Tegoroczny szczyt krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Chin w Budapeszcie różnił się od poprzednich edycji na wielu poziomach — Chiny oraz Węgry prowadziły na nim bardzo aktywną politykę. Na forum biznesowym obecni byli jedynie Victor Orban i Li Keqiang – pozostałe głowy państw przebywały wtedy na zamku, gdzie odbywało się spotkanie premierów. Zaznaczmy, że w Rydze, jak i podczas poprzednich szczytów, wszystkie głowy państw EŚW pojawiały się na forum biznesowym. Decyzję tą można interpretować wielowymiarowo – najprawdopodobniej Węgrzy dążyli do przedstawiania się jako najbardziej aktywnego kraju spośród EŚW. Jednocześnie dali się poznać jako zdecydowani gracze w przestrzeni politycznej. Strona chińska również zdecydowała się na nowe zagrania.
Chiny:
- Podjęto decyzję o powołaniu rady naukowej związanej z 16+1 pod przewodnictwem Chińskiej Akademii Nauk Społecznych i prof. Kong Tianpinga. Warto przy tym zaznaczyć, że przy okazji szczycie w Rydze dzień wcześniej odbywało się forum think-tanków, dzięki czemu analitycy mogli wziąć nie tylko udział w forum eksperckim, ale również poświęcić kolejny dzień na spotkania podczas forum biznesowego, czy spotkania premierów. W tym roku forum akademickie odbyło się tydzień wcześniej (20 listopada), z tego też powodu niewielu ekspertów zdecydowało się na kolejny przylot, aby móc uczestniczyć we właściwym szczycie 16+1.
- Chiński bank ICBC zdecydował się zorganizować osobne wydarzenie poświęcone funduszowi Sino-CEE (projekt zainicjowano w 2015 roku w Suzhou, a jego powstanie ogłoszono podczas szczytu w Suzhou dwa lata temu)[1]. Reprezentujący Eximbank CEO Zoltán Urbán i prezes Sino-CEE Jiang Jianqing podpisali porozumienie o akcesji. Rząd Węgier zdecydował się wpłacić do funduszu 50 mln dolarów oraz kolejne 50 mln dolarów, jeśli funkcjonowanie w banku okaże się korzystne dla kraju. Polskę obiegła informacja o tym, że nie podjęliśmy decyzji o wstąpieniu do funduszu. Nie trzeba tego jednak odczytywać jako porażkę, ponieważ rozmowy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego toczyły się od miesięcy, i widocznie wstąpienie do funduszu nie okazało się atrakcyjne. Warto jednak dodać, że informacje na ten temat są bardzo ograniczone i nie da się ich jednoznacznie ocenić. Co więcej, sami Węgrzy skarżyli się, że nie ma jasności co do relacji między funduszem a jurysdykcją europejską.
Brak wspólnej wizji jest jednym z najważniejszych wyzwań stojących przed formatem współpracy 16+1. Za winnych tego stanu nie należy podawać jednak Chińczyków, to raczej szansa dla regionu na wypracowanie wspólnej strategii. Relacje z Państwem Środka jak w zwierciadle pokazują problemy strukturalne i społeczne krajów EŚW: brak silnych instytucji, nieudana prywatyzacja, brak wspólnej wizji rozwoju regionalnego, niezdrową konkurencję o względy chińskie, brak rozwiniętego kapitału społecznego, a wraz z tym ograniczoną liczbę stowarzyszeń czy fundacji, które w istotny sposób wspierałyby dialog i wypracowywały wspólne strategie.
W październiku odbyło się uroczyste otwarcie Sekretariatu ds. Morskich 16+1 w Warszawie, a powołanie tej jednostki odbyło się z inicjatywy MGMiŻŚ (od października tego roku funkcjonuje przy tym resorcie). Samo otwarcie sekretariatu, w którym uczestniczyli ministrowie transportu państw regionu, przypominało casting decydujący o tym, który kraj będzie w stanie uzyskać najwięcej chińskich inwestycji (lub też kredytów). Osobiście uważam, że nie była to wina polskich polityków, ale ogólnej bezsilności regionu, który uczestnicząc w niezdrowej konkurencji, daje się w łatwy sposób dzielić. Brak było wspólnej wizji rozwoju transportu morskiego, przeważały natomiast partykularne oferty szukające chińskiego wsparcia.
Obecnie do najnowszych sukcesów 16+1 należy zakupienie przez stronę chińską lotniska w Tiranie (wciąż niewiele jest na ten temat informacji w Polsce) oraz budowa mostu w Serbii. Chińczykom znacznie łatwiej jest wchodzić ze swoimi inwestycjami i udzielaniem kredytów na Bałkany, gdzie nie obowiązuje prawodawstwo UE (chociaż kraje te aktywnie starają się o akcesję do UE). Po szczycie ogłoszono pozytywną wiadomość: rozpoczęła się budowa odcinka na trasie Belgrad- Budapeszt. Od kilku lat sprawa budowy szybkiej kolei między Serbią a Węgrami stanowiła kość niezgody między UE, Serbią a Chinami. Roboty budowlane odkładane były w nieskończoność. Nie znając szczegółów umowy dotyczącej tej partykularnej inwestycji trudno wypowiadać się jednoznacznie na temat jej atrakcyjności i zasadności, warto jednak zaznaczyć, że dotychczasowa podróż między miastami potrafiła trwać ponad 8 godzin (połączenie Budapeszt- Novi Sad liczące 300 km trwało ponad 7 godzin). Rozbudowa infrastruktury w EŚW jest bardzo cenną propozycją ze strony Pekinu, natomiast to od naszego regionu należy decyzja o tym, czy zdecydujemy się wypracować wspólną wizję, czy może pozostaniemy malkontentami krytykującymi proponowane rozwiązania.
Interes Polski reprezentował również PAIH – wiceprezes Krzysztof Senger w imieniu Agencji zawarł umowę o strategicznym partnerstwie z chińską prowincją Hunan. Niestety żadne konkrety nie zostały podane, dlatego też trudno się domyślić, czy strategiczne partnerstwo faktycznie ma szansę za sprawą PAIH rozwinąć się faktycznie w pojawienie się w zaawansowanych technologicznie inwestycji.
Osoby chętne do zapoznania się z wyzwaniami stojącymi przed formatem 16+1 serdecznie zachęcam do zapoznania się z tekstem napisanym dla Institute of Social Policy and Development[2].
Zdjęcie: Pixabay
Przypisy:
[1] http://www.icbc.com.cn/icbc/en/newsupdates/icbc%20news/ChinaCentralandEasternEuropeanFundOfficiallyEstablishedduringRiga161Summit.htm
[2] http://isdp.eu/publication/161-cooperation-framework-china-cee/
Patrycja Pendrakowska Założycielka i prezes zarządu Instytutu Boyma oraz analityk polityki zagranicznej i gospodarki Chin. Z ramienia Instytutu zajmuje się relacjami UE-ASEAN w ramach projektu EANGAGE koordynowanego przez KAS Singapore oraz metodą Betzavta z Instytutem Adama na rzecz Pokoju i Demokracji w Jerozolimie. Jest jednym z członków założycieli rady biznesowej WICCI w Indiach-UE z siedzibą w Bombaju. Koordynowała także transkulturową grupę badawczą dot. Inicjatywy Pasa i Szlaku zorganizowaną przez Leadership Excellence Institute Zeppelin. Jest doktorantką na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie, gdzie prowadzi badania nad filozofią polityczną w Chinach. Ukończyła studia licencjackie na Wydziale Sinologii, Socjologii i Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim oraz posiada dwa tytuły magistra prawa finansowego oraz etnografii i antropologii kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Young Indo-Pacific: dyskusje panelowe związane ze strategią UE odnośnie Indo-Pacyfiku
Instytut Boyma, współpracując z innymi think tankami, organizuje dyskusje panelowe na tematy związane ze strategią Unii Europejskiej dotyczącej Indo-Pacyfiku.
Nasi analitycy opowiedzą o współpracy gospodarczej z ChRL z perspektywy samorządowej, Polski oraz UE.
Azjatech #183: Tajwan traci swoją krzemową tarczę ochronną?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #182: Japońskie firmy pracują nad akumulatorami przyszłości
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Północnokoreańska loteria wojownicza i co dalej?
W ostatnim czasie sytuacja geopolityczna Korei Północnej gwałtownie się pogorszyła pod wpływem retoryki prezydenta Stanów Zjednoczonych – Donalda Trumpa. Celem tego komentarza jest przedstawienie nietuzinkowego obrazu potencjalnego zjednoczenia Korei w świetle polityki amerykańskiej nowego przywództwa tego państwa. Władze amerykańskie, które poprzez zjednoczenie Półwyspu Koreańskiego mogłyby wysłać oddziały armii Stanów Zjednoczonych na aktualną granicę chińsko-północnokoreańską.
Nicolas LeviBrak zaufania fundamentem amerykańsko-chińskich rozmów, czyli nowa normalność
Niecały rok wojny handlowej nie zapowiadał dobrze oczekiwanego spotkania Donalda Trumpa i Xi Jinpinga. Mimo to spotkanie przywódców USA i Chin na szczycie G20 w Osace 29 czerwca uznano za względny sukces.
Maksym GdańskiAzjatech #160: Sankcje USA pomogły Chinom. Teraz mają zupełnie nową technologię
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Rok 2022. Co na nas czeka w Azji na styku gospodarki i polityki?
Pandemia dobitnie pokazała, że należy spodziewać się rzeczy pozornie niespodziewanych. Sygnały ostrzegające przed gwałtowną zmianą często pojawiają się z dużym wyprzedzeniem. Podobnie jednak jak z wróżbami wyroczni delfickiej, stają się zrozumiałe dopiero po fakcie. Dokąd zaprowadzą nas obserwowane obecnie trendy w przyszłym roku?
Paweł BehrendtTydzień w Azji #169: Chiny ratyfikują dwie międzynarodowe konwencje pracy
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Indonezja jako promotor demokracji – spójność wizerunku
Artykuł jest polskojęzyczną i skróconą wersją artykułu: Democracy in Indonesian Strategic Narratives. A New Framework of Coherence Analysis, Journal of Current Southeast Asian Affairs 2020, no. 2.
Anna GrzywaczGra strategiczna „Jak nie rozpętać Trzeciej Wojny Światowej, czyli spór o Kaszmir” – zmiana terminu
W trosce o bezpieczeństwo wszystkich uczestników, podjęliśmy decyzję o przełożeniu terminu gry strategicznej, gdy tylko zagrożenie epidemiczne zostanie zażegnane.
Azjatech #152: Tworzywo z wydzieliny pazurnic. Naukowcy poszukują zamiennika plastiku
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji: Inna epidemia, czyli kryzys zdrowia psychicznego w Indiach
Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia ponad 90 milionów Indusów cierpi na zaburzenia psychiczne. (...) Dotyka to szczególnie młodych mieszkańców Subkontynentu. Jak podaje Lancet Global Health w 2016 r. główną przyczyną śmierci w Indiach wśród osób w przedziale wiekowym 15-39 lat było samobójstwo.
Iga BielawskaTydzień w Azji #91: Indie przyciągają inwestycje zagraniczne. Nie wszyscy korzystają tak samo
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #54: Epidemia koronawirusa – strach gorszy od zarazy?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Ryby, ropa i rozterki, czyli dziwne relacje rosyjsko-japońskie
Od grudnia ubiegłego roku rosyjskie jednostki zatrzymały sześć japońskich łodzi rybackich. Mimo napięć premier Shinzō Abe na pierwszy rzut oka zachowuje się nie jak polityk. Zamiast grać na nacjonalistycznej nucie, woli zachęcać japońskie firmy do inwestowania w rosyjski sektor energetyczny. O co chodzi w tym z pozoru dziwnym rosyjsko-japońskim tańcu?
Paweł BehrendtForbes: Kto i za ile tworzy rynek fitness w Indiach
Joga czy tradycyjna medycyna ajurwedyjska cieszą się ogromną popularnością w Indiach i na całym świecie. Obecnie tradycyjne praktyki i ćwiczenia wzajemnie przenikają się z nowoczesnymi, tworząc podwaliny pod prężnie rozwijający się sektor fitness
Iga BielawskaTydzień w Azji #90: Konflikt nowego premiera Japonii z Japońską Radą Nauki
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #216: Wyczekiwany przełom na linii Korea Południowa – Japonia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Jak narracje strategiczne wpływają na ocenę polityki?
(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.
Anna GrzywaczAzjatech #77: Indyjska Jio Platforms chce budować z Amerykanami własną infrastrukturę sieci 5G
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: W koreańskich czebolach pałeczkę przejęła nowa generacja. I chce wyznaczać globalne trendy
Południowokoreańskie czebole dokonują właśnie istotnej reorientacji swej aktywności biznesowej. Starają się przy tym jak najskuteczniej wpisać w trendy rozwoju technologii przyszłości. Te wyzwania spoczywają na barkach nowego pokolenia liderów.
Andrzej PieniakTydzień w Azji #237: Koniec impasu politycznego w Tajlandii. Dawni wrogowie będą rządzić krajem
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #186: Mikroprocesory z Indii? Przyjdzie na nie jeszcze poczekać
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.