Publicystyka

Relacje Polska-Uzbekistan. Ponad 30 lat współpracy.

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce. Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma

Instytut Boyma 25.04.2023

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce.

Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma.

Magdalena Sobańska-Cwalina (MSC): Jakie są kluczowe obszary współpracy między
Uzbekistanem a Polską?

J.E. Bahrom Babajew (BB): Na to pytanie nie ma krótkiej odpowiedzi. Polska jest jednym z pierwszych krajów na świecie, które uznały Uzbekistan za niepodległe państwo. Od tego momentu minęło już ponad 31 lat. W tym czasie dokonano szeregu imponujących osiągnięć. Przede wszystkim mowa o współpracy handlowo-gospodarczej. W 2022 roku nasze dwustronne obroty handlowe osiągnęły poziom przeszło 350 mln. USD. Z zadowoleniem stwierdzam, że z roku na rok rośnie eksport z Uzbekistanu do Polski. W 2022 r. zwiększyliśmy eksport towarów uzbeckich do Polski o 42 mln dolarów. Współpracujemy z polskimi inwestorami. Do tej pory polskie inwestycje w Uzbekistanie wyniosły 56 mln dolarów. Współpracujemy z polskimi inwestorami z branży wydobywczej, rolnictwa, ochrony zdrowia, farmaceutycznej, energetycznej, w zakresie edukacji i innych.

MSC: Co się zmieniło w relacjach gospodarczych obu krajów w związku z faktem, że Uzbekistan został beneficjentem programu GSP + ? 

BB: Tak, w 2021 roku, w tym ze wsparciem Polski Uzbekistan  został beneficjentem GSP +. Wcześniej mogliśmy eksportować 3000 pozycji towarowych z Uzbekistanu do krajów Unii Europejskiej. Dzięki GSP + liczba towarów osiągnęła 6200. Teraz praktycznie całą listę towarów, które są produkowane w Uzbekistanie, możemy eksportować do Polski. Dzięki temu nasz eksport zwiększył się i nadal rośnie. Przede wszystkim chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że Polska kupuje u nas wyroby tekstylne. Wyroby te stanowią 70% naszego eksportu do Polski.

MSC: Ile jest w Uzbekistanie firm z udziałem kapitału polskiego? 

BB: Obecnie są 44 firmy. Spośród nich 10 przedsiębiorstw to podmioty ze 100 proc. kapitałem polskim.

MSC:Dlaczego warto inwestować w Uzbekistanie?

BB: Uzbekistan od kilku lat prowadzi bardzo pragmatyczną politykę inwestycyjną, otwartą politykę gospodarczą.  W Uzbekistanie dla inwestorów zagranicznych, w tym polskich, stworzyliśmy bardzo dobre warunki. Działa tam ok. 20 wolnych stref ekonomicznych, ok. 50 małych stref przemysłowych, w których występują bardzo istotne ulgi i preferencje dla inwestorów zagranicznych. W ostatnich latach w Uzbekistanie coraz ważniejsza staje się polityka energetyczna, zielone technologie. Polska ma zaawansowane rozwiązania w tym zakresie. Chcielibyśmy, aby polskie firmy współpracowały przy budowie elektrowni fotowoltaicznych, farm wiatrowych itp. Zachęcamy polskie firmy do inwestycji w high-tech. Wysokie technologie możemy kupić we Francji, w Belgii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, ale polskie są tańsze, dlatego jesteśmy zainteresowani ich zakupem właśnie z Polski.  

MSC: Czy Wasza Ekscelencja widzi szanse rozwoju współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego?

BB: Jesteśmy zwolennikami zbliżania naszego narodowego systemu edukacji do norm europejskich, w tym polskich. Dogłębnie analizowałem polski system edukacji, w tym szkolnictwo wyższe. W tym przypadku imponująca jest zasada ciągłości kształcenia – od przedszkola do uczelni wyższej. Skorzystaliśmy reformując  system edukacji w Uzbekistanie z dobrych praktyk zagranicznych w tym polskich. W Andiżanie swoje filie otworzyło już ponad 20 uczelni zagranicznych, w tym Collegium Humanum z Warszawy, którego filia działa w naszym kraju już od dwóch lat. W tej chwili pomagamy kolejnej uczelni z Polski w przygotowaniu dokumentów niezbędnych do otwarcia filii w Uzbekistanie. Obecnie około 4000 studentów z naszego kraju studiuje na różnych uczelniach w Polsce.  Zachęcamy ich do tego z uwagi na to, iż postrzegamy polski system edukacji z najlepszy w  Europie Środkowo-Wschodniej.

MSC: Jeśli mówimy o zasobach ludzkich nie możemy nie wspomnieć o kwestii migracji zarobkowej. Jak wygląda potencjał relacji dwustronnych w tym zakresie ?

BB: Zajmujemy się tym problemem od kilku lat. Promujemy tę inicjatywę na wszystkich szczeblach, spotykając się przedstawicielami Rady Ministrów RP,  Sejmu, Senatu itp. Prowadzimy rozmowy z urzędem ds. cudzoziemców. Tak, wiemy, że Polska potrzebuje siły roboczej. Chcielibyśmy tę niszę wypełnić obywatelami Uzbekistanu. Nasi młodzi migranci pracują w Rosji, na Ukrainie w Korei Południowej, w Turcji i tak dalej. Są także w Polsce, mimo że nie mamy teraz żadnej umowy międzyrządowej w tym zakresie. Obecnie pracuje tu około 20 000 osób z Uzbekistanu. Trafiają do Polski różnymi drogami, w tym nieoficjalnymi. Chcielibyśmy cały ten przepływ zalegalizować. Aby tak się stało musimy podpisać umowę. Teraz Polska ma taką możliwość. Możliwość przyciągnięcia zasobów siły roboczej z 6 krajów. Rosja, Ukraina, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Azja i Armenia, chcielibyśmy być siódmym krajem i żeby to zostało prawnie zatwierdzone przez parlament, podpisalibyśmy umowę dwustronną i tak dalej.

MSC: Na rynek pracy w Polsce ma wpływ wojna trwająca na Ukrainie. Jak w Uzbekistanie jest ona postrzegana ?

BB:  Cóż, w Uzbekistanie, podobnie jak we wszystkich innych krajach, każda wojna jest oczywiście postrzegana bardzo negatywnie. Wojna to śmierć ludzi. To jest ruina, recesja gospodarki i tak dalej. Złożyliśmy oświadczenie, że zdecydowanie uznajemy, że niedopuszczalna jest agresja na obcym terytorium. Nie chcemy naruszania integralności terytorialnej żadnego państwa.  Nasz MSZ jako jeden z pierwszych w Azji Centralnej jeszcze w 2014 r., kiedy rozstrzygano kwestię krymską, złożył dwa oświadczenia, że jesteśmy za rozwiązaniem każdej sytuacji konfliktowej na drodze dyplomacji. Sprzeciwialiśmy się wtedy naruszaniu integralności terytorialnej jakiegokolwiek państwa. W tym miejscu chcemy podkreślić, że wielokrotnie wysyłaliśmy pomoc humanitarną na Ukrainę. Zawsze uważaliśmy Ukrainę za naszego bardzo bliskiego partnera. Nasi obywatele pracują zarówno w Rosji, jak i na Ukrainie. Próbujemy dywersyfikować nasze przepływy, w tym migrantów zarobkowych z Rosji i Ukrainy, również do Polski. Korzystając z okazji. Chcę jeszcze raz podziękować polskim władzom. Udzieliły nam cenną pomoc w ewakuacji naszych obywateli z terytorium Ukrainy przez terytorium Polski do Uzbekistanu. Około 7 tysięcy osób udało nam się ewakuowac do ojczyzny dzięki  decyzji polskich władz dotyczącej transportu osób z Polski przez lotnisko w Katowicach. Jesteśmy zdeterminowani, aby czynić to w przyszłości i mamy ogromną nadzieję, że w najbliższych latach uda nam się zorganizować oficjalną wizytę Prezydenta Andrzeja Dudy w Uzbekistanie.

MSC:Kiedy odbyła się ostatnia wizyta prezydencka?

BB: Ostatnia była wizyta Prezydenta Uzbekistanu. Złożył wizytę w Polsce w 2003 roku.

MSC:  Czyli bardzo dawno …

BB: Tak, ale w zeszłym roku, zorganizowaliśmy wizytę Ministra Spraw Zagranicznych RP, pana Rau w Taszkencie. Pan Minister odwiedził wówczas również Samarkandę. Przeprowadzał rozmowy w MSZ, Senacie, innych naszych resortach. Wypowiadał się pozytywnie o reformach przeprowadzanych w Uzbekistanie.

MSC: Jeśli chodzi o reformy, nie można nie zauważyć, że teraz Uzbekistan przygotowuje się do referendum. Dlaczego jest ono organizowane i jakie są oczekiwania względem niego ?

BB: Rzeczywiście, w Uzbekistanie 30 kwietnia będzie przeprowadzone referendum dotyczące konstytucji. Ustawa zasadniczna została uchwalona 31 lat temu, kiedy uzyskaliśmy niepodległość. Od tego czasu Uzbekistan poczynił ogromne postępy pod względem gospodarczym, społecznym, demograficznym, środowiskowym itd. Te fundamenty konstytucji, te ustawy, które zostały uchwalone u zarania naszej niepodległości, w pewnym sensie zostały już zużyte, a w niektórych przypadkach stały się przestarzałe. Konstytucja nie powinna stać w miejscu, a sprzyjać jego rozwojowi. W sensie globalnym, regionalnym i lokalnym pojawiły się teraz zupełnie nowe kategorie, nowe zjawiska, procesy w świecie. A więc na przykład cyfryzacja, nowe problemy środowiskowe, nadeszły nowe technologie, cyberbezpieczeństwo. Od Konstytucji, oczekujemy, tego że wszystkie zasady, które zostaną w tych Konstytucjach zapisane, będą dla nas drogowskazem. Tak, postawiliśmy sobie cel, który musimy osiągnąć w przyszłości w tej Konstytucji i go osiągniemy.

MSC: I tego Państwu życzę. Wasza Ekscelencjo dziękuję bardzo za rozmowę.

BB: Dziękuję

Magdalena Sobańska-Cwalina

Analityk ds. Azji Centralnej, członek Zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma, doktor nauk ekonomicznych (temat rozprawy doktorskiej: „Instytucjonalne uwarunkowania działalności polskich przedsiębiorstw przemysłu materiałów budowlanych na rynkach wschodnich”). Prywatnie pasjonatka muzyki klasycznej.

czytaj więcej

Tydzień w Azji #101: Chiński rok 2020. Centrum świata przesuwa się nad (Indo)Pacyfik

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości

RP: Czemu warto rozważyć otwieranie filii polskich uczelni w Azji Środkowej?

W ostatnich latach dynamicznie wzrosła liczba filii zagranicznych szkół wyższych w Uzbekistanie. W ten trend wpisała się warszawska uczelnia Collegium Humanum. Jej działalność w Azji Środkowej może pozytywnie wpływać na polski biznes w regionie.

Rozwój potencjału okrętów eskortowych Marynarki Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej

Chiny od początku lat 90. wprowadziły do służby wiele nowych typów okrętów nawodnych głównych klas pozyskanych za granicą oraz zbudowanych przez własny przemysł

Kwartalnik Boyma – nr 2 (16)/2023

Zachęcamy do lektury najnowszego wydania naszego kwartalnika dotyczącego spraw Azji w coraz bardziej azjatyckim świecie i refleksji nad tym, czemu współpraca Polski z tą dynamiczną gospodarczo i ważną politycznie częścią świata jest zaniedbywana.

Forbes: E-prowincja. Czy koronawirus może stać się szansą dla mniejszych miejscowości?

Jednym z widocznych efektów globalizacji stała się rosnąca rola dużych ośrodków miejskich i pogłębiający się dystans rozwojowy, dzielący je od mniejszych miejscowości. W wyniku pandemii ten trend może ulec spowolnieniu lub nawet odwróceniu. Między innymi dzięki upowszechnieniu się pracy zdalnej

Internet, cryptocurrencies & blockchains in North Korea

North Korea is considered as a secretive state, but, paradoxically, the country is developing last trend technologies. With prohibitions restricting the flow of money, the country is turning to bitcoin and other cryptocurrencies to finance their programs, instead of coming under new pressure.

Klęska to nie jest stan natury. Lekcje z Bangladeszu

Artykuł powstał dzięki zaproszeniu autora przez Observer Research Foundation (ORF, New Delhi) oraz Bangladesh Institute of International and Strategic Studies (BIISS, Dhaka) na konferencję „Dhaka Global Dialogue” (11-13 listopada 2019), za co dziękujemy organizatorom.

Tydzień w Azji #60: Rosja, Stany, Arabia Saudyjska. Kto pierwszy odpuści w wojnie cenowej?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Patrycja Pendrakowska z wywiadem dla Balkan Development Support: „Państwa Europy Zachodniej skorzystały najbardziej na chińskim kapitale”

Na łamach portalu Financial Intelligence ukazał się wywiad z Patrycją Pendrakowską dla Balkan Development Support.

Tydzień w Azji #102: Nowy korytarz transportowy w Azji. W tle polskie interesy

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości

Relacje chińsko-afgańskie

Wraz z końcem sierpnia 2021 roku, zakończyła się „najdłuższa wojna Stanów Zjednoczonych”. Dzień 15 sierpnia okazał się punktem kulminacyjnym, gdyż po 20 latach Kabul – stolica Afganistanu, znów znalazł się w rękach Talibów. Sytuacja ta wywołała niespotykany chaos.

Tydzień w Azji #267: Luzują przepisy o sprzedaży uzbrojenia. To szansa dla Polski

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #14: Turkmenistan chce budować „innowacyjne miasto Morza Kaspijskiego”

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #75: Sztuczna inteligencja w Indiach. Wielomiliardowy rynek zdominowany przez Zachód

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Wyprzedził Billa Gatesa, Elon Musk czuje jego oddech na plecach. Poznajcie Gautama Adaniego, najbogatszego człowieka Indii

Od kiedy świat pogrążył się w pandemicznych lockdownach i kryzysie, wycena jego majątku wzrosła ponad 15-krotnie.

Kwartalnik Boyma – nr 4 (6) /2020

W szczególnym momencie oddajemy do rąk – lub co najmniej na ekrany - Czytelniczek i Czytelników szósty w ogóle, a czwarty w tym roku „Kwartalnika Boyma”. Czas jest wyjątkowy, ponieważ wiele miejsc naszego globu dalej pogrążone jest w pandemii, a wyludnione ulice wielu zachodnich miast sprawiają wrażenie, jakby świat znieruchomiał...

Tydzień w Azji #191: Niemcy szykują gospodarczy rozwód z Chinami

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Społeczeństwo siwieje. Lepiej się przygotować, niż załamywać ręce

Nadchodzące dekady przeobrażą światowe miasta. W krótszej perspektywie zmiany będą spuścizną pandemii, natomiast w dłuższej – pokłosiem demografii. Trendów demograficznych prawdopodobnie nie odwrócimy, dlatego warto się zastanowić, jak przystosować otoczenie do starzejącego się społeczeństwa

Azjatech #224: Dwa kraje już korzystają na rozwodzie Zachodu z Chinami

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Spór między USA a Chinami i Rosją to prezent dla Korei Północnej

Anna Grzywacz rozmawia o Półwyspie Koreańskim z Oskarem Pietrewiczem, analitykiem PISM i autorem książki "Spór o Koreę. Rola USA i Chin w kształtowaniu bezpieczeństwa międzynarodowego na Półwyspie Koreańskim".

Kwartalnik Boyma – nr 3 (21)/2024

W najnowszym numerze Kwartalnika Boyma podejmujemy analizę popularnych narracji, w tym nacjonalizmu politycznego i etnicznego, wykorzystywanych przez władze państw Azji.

Tydzień w Azji: K-pop, K-culture, K-money. Jak Korea z sukcesem sprzedaje produkty swojej kultury

W środę 15 października na południowokoreańskiej giełdzie (KOSPI) po raz pierwszy zanotowana została spółka Big Hit Entertainment. Jest to największa agencja muzyczna specjalizująca się w gatunku K-pop, czyli koreańskiej muzyce popularnej. 

Peace is a precondition for LiFE. How systemic conflicts endanger developmental goals

The G20 can play a pivotal role in dealing with the mounting global challenges by proposing policy coordination and solutions disincentivising armed conflicts.

Napięcie na linii Japonia i Korea Południowa wpłynie na świat technologii

Historyczne zaszłości pomiędzy Koreą Południową i Japonią wkraczają na obszar handlu. Japonia wprowadziła restrykcje handlowe przy eksporcie trzech technologicznych produktów. Korea reaguje bojkotem japońskich produktów.