [dostęp: 28 październik 2020].

Time Out (2016). Tycoons: The Men Who Rule Hong Kong. Time Out.  <https://www.timeout.com/hong-kong/blog/tycoons-the-men-who-rule-hong-kong-10041> [dostęp: 28 październik 2020].

The Tribune (2016). Would The Cheng Family Really Be Good For The Bahamas? The Tribune.  <http://www.tribune242.com/news/2016/nov/07/insight-would-cheng-family-really-be-good-bahamas/> [dostęp: 28 październik 2020].

Tognini, G. (2020). World richest cities. Forbes.  <https://www.forbes.com/sites/giacomotognini/2020/04/07/worlds-richest-cities-the-top-10-cities-where-most-billionaires-call-home-2020/#26b1cfc43101>  [dostęp: 28 październik 2020].

Wei, D. i Chan, V. (2020). Stanley Ho: The ‘king of gambling’ who built Macau. Independent.  <https://www.independent.co.uk/news/obituaries/stanley-ho-dead-king-gambling-macau-a9536816.html> [dostęp: 28 październik 2020].

Mateusz Moczyński

Absolwent Kingston University London, studiował również w KEDGE Business School we Francji. Spędził ponad 6 lat w Azji; w Chinach, Tajwanie, Hong Kongu i Singapurze, pracując nad rozwojem i ekspansją biznesu w Azji. Od kilku lat związany ze środowiskiem startupowym. Obecnie zarządza polskim oddziałem singapursko-polskiej spółki technologicznej.

czytaj więcej

Konsekwencje zamachu Aum Shinrikyo w 1995 r. – kosze na śmieci, nadzór religii i 9/11

Trzęsienie ziemi w Kobe pochłonęło ponad 6 i pół tysiąca ofiar, a ponad 300 tysięcy pozostawiło bez dachu nad głową. Zamach terrorystyczny z użyciem sarinu w tokijskim metrze przeprowadzony przez Aum shinrikyo pozbawił życia dwunastu. Oba zdarzenia miały miejsce w 1995 roku. Mimo niewspółmierności w zniszczeniach, Haruki Murakami (2003) równo zestawia oba wydarzenia jako dwa kamienie milowe, które odcisnęły się na psychice ówczesnego Japończyka.

Azjatech #137: Ciekłe złoto i śmierdzący problem. Oto pomysł na „zero waste” w nawozach

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #37: Mikroinstalacje fotowoltaiczne na szybach w Korei Południowej

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Kwadryga na Indopacyfiku – ani sojusz, ani efemeryda

Czterostronna współpraca Japonii, Australii, Indii i Stanów Zjednoczonych znana jest jako Czterostronny Dialog w dziedzinie Bezpieczeństwa. Wedle założeń projektu, Japonia, USA, Australia i Indie miałyby tworzyć azjatycką oś pokoju, a dialog wzmacniać istniejące bilateralne i trilateralne formaty współpracy między nimi. 

Tydzień w Azji #281: Cła na chińskie samochody to ślepa uliczka. Jest lepszy sposób, ale przed nami trudne zadanie

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Relacja z wyjazdu badawczego w ramach projektu Transcultural Caravan 2021

Z radością informujemy, że studenci biorący udział w tegorocznej edycji projektu Transcultural Caravan, organizowanego we współpracy naszego Instytutu z niemieckim Uniwersytetem Zeppelina, odbyli wyjazd badawczy do Gdańska, Warszawy, Łodzi i Duisburga.

Forbes: Pandemia przyspieszyła zamknięcie Chin. Jak dekada Xi Jinpinga zmieniła drugą gospodarkę globu

Jeśli pandemiczne ograniczenia mogą być symbolem samoizolacji Chin, to ostra retoryka w polityce zagranicznej świadczy o coraz mniej skrywanych agresywnych planach wobec sąsiedztwa.

Azjatech #173: Canon przeniesie komunikację do wirtualnej rzeczywistości

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #27: Konflikty handlowe przyspieszają zmiany w gospodarce światowej

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #6: Latająca taksówka, Technovation Challenge, klej przydatny w walce z rakiem

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze najświeższe wiadomości o technologiach z Chin, Uzbekistanu oraz Japonii.

RP: Czas na biogaz. Globalnie

Trwający kryzys energetyczny to olbrzymie wyzwanie dla poszczególnych przedsiębiorstw i całych gospodarek, także polskiej i rodzimych firm. Może on jednak stać się szansą na rozwój nowych technologii i rynków.

Tydzień w Azji #231: Czy Japonii blisko do NATO?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Dzień otwarty Instytutu Boyma

Sezon wakacyjny już za nami! Wracamy do pracy pełni nowej energii i świeżych pomysłów.

O podróżach, turystyce i przemyśle filmowym w Korei Północnej – rozmowa z Nickiem Bonnerem

Roman Husarski: Z powodu wirusa Ebola Korea Północna zamknęła swoje granice dla turystów. Co to oznacza dla twojej pracy? Nicholas Bonner*: To nie pierwszy raz, kiedy taka sytuacja ma miejsce. W 2003 na przykład zamknięto chwilowo granice z powodu SARS. To wydarzenie jest trochę bezprecedensowe. Zazwyczaj to Chiny bywały pierwsze w podejmowaniu decyzji… jeśli wiesz, […]

Anna Grzywacz dla czasopisma naukowego The Pacific Review o międzynarodowej roli indonezyjskiego modelu politycznego

W najnowszym wydaniu periodyku dr Anna Grzywacz dokonała analizy międzynarodowej roli modelu politycznego Indonezji, łączącego islam i demokrację.

Tydzień w Azji #289: Zwrot w niemieckiej gospodarce. Czegoś takiego jeszcze nie było. Polska przeskoczyła Chiny

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji: Pandemia pogłębia napięcia między władzą centralną a samorządami

Pandemia Covid-19 zaogniła w wielu miejscach na świecie stosunki między rządami centralnymi a organami lokalnymi, a koronawirus wywołał lub nasilił ostry spór o kompetencje, pieniądze, odpowiedzialność i niezależność.

Taxi driver w Gwangju. O historycznym kinie protestu w Korei Południowej

„Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość” pisał Orwell w swoim słynnym dziele. Częściej brytyjskim klasykiem obrazuje się sytuacje w Korei Północnej niż Południowej. Rzeczywiście spostrzeżenie Orwella najjaskrawiej uwidacznia się w kontekście systemów totalitarnych. Jednak sam mechanizm jest dużo bardziej uniwersalny i widoczny szczególnie na gruncie ideologii – od Polski po Koree […]

Azjatech #62: Japonia znów ma najszybszy komputer na świecie

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Jak Koreańczycy znaleźli kamień filozoficzny innowacji

O innowacyjności gospodarki decydują polityki publiczne oraz zarządzanie procesami biznesowymi. Wielu na świecie poszukuje idealnej formuły takiego połączenia government i biznesowego governance, która – niczym kamień filozoficzny w średniowieczu – obiecuje bogactwo, tym razem poprzez kontrolę nad kluczowymi technologiami...

Forbes: „Made in India” nowym „made in China”? Indie mają ambicje, a Zachód coraz mniej ufa Chinom

Konkurencja między Pekinem a Waszyngtonem powoduje, że coraz więcej przedsiębiorstw międzynarodowych musi brać pod uwagę ryzyka geopolityczne w swojej działalności produkcyjnej.

Tydzień w Azji #284: Z Niemiec płynie bardzo ważna lekcja dla Polski. Chodzi o sposób na Chiny

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Relacje Polska-Uzbekistan. Ponad 30 lat współpracy.

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce. Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma

Tydzień w Azji #96: W Azji dla Azji – o konsekwencjach nowej umowy handlowej

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.