Wraz z końcem stanu wojennego na Tajwanie w 1987 roku, rząd postawił sobie za punkt honoru promocję lokalnej kultury, jednocześnie wspierając wzrost gospodarczy wyspy. W ostatnich latach mocno inwestowano także w infrastrukturę poza Tajpej, które przez ostatnie dekady przysłowiowo “zasysało” środki publiczne oraz talent, zostawiając resztę wysypy w tyle. Przez ostatnie 40 lat plany te doprowadziły do budowy nowych budynków użytku publicznego w każdym większym mieście oraz powiecie. Masowo stawiano kosztujące miliony dolarów tajwańskich stadiony, biblioteki, teatry, muzea, sale koncertowe, centra turystyczne, parki industrialne itd. bez zastanowienia, czy takie działania mają jakikolwiek sens. Dziś wiele z nich stoi przez większość roku puste lub zostało kompletnie opuszczone i pozostawione na łaskę losu. Dlaczego tak się dzieje? I czy rząd ma jakieś plany, by to zmienić?
Termin “komarze gmachy” (蚊子館, wenzi guan) po raz pierwszy został użyty w 2010 przez Yao Jui-chunga, artystę-fotografa oraz wykładowcę na National Taiwan University of Arts (NTUA). Wraz ze studentami zaczął on fotografować i katalogować porzucone budynki. W przeciągu pół roku zebrali oni 147 pozycji z całej wyspy (w tym m.in. budynki przemysłowe, galerie handlowe oraz obiekty rekreacyjne, takie jak baseny), a fotografie zostały zaprezentowane w trakcie tajpejskiego biennale sztuki w 2010 roku. Kolekcja 600 zdjęć została także wydana jako książka pod tytułem Mirage: Disused Public Property in Taiwan (Miraż: Opuszczone Budynki Użytku Publicznego na Tajwanie) i rozesłana do dziennikarzy oraz polityków. Poza zdjęciami, wewnątrz można było znaleźć informacje dotyczące adresów porzuconych budynków, zleceniodawcy, obecnego zarządcy jak i kosztów przedsięwzięcia. Książka w połączeniu z wystawą wywołała falę krytyki ze strony społeczeństwa, szybko przykuwając uwagę rządu. Pełniący wówczas rolę premiera Wu Den-yih obiecał, iż rządowe agencje przeprowadzą dogłębne śledztwo dot. “komarzych gmachów” a budynki zostaną zrewitalizowane lub wyburzone, w zależności od ich stanu, w przeciągu roku.
Jak łatwo się domyślić, ani do śledztwa, ani tym bardziej do żadnych renowacji nigdy nie doszło. W przeciągu następnych kilku lat opuszczone budynki nie tylko nie zostały zrewitalizowane lub wyburzone; zamiast tego Yao i jego ekipa odszukali setki innych opuszczonych budowli i wydali kolejne trzy tomy w serii Mirage. Każdy z nich, wliczając w to także wersję angielską wydaną w 2016 roku, był wysyłany do rządowych instytucji związanych z zarządzaniem środkami publicznymi, planowaniem przestrzennym i innych istotnych dla sprawy organów. Mimo to, problem nadal nie został rozwiązany. Jak zauważa Yao, wiele z porzuconych budowli powstało jako dowód na sprawczości lokalnych rządów w nadziei na zdobycie głosu wyborców w kolejnych wyborach. Skutkowało to budową zbędnych lub zwyczajnie źle zaprojektowanych konstrukcji. Często zapominano także o uwzględnieniu kosztów późniejszej eksploatacji, w związku z czym popadały one w zapomnienie. Kolejnym powodem na porzucanie budynków jest kurcząca się populacja Tajwanu – w tym przypadku opuszczone zostają m.in. szkoły czy też mienie wojskowe.
Wydawałoby się, że po tak głośnej (i nadal kontynuowanej) akcji, lokalne rządy zrewidują swoje plany rozwoju na następne lata. Tak się jednak nie stało. Zamiast tego, powstało swego rodzaju błędne koło. Największe poparcie rządząca obecnie na Tajwanie partia DPP (Democratic Progressive Party, Demokratyczna Partia Postępowa) zdobywa na południu wyspy, w pasie rozciągającym się od Taichungu, w dół przez powiaty Changhua, Yunlin i Chiayi aż do Tainanu, Kaohsiungu i Pingtungu. By zapewnić sobie dalsze poparcie w regionie, lokalne rządy otrzymują od rządu krajowego dodatkowe pieniądze na rozwój. I choć część inwestycji jest jak najbardziej potrzebna i uzasadniona – południe przez wiele lat mierzyło się bowiem z brakiem jakiegokolwiek finansowania, zostając tym samym daleko w tyle za Tajpej – to wiele postawionych w ostatnich latach budynków użytku publicznego przez większość roku świeci pustkami. Wymienić można by tu chociażby południowy oddział Muzeum Pałacowego znajdujący się nieopodal stacji HSR w Chiayi (główny znajduje się w Tajpej w dystrykcie Beitou) czy wyrastające jak grzyby po deszczu parki kulturowe poświęcone mniejszościom takim jak Hakka.
W Kaohsiungu, największym mieście na południu, możemy zobaczyć prawdziwe perełki współczesnej architektury takie jak np. otwarte w 2018 roku centrum sztuki Weiwuying. W kompleksie znajduje się sala operowa, dwie sale koncertowe na odpowiednio 1981 miejsc i 434 miejsca oraz scena teatralna. Mimo licznych promocji i pieniędzy wyłożonych na budowę, centrum przez większość czasu stoi puste, a organizowane tam koncerty czy przedstawienia często pozostają jedynie częściowo wyprzedane.
Zdjęcia Weiwuying (autorka Karolina Kodrzycka):
Puste wnętrza Weiwuying (autorka Karolina Kodrzycka):
Podobnie rzecz się ma z Kaohsiung Music Center otwartym w roku 2021. Po blisko 4 latach od otwarcia, część budynku pozostaje zamknięta i wyłączona z użytku. Póki co w kalendarzu imprez na stronie centrum widnieje jedyne 29 wydarzeń rozłożonych w czasie od stycznia do maja, choć w centrum znajdziemy dwie sale koncertowe. Także części komercyjne kompleksu, oferujące przestrzeń pod wynajem dla restauracji czy sklepów, pozostają w przeważającej większości puste.
Puste wnętrza Kaohsiung Music Center (autorka Karolina Kodrzycka):
Mimo tak świetnej infrastruktury znajdującej się w Kaohsiungu, większość wydarzeń czy imprez kulturalnych dalej organizowana jest na północy wyspy w Tajpej lub Nowym Tajpej. Problem stanowi jednak nie sama oferta kulturalna. Dużo ważniejszy jest brak osób chętnych do wzięcia udziału w wydarzeniach, czy to ze względu na brak dopasowania oferty do publiczności czy ze względu na wysokie koszta. Bo choć rozwój południa postępuje z zawrotną prędkością, to bilety na wydarzenia organizowane czy to w Weiwuying, czy w KMC potrafią osiągać zawrotne ceny. Przy często sporo niższych zarobkach niż na północy, mało kto może pozwolić sobie na regularny udział w życiu kulturalnym miasta. Z kolei wydarzenia skierowane do młodszych Tajwańczyków w większości skupiają się dalej na Tajpej, gdzie migrują oni na studia oraz w poszukiwaniu pracy. Prestiż związany z życiem w Tajpej i studiowaniem tam, budowany przez dekady, w tym samym czasie gdy południem nikt z rządzących za bardzo się nie interesował, na stałe wrył się w psychikę Tajwańczyków. Nierzadko zdarza się, że korzystniejsze oferty można znaleźć właśnie na południu, ale nawet to nie przekonuje młodych, skłonnych do wszystkiego byleby tylko pozostać w stolicy.
Jak wpłynie to na przyszłość obecnie stawianych budynków użytku publicznego? Osobiście uważam, że tak długo, jak u władzy utrzyma się DPP, dzięki dodatkowemu finansowaniu pozostaną one otwarte, choć dalej w większości puste. Co potem? Trudno to przewidzieć. Wiele zależy od młodych – jeśli zdecydują się oni na powrót, to być może południe przestanie przypominać sztucznie podtrzymywany przy życiu organizm. Jeśli jednak tak się nie stanie, obecnie zachwycające budowle zapewne dołączą do podobnych sobie “komarzych gmachów” masowo stawianych w latach 90. XX wieku i początku lat 00. XXI wieku, które zostały kompletnie porzucone i obecnie powoli zjada je czas.
Karolina Kodrzycka Ukończyła studia licencjackie z Kulturoznawstwa (specjalizacja Kultura Dalekiego Wschodu) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie studiuje na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu na kierunku Modern China Studies. Stypendystka Huayu Enrichment Scholarship w roku akademickim 2021/2022, dzięki któremu odbyła 9-cio miesięczny kurs j. mandaryńskiego na National Taiwan Normal University. Zwyciężczyni konkursu tłumaczeniowego podczas drugiej edycji festiwalu “Za kulisami. Toruńskie spotkania wokół dramatu”, w ramach którego we współpracy z dr. Maciejem Szatkowskim przełożyła na j. polski sztukę “China Dream” autorstwa Sun Huizhu i Fei Chunfang. Obecnie przebywa na wymianie uczelnianej na National Sun Yat-sen University w Kaohsiungu. Interesuje się folklorem, folkloryzmem oraz popkulturą krajów chińskojęzycznych, w szczególności Tajwanu. Bliskie są jej także tematy związane z feminizmem, sytuacją kobiet oraz prawami mniejszości seksualnych w regionie Azji Wschodniej.
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Relacja video ze spotkania autorskiego z profesorem Góralczykiem
27 czerwca odbyło się spotkanie autorskie z profesorem Bogdanem Góralczykiem dotyczące jego książki "Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje".
Nie zawsze diabły. Różne strategie wobec inności w kinie KRLD
„Inni” to dla Ryszarda Kapuścińskiego przede wszystkim „nie-Europejczycy”. Analogicznie w kinematografii KRLD „innym” jest „nie-Koreańczyk”. Od początku powstania Korei Północnej jej artyści operowali jasnym i dychotomicznym obrazem świata. To, co nasze, czyli uri (우리) było przedstawiane temu, co obce. Wybrzmiewająca z koreańskiej sztuki ideologia dobrze wpisuje się w przedstawioną w O gramatologii Jacques Derridy logikę […]
Roman HusarskiTydzień w Azji #66: Koronawirus oznacza trzeci rok recesji dla irańskiej gospodarki
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Are Polish Universities Really Victims of a Chinese Influence Campaign?
The Chinese Influence Campaign can allegedly play a dangerous role at certain Central European universities, as stated in the article ‘Countering China’s Influence Campaigns at European Universities’, (...) However, the text does ignore Poland, the country with the largest number of universities and students in the region. And we argue, the situation is much more complex.
Patrycja PendrakowskaAnna Grzywacz dla Third World Quarterly o polityce zagranicznej państw w kryzysie demokracji
W najnowszym wydaniu periodyku dr Anna Grzywacz dokonała analizy zmian w uprawianej polityce zagranicznej państw średnich (pod względem potencjału - middle powers), znajdujących się w kryzysie demokracji.
Anna GrzywaczAzjatech #207: Kij baseballowy ze starego shinkansena robi furorę w Japonii
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #65: Wielkie zakupy gigantów na rynku naftowym
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Iga Bielawska dla portalu Wnet.fm: Rynek indyjski jest wymagający. Ma wysokie bariery wejścia
Tematem rozmowy była sytuacja epidemiczna w Indiach oraz prowadzenie biznesu w tym kraju i waga uwarunkowań kulturowych przy reklamowaniu czegoś Indusom.
Iga BielawskaTydzień w Azji: Turystyka w tarapatach. Zależna od niej Goa wrócić może do kopalin
Epidemia koronawirusa (...) pozornie może wydawać się korzystna dla ochrony klimatu i środowiska naturalnego. Takie wnioski mogą zasugerować nam widoki czystego nieba nad borykającymi się uprzednio ze smogiem metropoliami, obniżenie emisji gazów cieplarnianych czy gwałtowny spadek zapotrzebowania na surowce.
Krzysztof ZalewskiForbes: O możliwej wojnie. Dlaczego Tajwan to nie(zupełnie) Ukraina?
W związku z kryzysem rosyjskim u granic Ukrainy pojawiły się opinie zestawiające tę sytuację z napięciem międzynarodowym panującym w Cieśninie Tajwańskiej. Czy sytuacja wokół krajów odległych od siebie o ponad 8 tys. km jest porównywalna?
Krzysztof ZalewskiRP: Gdzie polskie firmy mogą inwestować za granicą?
Wielu polskich przedsiębiorców po etapie szybkiego rozwoju na rodzimym rynku szuka okazji do ekspansji zagranicznej. Warto przyjrzeć się, na których rynkach najszybciej zachodzą zmiany sprzyjające biznesowi.
Krzysztof ZalewskiTydzień w Azji: Kirgistan na drodze politycznej stabilizacji
10 stycznia odbyły się w Kirgistanie przyspieszone wybory prezydenckie (...) Atmosfera społeczna tego głosowania pozostawała wciąż napięta, od momentu ogłoszenia wyników październikowych wyborów, w których żadne ugrupowanie opozycyjne nie zdobyło nawet jednego mandatu poselskiego.
Jerzy OlędzkiRisk and oppportunities for self-driving vehicles. Exploring global regulations and security challenges in the future of connected vehicles. The report was co-produced by Boym Institute and 9DASHLINE.
Tydzień w Azji #160: USA ogłosiły swoją strategię dla Indopacyfiku. Liczą na sojuszników i partnerów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Rosja wobec załamania systemu bezpieczeństwa w Azji Centralnej
Atak Rosji na Ukrainę niesie za sobą konsekwencje w sferze międzynarodowego bezpieczeństwa nie tylko dla praktycznie całej Europy, ale również Azji, zwłaszcza dla tej jej części, w której rosyjskie wpływy są wciąż silne. Takim obszarem jest bez wątpienia Azja Centralna.
Jerzy OlędzkiAzjatech #84: Mięso wprost z laboratorium wkracza na stoły w Singapurze
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #161: Chiny lawirują wobec wojny na Ukrainie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #122: Niezrównoważone ożywienie gospodarcze w Chinach budzi obawy
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #47: Negocjacje z WTO, rozmowy o EAUE. Czy Uzbekistan musi wybrać?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #248: Joe Biden i Xi Jinping zachowali się jak wiceministrowie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Miasto samowystarczalne. Jak projekt z udziałem Polki uwiódł serca Chińczyków
Projekt „Miasto samowystarczalne” firmy Guallart Architects z siedzibą w Barcelonie wygrał w sierpniu 2020 r. organizowany w Chinach międzynarodowy konkurs architektoniczny. Wśród twórców koncepcji znalazła się również Polka, Honorata Grzesikowska...
Magdalena Sobańska-CwalinaTydzień w Azji #74: Azja to kosztowny region dla ekspatów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Kwartalnik Boyma – nr 3 (9) /2021
Oddajemy do rąk naszych Czytelników i Czytelniczek trzecie w 2021 r. wydanie „Kwartalnika Boyma”. Podjęliśmy w nim m.in. tematykę sytuacji kobiet w Azji, polityk klimatycznych, chińskiej demografii i systemu zaufania społecznego.