Azja Południowo-Wschodnia

Ratując ludzi czy swój wizerunek? Narracje o porządku humanitarnym w Azji Południowo-Wschodniej.

(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.

Instytut Boyma 07.01.2021

Kilian Spandler (2020) Saving people or saving face? Four narrative of regional humanitarian order in Southeast Asia, the Pacific Review. doi: 10.1080/09512748.2020.1833079.

Pomoc humanitarna i pomoc w przypadku katastrof (humanitarian assistance and disaster relief, HADR) w Azji Południowo-Wschodniej nie jest szeroko analizowana w literaturze. W wymiarze międzynarodowym architektura współpracy w ramach HADR zbudowana jest wokół Organizacji Narodów Zjednoczonych, ale organizacje regionalne tworzą swoje systemy współpracy humanitarnej. Tak jest w przypadku Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), które powołało Centrum AHA (ASEAN Coordinating Centre for Humanitarian Assistance on Disaster Management, AHA Centre) w 2011 roku.

Ocena działalności HADR w państwach ASEAN budzi zastrzeżenia, szczególnie w obszarze kształtowania się roli mechanizmu, który oceniany jest jako nieefektywny lub ograniczający rozwój współpracy humanitarnej (s. 1–2). Kilian Spandler proponuje, aby trudności związane z rozwojem współpracy i podnoszeniem jakości udzielania pomocy humanitarnej wyjaśnić przy pomocy analizy narracji. Takie ujęcie pozwala zrozumieć jak HADR jest widziane i traktowane przez zaangażowane we współpracę podmioty. Na podstawie analizy jakościowej materiałów dotyczących funkcjonowania HADR (w tym przede wszystkim udostępnianych przez Centrum AHA i sekretariat ASEAN) oraz wywiadów z osobami zaangażowanymi w rozwijanie architektury HADR w regionie, badacz wyróżnia cztery rodzaje narracji: (1) afirmatywną; (2) sceptyczną; (3) krytyczną; oraz (4) transformacyjną (s. 3–4).

Narracja afirmatywna dominuje w dyskursie tworzonym przez Centrum AHA i jest związana przede wszystkim z trudną pracą, jaką wykonuje centrum. Azja Południowo-Wschodnia traktowana jest jako region podatny na klęski żywiołowe, dlatego współpraca w ramach centrum jest nie tylko uzasadniona, ale i niezbędna. Centrum AHA w swoich komunikatach odnosi się do społeczności, które mierzą się z konsekwencjami katastrof. W ramach tej narracji podkreśla się również to, że centrum powstawało powoli, z małymi zasobami i z potrzeby pomagania innym, aby z czasem stać się wpływowym podmiotem, które ma potencjał stać się istotne również w wymiarze międzynarodowym. Centrum przedstawia siebie najczęściej jako apolityczny podmiot, który współpracuje z innymi aktorami (s. 13–15).

Narracja sceptyczna związana jest z podkreślaniem ograniczeń wynikających z małych zasobów jakie posiada centrum AHA, w tym braku woli politycznej, aby centrum lepiej funkcjonowało. Aktorzy sceptycznie oceniający centrum zwracają uwagę na to, że centrum ma potencjał odgrywać ważną rolę, ale nie jest efektywne ze względu m.in na słabe finansowanie, ograniczenia mandatowe czy obawy dotyczące naruszania suwerenności wyrażane przez państwa dotknięte katastrofą (s. 15). Efektywność AHA jest często oceniana jako niewystarczająca, szczególnie w porównaniu z osiągnięciami podmiotów zachodnich (tzn. europejskich i północnoamerykańskich). Działanie Centrum AHA jest również ograniczane w kontekście problemów wrażliwych politycznie, np. kryzysu migracyjnego spowodowanego wygnaniem ludności Rohingya z Mjanmy (s. 15–17).

Narracja krytyczna, artykułowana przez aktorów zewnętrznych, kwestionuje nie tylko działania Centrum AHA, ale i intencje. W efekcie więc zwraca się uwagę na to, że zamiast służyć ludziom Centrum AHA jest w istocie instrumentem politycznym wykorzystywanym przez liderów ASEAN. Ponadto, centrum działa tam gdzie cele są relatywnie łatwo osiągalne, ale omija sprawy wrażliwe politycznie. W ramach tej narracji zwraca się również uwagę na to, że centrum pomaga ASEAN w kreowaniu wizerunku lidera w zarządzaniu kryzysami (s. 17–19).

Narracja transformacyjna dotyczy traktowania Centrum AHA jako mediatora łagodzącego sprzeczne stanowiska. Ze względu na trudne uwarunkowania i ograniczone zasoby, centrum przyjmuje rolę pośrednika, poprzez łączenie różnorodnych interesów, tak aby funkcjonować relatywnie efektywnie. Działania centrum mają więc cel również strategiczny. W ramach tej narracji zwraca się uwagę również na pozytywne aspekty, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa, ponieważ rozwój centrum, a także zdolności HADR, uniezależnia ASEAN od pomocy udzielanej przez aktorów zewnętrznych (s. 19–22).

Analiza narracji i ocena tego jak postrzegane jest Centrum AHA jako główny instrument HADR w regionie Azji Południowo-Wschodniej pozwala lepiej zrozumieć dynamikę rozwoju HADR i jego ograniczenia (s. 24–25).

Anna Grzywacz

Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, adiunktka w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Laureatka konkursów Narodowego Centrum Nauki oraz stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2022–2025). Jej zainteresowania naukowe: stosunki międzynarodowe w Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN, średnie potęgi i polityka dyskursywna.

czytaj więcej

Azjatech #127: Singapurska wyspa poligonem doświadczalnym technologii 5G

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #116: W strategicznej branży Chiny i USA gonią Koreę i Tajwan. Bez efektów

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #318: Chińskie firmy nie czują strachu. Tak podbijają rynek samochodów nie tylko w Europie

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Zombie i komuniści

Film Yeon Sang-ho Zombie express [1] jest wyjątkowy nie tylko z powodu nowoczesnych efektów specjalnych i apokaliptycznego rozmachu. To pierwszy raz, kiedy w koreańskim kinie przedstawiono zombie apokalipsę[2]. Film w samej Korei obejrzało w kinach aż 11 milionów osób. Z pozytywnym odbiorem spotkał się również ze strony zagranicznych krytyków i publiki. Zombie Express okazał się […]

Tydzień w Azji #259: Wojna stworzyła nowe strategiczne okazje dla Polski

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Umowa UE-Chiny o inwestycjach (CAI) – analiza pozycji inwestora, technologii, pracy i środowiska

Po tym jak w grudniu 2020 ogłoszono, iż Chiny i UE osiągnęły porozumienie co do zasadniczych kwestii umowy UE-Chiny o inwestycjach 22 stycznia 2021 Komisja Europejska opublikowała projekt CAI. Jest to efekt długich i trudnych prac nad umową których wczesne początki sięgają 2012, a które na dobre rozpoczęły się w 2013.

Krzysztof Zalewski panelistą w debacie Nowej Konfederacji „Dylemat indyjskiej potęgi: sojusz z Chinami czy USA?”

Krzysztof Zalewski uczestniczył w debacie zorganizowanej przez Dział Azjatycki Nowej Konfederacji.

Tydzień w Azji #246: Korea Południowa buduje sojusze gospodarcze na Bliskim Wschodzie

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #81: Japonia podnosi wiek emerytalny. Będzie można pracować do 70 i dłużej

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azja Centralna: Kręta droga do regionalnej integracji

Celem opracowania jest przedstawienie aktualnego poziomu zintegrowania republik Azji Centralnej oraz dokonanie analizy kierunków i dynamiki tego procesu w przyszłości. W opracowaniu dokonano również identyfikacji czynników, które mogą wzmacniać procesy integracyjne lub je hamować, a także przedstawiono przyczyny i skutki integracji w odniesieniu do tego regionu.

Azjatech #57: Japonia namawia firmy do rezygnacji ze sprzętu chińskich telekomów

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Mongolia: relacja fotograficzna Pawła Szczapa

Przedstawiamy państwu serię zdjęć wykonaną przez naszego analityka i specjalistę ds. Mongolii i urban studies Pawła Szczapa. Autor stara się wiernie odzwierciedlać mongolską rzeczywistość - nie piękne turystyczne widoki, a ludzi i przestrzenie w lokalnym, surowym wydaniu. Mongolia, a zwłaszcza Ułan Bator to zderzenie dwóch rzeczywistości - nowoczesności z tradycją i historią.

“Gospoda Polska” Association in Harbin 1907-1947. Part One.

This is the first part of an article about Gospoda Polska, a Polish association in Harbin. It is an extraordinary account of the Polish diaspora that lived in Harbin before the Second World War. It was written by Jerzy Czajewski, and we are very grateful that he chose our think tank and foundation to publish his work.

Tydzień w Azji #179: Zgrzyty w chińskim sektorze finansowym. Małe banki z dużymi kłopotami

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #204: Miękkie i tanie lądowanie na Księżycu. Mamy nowe mocarstwo kosmiczne

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Gry wideo z Indii, czyli kto jest lepszy w ludo?

Wygląda na to, że wydawcy starają się na razie wciągnąć jak największą liczbę osób w świat gier wideo. Ci użytkownicy mogą z czasem nabrać apetytu na odważniejsze tytuły.

Dlaczego walka z korupcją w Kirgistanie nie będzie łatwa

Od momentu jesiennych wyborów parlamentarnych w Kirgistanie wydarzenia w tym kraju regularnie opisywane są przez wiodące media światowe i portale specjalistyczne zajmujące się polityką czy też dyplomacją. Kolejne w ciągu ostatnich kilkunastu lat „przemeblowanie polityczne” w Biszkeku może rodzić nadzieję na obniżenie poziomu korupcji w tej centralnoazjatyckiej republice. Czy jednak istnieją mocne podstawy ku temu aby patrzeć optymistycznie na zapowiedziane przemiany? Co podpowiadają nam dotychczasowe doświadczenia Kirgistanu i teorie naukowe?

Krzysztof Zalewski dla portalu Wnet.fm: Indie mają dość wysoki dług publiczny, nie są przygotowane do przejęcia roli fabryki świata

Tematem rozmowy były wysiłki władz indyjskich w zakresie walki z koronawirusem i ich konsekwencje dla obywateli, a także o wielkich wygranych pandemii oraz sytuacji w Kaszmirze.

Korea Południowa w fazie post-COVIDOWEJ

Rząd po wygranej bitwie – zahamowaniu epidemii do marca 2020, wdraża zasady zorganizowania społecznego, aby wygrać wojnę z COVID-19, mając na uwadze prognozy wirusologów o kolejnej fali epidemii prognozowanej na jesień.

RP: Uzbekistan zachęca polskie firmy do udziału w prywatyzacji

– Uzbekistan jest ważnym i perspektywicznym partnerem gospodarczym Polski w Azji Centralnej. Główne atuty tego kraju to dynamiczne i młode społeczeństwo, bogate zasoby naturalne oraz determinacja władz w zakresie poprawy klimatu inwestycyjnego – stwierdził Robert Tomanek, wiceminister rozwoju, pracy i technologii.

Wybory parlamentarne w Kazachstanie

19 marca kończy trwający od września okres wyborczy w Kazachstanie. 1 września prezydent Kassym-Żomart Tokajew ogłosił, że w 2023 odbędą się przyspieszone wybory do Mażylisu, których termin został zatwierdzony 19 stycznia, po jego zwycięstwie w wyborach prezydenckich.

Azjatech #30: Samsung globalnym liderem 5G

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Kwartalnik Boyma – nr 2 (16)/2023

Zachęcamy do lektury najnowszego wydania naszego kwartalnika dotyczącego spraw Azji w coraz bardziej azjatyckim świecie i refleksji nad tym, czemu współpraca Polski z tą dynamiczną gospodarczo i ważną politycznie częścią świata jest zaniedbywana.

Forbes: Zmiany w Japonii. Niektórzy będą pracować do 80. roku życia

Wedle ciągle silnego stereotypu Japończycy pracują całe życie w jednej firmie. Przez lata był to zresztą typowy wzór kariery w kulturze, w której lojalność wobec pracodawcy stanowi ważną wartość społeczną. Rynek pracy w Kraju Kwitnącej Wiśni jednak ostatnio dość dynamicznie się zmienia