Tydzień w Azji: Awicenna, czyli uzbecki pomysł na turystykę w czasach zarazy

Wobec dotkliwego kryzysu światowej turystyki władze uzbeckie opracowują szeroki program wsparcia branży. Turystyka po objęciu prezydentury przez Szawkata Mirzjojojewa została uznana za ważny dział gospodarki o niewykorzystanym dotąd potencjale. COVID-19 dodał do istniejących, strukturalnych problemów branży w Uzbekistanie kolejne wyzwania.

Po pierwsze bezpieczeństwoPonieważ turyści często boją się obecnie podróżować z uwagi na możliwość zachorowania na COVID-19, władze Uzbekistanu postawiły na działania mające  zapewnić im poczucie bezpieczeństwa. Temu ma służyć wprowadzenie systemu bezpieczeństwa sanitarno-epidemiologicznego dla turystów “Uzbekistan Safe travel GUARANTEED” (tłum. „Uzbekistan. GWARANTOWANA bezpieczna podróż”). Fundusz Bezpiecznej Turystyki zapewni rekompensaty w wysokości 3 tys. USD w przypadku zarażenia zagranicznych turystów koronawirusem (COVID-19) podczas podróży na terytorium Uzbekistanu, jeśli będzie ona zorganizowana przez podmiot zarejestrowany w tym kraju. Przy czym organizatorzy wycieczek mają świadczyć usługi zagranicznym turystom w okresie kwarantanny wyłącznie w obiektach turystycznych i powiązanej infrastrukturze objętych rejestrem obiektów bezpiecznych w systemie “Uzbekistan Safe travel GUARANTEED”. 

Ciekawostką jest wykorzystanie średniowiecznych prac do zarządzania turystyką w czasie współczesnej epidemii. Podczas opracowania tego systemu  wykorzystano dorobek urodzonego na terytorium dzisiejszego Uzbekistanu Abu Ali Ibn Siny. Na Zachodzie nazywany Awicenną zapisał się w historii jako  “książę lekarzy”, obok Hipokratesa i Galena najwybitniejszy autorytet średniowiecznej medycyny. Jak chwalą go obecnie władze uzbeckie – tysiąc lat temu położył podwaliny epidemiologii i kwarantanny. Awicenna opracował naukowy przewodnik metodyczny dla podróżników pt. „Wydarzenia dla podróżników” („Fi tadbir al-musofirin”).. 

Obniżka kosztów transportu

Od 1 sierpnia 2020 r. na międzynarodowych lotniskach w Andiżanie, Bucharze i Urgenczu zacznie funkcjonować tryb “otwartego nieba”, co sprawi, że podróże do mniejszych miejscowości w Uzbekistanie staną się bardziej atrakcyjne finansowo dla turystów zagranicznych. Co ważne w przypadku zagranicznych linii lotniczych latających na międzynarodowe lotniska w Uzbekistanie, w trybie „otwartego nieba” przez okres trzech lat będą obowiązywać taryfy i opłaty na poziomie ustalonym dla linii lotniczych – rezydentów Republiki Uzbekistanu. 

Stymulacja krajowych przedsiębiorców

Organizatorzy wycieczek i biura podróży będące rezydentami Republiki Uzbekistanu będą mogły uzyskać subsydia w wysokości 15 USD za każdego przywiezionego i obsłużonego turystę zagranicznego, który spędzi w Uzbekistanie co najmniej pięć dni. Ten program ma objąć do pół miliona turystów. Nie będzie jednak dotyczył tych gości zagranicznych, którzy przybyli korzystając z dofinansowanych lotów czarterowych zgodnie z Dekretem Prezydenta Republiki Uzbekistanu z dnia 13 sierpnia 2019 r. Nr UP – 5781 „O środkach na rzecz dalszego rozwoju sektora turystyki w Republice Uzbekistanu”. Przedsiębiorcy do 1 czerwca 2021 r. będą mogli otrzymać dofinansowania związane z remontami, przebudową i modernizacją obiektów hotelowych, które będą skutkowały podniesieniem ich standardu. Wielkość wsparcia finansowego będzie tu uzależniona od kategorii obiektu. Na dofinansowanie mają szansę m.in. projekty startupowe i innowacyjne pomysły biznesowe, a także inicjatorzy projektów dotyczących organizacji tematycznych punktów gastronomicznych, specjalizujących się np. w kuchni zagranicznej w regionach republiki (z wyjątkiem miasta Taszkent).

Rozwój współpracy z zagranicą

Uzbecy śledzą światowe rozwiązania w zakresie wspierania turystyki podczas pandemii COVID -19 i jednocześnie aktywnie współpracują z zagranicą wymieniając się doświadczeniami i chwaląc się swoimi pomysłami w tym zakresie.

W zeszłym roku Uzbekistan stał się pełnoprawnym członkiem Rady Współpracy Państw Języków Tureckich, a 23 czerwca bieżącego roku w trybie wideokonferencji aktywnie uczestniczył w kolejnym posiedzeniu ministrów ds. turystyki tej organizacji. Strona uzbecka podczas tego wydarzenia zaproponowała m.in.: tworzenie wycieczek po kilku krajach regionu śladami wielkich uczonych świata tureckiego czy po miejscach ważnych ze względów religijnych czy opracowania wspólnego kalendarza wydarzeń kulturalnych. Wyszła również z inicjatywami dotyczącymi utworzenia portalu internetowego oraz wyspecjalizowanego kanału telewizji satelitarnej, które będą promować potencjał turystyczny państw Rady. Zachęcała do otwierania nowych połączeń transportowych pomiędzy miejscowościami znajdującymi się w krajach członkowskich, a w szczególności w Turcji, Azerbejdżanie czy na Węgrzech. Turyści z krajów członkowskich ww. organizacji w 2019 r. stanowili aż 52% (3,8 miliona) wszystkich osób przybywających do Uzbekistanu.

Pod koniec czerwca br. w Samarkandzie w Uzbekistanie otwarto 65. posiedzenie Komisji Regionalnej Europy Światowej Organizacji Turystyki Narodów Zjednoczonych (UNWTO), którego głównym tematem był wpływ pandemii na turystykę i sposoby radzenia sobie z zaistniałymi w związku z tym trudnościami. Wydarzenie to władze uzbeckie zręcznie wykorzystały do pochwalenia się zagranicy swoimi pomysłami w zakresie wspierania turystyki podczas COVID-19. 

Uwagi końcowe

Nowe akty prawne dotyczące działań na rzecz wsparcia turystyki w Uzbekistanie podpisane w ostatnich tygodniach przez prezydenta kraju Szawkata Mirzijojewa pokazują, że władze tego kraju są zdeterminowane, aby kontynuować wcześniej zapoczątkowane reformy gospodarcze i “otwarcie na zagranicę”. Na tym etapie trudno jest jednak powiedzieć, czy zmiany w turystyce faktycznie zakończą się sukcesem. W skali globalnej ta branża jest póki co jedną z największych przegranych czasu pandemii. Ponadto spodziewany kryzys gospodarczy na świecie prawdopodobnie nie będzie sprzyjał wzrostowi popytu na usługi turystyczne. W przypadku, gdy konsumenci będą masowo tracić pracę ich siła nabywcza zapewne ulegnie zmniejszeniu i zmienią się priorytety konsumpcyjne na te bardziej podstawowe.

Magdalena Sobańska-Cwalina Doktor nauk ekonomicznych (temat rozprawy doktorskiej: „Instytucjonalne uwarunkowania działalności polskich przedsiębiorstw przemysłu materiałów budowlanych na rynkach wschodnich”). Absolwentka studiów doktoranckich Kolegium Gospodarki Światowej SGH oraz studiów magisterskich w SGH na kierunkach Gospodarka Przestrzenna oraz Stosunki Międzynarodowe (specjalność: Gospodarka krajów Europy Środkowej i Wschodniej). Autorka i współautorka publikacji naukowych dot. międzynarodowych stosunków gospodarczych w regionie byłego ZSRR.