
Oczywistą oczywistością jest, że e-commerce to dzisiaj jeden z istotnych kanałów rozwoju handlu. Jaki udział i perspektywy ma w nim Unia Europejska?
Z tegorocznego raportu Fundacji Ecommerce wynika, że do końca 2019 roku wartość handlu elektronicznego w Europie wyniesie 621 mld euro, co oznacza to wzrost o 13,6% w porównaniu z sytuacją z ubiegłego roku, kiedy wartość wynosiła 547 mld euro. Europejskie platformy muszą się jednak liczyć z chińską konkurencją.
Dla porównania w 2017 roku wartość rynku e-commerce w Chinach przekroczyła 1 bilion dolarów. Szacuje się, że chiński transgraniczny handel elektroniczny rozwija się w tempie 20-30 % rocznie. W perspektywie kilku lat może zatem dojść do zrównania pozycji europejskich i pozaeuropejskich platform, które swe towary kierują do konsumenta w UE.
Właśnie, Chiny. Co w takim razie rozstrzyga o konkurencyjności świata e-commerce?
O kształcie współczesnego świata e-commerce decydują głownie duże platformy handlowe. Konkurują one między sobą na poziomie biznesowym, technologicznym i marketingowym. W warstwie biznesowo – technologicznej ważną rolę odgrywają m.in. cena produktu oraz wsparcie logistyczne procesów sprzedażowych. Klienci stawiają na tanie produkty, łatwo dostępne i do tego dostarczone szybko. Okazuje się, że w Europie, z roku na rok, na tych wszystkich polach zyskują platformy chińskie. Przykładowo, tegoroczne badania Gemius pokazują, że czwartą najlepiej rozpoznawalną marką spośród wszystkich e-serwisów działających w Polsce jest właśnie Aliexpress.
Warto dodać, że wsparcie Państwa Środka dla platform chińskich nie pozostaje bez znaczenia. E-serwisy zyskują dzięki powiązaniu z państwem i postrzegane są jako narzędzie służące rządowi chińskiemu. Najlepszym tego przykładem jest to, że Chiny prowadzą politykę zmierzającą do utrzymania swojego uprzywilejowanego statusu w ramach Światowego Związku Pocztowego (UPU) – jedna z najstarszych organizacji międzynarodowych, agenda ONZ, określająca standardy przesyłek pocztowych. Dzięki temu chińskie platformy zyskują na korzystnym dla siebie poziomie opłat za przesyłki pocztowe wysyłane z Chin do klientów zagranicznych.
Czyli Unia Europejska przegrywa tę rywalizację przez chiński model wsparcia biznesu, czyli de facto przez często zacieranie się granic pomiędzy biznesem, a administracją w Chinach?
Zgadza się. Ma to daleko idące konsekwencje co jest widoczne w sposobie funkcjonowania rynku e-commerce w Europie. Chiny zyskują właśnie na korzystnym zaszeregowaniu w ramach Światowego Związku Pocztowego, dzięki któremu chińskie platformy mogą stosować niskie opłaty za przesyłki np. do UE, przez co przesyłki są de facto subsydiowane przez inne kraje. To nie koniec korzyści.
Niskie ceny przesyłek z Chin wynikają również z braku opłaconego VAT i cła. Zaskakuje to klientów w Europie – ich przesyłki są zatrzymywane przez służby skarbowe i celne do czasu uiszczenia właściwych należności. W Unii Europejskiej podejmowane są działania przeciwdziałające temu procederowi. Według wyliczeń firmy Copenhagen Economics VAT za przesyłki z Chin jest ściągany jedynie w przypadku 35 proc. przedmiotów importowanych przez operatorów pocztowych. Podczas gdy dla paczek obsługiwanych przez firmy kurierskie odsetek ten wynosi 98 proc. Według tych samych badań, tylko 47 proc. należnego cła jest naliczane w przypadku importowanych paczek dostarczanych do UE przez operatorów pocztowych i ponad 99 proc. w przypadku paczek dostarczanych przez kurierów.
W jakiej perspektywie czasowej sprawa w Międzynarodowej Unii Pocztowej może się rozstrzygnąć?
W Genewie, na tegorocznym Kongresie, impas w rozmowach na temat realnej zmiany dotychczasowego systemu obowiązującego w Światowym Związku Pocztowym, został przełamany. Okazał się, że strategia rządu USA, który od roku groził że opuści UPU, okazała się być skuteczna. Ostatecznie Stany Zjednoczone nie zrezygnowały z członkostwa w UPU – będą mogły ustalać własne stawki pocztowe począwszy od lipca 2020 r., a inne kraje będą mogły przejść na ustalanie własnych opłat w 2021 r., przy czym obowiązywać będzie pięcioletni okres stopniowego wprowadzania nowych stawek.
Co to może oznaczać dla chińskich platform oraz europejskich przedsiębiorców i konsumentów?
Pod wpływem zmian stawek w 2020 r. zmieni się sytuacja na rynku przesyłek w USA, które jako pierwsze skorzystają z benefitów nowego systemu. Nowe stawki będą początkowo ograniczone do 70% stawek krajowych z możliwością corocznego zwiększania o 1% do 80%. Dojdzie do wyrównania szans małych amerykańskich firm eCommerce’owych na ich rodzimym rynku w starciu z platformami z Chin. Globalnie przełomowy będzie 2021 r., kiedy pozostali członkowie UPU będą ustalać własne stawki za przesyłki, co przełoży się na większą konkurencyjność platform z innych krajów niż Chiny. Ceny za przesyłki transgraniczne pójdą tylko w górę – a koszt tej operacji zostanie przerzucony na konsumentów. Jednocześnie zmiany UPU zapoczątkują erę nowej rywalizacji między platformami – w konkurencji liczyć się będą te platformy, które oferują towary lepszej jakości, bezpieczniejsze oraz zapewniające szybką dostawę na adres klienta.
Branża e-commerce to kolejna odsłona sporu między UE i Chinami o to czy Chiny grają fair czy nie fair w polityce ekonomicznej.
Ograniczając się tylko do obserwacji rynku e-commerce można zauważyć, że platformy chińskie czują się uprawnione by grać na rynku europejskim, ale według ich reguł, nie zaś tych narzuconych przez UE. Przykładowo wiele platform chińskich zastrzega w regulaminach usług, że w razie sporu ze sprzedawcą klient z UE może wnieść skargę do sądu Hongkongu. Chińskie giganty e-commerce ustalają warunki na zwrot towaru zakupionego on-line czy nie wystarczająco precyzują zasady na jakich udzielają gwarancji na dany produkt. Dodatkowo nie informują konsumentów, że od przesyłek z Chin będą oni musieli zapłacić VAT oraz cło. W tym kontekście, mając na uwadze nagminne naruszanie standardów unijnych, trudno mówić o tym, że platformy chińskie w porównaniu z europejskimi grają fair na wspólnym rynku.
Niniejszy materiał znajdą Państwo w Kwartalniku Boyma nr – 3/2020

Adrian Zwoliński Adwokat, doktorant nauk ekonomicznych w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH. Zajmuje się gospodarką państw rozwijających się i rynkami finansowymi. Na co dzień ekspert Konfederacji Lewiatan ds. rynków finansowych. Analityk Instytutu Boyma w obszarze ekonomii i prawa gospodarczego państw rozwijających się. Był reprezentantem Business Centre Club w Radzie Konsultacyjnej ds. Zagranicznej Polityki Ekonomicznej przy Ministrze Spraw Zagranicznych i ekspertem BCC ds. prawa handlowego, własności intelektualnej i systemu prawnego państw Azji. W latach 2013 – 2015 reprezentant w Radzie Konsultacyjnej ds. Handlu i Usług przy Ministrze Gospodarki Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Kupców i Drobnej Wytwórczości.
czytaj więcej
China Homelife 2019: podsumowanie
W dniach 29-31 maja 2019 r. w Nadarzynie k. Warszawy odbyła się już ósma edycja targów China Homelife & China Machinex. Była to jednocześnie trzecia edycja targów organizowana w podwarszawskim Nadarzynie. China Homelife zgromadziło ponad 1700 chińskich wystawców i prawie 10000 odwiedzających.
Tydzień w Azji #160: USA ogłosiły swoją strategię dla Indopacyfiku. Liczą na sojuszników i partnerów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
WICCI’s India-EU Business Council – a new platform for women in business
Interview with Ada Dyndo, President of WICCI's India-EU Business Council and Principal Consultant of European Business and Technology Centre
Ada DyndoJęzyk rosyjski w Azji Centralnej – ryzykowne inicjatywy
Rozpad Związku Radzieckiego i powstanie na jego gruzach pięciu republik w Azji Centralnej zapoczątkowało odbudowywanie tożsamości etnicznej i narodowej przez Kazachów, Uzbeków, Turkmenów, Tadżyków i Kirgizów oraz inne ludy pozbawione państw.
Jerzy OlędzkiJak prowadzić badania społeczne w Chinach? – subiektywny przewodnik po pobycie w CASS
Mimo rosnącego zainteresowania Państwem Środka, ciągle niewielu polskich naukowców decyduje się na prowadzenie badań za Wielkim Murem.
Patrycja PendrakowskaDelegacja z China Network for International Exchange
Od 22 do 31 października miałam przyjemność być częścią delegacji przedstawicielskiej NGOs z Europy Środkowo-Wschodniej w Chinach.
Karolina ZałęgowskaAzjatech #27: Izraelskie automaty do produkcji wody z powietrza ruszają na podbój Uzbekistanu
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Spotkanie „Wpływ filozofii na współczesną Azję” na Uniwersytecie Warszawskim
Patrycja Pendrakowska opowie w swojej prelekcji o recepcji Hegla w Chinach.
Azjatech #103: Chipowy kryzys dotknął gigantów rynku
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji: Kirgistan na drodze politycznej stabilizacji
10 stycznia odbyły się w Kirgistanie przyspieszone wybory prezydenckie (...) Atmosfera społeczna tego głosowania pozostawała wciąż napięta, od momentu ogłoszenia wyników październikowych wyborów, w których żadne ugrupowanie opozycyjne nie zdobyło nawet jednego mandatu poselskiego.
Jerzy OlędzkiKwartalnik Instytutu Boyma – nr 2/2019
Zapraszamy Państwa do lektury drugiego wydania Kwartalnika Boyma – czasopisma inicjującego debatę na istotne tematy związane z Azją Centralną, Azją Południową, Azją Południowo-Wschodnią i Azją Wschodnią.
Forbes: Nowoczesne mieszkanie po pandemii
Pandemia może spowodować zmianę trendu na rynku mieszkaniowym (...). Rightmove, brytyjski portal nieruchomości, odnotował znaczny wzrost liczby osób poszukujących domów położonych z dala od centrów miast, z większymi ogrodami i miejscem na domowe biuro.
Magdalena Sobańska-CwalinaRP: Chiny rozwijają standardy raportowania ESG. Po swojemu
Chińskie instytucje przygotowały pierwszy standard ujawniania informacji dotyczących ESG, czyli środowiskowej i społecznej odpowiedzialności biznesu oraz ładu korporacyjnego w Chińskiej Republice Ludowej.
Patrycja PendrakowskaAzjatech #113: Technologie atomowe na celowniku hakerów z Korei Północnej
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #124: Ukryty smok. Pekin chce podbić branżę chipów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #46: Systemy promieniowania UV dezynfekują autobusy w Chinach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #167: LG pracuje nad ekranami jak guma
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Ciasteczko z wróżbą o chińskim PKB 2023
Najsłynniejszy cel gospodarczy ogłaszany przez władze CHRL – wzrost chińskiego PKB - ma wynieść ok. 5% w 2023 r.
Adrian ZwolińskiRP: Uzbekistan zachęca polskie firmy do udziału w prywatyzacji
– Uzbekistan jest ważnym i perspektywicznym partnerem gospodarczym Polski w Azji Centralnej. Główne atuty tego kraju to dynamiczne i młode społeczeństwo, bogate zasoby naturalne oraz determinacja władz w zakresie poprawy klimatu inwestycyjnego – stwierdził Robert Tomanek, wiceminister rozwoju, pracy i technologii.
Magdalena Sobańska-CwalinaAzjatech #23: Szansa na znalezienie partnerów w Azji Centralnej w dziedzinie IT
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #51: Czy rośnie AmerIndia? Facebook kupuje udziały w indyjskiej Reliance Jio
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #59: Technologie pomagają w zarządzaniu miastem
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Afgański impas w Azji Centralnej
Choć wojna w Afganistanie w zasadzie dobiegła końca, to wciąż odległe wydaje się zakończenie procesu pokojowego w tym kraju. Polityka talibskich władz nie znajduje zrozumienia w części afgańskiego społeczeństwa ani akceptacji w wielu krajach, zwłaszcza demokratycznego Zachodu.
Jerzy Olędzki