
Po aksamitnej rewolucji 2018 roku nowa władza Armenii podjęła kroki i działania, by zwalczyć korupcję, która przez kilkadziesiąt lat zakorzeniona była w sferze instytucjonalnej i w sferze społecznej. W celu pełnego przeciwdziałania występowaniu takiej patologii w państwie Zgromadzenie Narodowe opracowało nową strategię na lata 2019-22, pozwalającą na powołanie nowych, specjalnych instytucji, które będą zajmować się zwalczaniem i karaniem korupcji.
- Zaczęła już działać Komisja Antykorupcyjna, która ma za zadanie przygotowanie potrzebnych materiałów, do kontynuowania śledztwa już przez Komitet Antykorupcyjny
- Nowy Premier Armenii twierdzi, iż korupcja w sferze instytucjonalnej została wykorzeniona
- Według raportu Transparency International z 2019 roku, Armenia poprawiła swój wynik, jeżeli chodzi o dostrzeganie korupcji
- Kilku byłych polityków zostało oskarżonych o defraudację i działania korupcyjne
W październiku zeszłego roku, Zgromadzenie Narodowe Republiki Armenii opracowało i ogłosiło nową strategię antykorupcyjną na lata 2019-22. W konsekwencji przewidziano powstanie kilku nowych instytucji, które mają pomóc w zwalczaniu korupcji, co wskazuje na przyjęcie modelu separacji w tej kwestii. Główne organy, które mają zająć się zwalczaniem korupcji to przede wszystkim Komisja Antykorupcyjna, i Komitet Antykorupcyjny, którego utworzenie jest przewidywane na przyszły rok.
Wszystkie próby zwalczania korupcji miały jak do tej pory charakter fasadowy. Nowa Komisja Antykorupcyjna miała już powstać za czasów starego rządu w ciągu 50 dni, od kwietnia 2018. Jednak po aksamitnej rewolucji zdecydowano się przyjąć zupełnie inną metodę działania.
Przewodniczącym nowopowstałej Komisji została członkini opozycyjnej partii “Bright Armenia”. Najwyraźniej nowy rząd nie ma problemu podjęcia współpracy z opozycją, by przeciwdziałać nieprawidłowościom. Utworzona instytucja przede wszystkim będzie się zajmować ujawnianiem różnych spraw, związanych z korupcją w wymiarze instytucjonalnym. Materiały, które zostaną przez ten organ przygotowane, trafią dalej do Komitetu Antykorupcyjnego. Do czasu powstania Komitetu, śledztwa będą prowadzone nadal przez Specjalną Służbę Śledczą, która po utworzeniu i pełnym funkcjonowaniu nowego organu zmieni sposób działania. Komitet w przyszłości będzie więc jedyną instytucją, która będzie prowadziła śledztwa w sprawach korupcyjnych. Przewiduje się również, iż wraz z powstaniem Komitetu Antykorupcyjnego powstaną inne organy m.in. Sąd Antykorupcyjny.
Członkowie Komitetu, jak również przewodniczący powstającej instytucji będą wybierani według konkursów, które będą prowadzone przez specjalne komitety. Będą się składały po jednym przedstawicielu ze Zgromadzenia Narodowego, Rządu, Najwyższej Rady Sądownictwa, Ombudsmana i Przedstawiciela Społeczeństwa Obywatelskiego. Ostatecznie po różnych weryfikacjach, wyboru m.in. na stanowisko przewodniczącego Komitetu na 8 lat dokona Premier RA.
Co przyczyniło się do podejmowania zmian instytucjonalnych w sprawie zwalczania korupcji?
Rok 2018 był dla Armenii rokiem przełomowym. Od kwietnia wybuchły liczne protesty w Erywaniu i w innych częściach kraju. Wszyscy się zmobilizowali do walki z autokratycznym reżimem, którego ówczesnym “przedstawicielem” był Serż Sargsyan. Na początku nikt nie wierzył w koniec starego systemu. Jednak dzięki motywacji Pashinyana i innych aktywistów społeczeństwo uwierzyło w swoją siłę. Uwierzyło, że jest jedynym suwerenem i „Panem swojego państwa”.
Od uzyskania niepodległości w 1991 roku Armenia przeżyła różne okresy przełomowe. Liczne osoby, które sprawowały rządy, nie były w stanie zapewnić dobrobytu ludziom. Dla nich liczył się tylko własny interes i własny pieniądz. W każdym zakątku rozprzestrzeniała się korupcja, która nie była efektywnie zwalczana. Dopiero po rewolucji, nowo powstały rząd kładł wielki nacisk na walkę z korupcją. Najważniejszym celem było zlikwidowanie korupcji w sferze instytucjonalnej. Profesjonalne podejścia pokazują, że jeżeli w instytucjonalnych kręgach władza nie jest skorumpowana, to o 50% obniża się korupcja w systemie. Sam Pashinyan wielokrotnie podkreślał, że on sam nie wyłudza żadnych pieniędzy od innych i zwłaszcza ci, którzy wraz z nim doszli do władzy, nie mają prawa tak postępować. Zaznaczył również, iż nie ma już korupcji w przestrzeni rządu, jak i w innych organach państwowych, a jeżeli są podjęte jakieś pojedyncze próby w tym kierunku, są one od razu zwalczane.
Próbując rzeczywiście zrozumieć, jaki jest progres w zwalczaniu korupcji albo czy w ogóle zmiany, o których jest mowa, są realne, warto sięgnąć po dane opublikowane przez Transparency International, który co roku publikuje raport, jaką jest Indeks Percepcji Korupcji. W zestawieniu za rok 2019 Armenia zajęła 77 miejsce, otrzymując tym samym 42 punkty. Porównując z ostatnimi latami, zdecydowanie można stwierdzić, iż państwo to zarejestrowało znaczny progres, jeżeli chodzi o samo dostrzeganie zjawiska korupcji. W poprzednich raportach Armenia otrzymała zazwyczaj około 35 punktów. Jeżeli chodzi o sam region Kaukazu, Armenia zajmuje drugie miejsce, co może świadczyć o sukcesie “aksamitnej rewolucji”. Patrząc na wyniki państw europejskich, może się wydawać, iż to nie jest znaczący sukces, natomiast nie należy zapomnieć, jak wyglądała Armenia przed 2018 rokiem i jak trudno jest zmienić postrzeganie korupcji w takiej skali. Dla tego również w nowo przyjętej strategii kładziono nacisk na utworzenie nowych specjalnych instytucji, które będą szczegółowo badać sprawy korupcyjnie i karać winnych.
Przypadki polityków, czy innych znanych osób, które po 2018 usłyszały zarzuty
Wielu byłych polityków, jak i wojskowych zostało oskarżonych o korupcję i w konsekwencji zostało aresztowanych po rewolucji. Jednak jeden przypadek w szczególny sposób poruszył całe społeczeństwo. W czerwcu 2018 roku niespodziewanie został zatrzymany były poseł i generał Manwel Grigoryan. Zarzuty między innymi dotyczą przywłaszczanie własności, którą wycenia się na około 101 mln drama, jak również unikanie płacenia podatków w skali 1 mld drama. Jak pokazały nagrania Narodowej Służby Bezpieczeństwa, w różnych nieruchomościach, należących do niego znaleziono różne rodzaje broni, specjalne jedzenie przeznaczone dla żołnierzy, artykuły higieniczne, a nawet listy napisane przez uczniów z różnych szkół, których adresatami byli chłopcy walczący na froncie podczas wojny czterodniowej w 2016 roku. Został zastosowany wobec niego areszt, który trwał ponad 1,5 roku. Kilka tygodni temu sąd zmienił jednak środek zapobiegawczy ze względu na krytyczny stan zdrowia.
Pod koniec 2019 roku były prezydent Serż Sargsyan został także oskarżony o defraudację i aktualnie dostał zakaz opuszczenia kraju. Dochodzenia i śledztwa w zwalczaniu korupcji trwają dalej.
Problemy nowego rządu / podwójne standardy nowego rządu
Państwowy Komitet Skarbowy otrzymywał podwyżki pod koniec 2018 i w 2019 roku, co wzbudziło krytykę wobec nowego rządu. Jednak władza tłumaczy działania tym, iż w ten sposób próbuje się przeciwdziałać korupcji w instytucjach państwowych. Godziwe wynagrodzenie dla urzędnika ma zapobiec defraudacji.
Podczas ostatnich sesji pytań i odpowiedzi Zgromadzenia Narodowego premier podkreślił, że rząd przeznaczył 71 mld drama na podwyższenie wynagrodzeń różnych grup socjalnych, w tym wynagrodzeń wojskowych czy nauczycieli. Wynagrodzenia dla urzędników państwowych wynosiły jedynie 1 mld drama. Jednak nie da się nie zauważyć, że wynagrodzenie nauczyciela w stosunku do wynagrodzenia urzędnika jest minimalne.
Premier zaznaczył również podczas przemówienia w Zgromadzeniu Narodowym, że przez pierwsze 10 miesięcy w 2019 roku zostało odzyskanych tyle pieniędzy przywłaszczonych nielegalnie, ile podczas całego istnienia Specjalnej Służby Śledczej.
Trzecia władza jako bariera w walce z korupcją
Walka z opisaną patologią dojdzie ostatecznie do skutku tak naprawdę, jeżeli sąd będzie sprawiedliwie podejmował wyroki. W tej chwili trwa kryzys w sądownictwie, gdzie również wiele lat występowała korupcja. Co prawda sprawami tego problemu będzie się zajmował w przyszłości nowo powołany organ sądowniczy, natomiast jeżeli panuje bezwład w trzeciej władzy, trudno się spodziewać, żeby nowy organ prawidłowo zaczął funkcjonować. Jedno jest pewne, iż jeżeli Armenia chce utrzymać się na nogach i walczyć z korupcję “do końca”, musi podjąć szybkie działania w kierunku usunięcia degradacji w sądownictwie. Jest to w ostatnich miesiącach jeden z największych problemów, który musi uzyskać rozwiązania. Jak widać nowy rząd zdaje sobie sprawę już z powagi sytuacji, dlatego w ostatnim tygodniu Parlament zagłosował za przeprowadzeniem referendum, aby raz na zawsze rozwiązać kryzys w sądownictwie, a dokładnie w Sądzie Konstytucyjnym. Może referendum będzie tym czynnikiem, który wpłynie na ostateczne zakończenie “budowy nowego państwa”, na bardziej demokratycznych zasadach.

Ani Minasyan Studentka Politologii I stopnia na UW. Główne obszary zainteresowań: kultura wschodnia, historia powszechna (szczególnie XX wieku), Kaukaz- historia i polityka, religioznawstwo, malarstwo i sztuka, Języki: angielski, ormiański, podstawy rosyjskiego i arabskiego.
czytaj więcej
Tydzień w Azji #225: Chiny wpadły we własne sidła. Odpuszczą, czy będą walczyć o zachowanie twarzy?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Wraz z końcem sierpnia 2021 roku, zakończyła się „najdłuższa wojna Stanów Zjednoczonych”. Dzień 15 sierpnia okazał się punktem kulminacyjnym, gdyż po 20 latach Kabul – stolica Afganistanu, znów znalazł się w rękach Talibów. Sytuacja ta wywołała niespotykany chaos.
Paweł MazurekTydzień w Azji #68: Uzbekistan chce wyjść z zamknięcia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
This is the second part of an inquiry into Ulaanbaatar’s winning 2040 General Development Plan Conception (GDPC). In this part of paper, I look into some of the plans and/or solutions proposed in Ulaanbaatar’s 2040 GDPC.
Paweł SzczapAzjatech #147: Chińczycy wymieniają zagraniczne komputery i oprogramowanie na własne
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Patrycja Pendrakowska uczestniczką debaty „USA vs. Chiny jako konflikt o wartości pozaekonomiczne”
Debata zorganizowana została w ramach Ogólnopolskiego Tygodnia Dyplomacji – projektu mającego na celu przybliżenie odbiorcom konkretnych zagadnień z zakresu stosunków międzynarodowych...
Patrycja PendrakowskaDr Joanna Dobkowska recenzuje książkę “Polityka zagraniczna Singapuru w regionie Azji i Pacyfiku”
Recenzja książki analityczki Instytutu Boyma dr Anny Grzywacz
Forbes: W koreańskich czebolach pałeczkę przejęła nowa generacja. I chce wyznaczać globalne trendy
Południowokoreańskie czebole dokonują właśnie istotnej reorientacji swej aktywności biznesowej. Starają się przy tym jak najskuteczniej wpisać w trendy rozwoju technologii przyszłości. Te wyzwania spoczywają na barkach nowego pokolenia liderów.
Andrzej PieniakJak prowadzić badania społeczne w Chinach? – subiektywny przewodnik po pobycie w CASS
Mimo rosnącego zainteresowania Państwem Środka, ciągle niewielu polskich naukowców decyduje się na prowadzenie badań za Wielkim Murem.
Patrycja PendrakowskaKomunikacja międzykulturowa: jak rozmawiać, żeby się porozumieć?
Jak rozmawiać z partnerami z innych kręgów kulturowych? Spotkanie Instytutu Boyma poświęcone komunikacji międzynarodowej z partnerami z Azji odbędzie się 3 października 2019 r. o godzinie 18:00.
Newsweek: Indie zaczną się dystansować, gdy Rosja osłabnie.
Indie najbardziej obawiają się, że dojdzie do użycia broni jądrowej w trakcie wojny w Ukrainie. I to jest coś, o czym potrafią rozmawiać nawet z Chinami, dla których to także jest czerwona linia.
Krzysztof Zalewski1 lutego zakończył się trzynasty kongres Komunistycznej Partii Wietnamu. Owiane tajemnicą zgromadzenie, na którym 1,600 partyjnych delegatów co pięć lat wybiera nowe kierownictwo i wytycza przyszły kurs kraju, jest najważniejszym politycznym wydarzeniem w Wietnamie.
Waldemar JaszczykRP: Uzbekistan – nowe zachęty do zatrudniania osób z niepełnosprawnościami
Uzbekistan zaczyna wspierać aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnościami. Międzynarodowi, w tym polscy, inwestorzy mogą liczyć na umiarkowane wsparcie finansowe w przypadku zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami.
Magdalena Sobańska-CwalinaTydzień w Azji #153: Korea Południowa myśli o nowym bloku gospodarczym
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Konflikt na Ukrainie komplikuje sytuację gospodarczą w Azji Centralnej
Styczniowe zamieszki w Kazachstanie zakłóciły dotychczasowy wizerunek kraju jako bezpiecznej przystani dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Azji Środkowej. Atak Rosji na Ukrainę staje się kolejnym wyzwaniem. I to dla całego makroregionu.
Magdalena Sobańska-CwalinaTransport kolejowy drobnicy z Chin – Webinar Morskiej Agencji Gdynia
Potrzeba coraz szybszego sprowadzenia towaru z Chin w rozsądnej cenie to częste wyzwanie importerów. Jak nie wypaść z rynku i jak skutecznie na nim zaistnieć – podpowiadamy, jak transport kolejowy z Chiny może w tym pomóc i dlaczego nie należy się go bać.
Azjatech #170: Japonia zaakceptowała swój pierwszy lek na COVID
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #56: Japonia uchwala ustawę o „super-miastach”
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #161: Chiny chcą stać się światowym supermocarstwem sztucznej inteligencji
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Prezes Instytutu Boyma Patrycja Pendrakowska uczestniczyła w tegorocznym, XXX Forum Ekonomicznym w Karpaczu.
Patrycja Pendrakowska‘Nigdy więcej nie przegramy z Japonią’, czyli o konflikcie koreańsko – japońskim
Jadąc na rowerze w Jeonju, mijam plakaty z przekreśloną twarzą premiera Japonii. „No Abe” to slogan, który wybija rytm ostatnich miesięcy. Widać go w telewizji i gazetach. Słychać go na ulicy. W sklepach wywieszane są napisy „nie sprzedajemy japońskich produktów”. Im większy, tym lepszy. Konflikt z Japonią to nie tylko symboliczne prężenie muskułów, ale poważne ekonomiczne problemy. Straty finansowe rosną po obu stronach, ale rząd Moon Jae-ina jest stanowczy. Zwłaszcza, że antyjaponizm mobilizuje naród w sposób, jaki nie widziano w Korei Południowej od protestów przeciwko Park Geyun-hee w 2017 roku.
Roman HusarskiTydzień w Azji #130: Łukaszenka kusi nowego partnera, by obejść sankcje Zachodu i Rosję
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #205: Mazda wraca do silników z tłokiem obrotowym
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #103: Dla kogo korzystna? Znaki zapytania wokół umowy Unii z Chinami
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości