
Jak wynika z najnowszej prognozy OECD, czwarta największa gospodarka Azji doświadczy w tym roku pierwszej recesji gospodarczej od czasu Azjatyckiego Kryzysu Finansowego w 1997 r. W drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych. Bieżący kryzys gospodarczy może dotknąć przede wszystkim najsłabsze grupy społeczeństwa, które już teraz cechuje się niezwykle wysokim rozwarstwieniem. To właśnie do nich skierowane zostały pierwsze pakiety pomocowe, uruchomione w niezwykle szybkim tempie- zaledwie kilka tygodni od pierwszego przypadku zachorowania na COVID-19 w tym kraju.
Korea Południowa należy do największych eksporterów na świecie. Sprzedaż zagraniczna jest jednym z głównych motorów napędowych tamtejszej gospodarki- odpowiada bowiem za prawie 40% PKB kraju. Drastyczny spadek globalnego popytu, a także załamanie światowych łańcuchów dostaw niezwykle boleśnie doświadczyło południowokoreański eksport. Jego wartość w drugim kwartale b. r. spadła aż o 16,6%. Tak dużej regresji eksportu nie odnotowano w tym kraju od 1963 r., co miało także bezpośredni wpływ na poziom produkcji przemysłowej – jego wyrównana sezonowo wartość spadła w drugim kwartale b.r. o 31,5%.
Na spadek PKB Korei Południowej składa się także wyraźna redukcja konsumpcji gospodarstw domowych związana ze spadkiem dochodów Koreańczyków oraz ich ostrożnością zakupową w obliczu niepewnej przyszłości. W maju tego roku poziom bezrobocia sięgnął w tym kraju najwyższego poziomu od 10 lat- 4,5%. Bieżący kryzys gospodarczy i spowodowany nim spadek zatrudnienia mogą dodatkowo wzmocnić pogłębiające się już od wielu lat nierówności społeczne w tym kraju.
Rynek pracy w Korei Południowej charakteryzuje się niezwykle wyraźnym podziałem na dwie klasy pracowników- stałych oraz na umowach nieregularnych (krótkoterminowych, kontraktowych itp.). Ich pozycje pod względem wielkości przychodów, warunków pracy czy stabilności zatrudnienia diametralnie różnią się od siebie, na niekorzyść tych drugich. Choć obecnie urzędujący prezydent Moon Jae-in zapewniał, że poprawa warunków zatrudnienia będzie jednym z priorytetów jego kadencji, to udział tych najsłabiej usytuowanych sięgnął w zeszłym roku aż 36,4% wszystkich zatrudnionych w Korei Południowej, co stanowi najwyższy poziom od 12 lat.
Wysokie rozwarstwienie społeczeństwa południowokoreańskiego potwierdza także współczynnik Ginniego, zwany również Współczynnikiem Nierówności Społecznej. Wśród krajów członkowskich organizacji OECD, a jest ich 37, Korea Południowa plasuje się w czołówce państw o najwyższej wartości tego współczynnika (7 miejsce). Jak wskazuje dalej raport OECD poświęcony gospodarce tego kraju, nierówności społeczne objawiają się także na innych płaszczyznach, takich jak płeć i związana z nią dysproporcja w dochodach, podział na wielkie i bogate konglomeraty biznesowe (czebole) oraz małe i średnie przedsiębiorstwa o znacznie słabszej pozycji rynkowe, a także wiek- ponad 40% Koreańczyków powyżej 64 roku życia plasuje się poniżej progu relatywnego ubóstwa, co stanowi w tej grupie wiekowej najwyższy odsetek wśród państw członkowskich OECD.
Tak duże nierówności społeczne i zagrożenia z nimi związane mogły być kluczowym powodem, dla którego południowokoreański rząd zdecydował się skierować swoją pomoc w pierwszej kolejności do najsłabszych, czyli do najbiedniejszych gospodarstw domowych oraz małych i średnich firm, a także sektorów turystycznego, usług oraz pozostałych najmocniej dotkniętych epidemią. Środki te trafiły do potrzebujących niezwykle szybko.
Korea Południowa jest jednym z pierwszych państw, w których potwierdzono występowanie wirusa COVID-19. Kraj ten jest także jednym z pierwszych, które uruchomiły środki pomocowe na rzecz ratowania rodzimej gospodarki przed globalnym kryzysem. Już na początku lutego, czyli niewiele ponad dwa tygodnie od zarejestrowania pierwszego przypadku zachorowania na COVID-19 w kraju, uruchomiona została pierwsza transza środków na rzecz wsparcia systemu kwarantannowego oraz pomocy dla najbardziej potrzebujących gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.
Pierwsze programy pomocowe o łącznej wartości ok. 17 mld USD już w lutym zostały skierowane do sektora małych i średnich przedsiębiorstw w formie pożyczek i gwarancji oraz do najbardziej dotkniętych pandemią rodzin, które otrzymały kupony zakupowe oraz wsparcie finansowe z tytułu opieki nad dziećmi, które nagle musiały pozostać w domach. Część tej kwoty trafiła także do sektora finansowego na rzecz zapewnienia jego płynności, którą zachwiało załamanie handlu. W marcu bank centralny Korei Południowej obniżył stopę procentową do rekordowo niskiego 0,75% (z 1,25%). W maju nastąpiła kolejna obniżka, tym razem do 0,5%, co stanowi jej najniższy poziom od ponad 20 lat. Elementem ekspansywnej polityki monetarnej banku centralnego Korei Południowej było także skupowanie lokalnych obligacji, co stanowiło kolejny środek ochrony przed utratą płynności sektora finansowego.
W kolejnych miesiącach rząd Korei Południowej sukcesywnie uruchamiał dodatkowe środki z budżetu państwa, a ich wartość w okresie od lutego do początku lipca, według podsumowania OECD sięgnęła łącznie ponad 230 mld USD, co odpowiada za około 14,4% PKB tego kraju. Część tych środków (ok. 50 mld USD, 3,1% PKB) stanowiły bezpośrednie transfery ze strony państwa, co ujęto w trzykrotnie przyjmowanych przez parlament budżetach uzupełniających, natomiast pozostałą ich część stanowiło przede wszystkim wsparcie w formie pożyczek, gwarancji, działań na rynkach finansowych oraz ulg podatkowych. Południowokoreański rząd zadeklarował również działania na rzecz zabezpieczenia bezpieczeństwa socjalnego Koreańczyków, chociażby w formie zainicjowanych przez sektor publiczny programów stymulujących powstanie nawet 550 tys. miejsc pracy. Według szacunków IMF dług publiczny Korei Południowej wzrośnie w przyszłym roku z poziomu 40,7% (2019 r.), do około 46% PKB kraju, co wciąż stanowi niezwykle niski poziom w porównaniu z pozostałymi największymi gospodarkami świata i daje Koreańczykom szerokie pole do działań łagodzących skutki recesji.
Choć Korea Południowa niewątpliwie znajduje się w stanie kryzysu gospodarczego, jej wyniki wciąż wypadają niezwykle dobrze na tle pozostałych największych gospodarek świata. Z danych opublikowanych przez OECD dla 13 największych gospodarek członkowskich organizacji oraz Chin wynika, że wśród nich to właśnie Korea Południowa zanotowała najmniejszy spadek PKB w drugim kwartale b.r. Dla porównania, gospodarki USA, Niemiec czy Francji zmalały kolejno aż o 9,5%, 10,1% i 13,85%. W zestawieniu wyprzedziły ją jedynie Chiny, które jako jedyne odnotowały w tym samym okresie wzrost o 11,5% w porównaniu do kwartału poprzedzającego.
Te stosunkowo dobre wyniki południowokoreańskiej gospodarki są także zasługą skutecznej strategii przeciwdziałania rozprzestrzeniania się koronawirusa. Dzięki szerokiemu wykorzystaniu technologii oraz niezwykle zdyscyplinowanej postawie Koreańczyków, udało się im uchronić przed zamknięciem gospodarki w formie (lockdown`u), do jakiej doszło w wielu pozostałych państwach świata. Choć metody podejmowane przez południowokoreański rząd budzą wiele wątpliwości w kontekście poszanowania praw człowieka, o czym szerzej w swoim artykule pisze Roman Husarski, to jego skuteczność w walce z pandemią zdaje się być niepodważalna. Znajduje to swoje odbicie w danych o poziomie handlu w tym kraj, które pokazują, że choć konsumpcja prywatna w pierwszym kwartale b.r. zmalała o 6,5%, to w kolejnym nastąpiło już lekkie odbicie i wzrost o 1,4%. Łączna wartość transakcji zarejestrowanych na kartach płatniczych wskazuje także, że już w maju poziom sprzedaży dóbr w tym kraju powrócił do poziomu sprzed pandemii.
Koreański Bank Centralny przewiduje, że dla całego 2020 roku spadek PKB wyniesie ok 1,3%. Z kolei prognoza zawarta w najnowszym raporcie OECD zakłada dwa możliwe warianty. W przypadku zaistnienia drugiej fali pandemii wirusa COVID-19 i ponownego spowolnienia rozwoju gospodarczego na świecie, PKB Korei Południowej zmaleje na koniec roku o 2%. Gdyby jednak miało dojść do zahamowania pandemii, co w raporcie określono wariantem pojedynczego uderzenia (w przeciwieństwie do wariantu dwóch uderzeń w przypadku drugiej fali), to roczny spadek wyniósłby jedynie 0,8%. W każdym z tych wariantów będziemy mieli do czynienia z pierwszą recesją gospodarczą w Korei Południowej od 1998 r., kiedy to kraj ten mierzył się ze skutkami Azjatyckiego Kryzysu Finansowego.

Andrzej Pieniak Absolwent Zarządzania na Uniwersytecie Warszawskim oraz E-Biznesu w Szkole Głównej Handlowej. Studiował także na Ludwig Maximilian Universität w Monachium oraz Sogang University w Seulu. Do jego głównych obszarów zainteresowań należą gospodarcze, technologiczne oraz społeczne aspekty rozwoju państw Azji Wschodniej, w szczególności Korei Południowej i Chin. Autor pracy naukowej na temat technologicznego rozwoju i transformacji południowokoreańskich czeboli. Pasjonat podróży i obcych kultur, starający się poznawać je od jak najautentyczniejszej strony.
czytaj więcej
Azjatech #129: Południowokoreański precedens Google
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Społeczeństwo siwieje. Lepiej się przygotować, niż załamywać ręce
Nadchodzące dekady przeobrażą światowe miasta. W krótszej perspektywie zmiany będą spuścizną pandemii, natomiast w dłuższej – pokłosiem demografii. Trendów demograficznych prawdopodobnie nie odwrócimy, dlatego warto się zastanowić, jak przystosować otoczenie do starzejącego się społeczeństwa
Magdalena Sobańska-CwalinaTaxi driver w Gwangju. O historycznym kinie protestu w Korei Południowej
„Kto kontroluje przeszłość, kontroluje przyszłość. Kto kontroluje teraźniejszość, kontroluje przeszłość” pisał Orwell w swoim słynnym dziele. Częściej brytyjskim klasykiem obrazuje się sytuacje w Korei Północnej niż Południowej. Rzeczywiście spostrzeżenie Orwella najjaskrawiej uwidacznia się w kontekście systemów totalitarnych. Jednak sam mechanizm jest dużo bardziej uniwersalny i widoczny szczególnie na gruncie ideologii – od Polski po Koree […]
Roman HusarskiTydzień w Azji #259: Wojna stworzyła nowe strategiczne okazje dla Polski
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Rozwój gospodarczy Chińskiej Republiki Ludowej i wzrost jej aktywności na arenie międzynarodowej przypadł na okres dużych zmian w środowisku bezpieczeństwa. W tym kontekście intensyfikacja działań ChRL w ramach dyplomacji wojskowej, stała się przedmiotem kontrowersji ze względu na brak pewności co do jej rzeczywistych celów.
Paweł MazurekTydzień w Azji #84: Chińskie firmy mogą zniknąć z amerykańskiej giełdy. W Hongkongu zacierają ręce
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #46: Systemy promieniowania UV dezynfekują autobusy w Chinach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Webinar: Rozmowy na koniec roku. Rynek frachtów morskich 2021.
Czego można się spodziewać na rynku frachtów morskich w 2021? Czy styczeń przyniesie obniżki cen w transporcie? Analiza możliwych zachowań rynku frachtowego w nadchodzącym 2021 roku.
Tydzień w Azji #300: USA i Chiny na kursie kolizyjnym. Donald Trump dolewa oliwy do ognia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Kwartalnik Instytutu Boyma – nr 2/2019
Zapraszamy Państwa do lektury drugiego wydania Kwartalnika Boyma – czasopisma inicjującego debatę na istotne tematy związane z Azją Centralną, Azją Południową, Azją Południowo-Wschodnią i Azją Wschodnią.
Tydzień w Azji #267: Luzują przepisy o sprzedaży uzbrojenia. To szansa dla Polski
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Rodzi się szansa dla polskiego biznesu edukacyjnego w Indiach
W styczniu br. opublikowano w Indiach projekt zarządzenia liberalizującego zasady otwarcia w tym kraju kampusów przez zagraniczne uczelnie. Może to być szansa dla polskich instytucji edukacyjnych na znalezienie się na najbardziej perspektywicznym rynku edukacyjnym świata.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #121: Japonia ma pomysł na prąd. Stawia na energię z wnętrza Ziemi
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Centralnoazjatyckie gry wojenne
Prezentowane opracowanie ma na celu przybliżenie tematyki militarnego potencjału państw Azji Centralnej, zwłaszcza pod kątem rynku broni i inwestycji w modernizację sił zbrojnych. W opracowaniu dokonano analizy sytuacji militarnej poszczególnych republik, jak również przedstawiono zmiany jakie zachodziły w tym regionie wraz ze zmieniającymi się uwarunkowaniami geopolitycznymi od czasu upadku ZSRR.
Jerzy OlędzkiInstytut Boyma dla PAP o pożarze chińskiego śmigłowcowca desantowego
Informujemy, iż analitycy Instytutu Boyma udzielili komentarza dla Polskiej Agencji Prasowej na temat pożaru na chińskim śmigłowcowcu desantowym typu 075, który wybuchł 11 kwietnia w stoczni Hudong-Zhonghua Shipbuilding w Szanghaju.
Jak Chiny odpowiadają na strategię Indo-Pacyfiku?
(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.
Anna GrzywaczRP: Niemiecka ustawa o nadzorze nad łańcuchami dostaw już na horyzoncie
1 stycznia 2023 r. wejdzie w życie niemiecka ustawa federalna, która ma zapobiegać naruszeniom praw człowieka i standardów ekologicznych w globalnych łańcuchach dostaw tworzonych przez koncerny RFN. Ma ona co najmniej 3 rodzaje konsekwencji dla polskich firm.
Krzysztof ZalewskiRP: Indie – wysyłajmy polskie koncentratory pod Taj Mahal
W Indie uderzyła druga w tym kraju fala zakażeń koronawirusem. Całkowita liczba oficjalnie zarejestrowanych przypadków zbliża się do 22 mln od początku pandemii, a dzienny przyrost zachorowań przekracza 400 tys.
Krzysztof ZalewskiAzjaTech#3: Kodeks drogowy dla aut autonomicznych i projekt nowego statku powietrznego
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze piszemy m.in. o japońskim kodeksie drogowym dla pojazdów autonomicznych, inteligentnej telewizji przemysłowej w Korei i otoczeniu regulacyjnym dla innowacji w Kazachstanie.
RP: Uzbekistan zachęca polskie firmy do udziału w prywatyzacji
– Uzbekistan jest ważnym i perspektywicznym partnerem gospodarczym Polski w Azji Centralnej. Główne atuty tego kraju to dynamiczne i młode społeczeństwo, bogate zasoby naturalne oraz determinacja władz w zakresie poprawy klimatu inwestycyjnego – stwierdził Robert Tomanek, wiceminister rozwoju, pracy i technologii.
Magdalena Sobańska-CwalinaAzjatech #208: Azja Wschodnia kolebką innowacyjności
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #251: Ruszyła wyborcza machina w najludniejszym kraju świata
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Roman Husarski dla Tygodnika Powszechnego: Lato miłości w państwie Kimów
Informujemy, że na stronie Tygodnika Powszechnego pojawił się najnowszy artykuł napisany z okazji trzydziestolecia Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Pjongjangu autorstwa naszego analityka, Romana Husarskiego.
Tydzień w Azji #286: Polska ma co poprawiać w relacjach z Indiami. To będzie przełom?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.