Artykuły Tygodnia w Azji

Tydzień w Azji: Korea Południowa w obliczu największego wyzwania gospodarczego od czasu Azjatyckiego Kryzysu Finansowego

W drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB  wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych.

Instytut Boyma 16.09.2020

Jak wynika z najnowszej prognozy OECD, czwarta największa gospodarka Azji doświadczy w tym roku pierwszej recesji gospodarczej od czasu Azjatyckiego Kryzysu Finansowego w 1997 r. W drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB  wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych. Bieżący kryzys gospodarczy może dotknąć przede wszystkim najsłabsze grupy społeczeństwa, które już teraz cechuje się niezwykle wysokim rozwarstwieniem. To właśnie do nich skierowane zostały pierwsze pakiety pomocowe, uruchomione w niezwykle szybkim tempie- zaledwie kilka tygodni od pierwszego przypadku zachorowania na COVID-19 w tym kraju.  

Korea Południowa należy do największych eksporterów na świecie. Sprzedaż zagraniczna jest jednym z głównych motorów napędowych tamtejszej gospodarki- odpowiada bowiem za prawie 40% PKB kraju. Drastyczny spadek globalnego popytu, a także załamanie światowych łańcuchów dostaw niezwykle boleśnie doświadczyło południowokoreański eksport. Jego wartość w drugim kwartale b. r. spadła aż o 16,6%. Tak dużej regresji eksportu nie odnotowano w tym kraju od 1963 r., co miało także bezpośredni wpływ na poziom produkcji przemysłowej – jego wyrównana sezonowo wartość spadła w drugim kwartale b.r. o 31,5%.  

Na spadek PKB Korei Południowej składa się także wyraźna redukcja konsumpcji gospodarstw domowych związana ze spadkiem dochodów Koreańczyków oraz ich ostrożnością zakupową w obliczu niepewnej przyszłości. W maju tego roku poziom bezrobocia sięgnął w tym kraju najwyższego poziomu od 10 lat- 4,5%. Bieżący kryzys gospodarczy i spowodowany nim spadek zatrudnienia mogą dodatkowo wzmocnić pogłębiające się już od wielu lat nierówności społeczne w tym kraju.

Rynek pracy w Korei Południowej charakteryzuje się niezwykle wyraźnym podziałem na dwie klasy pracowników- stałych oraz na umowach nieregularnych (krótkoterminowych, kontraktowych itp.). Ich pozycje pod względem wielkości przychodów, warunków pracy czy stabilności zatrudnienia diametralnie różnią się od siebie, na niekorzyść tych drugich. Choć obecnie urzędujący prezydent Moon Jae-in zapewniał, że poprawa warunków zatrudnienia będzie jednym z priorytetów jego kadencji, to udział tych najsłabiej usytuowanych sięgnął w zeszłym roku aż 36,4% wszystkich zatrudnionych w Korei Południowej, co stanowi najwyższy poziom od 12 lat.

Wysokie rozwarstwienie społeczeństwa południowokoreańskiego potwierdza także współczynnik Ginniego, zwany również Współczynnikiem Nierówności Społecznej. Wśród krajów członkowskich organizacji OECD, a jest ich 37, Korea Południowa plasuje się w czołówce państw o najwyższej wartości tego współczynnika (7 miejsce).  Jak wskazuje dalej raport OECD poświęcony gospodarce tego kraju, nierówności społeczne objawiają się także na innych płaszczyznach, takich jak płeć i związana z nią dysproporcja w dochodach, podział na wielkie i bogate konglomeraty biznesowe (czebole) oraz małe i średnie przedsiębiorstwa o znacznie słabszej pozycji rynkowe, a także wiek- ponad 40% Koreańczyków powyżej 64 roku życia plasuje się poniżej progu relatywnego ubóstwa, co stanowi w tej grupie wiekowej najwyższy odsetek wśród państw członkowskich OECD.

Tak duże nierówności społeczne i zagrożenia z nimi związane mogły być kluczowym powodem, dla którego południowokoreański rząd zdecydował się skierować swoją pomoc w pierwszej kolejności do najsłabszych, czyli do najbiedniejszych gospodarstw domowych oraz małych i średnich firm, a także sektorów turystycznego, usług oraz pozostałych najmocniej dotkniętych epidemią. Środki te trafiły do potrzebujących niezwykle szybko.

Korea Południowa jest jednym z pierwszych państw, w których potwierdzono występowanie wirusa COVID-19. Kraj ten jest także jednym z pierwszych, które uruchomiły środki pomocowe na rzecz ratowania rodzimej gospodarki przed globalnym kryzysem. Już na początku lutego, czyli niewiele ponad dwa tygodnie od zarejestrowania pierwszego przypadku zachorowania na COVID-19 w kraju, uruchomiona została pierwsza transza środków na rzecz wsparcia systemu kwarantannowego oraz pomocy dla najbardziej potrzebujących gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.  

Pierwsze programy pomocowe o łącznej wartości ok. 17 mld USD już w lutym zostały skierowane do sektora małych i średnich przedsiębiorstw w formie pożyczek i gwarancji oraz do najbardziej dotkniętych pandemią rodzin, które otrzymały kupony zakupowe oraz wsparcie finansowe z tytułu opieki nad dziećmi, które nagle musiały pozostać w domach. Część tej kwoty trafiła także do sektora finansowego na rzecz zapewnienia jego płynności, którą zachwiało załamanie handlu. W marcu bank centralny Korei Południowej obniżył stopę procentową do rekordowo niskiego 0,75% (z 1,25%). W maju nastąpiła kolejna obniżka, tym razem do 0,5%, co stanowi jej najniższy poziom od ponad 20 lat. Elementem ekspansywnej polityki monetarnej banku centralnego Korei Południowej było także skupowanie lokalnych obligacji, co stanowiło kolejny środek ochrony przed utratą płynności sektora finansowego.

W kolejnych miesiącach rząd Korei Południowej sukcesywnie uruchamiał dodatkowe środki z budżetu państwa, a ich wartość w okresie od lutego do początku lipca, według podsumowania OECD sięgnęła łącznie ponad 230 mld USD, co odpowiada za około 14,4% PKB tego kraju. Część tych środków (ok. 50 mld USD, 3,1% PKB) stanowiły bezpośrednie transfery ze strony państwa, co ujęto w trzykrotnie przyjmowanych przez parlament budżetach uzupełniających, natomiast pozostałą ich część stanowiło przede wszystkim wsparcie w formie pożyczek, gwarancji, działań na rynkach finansowych oraz ulg podatkowych. Południowokoreański rząd zadeklarował również działania na rzecz zabezpieczenia bezpieczeństwa socjalnego Koreańczyków, chociażby w formie zainicjowanych przez sektor publiczny programów stymulujących powstanie nawet 550 tys. miejsc pracy. Według szacunków IMF dług publiczny Korei Południowej wzrośnie w przyszłym roku z poziomu 40,7% (2019 r.),  do około 46% PKB kraju, co wciąż stanowi niezwykle niski poziom w porównaniu z pozostałymi największymi gospodarkami świata i daje Koreańczykom szerokie pole do działań łagodzących skutki recesji.   

Choć Korea Południowa niewątpliwie znajduje się w stanie kryzysu gospodarczego, jej wyniki wciąż wypadają niezwykle dobrze na tle pozostałych największych gospodarek świata. Z danych opublikowanych przez OECD dla 13 największych gospodarek członkowskich organizacji oraz Chin wynika, że wśród nich to właśnie Korea Południowa zanotowała najmniejszy spadek PKB w drugim kwartale b.r. Dla porównania, gospodarki USA, Niemiec czy Francji zmalały kolejno aż o 9,5%, 10,1% i 13,85%.  W zestawieniu wyprzedziły ją jedynie Chiny, które jako jedyne odnotowały w tym samym okresie wzrost o 11,5% w porównaniu do kwartału poprzedzającego.

Te stosunkowo dobre wyniki południowokoreańskiej gospodarki są także zasługą skutecznej strategii przeciwdziałania rozprzestrzeniania się koronawirusa. Dzięki szerokiemu wykorzystaniu technologii oraz niezwykle zdyscyplinowanej postawie Koreańczyków, udało się im uchronić przed zamknięciem gospodarki w formie (lockdown`u), do jakiej doszło w wielu pozostałych państwach świata. Choć metody podejmowane przez południowokoreański rząd budzą wiele wątpliwości w kontekście poszanowania praw człowieka, o czym szerzej w swoim artykule pisze Roman Husarski, to jego skuteczność w walce z pandemią zdaje się być niepodważalna. Znajduje to swoje odbicie w danych o poziomie handlu w tym kraj, które pokazują, że choć konsumpcja prywatna w pierwszym kwartale b.r. zmalała o 6,5%, to w kolejnym nastąpiło już lekkie odbicie i wzrost o 1,4%. Łączna wartość transakcji zarejestrowanych na kartach płatniczych wskazuje także, że już w maju poziom sprzedaży dóbr w tym kraju powrócił do poziomu sprzed pandemii.

Koreański Bank Centralny przewiduje, że dla całego 2020 roku spadek PKB wyniesie ok 1,3%. Z kolei prognoza zawarta w najnowszym raporcie OECD zakłada dwa możliwe warianty. W przypadku zaistnienia drugiej fali pandemii wirusa COVID-19 i ponownego spowolnienia rozwoju gospodarczego na świecie, PKB Korei Południowej zmaleje na koniec roku o 2%. Gdyby jednak miało dojść do zahamowania pandemii, co w raporcie określono wariantem pojedynczego uderzenia (w przeciwieństwie do wariantu dwóch uderzeń w przypadku drugiej fali), to roczny spadek wyniósłby jedynie 0,8%. W każdym z tych wariantów będziemy mieli do czynienia z pierwszą recesją gospodarczą w Korei Południowej od 1998 r., kiedy to kraj ten mierzył się ze skutkami Azjatyckiego Kryzysu Finansowego.

Andrzej Pieniak

Absolwent Zarządzania na Uniwersytecie Warszawskim oraz E-Biznesu w Szkole Głównej Handlowej. Studiował także na Ludwig Maximilian Universität w Monachium oraz Sogang University w Seulu. Do jego głównych obszarów zainteresowań należą gospodarcze, technologiczne oraz społeczne aspekty rozwoju państw Azji Wschodniej, w szczególności Korei Południowej i Chin. Autor pracy naukowej na temat technologicznego rozwoju i transformacji południowokoreańskich czeboli. Pasjonat podróży i obcych kultur, starający się poznawać je od jak najautentyczniejszej strony.

czytaj więcej

Tydzień w Azji: Bogini COVID-19, czyli indyjski sposób na koronawirusa

Masowe rozprzestrzenianie się koronawirusa sprawiło, że w wielu krajach trwa wyścig z czasem, którego zwieńczeniem ma być stworzenie szczepionki na tę chorobę. Bez niej wiele społeczności żyje w lęku przed pandemią i poszukuje odpowiedzi na kryzys, która odwołuje się do zamierzchłych praktyk i wierzeń.

Forbes: W koreańskich czebolach pałeczkę przejęła nowa generacja. I chce wyznaczać globalne trendy

Południowokoreańskie czebole dokonują właśnie istotnej reorientacji swej aktywności biznesowej. Starają się przy tym jak najskuteczniej wpisać w trendy rozwoju technologii przyszłości. Te wyzwania spoczywają na barkach nowego pokolenia liderów.

Tydzień w Azji #214: Rząd Kanady chce wyjaśnić ingerencję Chin w ostatnie wybory

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #124: Rekordowy lot chińskiego drona

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Singapur coraz bardziej zielony. „Jadalne ogrody” w globalnym centrum finansowym

Ogródki na dachach wysokościowców, uprawy bez światła słonecznego i w dawnym więzieniu, kury w jednym z przodujących centrów finansowych świata – to bogactwo rolnictwa miejskiego w Singapurze...

Tydzień w Azji #225: Chiny wpadły we własne sidła. Odpuszczą, czy będą walczyć o zachowanie twarzy?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Biznes po arabsku. WhatsApp zastąpił maila

Jak polskie firmy mogą osiągnąć sukces biznesowy w państwach Zatoki Arabskiej (Perskiej)? – z Agnieszką Klimczak, trenerką różnic kulturowych oraz autorką książki „Biznes po arabsku”, rozmawia dr Krzysztof M. Zalewski z Instytutu Boyma.

Iga Bielawska dla portalu Wnet.fm: Rynek indyjski jest wymagający. Ma wysokie bariery wejścia

Tematem rozmowy była sytuacja epidemiczna w Indiach oraz prowadzenie biznesu w tym kraju i waga uwarunkowań kulturowych przy reklamowaniu czegoś Indusom.

Azjatech #164: Na morza i oceany mogą wrócić żaglowce

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #194: Chińczycy testują płatność przy pomocy skanu dłoni

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #207: Kij baseballowy ze starego shinkansena robi furorę w Japonii

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #149: Litwa solą w oku Chin

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Roman Catholic cemetery in Harbin (1903-1958)

First burials of Catholics, mostly Poles but also other Non-Orthodox believers took place in future Harbin in the so called small „old” or later Pokrovskoe Orthodox cemetery in the future European New Town quarter and small graveyards at the military and civilian hospitals of Chinese Eastern Railway at the turn of XIX and XX century.

Azjatech #228: Drony na ratunek ofiarom trzęsienia ziemi

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Nowy prezydent i stare dylematy: Co dalej z Koreą Południową?

Wybory w Korei Południowej na początku maja 2017 roku zakończyły się wygraną Mun Jae-ina. Tak jak podczas poprzednich kampanii wyborczych, ku niezadowoleniu Kim Jong-una, Korea Północna nie była głównym wątkiem wyborów. Kandydaci skupiali uwagę wyborców na tematach ekonomicznych oraz skandalu politycznym byłej prezydent Korei Południowej Park Geun-hye.

Azjatech #72: Huawei rzuca rękawicę Google

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #271: Tak Chiny i Rosja wykorzystują konflikt Fatahu i Hamasu dla własnych celów

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji: Rosja i Euroazjatycka Unia Gospodarcza – problemy w walce z koronawirusem

Problemy w bliskiej zagranicy: jednostronne działania Rosji sabotują wspólną walkę Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej z koronawirusem i pokazują drugorzędne znaczenie wspólnoty w polityce gospodarczej i zagranicznej Kremla.

Tydzień w Azji #304: Nowa ziemia obiecana dla polskich firm. Pierwsi śmiałkowie już tam są

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Uzbekistan – nowe zachęty do zatrudniania osób z niepełnosprawnościami

Uzbekistan zaczyna wspierać aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnościami. Międzynarodowi, w tym polscy, inwestorzy mogą liczyć na umiarkowane wsparcie finansowe w przypadku zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami.

Azjatech #160: Sankcje USA pomogły Chinom. Teraz mają zupełnie nową technologię

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

,,To należy do muzeum!”, czyli Kambodża właśnie odzyskała bezcenne skarby

Hun Sen, premier Kambodży, mógłby krzyknąć za Indiana Jonesem ,,To należy do muzeum!”. W specjalnej ceremonii w marcu przywitał odzyskane dobra kulturowe.

Co łączy szamanów i generałów? O problemie weryfikacji wewnętrznych konfliktów Korei Północnej

Ilość potwierdzonych egzekucji i częste zniknięcia polityków przypominają o tym, że w Korei Północnej rządzą zasady społecznego darwinizmu, a próby ograniczenia władzy Kim Dzong-una mogą zostać uznane za wrogie i potraktowane bezwzględnie.

Forbes: Będą nas pielęgnować maszyny

Zwiedzający siedzibę firmy Ubtech w Shenzhen zwrócą uwagę na daleko posunięte uczłowieczenie poszczególnych robotów znajdujących się w showroomie. (...) Nadanie maszynom cech ludzkich ma pomóc oswoić ludzi z technologią i wzbudzić pozytywne emocje. Robot spełni bowiem każdą naszą prośbę leżącą w spektrum jego funkcjonalności – nie odmówi i nie będzie narzekać.