Publicystyka

Relacje Polska-Uzbekistan. Ponad 30 lat współpracy.

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce. Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma

Instytut Boyma 25.04.2023

Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce.

Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma.

Magdalena Sobańska-Cwalina (MSC): Jakie są kluczowe obszary współpracy między
Uzbekistanem a Polską?

J.E. Bahrom Babajew (BB): Na to pytanie nie ma krótkiej odpowiedzi. Polska jest jednym z pierwszych krajów na świecie, które uznały Uzbekistan za niepodległe państwo. Od tego momentu minęło już ponad 31 lat. W tym czasie dokonano szeregu imponujących osiągnięć. Przede wszystkim mowa o współpracy handlowo-gospodarczej. W 2022 roku nasze dwustronne obroty handlowe osiągnęły poziom przeszło 350 mln. USD. Z zadowoleniem stwierdzam, że z roku na rok rośnie eksport z Uzbekistanu do Polski. W 2022 r. zwiększyliśmy eksport towarów uzbeckich do Polski o 42 mln dolarów. Współpracujemy z polskimi inwestorami. Do tej pory polskie inwestycje w Uzbekistanie wyniosły 56 mln dolarów. Współpracujemy z polskimi inwestorami z branży wydobywczej, rolnictwa, ochrony zdrowia, farmaceutycznej, energetycznej, w zakresie edukacji i innych.

MSC: Co się zmieniło w relacjach gospodarczych obu krajów w związku z faktem, że Uzbekistan został beneficjentem programu GSP + ? 

BB: Tak, w 2021 roku, w tym ze wsparciem Polski Uzbekistan  został beneficjentem GSP +. Wcześniej mogliśmy eksportować 3000 pozycji towarowych z Uzbekistanu do krajów Unii Europejskiej. Dzięki GSP + liczba towarów osiągnęła 6200. Teraz praktycznie całą listę towarów, które są produkowane w Uzbekistanie, możemy eksportować do Polski. Dzięki temu nasz eksport zwiększył się i nadal rośnie. Przede wszystkim chciałbym zwrócić uwagę na fakt, że Polska kupuje u nas wyroby tekstylne. Wyroby te stanowią 70% naszego eksportu do Polski.

MSC: Ile jest w Uzbekistanie firm z udziałem kapitału polskiego? 

BB: Obecnie są 44 firmy. Spośród nich 10 przedsiębiorstw to podmioty ze 100 proc. kapitałem polskim.

MSC:Dlaczego warto inwestować w Uzbekistanie?

BB: Uzbekistan od kilku lat prowadzi bardzo pragmatyczną politykę inwestycyjną, otwartą politykę gospodarczą.  W Uzbekistanie dla inwestorów zagranicznych, w tym polskich, stworzyliśmy bardzo dobre warunki. Działa tam ok. 20 wolnych stref ekonomicznych, ok. 50 małych stref przemysłowych, w których występują bardzo istotne ulgi i preferencje dla inwestorów zagranicznych. W ostatnich latach w Uzbekistanie coraz ważniejsza staje się polityka energetyczna, zielone technologie. Polska ma zaawansowane rozwiązania w tym zakresie. Chcielibyśmy, aby polskie firmy współpracowały przy budowie elektrowni fotowoltaicznych, farm wiatrowych itp. Zachęcamy polskie firmy do inwestycji w high-tech. Wysokie technologie możemy kupić we Francji, w Belgii, Niemczech, Wielkiej Brytanii, ale polskie są tańsze, dlatego jesteśmy zainteresowani ich zakupem właśnie z Polski.  

MSC: Czy Wasza Ekscelencja widzi szanse rozwoju współpracy w dziedzinie szkolnictwa wyższego?

BB: Jesteśmy zwolennikami zbliżania naszego narodowego systemu edukacji do norm europejskich, w tym polskich. Dogłębnie analizowałem polski system edukacji, w tym szkolnictwo wyższe. W tym przypadku imponująca jest zasada ciągłości kształcenia – od przedszkola do uczelni wyższej. Skorzystaliśmy reformując  system edukacji w Uzbekistanie z dobrych praktyk zagranicznych w tym polskich. W Andiżanie swoje filie otworzyło już ponad 20 uczelni zagranicznych, w tym Collegium Humanum z Warszawy, którego filia działa w naszym kraju już od dwóch lat. W tej chwili pomagamy kolejnej uczelni z Polski w przygotowaniu dokumentów niezbędnych do otwarcia filii w Uzbekistanie. Obecnie około 4000 studentów z naszego kraju studiuje na różnych uczelniach w Polsce.  Zachęcamy ich do tego z uwagi na to, iż postrzegamy polski system edukacji z najlepszy w  Europie Środkowo-Wschodniej.

MSC: Jeśli mówimy o zasobach ludzkich nie możemy nie wspomnieć o kwestii migracji zarobkowej. Jak wygląda potencjał relacji dwustronnych w tym zakresie ?

BB: Zajmujemy się tym problemem od kilku lat. Promujemy tę inicjatywę na wszystkich szczeblach, spotykając się przedstawicielami Rady Ministrów RP,  Sejmu, Senatu itp. Prowadzimy rozmowy z urzędem ds. cudzoziemców. Tak, wiemy, że Polska potrzebuje siły roboczej. Chcielibyśmy tę niszę wypełnić obywatelami Uzbekistanu. Nasi młodzi migranci pracują w Rosji, na Ukrainie w Korei Południowej, w Turcji i tak dalej. Są także w Polsce, mimo że nie mamy teraz żadnej umowy międzyrządowej w tym zakresie. Obecnie pracuje tu około 20 000 osób z Uzbekistanu. Trafiają do Polski różnymi drogami, w tym nieoficjalnymi. Chcielibyśmy cały ten przepływ zalegalizować. Aby tak się stało musimy podpisać umowę. Teraz Polska ma taką możliwość. Możliwość przyciągnięcia zasobów siły roboczej z 6 krajów. Rosja, Ukraina, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Azja i Armenia, chcielibyśmy być siódmym krajem i żeby to zostało prawnie zatwierdzone przez parlament, podpisalibyśmy umowę dwustronną i tak dalej.

MSC: Na rynek pracy w Polsce ma wpływ wojna trwająca na Ukrainie. Jak w Uzbekistanie jest ona postrzegana ?

BB:  Cóż, w Uzbekistanie, podobnie jak we wszystkich innych krajach, każda wojna jest oczywiście postrzegana bardzo negatywnie. Wojna to śmierć ludzi. To jest ruina, recesja gospodarki i tak dalej. Złożyliśmy oświadczenie, że zdecydowanie uznajemy, że niedopuszczalna jest agresja na obcym terytorium. Nie chcemy naruszania integralności terytorialnej żadnego państwa.  Nasz MSZ jako jeden z pierwszych w Azji Centralnej jeszcze w 2014 r., kiedy rozstrzygano kwestię krymską, złożył dwa oświadczenia, że jesteśmy za rozwiązaniem każdej sytuacji konfliktowej na drodze dyplomacji. Sprzeciwialiśmy się wtedy naruszaniu integralności terytorialnej jakiegokolwiek państwa. W tym miejscu chcemy podkreślić, że wielokrotnie wysyłaliśmy pomoc humanitarną na Ukrainę. Zawsze uważaliśmy Ukrainę za naszego bardzo bliskiego partnera. Nasi obywatele pracują zarówno w Rosji, jak i na Ukrainie. Próbujemy dywersyfikować nasze przepływy, w tym migrantów zarobkowych z Rosji i Ukrainy, również do Polski. Korzystając z okazji. Chcę jeszcze raz podziękować polskim władzom. Udzieliły nam cenną pomoc w ewakuacji naszych obywateli z terytorium Ukrainy przez terytorium Polski do Uzbekistanu. Około 7 tysięcy osób udało nam się ewakuowac do ojczyzny dzięki  decyzji polskich władz dotyczącej transportu osób z Polski przez lotnisko w Katowicach. Jesteśmy zdeterminowani, aby czynić to w przyszłości i mamy ogromną nadzieję, że w najbliższych latach uda nam się zorganizować oficjalną wizytę Prezydenta Andrzeja Dudy w Uzbekistanie.

MSC:Kiedy odbyła się ostatnia wizyta prezydencka?

BB: Ostatnia była wizyta Prezydenta Uzbekistanu. Złożył wizytę w Polsce w 2003 roku.

MSC:  Czyli bardzo dawno …

BB: Tak, ale w zeszłym roku, zorganizowaliśmy wizytę Ministra Spraw Zagranicznych RP, pana Rau w Taszkencie. Pan Minister odwiedził wówczas również Samarkandę. Przeprowadzał rozmowy w MSZ, Senacie, innych naszych resortach. Wypowiadał się pozytywnie o reformach przeprowadzanych w Uzbekistanie.

MSC: Jeśli chodzi o reformy, nie można nie zauważyć, że teraz Uzbekistan przygotowuje się do referendum. Dlaczego jest ono organizowane i jakie są oczekiwania względem niego ?

BB: Rzeczywiście, w Uzbekistanie 30 kwietnia będzie przeprowadzone referendum dotyczące konstytucji. Ustawa zasadniczna została uchwalona 31 lat temu, kiedy uzyskaliśmy niepodległość. Od tego czasu Uzbekistan poczynił ogromne postępy pod względem gospodarczym, społecznym, demograficznym, środowiskowym itd. Te fundamenty konstytucji, te ustawy, które zostały uchwalone u zarania naszej niepodległości, w pewnym sensie zostały już zużyte, a w niektórych przypadkach stały się przestarzałe. Konstytucja nie powinna stać w miejscu, a sprzyjać jego rozwojowi. W sensie globalnym, regionalnym i lokalnym pojawiły się teraz zupełnie nowe kategorie, nowe zjawiska, procesy w świecie. A więc na przykład cyfryzacja, nowe problemy środowiskowe, nadeszły nowe technologie, cyberbezpieczeństwo. Od Konstytucji, oczekujemy, tego że wszystkie zasady, które zostaną w tych Konstytucjach zapisane, będą dla nas drogowskazem. Tak, postawiliśmy sobie cel, który musimy osiągnąć w przyszłości w tej Konstytucji i go osiągniemy.

MSC: I tego Państwu życzę. Wasza Ekscelencjo dziękuję bardzo za rozmowę.

BB: Dziękuję

Magdalena Sobańska-Cwalina

Analityk ds. Azji Centralnej, członek Zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma, doktor nauk ekonomicznych (temat rozprawy doktorskiej: „Instytucjonalne uwarunkowania działalności polskich przedsiębiorstw przemysłu materiałów budowlanych na rynkach wschodnich”). Prywatnie pasjonatka muzyki klasycznej.

czytaj więcej

Patrycja Pendrakowska uczestniczką Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach

Jako uczestniczka sesji "Handel, geopolityka, praktyka", podzieliła się spostrzeżeniami na temat tego, jakie rozwiązania powinna wdrożyć Polska celem zwiększenia skuteczności polityki wobec Azji.

Historical vs Current Emissions: Towards an Ethical and Political Synergy in International Climate Policy

Environmental problems transcend not only national borders but also historical periods. And yet debates on the necessary measures and timelines are often constrained by considerations of election cycles (or dynastic successions) in any given country.

Azjatech #84: Mięso wprost z laboratorium wkracza na stoły w Singapurze

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #44: Polska może mieć swój udział w bangladeskim sukcesie

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Uzbekistan rozważa skrócenie tygodnia pracy

Na fali coraz powszechniejszych w państwa zachodnich rozważań o dążeniu do stopniowego wprowadzania czterodniowego tygodnia pracy podobne podejście chcą wprowadzić władze Uzbekistanu. To pierwsza tego typu inicjatywa w Azji Centralnej.

Tydzień w Azji #150: Największa demokracja świata przed trudnym testem

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Współpraca włosko-azjatycka: instytucje kulturalne

Historia stosunków dyplomatycznych Włoch z krajami azjatyckimi. Przegląd włoskich instytucji kulturalnych zajmujących się tematami azjatyckimi, ze szczególnym uwzględnieniem Japonii, Korei Południowej i Chin.

Anna Grzywacz na konferencji pt. „Azja Południowo-Wschodnia jako region kontrastów – wyzwania i perspektywy”

Wydarzenie odbędzie się w formule on-line za pośrednictwem platformy Google Meet, w piątek 15 stycznia o godzinie 10:00.

Forbes: Towary popłyną przez góry konfliktów

Afganistan znany jest w Polsce głównie z niekończących się krwawych konfliktów. Oprócz czynników wewnętrznych wynikają one również ze strategicznej konkurencji między mocarstwami globalnymi i ościennymi państwami.

Azjatech #146: Fujitsu opracowuje technologię śledzenia kosmicznych odpadów

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #120: Po wodę na księżyc, czyli kosmiczne plany Japonii

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #56: Czy klęski naturalne skłonią Australię do zmiany polityki klimatycznej?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #232: To pierwsza taka strategia wobec Chin. Niemcy zaostrzają kurs

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #193: Sprężone powietrze ma pomóc w rozwoju OZE w Chinach

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Gospodarka Birmy dwa lata po zamachu

Dwa lata temu wojsko przeprowadziło zamach wojskowy w Birmie/Mjnamie. Junta nie zamierza więc szybko oddawać władzy, także nad gospodarką kraju. Jak dotąd radziła sobie gospodarka Mjanmy pod rządami puczystów?

Forbes: Miasto samowystarczalne. Jak projekt z udziałem Polki uwiódł serca Chińczyków

Projekt „Miasto samowystarczalne” firmy Guallart Architects z siedzibą w Barcelonie wygrał w sierpniu 2020 r. organizowany w Chinach międzynarodowy konkurs architektoniczny. Wśród twórców koncepcji znalazła się również Polka, Honorata Grzesikowska...

Azjatech #56: Japonia uchwala ustawę o „super-miastach”

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #133: Ładowanie smartfona tylko raz w tygodniu? Innowacyjny projekt Samsunga i IBM

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #206: Czy sanskryt nadaje się do programowania sztucznej inteligencji?

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Davkhar deel a wolność mongolskich mediów w kontekście wyborów

Ostatnie lata były dla Mongolii czasem ciągłych intensywnych prób na wielu frontach. Wciąż nowe rozczarowania ekonomiczne (spadek wzrostu PKB z ok. 18% w 2013 r. do ok. 2% w 2015 r., przeciągające się negocjacje w sprawie Oyu Tolgoi, problemy finansowe Tavantolgoi), kontrowersyjne tematy społeczno-polityczne (sprawa „Prawa o długiej nazwie”, skazanie aktywisty ekologicznego Tsetsgee Mönkhbayara, protesty […]

Tydzień w Azji #179: Zgrzyty w chińskim sektorze finansowym. Małe banki z dużymi kłopotami

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Kazachstan pokazuje jak dbać o małych i średnich inwestorów

Małe i średnie firmy inwestujące w Kazachstanie otrzymają bezpośrednią pomoc administracyjną opartą na ujednoliconych przepisach i procedurach.

Tydzień w Azji: Powyborcza Azja Centralna w optyce Moskwy i Pekinu

10 stycznia zakończył się wyborczy maraton w Azji Centralnej, w którym Kazachowie wybierali nowy skład parlamentu, a Tadżykowie i Kirgizowie nowego prezydenta, przy czym Kirgistan czekają jeszcze zaplanowane na maj wybory parlamentarne. Praktycznie we wszystkich republikach nie nastąpiły przetasowania we władzach.

Zachód zbroi dyktatora

Egipt od dawna jest strategicznym partnerem Stanów Zjednoczonych i niektórych państw UE na Bliskim Wschodzie. Jego znaczenie w regionie wzrosło dodatkowo po wydarzeniach Arabskiej Wiosny, która w krajach takich, jak Libia czy Syria skutkowała wojnami domowymi. Jednak brutalna polityka wewnętrzna prezydenta Abd al-Fattaha as-Sisiego, sprawującego autorytarną władzę od 2014 roku, karze zadać pytanie o granicę współpracy z tym reżimem. Czy należy sprzedawać mu broń?