
Ważnym elementem chińskich sił morskich są okręty desantowe. Zapewniają one możliwość przerzutu sił lądowych do potencjalnego regionu działań oraz ich bezpośredniego wsparcia i zaopatrywania. Dzięki temu stanowią jedno z najważniejszych narzędzi projekcji siły przez Chiny. Ma to szczególne znaczenie w kontekście dwóch kwestii: potencjalnego siłowego rozwiązania kwestii Tajwanu oraz możliwości prowadzenia działań wojskowych z dala od własnego wybrzeża. Flota desantowa obejmuje wielozadaniowe okręty desantowe (przeznaczone do transportu żołnierzy, pojazdów i śmigłowców), które są głównym elementem współczesnych sił desantowych ChRL, a także okręty transportowe, zaopatrzeniowe i pomocnicze odgrywające niemniej znaczącą rolę w prowadzeniu działań ekspedycyjnych.
Od lat 90. Chiny mniej więcej podwoiły nośność swojej floty okrętów desantowych. W 1996 roku Marynarka Wojenna Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (MWChALW) posiadała w sumie 54 jednostki desantowe różnych typów, z których wiele było już przestarzałych. 13 z nich stanowiły amerykańskie okręty typu LST-1 zbudowane w latach 1942-1945, a średni wiek floty desantowej wynosił ponad 22 lata. Na przełomie XX i XXI wieku MWChALW nie posiadała dużych wielozadaniowych okrętów desantowych. Głównymi jednostkami jakimi wtedy dysponowała były okręty średniej wielkości takie jak: typ 073II (w kodzie NATO Yudao) o pełnej wyporności 1460 ton; typ 073III (Yudeng) – 1850 ton; typ 072 (Yukan)- 4170 ton; oraz typ 072II (Yuting I) – 4800 ton.
Do 2015 roku chińska flota desantowa powiększyła się do 89 jednostek. Także średni wiek jednostek desantowych spadł, ponieważ starsze okręty były stopniowo wycofywane, a na ich miejsce wprowadzano nowe typy większych jednostek o większej nośności i zasięgu. W 2007 roku do służby wszedł pierwszy okręt desantowy-dok typu 071 (Yuzhao) o wyporności pełnej 25000 ton, przewyższając pod tym względem wszystkie wcześniejsze jednostki i dorównujący amerykańskim okrętom desantowym typu San Antonio. Okręty typu 071 mogą przewozić do czterech nowych poduszkowców desantowych typu Yuyi oraz cztery lub więcej śmigłowców, a także pojazdy opancerzone i żołnierzy na długich dystansach.
25 września 2019 r. został zwodowany pierwszy uniwersalny okręt desantowy (okręt desantowy-dok, śmigłowcowiec) nowego typu 075 (Yushen). Do służby wszedł 23 kwietnia 2021 r. Jego wyporność jest szacowana na 30000 do 40000 ton, w porównaniu z 41000 i 45000 ton w przypadku okrętów desantowych typów Wasp i America US Navy. Chiny zwodowały drugą jednostkę tego typu 22 kwietnia 2020 r., a trzecią 29 stycznia 2021 r. Typ 075 jest największym okrętem desantowym w chińskiej marynarce wojennej. Posiada pokład startowy na całej długości kadłuba i hangary dla śmigłowców, gdzie może ich pomieścić do 30 sztuk. Może też przewozić 1200 żołnierzy. W lipcu 2020 r. pojawiły się informacje, że Chiny mogą planować budowę pierwszego z nowego typu okrętów desantowych, nazwanego przez obserwatorów typ 076, który byłby wyposażony w elektromagnetyczne katapulty startowe i aerofiniszery, które zapewniłyby mu zdolność do wspierania operacji przez stałopłaty (prawdopodobnie drony klasy UCAV) i uczyniły go bardziej podobnym do lotniskowca.
Jednym z najważniejszych zadań stawianych chińskim siłom desantowym jest przeprowadzenie operacji desantowej w przypadku inwazji na Tajwan. Publicznie dostępne dokumenty chińskie opisują różne koncepcje operacyjne dotyczące inwazji na Tajwan. Jedna z nich, Połączona Operacja Lądowania na Wyspie, przewiduje złożoną operację opartą na skoordynowanych działaniach sił powietrznych, morskich, wsparcia logistycznego, i walki elektronicznej. Zakładanym celem byłoby przełamanie lub ominięcie obrony na brzegu, ustanowienie i umocnienie przyczółka, transport personelu i sprzętu do wyznaczonych miejsc lądowania oraz przeprowadzenie ataków w celu zajęcia kluczowych celów lub całej wyspy. W 2019 r. chińskie wojska przeprowadziły połączone ćwiczenia desantowe w pobliżu Tajwanu. Rozwój sił desantowych znacząco wzmocnił zdolność Chin do przeprowadzenia takiej operacji wymagającej przerzucenia przez Cieśninę Tajwańską znacznych sił. Biorąc pod uwagę całkowitą nośność floty desantowej oraz zakładając brak przeciwdziałania ze strony sił amerykańskich i tajwańskich, w ciągu siedmiu dni Chiny mogły przerzucić w sumie 6 dywizji w 1996 roku, 7 w 2003, 13 w 2010 oraz 13,5 w 2017.
Należy jednak pamiętać, że operacja desantowa na dużą skalę jest zawsze trudnym i skomplikowanym przedsięwzięciem, którego sukces zależy od przewagi powietrznej i morskiej, sprawnego przerzutu wojsk oraz ich nieprzerwanego wsparcia. Ponadto inwazja na Tajwan prawdopodobnie wywołałaby międzynarodową interwencję, zatem flota desantowa byłaby narażona na ciągłe ataki. Potencjalne koszty takiej operacji oraz skala wyzwania organizacyjnego sprawiają, że inwazja na Tajwan stanowi poważne ryzyko polityczne i militarne. Chińskie siły zbrojne są jednak w stanie przeprowadzić różne operacje desantowe w ograniczonym zakresie, poniżej progu pełnoskalowej inwazji na Tajwan. Mogą na przykład dokonać desantu na małe, zajmowane przez Tajwan wyspy na Morzu Południowochińskim, takie jak Pratas czy Itu Aba. Inwazja na średniej wielkości, lepiej bronioną wyspę, taką jak Matsu czy Kinmen, jest również w zasięgu możliwości. Taka operacja wykazałaby zdolności militarne, determinację polityczną i przyniosłaby wymierne korzyści terytorialne, jednocześnie wykazując pewną dozę powściągliwości. Jednak również wiązałaby się ze znacznym ryzykiem politycznym takim jak wzrost nastrojów niepodległościowych na Tajwanie czy reakcja społeczności międzynarodowej.
Chociaż duże okręty desantowe, takie jak typ 071 i typ 075, są niezbędne do przeprowadzania operacji desantowej w przypadku potencjalnej inwazji na Tajwan, niektórzy obserwatorzy wskazują, że Chiny budują takie okręty w równym stopniu ze względu na ich przydatność do innych działań, takich jak realizacja chińskich roszczeń terytorialnych na Morzu Południowochińskim i Wschodniochińskim, operacje HADR (pomoc humanitarna i zwalczanie skutków klęsk żywiołowych), bezpieczeństwa morskiego (takie jak działania antypirackie) oraz ewakuacji cywilów. Z politycznego punktu widzenia okręty desantowe mogą być również wykorzystywane do prowadzenia dyplomacji morskiej (tj. wizyt w zagranicznych portach i współpracy z siłami morskimi innych państw) oraz do demonstracji siły. W 2004 roku jedną z „nowych misji historycznych” wskazanych ChALW przez ówczesnego Przewodniczącego ChRL i Sekretarza Generalnego KPCh Hu Jintao było wspieranie interesów i dyplomacji chińskiej za granicą. Ewolucja strategii morskiej Chin i przejście od obrony bliskich mórz do obrony dalekomorskiej odzwierciedla zainteresowanie marynarki wojennej szerszym zasięgiem operacyjnym.
Rozwijająca się flota dużych, nowoczesnych okrętów desantowych umożliwia chińskim siłom morskim prowadzenie szerokiego zakresu operacji ekspedycyjnych wszędzie tam, gdzie interesy ChRL są zagrożone, lub w celu udziału w operacjach pokojowych ONZ. Przykładami wykorzystania okrętów desantowych w takiej roli jest udział, od 2008 r., okrętów typu 071 w operacji antypirackiej w Zatoce Adeńskiej. Zapewniały one przede wszystkim wsparcie logistyczne dla innych okrętów wojennych oraz zaokrętowanych sił specjalnych, chroniących jednostki cywilne w regionie. W 2011 r. w obliczu wybuchu tzw. Arabskiej Wiosny zaistniała potrzeba ewakuacji chińskich cywilów z ogarniętych konfliktami państw, co uwidoczniło się szczególnie w Libii gdzie przebywało około 35 tys. chińskich obywateli. Do ich ewakuacji Chiny wykorzystały cywilne samoloty i statki pasażerskie wyczarterowane m.in. z pomocą Grecji i Malty. Cała operacja była dużym sukcesem, ale zwróciła uwagę na niewystarczające możliwości marynarki wojennej w zakresie ewakuacji cywilów. Wnioski zostały wyciągnięte i już w kwietniu 2015 r. okręt zaopatrzeniowy Weishanhu działający razem z jednostkami bojowymi w Zatoce Adeńskiej wsparł akcję ewakuacji cywilów chińskich oraz innych narodowości z Jemenu. Ponadto dwa okręty typu 071 – Kunlun Shan i Jinggang Shan, brały udział w poszukiwaniach samolotu Malaysia Airlines MH 370 na Oceanie Indyjskim w 2014 roku. Chiny wysłały ponadto nowoczesny okręt szpitalny na Filipiny w 2013 r. do pomocy ofiarom tajfunu.
Podsumowując, rozwój zdolności desantowych od przełomu XX i XXI wieku wpisują się w trend zmian koncepcyjnych w chińskiej marynarce wojennej. Nowe, wielozadaniowe okręty desantowe dają Pekinowi szerokie możliwość prowadzenia działań ekspedycyjnych i projekcji siły z dala od własnego wybrzeża. Rozszerzenie zasięgu operacji morskich ułatwia także prowadzenie pozamilitarnych działania wojskowych, takich jak operacje pokojowe czy niesienie pomocy humanitarnej, co pomaga w legitymizacji rosnącej globalnej pozycji militarnej ChRL. O ile potencjalna inwazja na Tajwan jest mało realna ze względu na stopień komplikacji takiej operacji i ogromne ryzyko polityczne i militarne, o tyle pokojowe wykorzystanie potencjału sił desantowych udowodniło już swoją wartość dla polityki zagranicznej Chin.
Typ okrętu | Wyporność (w tonach) | Rok | ||||
2000 | 2005 | 2010 | 2015 | 2020 | ||
Typ 075 | 40000 | – | – | – | – | 1* |
Typ 071 | 25000 | – | – | 1 | 3 | 8 |
Typ 072A | 5000 | – | 9 | 9 | 11 | 15 |
Typ 072III | 5000 | 8 | 10 | 10 | 10 | 10 |
Typ 072II | 4800 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
Typ 072 | 4170 | 3 | 3 | 3 | 3 | – |
Typ 073A | 2000 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 |
Typ 073III | 1850 | 1 | 1 | – | – | – |
Typ 073II | 1460 | 1 | 1 | 1 | 1 | – |
US LST-1 | 4080 | 3 | 3 | 3 | – | – |
Typ 074 | 800 | 12 | 14 | 15 | 21 | 20 |
Tabela przedstawia zestawienie głównych okrętów desantowych MW ChAL-W w latach 2000-2020.
* Okret zwodowany w 2019, do służby wszedł w 2021.
Źródła: www.globalsecurity.org; www.janes.com; www.navyrecognition.com; Ronald O’Rourke, China Naval Modernization: Implications for U.S. Navy Capabilities—Background and Issues for Congress, Congressional Research Service, Updated 09.09.2021.

Grzegorz Gleń Współpracownik Instytutu Boyma. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie stosunki międzynarodowe. Absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz uczestnik programu Global Governance Summer School na National Chengchi University w Tajpej. Zainteresowania badawcze obejmują głównie bezpieczeństwo międzynarodowe, w szczególności jego wymiar militarny, ale też relacje polityczne i gospodarcze w regionie Azji i Pacyfiku. Prywatnie interesuje się historią i językami obcymi.
czytaj więcej
Azjatech #241: Potężny problem z popularną aplikacją. Chodzi o 1,7 mld użytkowników
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Czy handel z antypodami będzie łatwiejszy?
Po podpisaniu 9 lipca br. porozumienia handlowego między Nową Zelandią a Unią Europejską do wejścia w życie negocjowanego od pięciu lat układu brakuje jeszcze tylko zgody parlamentów Europejskiego i Nowej Zelandii.
Krzysztof ZalewskiTydzień w Azji #250: Japońsko-wietnamskie partnerstwo strategiczne. W tle zagrożenia bezpieczeństwa
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Uzbekistan – są perspektywy dla przedsiębiorców, ale rośnie i ryzyko
Władze Uzbekistanu chcą ściągnąć inwestycje zagraniczne, ale zdają sobie sprawę, że w aktualnej sytuacji geopolitycznej ich przyciągnięcie może okazać się trudniejsze niż dotąd przewidywano. Kraj może się stać teraz wrotami do sankcjonowanej Rosji.
Magdalena Sobańska-CwalinaAzjatech #158: Najpopularniejszy telefon świata będzie produkowany gdzie indziej, niż dotąd
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #95: Egzotyczny owoc zastąpi wieprzowinę?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Temples, Hackers, and Leaks: The Thai-Cambodian Crisis in the Age of Information Warfare
Thailand and Cambodia are caught up in a heated border dispute over an ancient temple that dates back to the 11th century. This isn’t just about land — it’s about the heritage of colonialism, national pride, and tensions between two powerful political dynasties.
Andżelika SerwatkaAzjatech #94: Japonia zerka na amoniak jako paliwo przyszłości
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Serdecznie zapraszamy na panel dyskusyjny pt. "Trzy lata po werdykcie Stałego Trybunału Arbitrażowego dotyczącego Morza Południowochińskiego - jaka jest przyszłość tego akwenu?" Partnerem wydarzenia jest Instytut Socjologii UW.
„Obyś była matką tysiąca synów” – status kobiety w społeczeństwie indyjskim
Konstytucja Indii z 1950 roku wprowadziła zasadę równości szans płci, która przyznaje kobietom i mężczyznom takie same prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym. Dlaczego zatem prawie czterdzieści procent dziewczynek w wieku 15-17 lat nie uczęszcza do szkół, wciąż kultywuje się zwyczaj przekazywania posagu a prenatalna selekcja płci to nadal ogromny społeczny problem?
Magdalena RybczyńskaRP: Region Ałmaty liderem w pozyskiwaniu inwestorów
Kazachstan jest, i raczej jeszcze długo pozostanie, niekwestionowanym liderem w pozyskiwaniu inwestycji zagranicznych w Azji Środkowej. Sprzyja temu stały rozwój gospodarczy, stabilna scena polityczna oraz specjalne strefy ekonomiczne oferujące atrakcyjne warunki inwestowania.
Jerzy OlędzkiInstagram Instytutu Boyma znowu aktywny!
Oprócz dawki wartościowej wiedzy znajdą tam Państwo zdjęcia z Azji, relacje z wydarzeń w których uczestniczymy, informacje o nadchodzących nowościach i wiele więcej!
Debata o Morzu Południowochińskim – fotorelacja
11 lipca odbyła się debata na temat przyszłości Morza Południowochińskiego organizowana wspólnie z Instytutem Socjologii UW.
Przedstawiciel Instytutu Boyma weźmie udział w konferencji organizowanej przez Polsko-Chińską Główną Izbę Gospodarczą SinoCham.
Tydzień w Azji #224: Żółta kartka dla premiera Modiego
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Chińczycy chcieli skorzystać na brexicie. Będą musieli obejść się smakiem
Pekin zakładał, że w obliczu brexitu dojdzie do zbliżenia gospodarczego i politycznego między Londynem a Państwem Środka. Szansę na to Chiny upatrywały w potrzebie zastrzyku inwestycyjnego nad Tamizą w związku z rozluźnieniem relacji Londynu z kontynentem.
Patrycja PendrakowskaAzjatech #116: Linie lotnicze JAL zamierzają wejść na rynek latających samochodów
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: „Fabryka świata” chętnie jeździ zagranicznymi samochodami
Chińskim władzom od lat marzy się, by rodzimy przemysł motoryzacyjny zdobył liczącą się pozycję w świecie. O ile sprzedaż samochodów w Chinach w perspektywie ostatnich dekad się rozwija, to krajowi producenci są ciągle daleko od zagranicznej konkurencji. Czy będziemy jeździć chińskimi samochodami?
Paweł BehrendtTydzień w Azji #158: Wojna na Ukrainie wepchnie Azję Środkową w mocniejsze objęcia Chin?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Eksperci wezmą udział w godzinach w sesji "Future cz. I. Rozmowy o trendach przyszłości", w którym poruszone będą zagadnienia z obszaru technologii, geopolityki, rynku pracy i edukacji, e-commerce oraz klimatu.
Forbes: Chokepoints, czyli wnioski płynące z wypadku „Ever Given”
Tygodniowa blokada Kanału Sueskiego przypomniała nam o wrażliwości systemu globalnego handlu. Istnieje kilka punktów na świecie, których kontrola pozwala ustalać zasady globalnej wymiany. Gdzie leżą te chokepoints i jak zabezpieczać się przed ryzykami z nimi związanymi?
Krzysztof ZalewskiForbes: Twarz jak księżyc w pełni. Jak być piękną w Indiach?
Bogacąca się, liczna i ciągle młoda klasa średnia w Indiach ma coraz większe aspiracje. Dotyczy to też wyglądu, który w dobie zdjęć przesyłanych przez media społecznościowe staje się coraz istotniejszym symbolem pozycji społecznej. Jeśli dotychczasowe trendy się utrzymają, już wkrótce Indie staną się jednym z głównych rynków dla światowej branży beauty. Czy polski biznes skorzysta z tej szansy?
Iga Bielawska5G – witajcie w świecie science-fiction
Telefonia piątej generacji, nazywana w skrócie 5G, zaistniała w szerszej świadomości za sprawą konfrontacji między Stanami Zjednoczonymi i Chinami, a przede wszystkim amerykańskich działań wymierzonych w koncern Huawei. Tym samym kwestia technologiczna stała się globalnym problemem geopolitycznym i ekonomicznym. Dlaczego tak się stało? Jakie szanse oraz zagrożenia stwarza 5G dla gospodarki i funkcjonowania państwa, społeczeństwa oraz sił zbrojnych? Jak bardzo zaawansowane są prace nad 5G w Chinach i czy rzeczywiście Państwo Środka jest tutaj światowym liderem?
Paweł BehrendtTydzień w Azji #57: Problemy polskiej strategii promocji gospodarczej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.