Artykuły Tygodnia w Azji

Tydzień w Azji: Gulnora Karimowa – koniec marzeń, koniec nadziei

Gulnora Karimowa, córka byłego prezydenta Uzbekistanu Islama Karimowa, znów znalazła się w centrum uwagi mediów. Uzurpująca sobie pozycję następcy swojego ojca, który przez 27 lat bezwzględnie rządził republiką, Gulnora poniosła spektakularną porażkę w realizacji swoich nadmiernych ambicji.

Instytut Boyma 01.10.2020

Gulnora Karimowa, córka byłego prezydenta Uzbekistanu Islama Karimowa, znów znalazła się w centrum uwagi mediów. Uzurpująca sobie pozycję następcy swojego ojca, który przez 27 lat bezwzględnie rządził republiką, Gulnora poniosła spektakularną porażkę w realizacji swoich nadmiernych ambicji. 

O szybkim kursie w dół prezydenckiej córki, od niełaski i pierwszych oskarżeń jeszcze za panowania ojca, poprzez śledztwo o globalnym zasięgu, po aresztowanie i ostateczną zamianę kary 10 lat aresztu domowego (skróconych do 5 lat) na więzienie, informowaliśmy TUTAJ.

Pomimo uwięzienia, Karimowa pokładała nadzieję na uwolnienie poprzez zawarcie ugody z rządem Uzbekistanu. Miała odzyskać wolność w zamian za zwrot gigantycznych aktywów, których wartość szacowana jest na co najmniej 1 mld USD. Na tyle bowiem szacowana jest kwota wymuszonych przez nią łapówek. Do tego trzeba oczywiście doliczyć potencjalne zyski, jakie przyniósł obrót nielegalnie pozyskanymi środkami, czy to na drodze inwestycji w nieruchomości, udziałów w firmach czy też lokat w dzieła sztuki. Dotychczasowe śledztwo władz uzbeckich toczyło się równolegle w Europie i w Stanach Zjednoczonych. W tym drugim przypadku Prokuratura Generalna USA wciąż bada sprawę nielegalnych przepływów finansowych Karimowej. Natomiast działania uzbeckich śledczych w Europie zaczynają przynosić konkretne efekty.

Gulnora przyznała, że ma zdeponowane w bankach szwajcarskich równowartość 686 mln USD, które zgodziła się oddać w zamian za wycofanie zarzutów o działanie na szkodę państwa i branie łapówek oraz oczywiście zwolnienie z więzienia. Tymczasem uzbeckie władze zawarły porozumienie ze Szwajcarami, które zaowocowało odzyskaniem 131 mln USD i pracą nad odnalezieniem dalszych środków z kwoty wymienionej przez Karimową. Trzeba tu też podkreślić, że jest mało prawdopodobne, aby wskazała ona całość rzeczywiście zdeponowanych środków. Do wspomnianej kwoty 686 mln USD władze uzbeckie również podeszły z dystansem, szacując ją raczej na bliższą 1.5 mld USD.

Odzyskana kwota jest bez wątpienia wielkim sukcesem wizerunkowym prezydenta Mirzijojewa. Prezentuje on ją jako dowód na skuteczność forsowanej przez siebie polityki „czystych rąk”, przejrzystości procedur w administracji i bezwzględnej walki z plagą łapownictwa. Już na początku rządów nowego prezydenta z posadami musiało się pożegnać kilkuset urzędników średniego i wyższego szczebla oraz SNB (Narodowej Służby Bezpieczeństwa), z jej szefem Rustamem Inojatowem na czele.

Tym samym Gulnora Karimowa traci kolejny atut w negocjacjach z rządem w sprawie swojego uwolnienia. 

To nie był jednak koniec kłopotów ambitnej starszej córki I. Karimowa. Równolegle toczyło się bowiem drugie śledztwo o kierowanie zorganizowana grupą przestępczą i wymuszenia. Ostatecznie do kary 10 lat ograniczonej wolności, zasądzonej w styczniu 2017 r. (skróconej następnie do 5 lat ze względu na współpracę z rządem i zamienionej w 2019 r. na karę więzienia za łamanie warunków aresztu domowego), w marcu 2020 r. sąd orzekł karę dodatkowych 13 lat więzienia. Tym razem była to „zbiorcza” kara za szereg przestępstw innych niż unikanie podatków, działalność na szkodę państwa i łapownictwo, za które Gulnara otrzymała wspomniany wyrok. W tym przypadku, wśród głównych zarzutów wymieniono malwersacje finansowe i właśnie wymuszenia (m.in. łapówek czy udziałów w firmach). Pozytywnym dla skazanej aspektem tej sprawy jest fakt, że za datę rozliczania tego wyroku sąd wskazał dzień pierwszego jej aresztowania, które nastąpiło w sierpniu 2015 roku. W konsekwencji, relatywnie nieodległe zwolnienie z więzienia (2022 r.), oddaliło się o kolejnych 6 lat, do 2028 r.

Nie oznacza to, że Gulnara może walczyć już tylko o skrócenie wyroku zwracając aktywa, których śledczy jeszcze nie odkryli. Nadal bowiem toczy się śledztwo w Stanach Zjednoczonych. W Nowym Jorku już postawiono jej zarzuty o wymuszanie łapówek od firm telekomunikacyjnych i nielegalny obrót tymi pieniędzmi przy wykorzystaniu amerykańskiego systemu finansowego. Tego typu przestępstwa są w USA karane z wyjątkową surowością, więc Karimowa może spodziewać się nawet kilkudziesięciu lat pozbawienia wolności. Jednak jest mało prawdopodobne, aby Taszkent zgodził się na jej ekstradycję, a i Waszyngton raczej nie będzie mocno naciskał w tej sprawie, wyżej ceniąc sobie wzmacnianie pozytywnych relacji polityczno-gospodarczych z tą najbardziej centralną z centralnych republik.

Może się pozornie wydawać, że czas powstawania szybkich fortun urzędniczych dobiegł końca. Jednak zaczynają pojawiać się głosy, głównie ze strony działaczy sektora organizacji pozarządowych, że po dokonanej czystce instytucje państwa nie są w stanie skutecznie zabezpieczyć tak ogromnych środków i padną one łupem nowych klik urzędniczych. Wydaje się to wielce prawdopodobne, bowiem trudno uwierzyć, że po 27 latach korupcjogennych rządów I. Karimowa (wcześniej jako I sekretarza partii komunistycznej Uzbekistanu), w ciągu 3 lat nastąpiło przemodelowanie funkcjonowania administracji, a zwłaszcza mentalności urzędników. Stąd liczne głosy aktywistów, którzy domagają się pełnej transparentności przepływu odzyskanych środków, od transferu do kraju po proces ich rozdysponowania.

Jerzy Olędzki

Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, pracę doktorską złożył na Wydziale Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, magister ekonomii i europeistyki, absolwent Wydziału Zarządzania Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi (obecnie Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna) i Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2011 r. specjalizuje się w zagadnieniach geopolitycznych Azji Centralnej i aspektach polityczno-ekonomicznej oraz militarnej współpracy regionalnej. Autor książki "Mocarstwo z panazjatyckiej mozaiki. Geneza i ewolucja Szanghajskiej Organizacji Współpracy".

czytaj więcej

Azjatech #107: W 2 godziny z Tokio do Nowego Jorku przez orbitę Ziemi

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #259: Wojna stworzyła nowe strategiczne okazje dla Polski

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: „China exit”. Międzynarodowi giganci przegrywają walkę o chińskiego konsumenta

W czerwcu Kindle, serwis oferujący czytniki do e-booków oraz platforma sprzedaży książek elektronicznych, ogłosiła stopniowe wycofanie się z chińskiego rynku. Decyzja platformy ze stajni amerykańskiego Amazona to już kolejny głośny „China exit” międzynarodowego giganta z branży cyfrowej.

Park Geun-hye na krawędzi

Według magazynu Korean Times w ostatnią sobotę w Seulu został pobity kolejny rekord pod względem wielkości manifestacji w historii kraju – demonstrować miało aż 1,9 miliona osób. Ta ocena różni się od policyjnej, która oszacowała ilość protestujących na 270 000. Różnice w kalkulacji nie wzięły się przez przypadek. Emocje sięgają wyżyn. Celem manifestujących jest obecna […]

“Nowa doktryna Pentagonu a środowisko geopolityczne Azji Wschodniej” – nagranie

24 czerwca 2019 roku odbył się organizowany przez Instytut Boyma wykład Pawła Behrendta pt. "Nowa doktryna Pentagonu a środowisko geopolityczne Azji Wschodniej”. Wszystkim gościom dziękujemy za przybycie.

RP: Indie – o czym warto pamiętać przygotowując pierwsze spotkanie biznesowe

W fazie dynamicznego indyjskiego odbicia po zeszłorocznym pandemicznym załamaniu, wielu eksporterów spogląda ponownie na Subkontynent. Tym, którzy stawiają tam pierwsze kroki, przypominamy kilka prostych zasad, o których warto pamiętać w biznesie.

Azjatech #187: Chiny biorą się za chatboty. Chcą, by szanowały podstawowe zasady socjalizmu

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #40: GoJek wchodzi do rządu

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Ścieżki armeńskiej armii: przełomowe momenty w historii powstania, pozycja armii i wyzwania przed którymi dziś stoi

Na początku roku Siły Zbrojne Republiki Armenii świętowały kolejną rocznicę powstania, która datuje się dokładnie na 28 stycznia 1992 roku. Przez ostatnie 28 lat armia armeńska przeżyła różne momenty przełomowe, z których, można powiedzieć, że wyszła zwycięsko.

Azjatech #65: Chińska wiedza z pomocą dla domowych zwierzaków

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #111: Energetyka łączy sąsiadów Chin i Rosji. Powstaje historyczny projekt

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

COVID-19 w Hongkongu: między sukcesem społecznym a napięciem politycznym

W Hongkongu po roku wyniszczających dla miasta demonstracjach antyrządowych nastąpił krótki okres wyciszenia spowodowany pandemią COVID-19. Pomimo sukcesu metropolii w walce z koronawirusem, pandemia okazuje się być elementem pogłębiającym nie tylko kryzys gospodarczy, ale i kryzys zaufania wobec rządu.

Tydzień w Azji: Rewolucja, stagnacja czy powrót do przeszłości – Wyniki Trzynastego Kongresu Komunistycznej Partii Wietnamu

1 lutego zakończył się trzynasty kongres Komunistycznej Partii Wietnamu. Owiane tajemnicą zgromadzenie, na którym 1,600 partyjnych delegatów co pięć lat wybiera nowe kierownictwo i wytycza przyszły kurs kraju, jest najważniejszym politycznym wydarzeniem w Wietnamie.

Wywiad z mec. Judytą Latymowicz. Na tym rynku nie ma jednej recepty na sukces. Cztery elementy decydują.

W Indiach w zależności od sektora różny jest maksymalny dozwolony udział własnościowy podmiotu zagranicznego. Niemniej obecnie w większości z nich polscy inwestorzy, w tym polskie spółki mogą mieć 100 proc. własności.

Tydzień w Azji: Turkmenistan – naród, tożsamość i pomniki

(...) Celem tego zabiegu (budowy pomników) jest przede wszystkim stworzenie symboli, wokół których można konsolidować władzę, jak również wzmacnianie autorytetu osoby rządzącej, czy też po prostu zaspokajanie rozbuchanego zazwyczaj ego przywódcy.

Wybory 2019: Polska wobec Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej

Spotkanie Instytutu Boyma poświęcone proponowanej przez polityków polityce Polski wobec Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej odbędzie się 4 października 2019 r. o godzinie 19:00.

Azjatech #128: Duma Indii. Ósma szczepionka na Covid

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Ailuna Shamurzaeva Research Fellow Instytutu Boyma

Z radością ogłaszamy, że Ailuna Shamurzaeva została Research Fellow Instytutu Boyma i będzie współpracowała z naszym zespołem w maju i czerwcu 2022 r. Jej zainteresowania badawcze dotyczą ekonomii politycznej, badań nad migracją i handlu międzynarodowego.

Tydzień w Azji: Kazachstan wybrał stabilizację

Wybory parlamentarne w Kazachstanie, które odbyły się 10 stycznia, nie przyniosły istotnych zmian politycznych. Brak protestów społecznych, podobnych do Białorusi czy Rosji może wskazywać, że Kazachowie nie oczekują zmian, a przede wszystkim aktywnej polityki społecznej, kontynuacji rozwoju gospodarczego oraz stabilności rządów.

O podróżach, turystyce i przemyśle filmowym w Korei Północnej – rozmowa z Nickiem Bonnerem

Roman Husarski: Z powodu wirusa Ebola Korea Północna zamknęła swoje granice dla turystów. Co to oznacza dla twojej pracy? Nicholas Bonner*: To nie pierwszy raz, kiedy taka sytuacja ma miejsce. W 2003 na przykład zamknięto chwilowo granice z powodu SARS. To wydarzenie jest trochę bezprecedensowe. Zazwyczaj to Chiny bywały pierwsze w podejmowaniu decyzji… jeśli wiesz, […]

Social Credit System – inteligentny panoptykon z chińską charakterystyką czy sposób na zbudowanie społeczeństwa przyszłości?

System zaufania społecznego (SCS) to zakrojony na ogólnokrajową skalę projekt realizowany na przestrzeni ostatnich lat przez chińskie władze. Wprowadziły go zarówno instytucje państwowe, jak i firmy prywatne.

Kwartalnik Boyma – nr 2 (8) /2021

Głównym tematem niniejszego wydania Kwartalnika Boyma jest bezpieczeństwo.

Paweł Behrendt w rozmowie z cyklu Zoom na Świat „Indo-Pacyfik. Czy będzie wojna?”

Serdecznie zapraszamy do wysłuchania rozmowy z cyklu Zoom na Świat "Indo-Pacyfik. Czy będzie wojna?", w której wziął udział analityk Instytutu Boyma, Paweł Behrendt.

Tydzień w Azji #178: Iran rozgrywa kryzysową kartę. Jest sporo do ugrania

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.