Publicystyka

Relacje Polska-Uzbekistan. Ponad 30 lat współpracy.

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce. Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma

Instytut Boyma 25.04.2023

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce.

Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma.

Magdalena Sobańska-Cwalina (MSC): Jakie są kluczowe obszary współpracy między
Uzbekistanem a Polską?

J.E. Bahrom Babajew (BB): Na to pytanie nie ma krótkiej odpowiedzi. Polska jest jednym z pierwszych krajów na świecie, które uznały Uzbekistan za niepodległe państwo. Od tego momentu minęło już ponad 31 lat. W tym czasie dokonano szeregu imponujących osiągnięć. Przede wszystkim mowa o współpracy handlowo-gospodarczej. W 2022 roku nasze dwustronne obroty handlowe osiągnęły poziom przeszło 350 mln. USD. Z zadowoleniem stwierdzam, że z roku na rok rośnie eksport z Uzbekistanu do Polski. W 2022 r. zwiększyliśmy eksport towarów uzbeckich do Polski o 42 mln dolarów. Współpracujemy z polskimi inwestorami. Do tej pory polskie inwestycje w Uzbekistanie wyniosły 56 mln dolarów. Współpracujemy z polskimi inwestorami z branży wydobywczej, rolnictwa, ochrony zdrowia, farmaceutycznej, energetycznej, w zakresie edukacji i innych.

MSC: Co się zmieniło w relacjach gospodarczych obu krajów w związku z faktem, że Uzbekistan został beneficjentem programu GSP + ? 

BB: Tak, w 2021 roku, w tym ze wsparciem Polski Uzbekistan  został beneficjentem GSP +. Wcześniej mogliśmy eksportować 3000 pozycji towarowych z Uzbekistanu do krajów Unii Europejskiej. Dzięki GSP + liczba towarów osiągnęła 6200. Teraz praktycznie całą listę towarów, które są produkowane w Uzbekistanie, możemy eksportować do Polski. Dzięki temu nasz eksport zwiększył się i nadal rośnie. Przede wszystkim chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że Polska kupuje u nas wyroby tekstylne. Wyroby te stanowią 70% naszego eksportu do Polski.

MSC: Ile jest w Uzbekistanie firm z udziałem kapitału polskiego? 

BB: Obecnie są 44 firmy. Spośród nich 10 przedsiębiorstw to podmioty ze 100 proc. kapitałem polskim.

MSC:Dlaczego warto inwestować w Uzbekistanie?

BB: Uzbekistan od kilku lat prowadzi bardzo pragmatyczną politykę inwestycyjną, otwartą politykę gospodarczą.  W Uzbekistanie dla inwestorów zagranicznych, w tym polskich, stworzyliśmy bardzo dobre warunki. Działa tam ok. 20 wolnych stref ekonomicznych, ok. 50 małych stref przemysłowych, w których występują bardzo istotne ulgi i preferencje dla inwestorów zagranicznych. W ostatnich latach w Uzbekistanie coraz ważniejsza staje się polityka energetyczna, zielone technologie. Polska ma zaawansowane rozwiązania w tym zakresie. Chcielibyśmy, aby polskie firmy współpracowały przy budowie elektrowni fotowoltaicznych, farm wiatrowych itp. Zachęcamy polskie firmy do inwestycji w high-tech. Wysokie technologie możemy kupić we Francji, w Belgii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, ale polskie są tańsze, dlatego jesteśmy zainteresowani ich zakupem właśnie z Polski.  

MSC: Czy Wasza Ekscelencja widzi szanse rozwoju współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego?

BB: Jesteśmy zwolennikami zbliżania naszego narodowego systemu edukacji do norm europejskich, w tym polskich. Dogłębnie analizowałem polski system edukacji, w tym szkolnictwo wyższe. W tym przypadku imponująca jest zasada ciągłości kształcenia – od przedszkola do uczelni wyższej. Skorzystaliśmy reformując  system edukacji w Uzbekistanie z dobrych praktyk zagranicznych w tym polskich. W Andiżanie swoje filie otworzyło już ponad 20 uczelni zagranicznych, w tym Collegium Humanum z Warszawy, którego filia działa w naszym kraju już od dwóch lat. W tej chwili pomagamy kolejnej uczelni z Polski w przygotowaniu dokumentów niezbędnych do otwarcia filii w Uzbekistanie. Obecnie około 4000 studentów z naszego kraju studiuje na różnych uczelniach w Polsce.  Zachęcamy ich do tego z uwagi na to, iż postrzegamy polski system edukacji z najlepszy w  Europie Środkowo-Wschodniej.

MSC: Jeśli mówimy o zasobach ludzkich nie możemy nie wspomnieć o kwestii migracji zarobkowej. Jak wygląda potencjał relacji dwustronnych w tym zakresie ?

BB: Zajmujemy się tym problemem od kilku lat. Promujemy tę inicjatywę na wszystkich szczeblach, spotykając się przedstawicielami Rady Ministrów RP,  Sejmu, Senatu itp. Prowadzimy rozmowy z urzędem ds. cudzoziemców. Tak, wiemy, że Polska potrzebuje siły roboczej. Chcielibyśmy tę niszę wypełnić obywatelami Uzbekistanu. Nasi młodzi migranci pracują w Rosji, na Ukrainie w Korei Południowej, w Turcji i tak dalej. Są także w Polsce, mimo że nie mamy teraz żadnej umowy międzyrządowej w tym zakresie. Obecnie pracuje tu około 20 000 osób z Uzbekistanu. Trafiają do Polski różnymi drogami, w tym nieoficjalnymi. Chcielibyśmy cały ten przepływ zalegalizować. Aby tak się stało musimy podpisać umowę. Teraz Polska ma taką możliwość. Możliwość przyciągnięcia zasobów siły roboczej z 6 krajów. Rosja, Ukraina, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Azja i Armenia, chcielibyśmy być siódmym krajem i żeby to zostało prawnie zatwierdzone przez parlament, podpisalibyśmy umowę dwustronną i tak dalej.

MSC: Na rynek pracy w Polsce ma wpływ wojna trwająca na Ukrainie. Jak w Uzbekistanie jest ona postrzegana ?

BB:  Cóż, w Uzbekistanie, podobnie jak we wszystkich innych krajach, każda wojna jest oczywiście postrzegana bardzo negatywnie. Wojna to śmierć ludzi. To jest ruina, recesja gospodarki i tak dalej. Złożyliśmy oświadczenie, że zdecydowanie uznajemy, że niedopuszczalna jest agresja na obcym terytorium. Nie chcemy naruszania integralności terytorialnej żadnego państwa.  Nasz MSZ jako jeden z pierwszych w Azji Centralnej jeszcze w 2014 r., kiedy rozstrzygano kwestię krymską, złożył dwa oświadczenia, że jesteśmy za rozwiązaniem każdej sytuacji konfliktowej na drodze dyplomacji. Sprzeciwialiśmy się wtedy naruszaniu integralności terytorialnej jakiegokolwiek państwa. W tym miejscu chcemy podkreślić, że wielokrotnie wysyłaliśmy pomoc humanitarną na Ukrainę. Zawsze uważaliśmy Ukrainę za naszego bardzo bliskiego partnera. Nasi obywatele pracują zarówno w Rosji, jak i na Ukrainie. Próbujemy dywersyfikować nasze przepływy, w tym migrantów zarobkowych z Rosji i Ukrainy, również do Polski. Korzystając z okazji. Chcę jeszcze raz podziękować polskim władzom. Udzieliły nam cenną pomoc w ewakuacji naszych obywateli z terytorium Ukrainy przez terytorium Polski do Uzbekistanu. Około 7 tysięcy osób udało nam się ewakuowac do ojczyzny dzięki  decyzji polskich władz dotyczącej transportu osób z Polski przez lotnisko w Katowicach. Jesteśmy zdeterminowani, aby czynić to w przyszłości i mamy ogromną nadzieję, że w najbliższych latach uda nam się zorganizować oficjalną wizytę Prezydenta Andrzeja Dudy w Uzbekistanie.

MSC:Kiedy odbyła się ostatnia wizyta prezydencka?

BB: Ostatnia była wizyta Prezydenta Uzbekistanu. Złożył wizytę w Polsce w 2003 roku.

MSC:  Czyli bardzo dawno …

BB: Tak, ale w zeszłym roku, zorganizowaliśmy wizytę Ministra Spraw Zagranicznych RP, pana Rau w Taszkencie. Pan Minister odwiedził wówczas również Samarkandę. Przeprowadzał rozmowy w MSZ, Senacie, innych naszych resortach. Wypowiadał się pozytywnie o reformach przeprowadzanych w Uzbekistanie.

MSC: Jeśli chodzi o reformy, nie można nie zauważyć, że teraz Uzbekistan przygotowuje się do referendum. Dlaczego jest ono organizowane i jakie są oczekiwania względem niego ?

BB: Rzeczywiście, w Uzbekistanie 30 kwietnia będzie przeprowadzone referendum dotyczące konstytucji. Ustawa zasadniczna została uchwalona 31 lat temu, kiedy uzyskaliśmy niepodległość. Od tego czasu Uzbekistan poczynił ogromne postępy pod względem gospodarczym, społecznym, demograficznym, środowiskowym itd. Te fundamenty konstytucji, te ustawy, które zostały uchwalone u zarania naszej niepodległości, w pewnym sensie zostały już zużyte, a w niektórych przypadkach stały się przestarzałe. Konstytucja nie powinna stać w miejscu, a sprzyjać jego rozwojowi. W sensie globalnym, regionalnym i lokalnym pojawiły się teraz zupełnie nowe kategorie, nowe zjawiska, procesy w świecie. A więc na przykład cyfryzacja, nowe problemy środowiskowe, nadeszły nowe technologie, cyberbezpieczeństwo. Od Konstytucji, oczekujemy, tego że wszystkie zasady, które zostaną w tych Konstytucjach zapisane, będą dla nas drogowskazem. Tak, postawiliśmy sobie cel, który musimy osiągnąć w przyszłości w tej Konstytucji i go osiągniemy.

MSC: I tego Państwu życzę. Wasza Ekscelencjo dziękuję bardzo za rozmowę.

BB: Dziękuję

Magdalena Sobańska-Cwalina

Analityk ds. Azji Centralnej, członek Zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma, doktor nauk ekonomicznych (temat rozprawy doktorskiej: „Instytucjonalne uwarunkowania działalności polskich przedsiębiorstw przemysłu materiałów budowlanych na rynkach wschodnich”). Prywatnie pasjonatka muzyki klasycznej.

czytaj więcej

Forbes: Chokepoints, czyli wnioski płynące z wypadku „Ever Given”

Tygodniowa blokada Kanału Sueskiego przypomniała nam o wrażliwości systemu globalnego handlu. Istnieje kilka punktów na świecie, których kontrola pozwala ustalać zasady globalnej wymiany. Gdzie leżą te chokepoints i jak zabezpieczać się przed ryzykami z nimi związanymi?

Azjatech #59: Technologie pomagają w zarządzaniu miastem

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #154: Dżinsy z odpadów po produkcji piwa. Japoński browar testuje nowe możliwości

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #71: Morski wyścig zbrojeń. Chiny jak Związek Radziecki?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #246: Korea Południowa buduje sojusze gospodarcze na Bliskim Wschodzie

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Rodzi się szansa dla polskiego biznesu edukacyjnego w Indiach

W styczniu br. opublikowano w Indiach projekt zarządzenia liberalizującego zasady otwarcia w tym kraju kampusów przez zagraniczne uczelnie. Może to być szansa dla polskich instytucji edukacyjnych na znalezienie się na najbardziej perspektywicznym rynku edukacyjnym świata.

Azjatech #171: Indonezyjskie objawienie biznesowe w tarapatach

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji: Kimchi, czyli jak narodowa potrawa spowodowała ferment w relacjach Korei Południowej z Chińczykami

Przyczyną sprzeczki kulturowej jest otrzymanie przez pao cai, potrawę z fermentowanej kapusty, certyfikatu ISO.

Tydzień w Azji #210: Chiny testują nową formę kapitalizmu

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #165: USA i Chiny ścigają się o to, kto ochroni Ziemię

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #78: Toyota dostarczy hybrydowy napęd dla chińskiego producenta samochodów GAC

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #262: Trzecia demokracja świata wybrała prezydenta. Unia ma problem

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #56: Japonia uchwala ustawę o „super-miastach”

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tradycyjny lek czy groźny narkotyk? Marihuana w Korei Południowej

Pod koniec 2018 roku w Korei Południowej wprowadzono do obrotu leki na bazie konopi (Cannabis sativa, Cannabis indica). Korea jest pierwszym krajem w konserwatywnej pod tym względem Azji Wschodniej, który odważył się na taki krok. Pacjenci muszą jednak mierzyć się z uciążliwym prawem, wysokimi cenami i przede wszystkim silną stygmatyzacją społeczną. 

Azjatech #240: Krzemowa Dolina Wschodu dołącza do wyścigu o intratną branżę. Ma asa w rękawie

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Krzysztof Zalewski gościem audycji “Usługi Kosmiczne dla Ludności” w radiu TOK.FM

Rozmowa dotyczyła wzlotów i upadków indyjskiego programu kosmicznego.

Tydzień w Azji #300: USA i Chiny na kursie kolizyjnym. Donald Trump dolewa oliwy do ognia

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #165: Rosja ma cichych sprzymierzeńców. Sankcje mają za nic

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Odbudować prestiż USA w Azji. Oto ludzie, którzy mają w tym pomóc Joemu Bidenowi

...Najpotężniejsza demokracja świata – ku zadowoleniu Moskwy i Pekinu – w ciągu kilkunastu zimowych godzin utraciła wiele ze swojej atrakcyjności, dającej jej miękką siłę w kształtowaniu relacji z największym z kontynentów

RP: Państwa Azji znoszą restrykcje dla podróżnych. Czy ułatwi to podróże biznesowe?

Planując podróż biznesową w 2023 r., szczególnie do Azji, wciąż musimy liczyć się z obowiązkami testów, opóźnieniami lotów, wysokimi cenami biletów i bagażu oraz długimi kolejkami na lotniskach, zarówno przy wylocie, jak i powrocie.

Azjatech #109: Japońskie roboty przeprowadzają nawet 2500 testów PCR dziennie

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #296: Uranowa potęga powraca na atomową ścieżkę. Może nas wyprzedzić w budowie elektrowni

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji: Czy kolejny rok koreański film Minari zdominuje tegoroczne Oscary?

Rok 2020 był dla kinematografii południowokoreańskiej rokiem triumfu - po raz pierwszy koreański film zdobył tak wiele nagród - w tym najważniejszą nagrodę Oscara i to na dodatek w 4 kategoriach (...) Rok 2021, za sprawą filmu “Minari” zapowiada się równie ekscytująco dla kinematografii koreańskiej. 

Patrycja Pendrakowska uczestniczką XXX Forum Ekonomicznego w Karpaczu

Jednym z paneli, w którym brała udział prezes Instytutu Boyma była debata "Dokąd zmierza polski eksport po pandemii?", organizowana przez "Rzeczpospolitą"