
Kilian Spandler (2020) Saving people or saving face? Four narrative of regional humanitarian order in Southeast Asia, the Pacific Review. doi: 10.1080/09512748.2020.1833079.
Pomoc humanitarna i pomoc w przypadku katastrof (humanitarian assistance and disaster relief, HADR) w Azji Południowo-Wschodniej nie jest szeroko analizowana w literaturze. W wymiarze międzynarodowym architektura współpracy w ramach HADR zbudowana jest wokół Organizacji Narodów Zjednoczonych, ale organizacje regionalne tworzą swoje systemy współpracy humanitarnej. Tak jest w przypadku Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), które powołało Centrum AHA (ASEAN Coordinating Centre for Humanitarian Assistance on Disaster Management, AHA Centre) w 2011 roku.
Ocena działalności HADR w państwach ASEAN budzi zastrzeżenia, szczególnie w obszarze kształtowania się roli mechanizmu, który oceniany jest jako nieefektywny lub ograniczający rozwój współpracy humanitarnej (s. 1–2). Kilian Spandler proponuje, aby trudności związane z rozwojem współpracy i podnoszeniem jakości udzielania pomocy humanitarnej wyjaśnić przy pomocy analizy narracji. Takie ujęcie pozwala zrozumieć jak HADR jest widziane i traktowane przez zaangażowane we współpracę podmioty. Na podstawie analizy jakościowej materiałów dotyczących funkcjonowania HADR (w tym przede wszystkim udostępnianych przez Centrum AHA i sekretariat ASEAN) oraz wywiadów z osobami zaangażowanymi w rozwijanie architektury HADR w regionie, badacz wyróżnia cztery rodzaje narracji: (1) afirmatywną; (2) sceptyczną; (3) krytyczną; oraz (4) transformacyjną (s. 3–4).
Narracja afirmatywna dominuje w dyskursie tworzonym przez Centrum AHA i jest związana przede wszystkim z trudną pracą, jaką wykonuje centrum. Azja Południowo-Wschodnia traktowana jest jako region podatny na klęski żywiołowe, dlatego współpraca w ramach centrum jest nie tylko uzasadniona, ale i niezbędna. Centrum AHA w swoich komunikatach odnosi się do społeczności, które mierzą się z konsekwencjami katastrof. W ramach tej narracji podkreśla się również to, że centrum powstawało powoli, z małymi zasobami i z potrzeby pomagania innym, aby z czasem stać się wpływowym podmiotem, które ma potencjał stać się istotne również w wymiarze międzynarodowym. Centrum przedstawia siebie najczęściej jako apolityczny podmiot, który współpracuje z innymi aktorami (s. 13–15).
Narracja sceptyczna związana jest z podkreślaniem ograniczeń wynikających z małych zasobów jakie posiada centrum AHA, w tym braku woli politycznej, aby centrum lepiej funkcjonowało. Aktorzy sceptycznie oceniający centrum zwracają uwagę na to, że centrum ma potencjał odgrywać ważną rolę, ale nie jest efektywne ze względu m.in na słabe finansowanie, ograniczenia mandatowe czy obawy dotyczące naruszania suwerenności wyrażane przez państwa dotknięte katastrofą (s. 15). Efektywność AHA jest często oceniana jako niewystarczająca, szczególnie w porównaniu z osiągnięciami podmiotów zachodnich (tzn. europejskich i północnoamerykańskich). Działanie Centrum AHA jest również ograniczane w kontekście problemów wrażliwych politycznie, np. kryzysu migracyjnego spowodowanego wygnaniem ludności Rohingya z Mjanmy (s. 15–17).
Narracja krytyczna, artykułowana przez aktorów zewnętrznych, kwestionuje nie tylko działania Centrum AHA, ale i intencje. W efekcie więc zwraca się uwagę na to, że zamiast służyć ludziom Centrum AHA jest w istocie instrumentem politycznym wykorzystywanym przez liderów ASEAN. Ponadto, centrum działa tam gdzie cele są relatywnie łatwo osiągalne, ale omija sprawy wrażliwe politycznie. W ramach tej narracji zwraca się również uwagę na to, że centrum pomaga ASEAN w kreowaniu wizerunku lidera w zarządzaniu kryzysami (s. 17–19).
Narracja transformacyjna dotyczy traktowania Centrum AHA jako mediatora łagodzącego sprzeczne stanowiska. Ze względu na trudne uwarunkowania i ograniczone zasoby, centrum przyjmuje rolę pośrednika, poprzez łączenie różnorodnych interesów, tak aby funkcjonować relatywnie efektywnie. Działania centrum mają więc cel również strategiczny. W ramach tej narracji zwraca się uwagę również na pozytywne aspekty, szczególnie w kontekście bezpieczeństwa, ponieważ rozwój centrum, a także zdolności HADR, uniezależnia ASEAN od pomocy udzielanej przez aktorów zewnętrznych (s. 19–22).
Analiza narracji i ocena tego jak postrzegane jest Centrum AHA jako główny instrument HADR w regionie Azji Południowo-Wschodniej pozwala lepiej zrozumieć dynamikę rozwoju HADR i jego ograniczenia (s. 24–25).

Anna Grzywacz Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, adiunktka w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Laureatka konkursów Narodowego Centrum Nauki oraz stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2022–2025). Jej zainteresowania naukowe: stosunki międzynarodowe w Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN, średnie potęgi i polityka dyskursywna.
czytaj więcej
Azjatech #214: Chiny chcą stać się super mocarstwem w produkcji robotów
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #113: Rosyjsko-chińskie manewry szczepionkowe w Azji Centralnej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #267: Luzują przepisy o sprzedaży uzbrojenia. To szansa dla Polski
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Józefów, Zaczernie, Wałcz. Tam działają polscy “ukryci czempioni”
W kraju, w którym mało jest integratorów, rozwijanie wysokich technologii jest bardzo trudne – z Maciejem J. Nowakowskim z Polskiej Platformy Technologicznej Fotoniki rozmawia Jakub Kamiński (Instytut Boyma).
Jakub KamińskiDlaczego Ormianie są przekonani, że to Azerowie jako pierwsi zaatakowali Górski Karabach?
27 września po raz kolejny wybuchły poważne starcia w Górskim Karabachu, co można już nazwać wojną na dużą skalę. (...) W tym artykule chcę przedstawić fakty i analizy, które udowodnią, że to Azerbejdżanowi było na rękę zaatakować Górski Karabach (Arcach).
Ani MinasyanTydzień w Azji: Korea Południowa w światowym wyścigu technologicznym- standard 6G już w 2026 roku?
Na początku sierpnia tego roku premier Korei Południowej Chung Se-kyun przedstawił rządową strategię wsparcia krajowego przemysłu technologicznego w badaniach nad rozwojem kolejnej generacji sieci komórkowej, mającej zastąpić dopiero co wprowadzony standard 5G.
Andrzej PieniakAzjatech #193: Nowe aplikacje właściciela Tiktoka debiutują w USA
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Czy wyniki ekonomiczne uzbeckiej gospodarki przyciągną inwestorów?
Uzbekistan systematycznie zaskakuje kolejnymi inicjatywami i inwestycjami gospodarczymi. Po rozpoczęciu budowy największej na świecie farmy wiatrowej i wielu innych inwestycji w odnawialne źródła energii, kraj może pochwalić się kolejnym krokiem na drodze promowania zielonych technologii.
Jerzy OlędzkiForbes: Jeśli Chiny pójdą na wojnę, czy Europa pozostanie neutralna?
Tajwan nie jest sprawą Europy i Stary Kontynent nie da się wciągnąć w żaden konflikt wokół wyspy. Tak opinia publiczna zrozumiała przesłanie wywiadu udzielonego przez prezydenta Emmanuela Macrona w przededniu jego wizyty w Chinach.
Paweł BehrendtTydzień w Azji #50: Chiny za trudnym rynkiem dla Wiedźmina
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #167: LG pracuje nad ekranami jak guma
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Najbogatszy Azjata zmienia swój biznes. Chce wejść do cyfrowej pierwszej ligi
Ta historia jest gotowym materiałem na filmową epopeję. Nie brakuje w niej sukcesu self-made mana, wielkiego talentu biznesowego braci i ich miłości, pozwalającej rozbudować rodzinną firmę w jeden z największych konglomeratów globu. A także późniejszej kłótni rodzeństwa i niszczącej konkurencji biznesowej.
Krzysztof Zalewski‘Nigdy więcej nie przegramy z Japonią’, czyli o konflikcie koreańsko – japońskim
Jadąc na rowerze w Jeonju, mijam plakaty z przekreśloną twarzą premiera Japonii. „No Abe” to slogan, który wybija rytm ostatnich miesięcy. Widać go w telewizji i gazetach. Słychać go na ulicy. W sklepach wywieszane są napisy „nie sprzedajemy japońskich produktów”. Im większy, tym lepszy. Konflikt z Japonią to nie tylko symboliczne prężenie muskułów, ale poważne ekonomiczne problemy. Straty finansowe rosną po obu stronach, ale rząd Moon Jae-ina jest stanowczy. Zwłaszcza, że antyjaponizm mobilizuje naród w sposób, jaki nie widziano w Korei Południowej od protestów przeciwko Park Geyun-hee w 2017 roku.
Roman HusarskiDavkhar deel a wolność mongolskich mediów w kontekście wyborów
Ostatnie lata były dla Mongolii czasem ciągłych intensywnych prób na wielu frontach. Wciąż nowe rozczarowania ekonomiczne (spadek wzrostu PKB z ok. 18% w 2013 r. do ok. 2% w 2015 r., przeciągające się negocjacje w sprawie Oyu Tolgoi, problemy finansowe Tavantolgoi), kontrowersyjne tematy społeczno-polityczne (sprawa „Prawa o długiej nazwie”, skazanie aktywisty ekologicznego Tsetsgee Mönkhbayara, protesty […]
Paweł SzczapAzjaTech#2: nadchodzi przełom w technologiach uznawanych za przyszłość informatyki
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze piszemy m.in. kamerach samochodowych Hitachi, nowym rekordzie wydajności fotonowej pamięci kwantowej oraz pomysłach na przeniesienie stolicy Indonezji.
Tydzień w Azji #207: Chiny wkroczyły w Rok Królika. Nadzieja na nowe otwarcie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: „China exit”. Międzynarodowi giganci przegrywają walkę o chińskiego konsumenta
W czerwcu Kindle, serwis oferujący czytniki do e-booków oraz platforma sprzedaży książek elektronicznych, ogłosiła stopniowe wycofanie się z chińskiego rynku. Decyzja platformy ze stajni amerykańskiego Amazona to już kolejny głośny „China exit” międzynarodowego giganta z branży cyfrowej.
Sabina RakoczyForbes: O jedną platformę wiertniczą za daleko. Rosyjski Rosnieft pod ścianą
Sankcje nałożone na Rosję po aneksji Krymu w 2014 roku spowodowały, że Kreml musiał zrewidować kierunki gospodarczej ekspansji. Silniej postawił na współpracę z krajami azjatyckimi. Teraz jednak przekonuje się na własnej skórze, co oznacza chińska dominacja na azjatyckim rynku energii.
Waldemar JaszczykWybory 2019: Polska wobec Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej
Spotkanie Instytutu Boyma poświęcone proponowanej przez polityków polityce Polski wobec Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej odbędzie się 4 października 2019 r. o godzinie 19:00.
RP: Uzbekistan – są perspektywy dla przedsiębiorców, ale rośnie i ryzyko
Władze Uzbekistanu chcą ściągnąć inwestycje zagraniczne, ale zdają sobie sprawę, że w aktualnej sytuacji geopolitycznej ich przyciągnięcie może okazać się trudniejsze niż dotąd przewidywano. Kraj może się stać teraz wrotami do sankcjonowanej Rosji.
Magdalena Sobańska-CwalinaPrzegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Debata o Morzu Południowochińskim – fotorelacja
11 lipca odbyła się debata na temat przyszłości Morza Południowochińskiego organizowana wspólnie z Instytutem Socjologii UW.
RP: Kazachstan to nie tylko surowce, to również nowoczesne usługi finansowe
Mimo dynamicznego rozwoju gospodarczego Kazachstan wciąż jest postrzegany jako gospodarka oparta na wykorzystaniu surowców energetycznych i od pewnego czasu pierwiastków ziem rzadkich. Tymczasem gospodarka republiki rozwija się w sposób zbalansowany.
Jerzy OlędzkiRP: UE, Chiny, Turcja i Azja Centralna stawiają na Korytarz Środkowy. A Polska?
UE, Chiny, Turcja i Azja Centralna stawiają na Korytarz Środkowy. A Polska? Od wybuchu wojny w Ukrainie Korytarz Środkowy stał się dystrybucyjną koniecznością.
Jerzy Olędzki