Artykuły Tygodnia w Azji

Tydzień w Azji: Korea Południowa w obliczu największego wyzwania gospodarczego od czasu Azjatyckiego Kryzysu Finansowego

W drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB  wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych.

Instytut Boyma 16.09.2020

Jak wynika z najnowszej prognozy OECD, czwarta największa gospodarka Azji doświadczy w tym roku pierwszej recesji gospodarczej od czasu Azjatyckiego Kryzysu Finansowego w 1997 r. W drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB  wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych. Bieżący kryzys gospodarczy może dotknąć przede wszystkim najsłabsze grupy społeczeństwa, które już teraz cechuje się niezwykle wysokim rozwarstwieniem. To właśnie do nich skierowane zostały pierwsze pakiety pomocowe, uruchomione w niezwykle szybkim tempie- zaledwie kilka tygodni od pierwszego przypadku zachorowania na COVID-19 w tym kraju.  

Korea Południowa należy do największych eksporterów na świecie. Sprzedaż zagraniczna jest jednym z głównych motorów napędowych tamtejszej gospodarki- odpowiada bowiem za prawie 40% PKB kraju. Drastyczny spadek globalnego popytu, a także załamanie światowych łańcuchów dostaw niezwykle boleśnie doświadczyło południowokoreański eksport. Jego wartość w drugim kwartale b. r. spadła aż o 16,6%. Tak dużej regresji eksportu nie odnotowano w tym kraju od 1963 r., co miało także bezpośredni wpływ na poziom produkcji przemysłowej – jego wyrównana sezonowo wartość spadła w drugim kwartale b.r. o 31,5%.  

Na spadek PKB Korei Południowej składa się także wyraźna redukcja konsumpcji gospodarstw domowych związana ze spadkiem dochodów Koreańczyków oraz ich ostrożnością zakupową w obliczu niepewnej przyszłości. W maju tego roku poziom bezrobocia sięgnął w tym kraju najwyższego poziomu od 10 lat- 4,5%. Bieżący kryzys gospodarczy i spowodowany nim spadek zatrudnienia mogą dodatkowo wzmocnić pogłębiające się już od wielu lat nierówności społeczne w tym kraju.

Rynek pracy w Korei Południowej charakteryzuje się niezwykle wyraźnym podziałem na dwie klasy pracowników- stałych oraz na umowach nieregularnych (krótkoterminowych, kontraktowych itp.). Ich pozycje pod względem wielkości przychodów, warunków pracy czy stabilności zatrudnienia diametralnie różnią się od siebie, na niekorzyść tych drugich. Choć obecnie urzędujący prezydent Moon Jae-in zapewniał, że poprawa warunków zatrudnienia będzie jednym z priorytetów jego kadencji, to udział tych najsłabiej usytuowanych sięgnął w zeszłym roku aż 36,4% wszystkich zatrudnionych w Korei Południowej, co stanowi najwyższy poziom od 12 lat.

Wysokie rozwarstwienie społeczeństwa południowokoreańskiego potwierdza także współczynnik Ginniego, zwany również Współczynnikiem Nierówności Społecznej. Wśród krajów członkowskich organizacji OECD, a jest ich 37, Korea Południowa plasuje się w czołówce państw o najwyższej wartości tego współczynnika (7 miejsce).  Jak wskazuje dalej raport OECD poświęcony gospodarce tego kraju, nierówności społeczne objawiają się także na innych płaszczyznach, takich jak płeć i związana z nią dysproporcja w dochodach, podział na wielkie i bogate konglomeraty biznesowe (czebole) oraz małe i średnie przedsiębiorstwa o znacznie słabszej pozycji rynkowe, a także wiek- ponad 40% Koreańczyków powyżej 64 roku życia plasuje się poniżej progu relatywnego ubóstwa, co stanowi w tej grupie wiekowej najwyższy odsetek wśród państw członkowskich OECD.

Tak duże nierówności społeczne i zagrożenia z nimi związane mogły być kluczowym powodem, dla którego południowokoreański rząd zdecydował się skierować swoją pomoc w pierwszej kolejności do najsłabszych, czyli do najbiedniejszych gospodarstw domowych oraz małych i średnich firm, a także sektorów turystycznego, usług oraz pozostałych najmocniej dotkniętych epidemią. Środki te trafiły do potrzebujących niezwykle szybko.

Korea Południowa jest jednym z pierwszych państw, w których potwierdzono występowanie wirusa COVID-19. Kraj ten jest także jednym z pierwszych, które uruchomiły środki pomocowe na rzecz ratowania rodzimej gospodarki przed globalnym kryzysem. Już na początku lutego, czyli niewiele ponad dwa tygodnie od zarejestrowania pierwszego przypadku zachorowania na COVID-19 w kraju, uruchomiona została pierwsza transza środków na rzecz wsparcia systemu kwarantannowego oraz pomocy dla najbardziej potrzebujących gospodarstw domowych i przedsiębiorstw.  

Pierwsze programy pomocowe o łącznej wartości ok. 17 mld USD już w lutym zostały skierowane do sektora małych i średnich przedsiębiorstw w formie pożyczek i gwarancji oraz do najbardziej dotkniętych pandemią rodzin, które otrzymały kupony zakupowe oraz wsparcie finansowe z tytułu opieki nad dziećmi, które nagle musiały pozostać w domach. Część tej kwoty trafiła także do sektora finansowego na rzecz zapewnienia jego płynności, którą zachwiało załamanie handlu. W marcu bank centralny Korei Południowej obniżył stopę procentową do rekordowo niskiego 0,75% (z 1,25%). W maju nastąpiła kolejna obniżka, tym razem do 0,5%, co stanowi jej najniższy poziom od ponad 20 lat. Elementem ekspansywnej polityki monetarnej banku centralnego Korei Południowej było także skupowanie lokalnych obligacji, co stanowiło kolejny środek ochrony przed utratą płynności sektora finansowego.

W kolejnych miesiącach rząd Korei Południowej sukcesywnie uruchamiał dodatkowe środki z budżetu państwa, a ich wartość w okresie od lutego do początku lipca, według podsumowania OECD sięgnęła łącznie ponad 230 mld USD, co odpowiada za około 14,4% PKB tego kraju. Część tych środków (ok. 50 mld USD, 3,1% PKB) stanowiły bezpośrednie transfery ze strony państwa, co ujęto w trzykrotnie przyjmowanych przez parlament budżetach uzupełniających, natomiast pozostałą ich część stanowiło przede wszystkim wsparcie w formie pożyczek, gwarancji, działań na rynkach finansowych oraz ulg podatkowych. Południowokoreański rząd zadeklarował również działania na rzecz zabezpieczenia bezpieczeństwa socjalnego Koreańczyków, chociażby w formie zainicjowanych przez sektor publiczny programów stymulujących powstanie nawet 550 tys. miejsc pracy. Według szacunków IMF dług publiczny Korei Południowej wzrośnie w przyszłym roku z poziomu 40,7% (2019 r.),  do około 46% PKB kraju, co wciąż stanowi niezwykle niski poziom w porównaniu z pozostałymi największymi gospodarkami świata i daje Koreańczykom szerokie pole do działań łagodzących skutki recesji.   

Choć Korea Południowa niewątpliwie znajduje się w stanie kryzysu gospodarczego, jej wyniki wciąż wypadają niezwykle dobrze na tle pozostałych największych gospodarek świata. Z danych opublikowanych przez OECD dla 13 największych gospodarek członkowskich organizacji oraz Chin wynika, że wśród nich to właśnie Korea Południowa zanotowała najmniejszy spadek PKB w drugim kwartale b.r. Dla porównania, gospodarki USA, Niemiec czy Francji zmalały kolejno aż o 9,5%, 10,1% i 13,85%.  W zestawieniu wyprzedziły ją jedynie Chiny, które jako jedyne odnotowały w tym samym okresie wzrost o 11,5% w porównaniu do kwartału poprzedzającego.

Te stosunkowo dobre wyniki południowokoreańskiej gospodarki są także zasługą skutecznej strategii przeciwdziałania rozprzestrzeniania się koronawirusa. Dzięki szerokiemu wykorzystaniu technologii oraz niezwykle zdyscyplinowanej postawie Koreańczyków, udało się im uchronić przed zamknięciem gospodarki w formie (lockdown`u), do jakiej doszło w wielu pozostałych państwach świata. Choć metody podejmowane przez południowokoreański rząd budzą wiele wątpliwości w kontekście poszanowania praw człowieka, o czym szerzej w swoim artykule pisze Roman Husarski, to jego skuteczność w walce z pandemią zdaje się być niepodważalna. Znajduje to swoje odbicie w danych o poziomie handlu w tym kraj, które pokazują, że choć konsumpcja prywatna w pierwszym kwartale b.r. zmalała o 6,5%, to w kolejnym nastąpiło już lekkie odbicie i wzrost o 1,4%. Łączna wartość transakcji zarejestrowanych na kartach płatniczych wskazuje także, że już w maju poziom sprzedaży dóbr w tym kraju powrócił do poziomu sprzed pandemii.

Koreański Bank Centralny przewiduje, że dla całego 2020 roku spadek PKB wyniesie ok 1,3%. Z kolei prognoza zawarta w najnowszym raporcie OECD zakłada dwa możliwe warianty. W przypadku zaistnienia drugiej fali pandemii wirusa COVID-19 i ponownego spowolnienia rozwoju gospodarczego na świecie, PKB Korei Południowej zmaleje na koniec roku o 2%. Gdyby jednak miało dojść do zahamowania pandemii, co w raporcie określono wariantem pojedynczego uderzenia (w przeciwieństwie do wariantu dwóch uderzeń w przypadku drugiej fali), to roczny spadek wyniósłby jedynie 0,8%. W każdym z tych wariantów będziemy mieli do czynienia z pierwszą recesją gospodarczą w Korei Południowej od 1998 r., kiedy to kraj ten mierzył się ze skutkami Azjatyckiego Kryzysu Finansowego.

Andrzej Pieniak

Absolwent Zarządzania na Uniwersytecie Warszawskim oraz E-Biznesu w Szkole Głównej Handlowej. Studiował także na Ludwig Maximilian Universität w Monachium oraz Sogang University w Seulu. Do jego głównych obszarów zainteresowań należą gospodarcze, technologiczne oraz społeczne aspekty rozwoju państw Azji Wschodniej, w szczególności Korei Południowej i Chin. Autor pracy naukowej na temat technologicznego rozwoju i transformacji południowokoreańskich czeboli. Pasjonat podróży i obcych kultur, starający się poznawać je od jak najautentyczniejszej strony.

czytaj więcej

RP: Uzbekistan zachęca polskie firmy do udziału w prywatyzacji

– Uzbekistan jest ważnym i perspektywicznym partnerem gospodarczym Polski w Azji Centralnej. Główne atuty tego kraju to dynamiczne i młode społeczeństwo, bogate zasoby naturalne oraz determinacja władz w zakresie poprawy klimatu inwestycyjnego – stwierdził Robert Tomanek, wiceminister rozwoju, pracy i technologii.

Miękki narkotyk, twarda kara, czyli marihuana w Japonii. Historia penalizacji, społeczny odbiór i perspektywy na przyszłość

W ostatnich latach w regionie zachodniego pacyfiku Australia (2016), Nowa Zelandia (2018) Korea Południowa (2019) i Tajlandia (2019) kolejno zalegalizowały medyczne zastosowania marihuany. Niektóre z tych krajów rozważają dekryminalizację jej rekreacyjnego użycia. Mimo liberalizacyjnych tendencji w części państw, większość regionu surowo reguluje zastosowanie konopi.

Tydzień w Azji: Kazachstan wybrał stabilizację

Wybory parlamentarne w Kazachstanie, które odbyły się 10 stycznia, nie przyniosły istotnych zmian politycznych. Brak protestów społecznych, podobnych do Białorusi czy Rosji może wskazywać, że Kazachowie nie oczekują zmian, a przede wszystkim aktywnej polityki społecznej, kontynuacji rozwoju gospodarczego oraz stabilności rządów.

Czwarta gospodarka świata odżywa. On radzi, jak odnieść tam sukces

Według naszych badań tylko 3,1 proc zagranicznych firm wchodzących na japoński rynek odnosi większy sukces niż w krajach, z których się wywodzą - mówi w rozmowie z Andrzejem Pieniakiem (Instytut Boyma) Miłosz Bugajski, polski przedsiębiorca, założyciel Jade Antlers, firmy specjalizującej się w marketingu internetowym w Japonii.

Paweł Behrendt dla PR24 o wizycie Nancy Pelosi na Tajwanie: była wygodna dla Xi Jinpinga i jego otoczenia

Serdecznie zapraszamy do odsłuchania zapisu rozmowy analityka Instytutu Boyma Pawła Behrendta, który w rozmowie z dziennikarzem Polskiego Radia 24 Michałem Strzałkowskim skomentował wizytę Nancy Pelosi na Tajwanie.

Rekrutacja do Szkoły Prawa i Gospodarki Chin na Wydziale Prawa i Administracji UW

Zachęcamy do aplikowania o przyjęcie do grona słuchaczy Szkoły Prawa i Gospodarki Chin WPiA UW. Jest to wyjątkowy roczny program, który pozwala na zdobycie podstawowej, interdyscyplinarnej wiedzy z zakresu chińskiego prawa, kultury, ekonomii i otoczenia biznesowego.

Tydzień w Azji #175: Największy eksporter LNG i węgla robi zielony zwrot

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Patrycja Pendrakowska and Paweł Behrendt on navigating Sino-Polish relations

We are proud to annouce, that Patrycja Pendrakowska and Paweł Behrendt made a contribution to the newest project of the Baltic Security Foundation, The Jamestown Foundation and the Baltic-American Freedom Foundation.

Dlaczego dzisiejsze Chiny są, jakie są? O filozofii politycznej Deng Xiaopinga, jako źródle udanej modernizacji ChRL w XX wieku

Zagadnienie wzrostu pozycji politycznej Chin na świecie stało się w ostatnich latach jednym z częściej wymienianych w dyskursie naukowym i publicystycznym czynników, które mają przyczyniać się do przeobrażeń w zastanym systemie międzynarodowym.

Tydzień w Azji #65: Wielkie zakupy gigantów na rynku naftowym

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #75: Sztuczna inteligencja w Indiach. Wielomiliardowy rynek zdominowany przez Zachód

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #48: Jak walczyć z epidemią i nie naruszać prywatności?

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Spotkanie dyskusyjne on-line wokół Kwartalnika Boyma nr 3/2020

W najnowszym Kwartalniku Boyma nasi analitycy poruszyli szereg zagadnień związanych z COVID-19, w tym stan epidemii w Azji Centralnej i w Korei Południowej, relacje na linii Pekin-Waszyngton, a także uwagi dotyczące tzw. „dyplomacji maseczkowej” uprawianej przez Chiny.

Forbes: Wszystkie role Tenzina Gjaco. Nowego Dalajlamy nie będzie?

„Miłość to brak oceniania”. „Szczęście to nie jest gotowy produkt. To skutek Twoich działań”. (...). Jeśli wy, wasi rodzice lub dziadkowie byliście hipisami lub przynajmniej słuchaliście Bitelsów, znacie prawdopodobnie któryś z tych cytatów od wczesnej młodości.

“Gospoda Polska” Association in Harbin 1907-1947. Part One.

This is the first part of an article about Gospoda Polska, a Polish association in Harbin. It is an extraordinary account of the Polish diaspora that lived in Harbin before the Second World War. It was written by Jerzy Czajewski, and we are very grateful that he chose our think tank and foundation to publish his work.

Azjatech #114: Miasto-państwo buduje światową stolicę innowacji

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #268: Na tym polu USA przegrywają z Chinami. Po raz pierwszy od 6 lat

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #8: Indyjskie telekomy zaczynają rozmowy ws. budowy sieci 5G

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze najświeższe wiadomości o technologiach z Indii, Japonii, Chin oraz Uzbekistanu.

Kwartalnik Boyma – informacje ogólne

Podstawowe informacje o Kwartalniku Boyma

Krzysztof Zalewski dla Observer Research Foundation o polityce Luksemburga i unijnej integracji w obliczu koronawirusa

W swoim artykule Krzysztof Zalewski, na przykładzie Luksemburga opisuje dylemat integracji państw Unii Europejskiej w obliczu pandemii koronawirusa.

RP: Wyboista droga do wznowienia eksportu mięsa z Polski do Chin

Eksport wieprzowiny znad Wisły do Chin jest obecnie niemożliwy, podobnie jak drobiu i wołowiny. Mimo ponad dekady starań o uczynienie Państwa Środka stałym rynkiem eksportowym dla polskich firm, działania te nie przyniosły trwałych rezultatów.

The North Korean nuclear dismantlement and the management of its nuclear wastes

Evidence suggests that North Korea stores its high-level nuclear waste (HLW) in liquid form in tanks on the same site where it is made, and has not invested in infrastructure to reduce, dentrify, or vitrify this waste. However, this is just the tip of the iceberg, one of many aspects of the North Korean nuclear waste problem.

Patrycja Pendrakowska i Krzysztof Zalewski uczestnikami Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach

Eksperci wezmą udział w godzinach w sesji "Future cz. I. Rozmowy o trendach przyszłości", w którym poruszone będą zagadnienia z obszaru technologii, geopolityki, rynku pracy i edukacji, e-commerce oraz klimatu.

Tydzień w Azji #197: Chińska zmiana warty. Kim jest człowiek nr 2, który rządzić będzie gospodarką?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.