
W dniach 16-25 września 2019 roku dzięki uprzejmości Instytutu Ekonomii Technicznej i Ilościowej Chińskiej Akademii Nauk Społecznych uczestniczyłem w 3 Edycji International Seminar on Belt and Road Initiative and Energy Connectivity. Program seminarium obejmował również udział w dwóch innych wydarzeniach odbywających się w tym czasie: VIII Globalnym Forum Bezpieczeństwa Energetycznego w Pekinie oraz Warsztacie Zrównoważonego Rozwoju Korporacyjnego i Innowacyjnego Zarządzania w Szanghaju. Warto podkreślić, że strona chińska zapewniła uczestnikom wszystkich trzech wydarzeń dobre zaplecze logistyczne i wysoce komfortowe warunki pobytu.
Tematyka Forum zdominowana była – zgodnie z oczekiwaniami – przez kwestie konfliktu handlowego między ChRL i USA, kwestie bezpieczeństwa energetycznego (m.in. amerykańską ekspansję na rynku ropy i gazu oraz sytuację w zatoce) oraz chińską strategię bezpieczeństwa energetycznego i redukcji zanieczyszczenia środowiska, w której istotną rolę może odegrać technologia coal-to-oil. Niespodziewanym, ale wysoce adekwatnym tematem okazał się również atak na saudyjskie instalacje naftowe w Abqaiq dokonany 14 września, zaledwie na dzień przed naszym przybyciem do Chin.
Stronę chińską na VIII Forum reprezentowali m.in.:
Prof. Gao Peiyong (Chińska Akademia Nauk Społecznych)
Prof. Li Ping (Chińska Akademia Nauk Społecznych)
Prof. Ni Weidou (Uniwersytet Qinghua, Chińska Akademia Inżynieryjna)
Prof. Qiang Liu (Chińska Akademia Nauk Społecznych)
Gośćmi zagranicznymi byli m.in.:
Dr Marat Terterov (Dział ds. Rozszerzeń Sekretariatu Generalnego Międzynarodowej Karty Energetycznej)
Aurangzeb Qureshi (Międzynarodowe Forum Energetyczne)
Mehmet Ogutcu (Bosporus Energy Club)
Dr Gal Luft (Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego USA)
Dr Anne Korin (Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego USA)
Obecność przedstawicieli Karty Energetycznej oraz Energy Club była znacząca – Chiny spełniły wymogi przystąpienia do tego traktatu (regulującego m.in. zasady międzynarodowych inwestycji i transgranicznego handlu energią), jednak nie zdecydowały się jeszcze na dokończenie procedury. Z kolei Energy Club (londyńska organizacja zrzeszająca wysokich funkcjonariuszy publicznych i korporacyjnych) szykuje się obecnie do otwarcia nowej placówki w Szanghaju.
Warsztat Zrównoważonego Rozwoju Korporacyjnego w Szanghaju zdominowany był przez przedstawicieli środowisk biznesowych, a wiodącymi tematami wystąpień były możliwości rozwoju dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, efektywnego wykorzystania zasobów oraz tworzenia tzw. zielonego łańcucha dostaw. Jednym z najbardziej spektakularnych przykładów tej ostatniej strategii jest projekt zastosowania żagli turbinowych w żegludze, zaprezentowany przez firmę Norsepower (pod koniec seminarium dowiedzieliśmy się także, że norweski Equinor zdecydował się zainwestować 8 mln w Norsepower). Mniej widowiskowe, ale potencjalnie bardziej istotne dla rozwoju chińskiej gospodarki i realizacji strategii Xi Jinpinga dotyczącej zwrotu od „made in China” w stronę „designed in China” mogą okazać się prezentowane plany dotyczące upowszechniania zasad BHP oraz minimalizacji marnotrawstwa i podwyższenia standardów jakości w duchu sprzyjającym również celom środowiskowym ChRL.
Właściwa, tytułowa część seminarium rozpoczęła się dopiero w poniedziałek 23 września. Najbardziej interesującą obserwacją z tej części programu pozostaje wysoce sinocentryczne pojmowanie Inicjatywy Pasa i Szlaku przez przedstawicieli strony chińskiej. Inicjatywa była dyskutowana w zasadzie wyłącznie z perspektywy Pekinu, a na widowni zabrakło reprezentantów kluczowego regionu Azji Centralnej (wyjątkiem był reprezentant Tadżykistanu), choć to właśnie tego regionu dotyczyły kluczowe dla chińskiego bezpieczeństwa energetycznego inwestycje w nowe połączenia z Turkmenistanem i Iranem. W wystąpieniach dominował formalny i dość ogólnikowy ton oficjalnej narracji. Sprawia to wrażenie, że – zgodnie z opiniami części obserwatorów – Pas i Szlak są przede wszystkim narzędziami chińskiej polityki wewnętrznej, zarówno w sferze propagandowej, jak i gospodarczej (jako sposób na zagospodarowanie m.in. ogromnych mocy chińskiego przemysłu budowlanego), niż prawdziwie międzynarodową ofertą współpracy regionalnej, uwzględniającą cele i interesy pozostałych uczestników.
Przebieg wrześniowych konferencji w Pekinie i Szanghaju potwierdza identyfikowane dotychczas kierunki chińskiej strategii energetycznej. Na polu międzynarodowym Chiny stają się także w polityce energetycznej samodzielnym i asertywnym graczem, dążącym przede wszystkim do uniezależnienia się od importowanych paliw kopalnych, a także do realizacji ambitnych celów klimatycznych. Inicjatywa Pasa i Szlaku pozostaje ważnym szyldem w retoryce władz, jednak w zakresie energetyki nie wydaje się ona zawierać śmiałej wizji rewolucji energetycznej w całym regionie, a jedynie zwiększenia bezpieczeństwa dostaw dla Chin, poprzez budowę większej ilości połączeń z państwami importującymi do Chin paliwa kopalne, a więc Rosją, Turkmenistanem oraz innymi państwami Azji Centralnej, a także wciąż niepewne plany budowy korytarza pakistańsko-irańskiego.
W dziedzinie energetyki wyraźnie widoczny jest głęboki polityczno-gospodarczy konflikt z USA, a rosnąca pozycja Ameryki na rynku paliw kopalnych i jej wciąż silna pozycja na Bliskim Wschodzie niewątpliwie napędzają chińskie dążenia do energetycznej autarkii. Głównym narzędziem w jej osiągnięciu ma stać się produkcja metanolu z węgla – metoda, po którą sięgały już w przeszłości na dużą skalę państwa w trudnym położeniu geopolitycznym – jak Niemcy w latach 30. XX wieku lub izolowane na arenie międzynarodowej – jak RPA w czasach apartheidu. Technologia coal-to-oil dzieliła do tej pory losy tych państw, jednak położenie międzynarodowe i gospodarczy potencjał ChRL dają im szansę na jej skuteczne i konsekwentne wdrożenie. Skutki ekonomiczne i polityczne będą najprawdopodobniej dla Chin korzystne, jednak z analiz zachodnich organizacji środowiskowych wynika, że koszt środowiskowy w postaci emisji CO2 może być nieproporcjonalnie duży. Może to postawić pod znakiem zapytania realizację chińskich zobowiązań klimatycznych. W polityce krajowej głównymi celami pozostają: poprawa wydajności, redukcja zanieczyszczenia środowiska poprzez rozwój elektromobilności i zwiększenie udziału OZE w miksie energetycznym.
Na zakończenie chciałbym wyrazić wdzięczność dla Chińskiej Akademii Nauk Społecznych, w tym w szczególności prof. Liu Qianga i całego zespołu odpowiedzialnego za organizację International Seminar on Belt and Road Initiative and Energy Connectivity oraz dla Instytutu Boyma za umożliwienie mi udziału w opisanych wydarzeniach.
Niniejszy materiał znajdą Państwo w Kwartalniku Boyma nr – 3/2020
czytaj więcej
Tydzień w Azji #67: Hongkong – nadchodzi druga fala demonstracji
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Debata o Morzu Południowochińskim – fotorelacja
11 lipca odbyła się debata na temat przyszłości Morza Południowochińskiego organizowana wspólnie z Instytutem Socjologii UW.
Wyjaśnienie skandalu państwowego funduszu w Malezji, w który uwikłany jest były premier tego kraju, jest kluczowe dla wiarygodności obecnie rządzących w Kuala Lumpur. (...) Warto jednak podkreślić międzynarodowy zakres śledztw i postępowań, który łączy wiele instytucji finansowych. Pokazuje, jak chęć zysku sprzyja nieprzestrzeganiu prawa i procedur w nawet najbardziej renomowanych bankach i funduszach świata
Andrzej AndersTydzień w Azji #234: Tu premier urzęduje nieprzerwanie od 38 lat. Urząd odda… synowi
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
W swoim artykule Krzysztof Zalewski, na przykładzie Luksemburga opisuje dylemat integracji państw Unii Europejskiej w obliczu pandemii koronawirusa.
Krzysztof ZalewskiNew Female Prime Minister Faces Thailand’s Political Turmoil
Thailand, known for military coups, political downfalls, and dashed democratic hopes, has a new Prime Minister. Paetongtarn Shinawatra is not only the youngest elected Prime Minister in the country's history and the second woman to hold this post, but she is also a member of the Shinawatra political dynasty.
Andżelika SerwatkaKrytyka Polityczna: Dlaczego globalne Południe nie odcięło się od Rosji
W konsekwencji inwazji na Ukrainę Rosja miała być globalnym pariasem. Tak się jednak nie stało. Pojawiają się pytania: dlaczego elity państw globalnego Południa nie potępiają masowo Rosji, dalej współpracują z nią nawet w dziedzinach, które nie są konieczne dla ich rozwoju, i z reguły inaczej interpretują przyczyny wojny i zachodnią politykę sankcji?
Krzysztof ZalewskiSprawa Morza Południowochińskiego to jeden z najbardziej istotnych punktów zapalnych w regionie Azji i Pacyfiku, obszar niezwykle ważny w sensie strategicznym i gospodarczym dla państw graniczących z akwenem, a także dla największych światowych mocarstw – USA i Chin.
Zamierzonym efektem kursu jest podniesienie kompetencji z zakresu międzykulturowej analizy dzieł filozoficzno-politycznych.
Z radością informujemy, iż analityczka Instytutu Boyma dr Anna Grzywacz została zwyciężczynią finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki konkursu Miniatura 4.
Anna GrzywaczWładze Tokio poinformowały, że spadła po raz pierwszy od 26 lat liczba mieszkańców japońskiej stolicy. Jako główna przyczyna takiego obrotu spraw wskazywana jest pandemia. Stała się ona katalizatorem zachodzących już od jakiegoś czasu zmiany w podejściu Japończyków do pracy i życia prywatnego
Paweł BehrendtForbes: AUKUS. W Azji kształtuje się nowy ład
Ameryka w ten sposób dokonuje realnego zwrotu w stronę Azji, pociągając za sobą najbardziej zaufanych aliantów. Gra toczy się nie tylko o kwestie bezpieczeństwa, ale też o ład gospodarczy i supremację technologiczną
Krzysztof ZalewskiThe North Korean nuclear dismantlement and the management of its nuclear wastes
Evidence suggests that North Korea stores its high-level nuclear waste (HLW) in liquid form in tanks on the same site where it is made, and has not invested in infrastructure to reduce, dentrify, or vitrify this waste. However, this is just the tip of the iceberg, one of many aspects of the North Korean nuclear waste problem.
Nicolas LeviPodbiła jeden z najtrudniejszych rynków świata. Ma trzy rady dla polskich firm
- Na ważne spotkanie zawsze zakładałam najwyższe szpilki. To bardzo szybko regulowało mój status w sytuacjach biznesowych - mówi Agnieszka Wronkowska, która w latach 2014-2019 pracowała w Indiach jako Managing Director dla Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #18: Chińczycy stworzyli najbardziej zaawansowaną aplikację do tzw. „deepfake”
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Prawa kobiet w Indonezji i ich partycypacja w życiu politycznym
Korzenie indonezyjskiego feminizmu sięgają końca XIX wieku, a pierwsze działaczki skupiały się w swoich postulatach na równym dostępie do edukacji. W kolejnym stuleciu kobiety stopniowo wywalczyły sobie poprawę statusu społecznego, a w ciągu ostatnich kilkunastu lat zwiększył się ich udział w polityce. Mimo to ich pozycja pozostaje relatywnie słaba, zaś jej wzmocnienie wymaga przemyślanych zmian systemowych.
Anna GrzywaczJak Seth Rogen i James Franco wzmocnili reżim Korei Północnej
Nieznana jest dokładna liczba osób, które obejrzały już film Wywiad ze Słońcem Narodu (E. Goldberg, S. Rogen, 2014). Obraz, który początkowo miał nazywać się Zabić Kim Dzong Una, w ciągu 20 godzin od pojawienia się w Internecie został nielegalnie ściągnięty aż 750,000 razy. Portale udostępniające film odnotowywały rekordowe ilości „wejść”. Wszystko za sprawą głośnego ataku […]
Roman HusarskiPrzegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Online Course: „Educational tools for addressing the effects of war”
The Adam Institute for Democracy and Peace is offering “Betzavta” facilitators, middle school and high school educators, social activists, communal activists and those assisting refugees an online seminar to explore educational issues related to wartime.
Azjatech #65: Chińska wiedza z pomocą dla domowych zwierzaków
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #123: Antypekiński zwrot na Litwie? Polska idzie swoją drogą
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #36: Niepokojące sygnały z gospodarek Singapuru i Hongkongu
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Zespół dziennikarzy BBC nie krył zdziwienia i oburzenia, gdy w maju bieżącego roku, został zatrzymany na lotnisku w Pjongjangu. Według oficjalnego komunikatu północnokoreańskich władz Brytyjczycy podczas kręcenia materiału filmowego nie okazywali należytego szacunku pomnikom Wielkiego Wodza. Władze w Pjongjangu chwytają się wszelkich, nawet najbardziej absurdalnych sposobów, by przykuć uwagę świata. Korea Północna słynie z oryginalnych […]
Roman HusarskiZjednoczenie oczami Złego Chłopca
Ludzie zawodzą nad moimi filmami, bo odsłaniają „genitalia”, które wszyscy chcą schować. Kim Ki Duk Temat zjednoczenia Korei Południowej i Północnej na trwale gości w dyskursie politycznym i społecznym Półwyspu Koreańskiego. Nic nie wskazuje na to, by rozdzielony naród miał się w najbliższym czasie połączyć, ale artyści nie dają zapomnieć społeczeństwu o ciągle aktualnym problemie. […]
Roman Husarski