Polityka

Czy interwencja humanitarna w Azji jest możliwa?

(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.

Instytut Boyma 06.09.2020

Czy interwencja humanitarna w Azji jest możliwa? — Pak K. Lee, Cecilia Ducci (2020) No humanitarian intervention in Asian genocides: how possible and legitimate? Third World Quarterly. doi: 10.1080/01436597.2020.1774358.

Kryzys humanitarny związany z wygnaniem ludności Rohingya z Birmy w sierpniu 2017 roku jest jednym z najpoważniejszych wyzwań polityczno-społecznych dla tego państwa, ASEANu i innych organizacji międzynarodowych, a także aktorów pozarządowych. Autorzy artykułu przekonują nawet, że prześladowania tej muzułmańskiej mniejszości to ludobójstwo i najpoważniejsze wyzwanie od czasu ludobójstwa w Rwandzie (s. 1), ale mimo to społeczność międzynarodowa nie interweniowała. Dlaczego? Na to pytanie starają się odpowiedzieć autorzy omawiając kilka przyczyn. Po pierwsze, Birma ma dobre relacje z Chinami (zarówno ekonomiczne, jak i militarne). To ChRL blokowała pracę Rady Bezpieczeństwa ONZ i innych organów powiązanych z ONZ. Po drugie, z historycznego punktu widzenia, nie ma „tradycji” interweniowania w regionie Azji i Pacyfiku. Nie oznacza to jednak, że „czynnik chiński” wyjaśnia sytuację. Autorzy koncentrują więc swoją analizę na roli USA – państwa, które promuje swój wizerunek jako obrońcy wolności i demokracji (s. 2).

Autorzy analizują przypadki masowych aktów okrucieństwa – masakry na komunistach w Indonezji w latach 1965–1966, eliminacji Bengalów w Pakistanie w 1971 roku, ludobójstwa w Kambodży w latach 1975–1979, zbrodni popełnionych na Tamilach na Sri Lance w 2008 roku oraz inwazji Indonezji na Timor Wschodni i związane z tym masowe naruszenia praw człowieka w latach 1975–1979. W omawianych przez autorów przypadkach Stany Zjednoczone odegrały rolę wspierającą, a w najlepszym przypadku po prostu neutralną (wspierając przewrót w Indonezji, sprzedając broń armii pakistańskiej czy aprobując inwazję na Timor Wschodni) (s. 4). Zakończenie rywalizacji zimnowojennej przewartościowało politykę państw regionu, ale jak podkreślają autorzy USA nie reaguję na zbrodnie popełniane na ludności cywilnej również i po zakończeniu zimnej wojny (Timor Wschodni w 1999 roku, Sri Lanka w 2008 roku, Myanmar w 2017 roku).

Autorzy analizują podejście dwóch mocarstw,USA i Chin, najważniejszych aktorów kontynentu azjatyckiego, a także (i przede wszystkim) stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ. Autorzy przekonują, że blokowanie interwencji przez Chiny spotyka się z brakiem woli politycznej USA. Zachowanie obu podmiotów jest warunkowane: strukturą normatywną (tym, kiedy interwencja jest uzasadniona) oraz interesami geostrategicznymi (s. 5). Badacze podkreślają, że normy i ich interpretacje są zmienne w czasie i zależne od aktorów podejmujących decyzje, w tym na postawie oceny efektywności podejmowanych wcześniej działań. W sytuacji konfliktu podmiot „wybiera sobie” to, co mu odpowiada i jest zgodne z jego aktualną linią polityczną. Trudność zaczyna się już w samej definicji kryzysu humanitarnego – jak określić czy mamy już do czynienia z kryzysem oraz kogo należy chronić. Następnie, pojawia się kolejna trudność – na ile interwencja godzi w zasadę suwerenności i nieingerencji w sprawy wewnętrzne. Nie bez znaczenia jest również to, że od 2005 roku decyzje dotyczące interwencji akceptuje RB ONZ.

Na to wszystko nakłada się pluralizm poglądów zaangażowanych podmiotów co do sposobu interwencji. ASEAN jest przeciwne zewnętrznej ingerencji, zaś samo znaczenie kryzysu zostało sprowadzone do kwestii nielegalnej migracji i handlu ludźmi. Stowarzyszenie prowadzi działania głównie skoncentrowane na problemie repatriacji. Poparcia interwencji nie można było oczekiwać od mocarstw (Rosja, USA i Chiny jako stali członkowie RB ONZ najczęściej zgłaszają weto). I chociaż kryzys ma znaczenie regionalne i międzynarodowe to do interwencji nie dochodzi również wtedy, gdy państwo goszczące nie wyraża zgody. Chiny „wsparły” interwencję na Timorze Wschodnim w 1999 roku, głównie dlatego, że Indonezja zgodziła się na misję ONZ. Równie istotne znaczenie mają koszty związane z interwencją, w tym polityczne. Nie można się spodziewać, że rząd Myanmaru, w tym już dzisiaj nieco mniej lubiana Aung San Suu Kyi, zmieni politykę wobec tej mniejszości, głównie ze względu na potrzebę utrzymania poparcia społecznego dla rządu.

Anna Grzywacz

Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, adiunktka w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Laureatka konkursów Narodowego Centrum Nauki oraz stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2022–2025). Jej zainteresowania naukowe: stosunki międzynarodowe w Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN, średnie potęgi i polityka dyskursywna.

czytaj więcej

Forbes: Jak Chińczycy podbijają kosmos

Komunistyczna Partia Chin konsekwentnie realizuje plany podboju kosmosu nakreślone jeszcze przez przewodniczącego Mao Zedonga. Po wdrożeniu własnego systemu nawigacji satelitarnej BeiDou, pobraniu próbek z Księżyca na statku Chang’e 5 i wejściu w orbitę Marsa sondy w ramach misji Tianwen-1 przyszedł czas na wisienkę na torcie: budowę nowej chińskiej stacji kosmicznej.

Forbes: Hongkong jeszcze bliżej Pekinu. Zagraniczny kapitał powoli wycofuje się z regionu

Pekin umacnia kontrolę nad Hongkongiem, uzależniając miasto od władzy centralnej. Przegłosowane niedawno nowe prawo o bezpieczeństwie narodowym (...) może znacząco ograniczyć zagwarantowaną po 1997 roku niezależność miasta i swobody obywatelskie jego mieszkańców

Azjatech #68: Pod okiem Wielkiego Brata, czyli smart city po chińsku

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #101: Zabawa w podglądanie. Wielki handel prywatnymi nagraniami wideo

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #182: Wojna w Ukrainie może przyspieszyć nadejście wieku Azji

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Historia sukcesu? 30-lecie kazachskiej państwowości i wyzwania na przyszłość

Jak z tymi wyzwaniami poradzi sobie Kazachstan? Jaki może być udział Polski i Unii Europejskiej w kolejnym kazachskim skoku rozwojowym? Jakie szanse znajdzie tam dla siebie nasz biznes? 

Okrągły stół: polsko-azjatycka współpraca w dziedzinie nowych technologii

Jak polskie przedsiębiorstwa z sektora nowych technologii rozwijają współpracę z Azją? Jak polskie instytucje mogą wspierać ekspansję tych firm?

The strategic imperatives driving ASEAN-EU free trade talks: colliding values as an obstacle

Recently revived talks aimed at the conclusion of an inter-regional free trade agreement between the Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) and the European Union (EU) are driven by strategic imperatives of both regions.

Tydzień w Azji #213: Wojna na Ukrainie pokazała, że świat jest podzielony mocniej, niż nam się wydawało

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #159: Australia zyska nowe centrum badań i rozwoju nad lekami antywirusowymi

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Dr Nicolas Levi z wykładami na festiwalu Animatsuri w Warszawie

21 lipca dr Nicolas Levi wygłosił dwa wykłady dotyczące nowych technologii w Korei Północnej i smart cities w Korei Południowej. Wystąpienia odbyły się w ramach Warszawskiego Festiwalu Kultury Japońskiej Animatsuri 2019.

Wodne wyzwania Azji Centralnej szansą dla rozwoju współpracy biznesowej z regionem

Celem niniejszego opracowania jest w oparciu o analizy przypadków zwrócenie uwagi na możliwości biznesowe jakie wynikają z nierozwiązanego póki co problemu wodnego Azji Centralnej.

Azjatech #128: Duma Indii. Ósma szczepionka na Covid

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #74: Azja to kosztowny region dla ekspatów

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Patrycja Pendrakowska uczestniczką Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach

Jako uczestniczka sesji "Handel, geopolityka, praktyka", podzieliła się spostrzeżeniami na temat tego, jakie rozwiązania powinna wdrożyć Polska celem zwiększenia skuteczności polityki wobec Azji.

Tydzień w Azji #119: Rok konfliktu Pekin-Canberra. Czy Chiny przestrzeliły?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #152: Tworzywo z wydzieliny pazurnic. Naukowcy poszukują zamiennika plastiku

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #241: Wybory w trzeciej demokracji globu przyciągają uwagę świata

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Patrycja Pendrakowska współzałożycielką WICCI’s India-EU Business Council

Dzieląc się wiedzą, możliwościami biznesowymi i najlepszymi praktykami Rada pomaga zwiększać świadomość o udziale kobiet w rozwoju relacji Indii i Unii Europejskiej.

Azjatech #204: Miękkie i tanie lądowanie na Księżycu. Mamy nowe mocarstwo kosmiczne

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Zagłosowali – znaczenie i skutki wyborów na Tajwanie 2024

W sobotę 13 stycznia 2024 Tajwańczycy udali się do lokali wyborczych, aby zagłosować w podwójnych wyborach: prezydenckich i parlamentarnych. Tegoroczne wybory stanowiły ważny moment w historii wyspy z kilku względów.

Tydzień w Azji: Lider Samsunga wraca do więzienia. Kryzys przywództwa w jednej z największych firm technologicznych na świecie

W połowie stycznia bieżącego roku światowe media obiegła informacja, że Lee Jae-yong, wiceprezes i faktyczny lider konglomeratu Samsung, został skazany przez sąd w Seulu na dwa i pół roku bezwzględnego pozbawienia wolności.

Tydzień w Azji #40: GoJek wchodzi do rządu

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #227: Indonezja chce stać hubem elektromobilności. Pomóc mają zwolnienia podatkowe

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.