Słynny utwór Beatlesów pt. „Help” z 1965 roku stał się pretekstem do napisania poniższego komentarza. W latach 80. i przede wszystkim 90. to Korea Północna prosiła o pomoc gospodarczą, kiedy Korea Południowa błysnęła na arenie międzynarodowej dzięki wzrostowi gospodarczemu (według Światowego Banku około 4% w stosunku rocznym między 2000 a 2009).
Sytuacja gospodarcza nieco się zmieniła po roku 2000. Niestety systematycznie się pogarsza. Nierozwiązywane od lat problemy nawarstwiły się do takiego stopnia, że wielu ludzi (i firm) ma po prostu dość. Coraz więcej osób zatrudnianych jest na umowach śmieciowych lub za płacę minimalną (koło 16 zł za godzinę – 5210 wonów w 2014 roku w kraju, gdzie ceny są przybliżone do cen zachodnich). Dodatkowo liczne skandale w Korei Południowej (m.in. zakup działki w prestiżowej dzielnicy Seulu – Gangnam, skandal bukmacherski w Korei Południowej, itd.) i liczne szczyty (tajne i oficjalne) między Koreami doprowadziły do powstania nowej „jakości” i „wymiaru” stosunków gospodarczych między Koreami. Uważam, że Korea Południowa jest w sytuacji, w której Korea Północna może stać się zbawicielem dla coraz bardziej cierpiących czebolów południowokoreańskich.
Mając kapitał i technologię, Korea Południowa może (ale nie musi) znaleźć sposób skutecznej współpracy z Koreą Północną. Współpraca ekonomiczna między tymi państwami rozpoczęła się w 1988 roku, kiedy firma Daewoo sprowadziła 519 sztuk północnokoreańskiej porcelany poprzez pośrednika z Hongkongu. Pięć lat później ta sama firma korzystała z ośrodka przemysłowego w Nampo (miasto leżące na południu Korei Północnej), aby wyprodukować liczne produkty, na które jest duży popyt. Współpraca między Koreami uległa pogorszeniu po 11 lipca 2008 roku, kiedy północnokoreański żołnierz zastrzelił turystkę z Korei Południowej. Ostatnie 3 lata to stanowczo pogorszenie gospodarki Korei Południowej, która musi się borykać z nie znanymi dotychczas problemami (słaby popyt wewnętrzny, konflikty społeczne). Dlatego można wyciągnąć następujące wnioski:
– Korea Południowa potrzebuje nowych rynków zbytu i nowej siły roboczej. Wyraźnie widzimy, że południowokoreański rynek wewnętrzny się kurczy. Wynika to z tego, że sytuacja gospodarcza się pogarsza, pensje nie rosną i że niektóre firmy południowokoreańskie nie mogą konkurować z firmami zagranicznymi (np. Samsung, który z przyczyn ekonomicznych nie podwyższy pensji w 2015 r.).
– Korea Południowa potrzebuje większego przyrostu naturalnego. Jest on na poziomie 0,26 i jest jednym z najniższych na świecie. To znacznie poniżej poziomu 2.1, który gwarantuje prostą „odnawialność” pokoleń. Dodatkowo ludność w wieku produkcyjnym niedługo przejdzie w wiek emerytalny. Zarobić na to będą musiały dzieci, których jest coraz mniej. Dlatego południowokoreańska polityka imigracyjna musi być bardziej elastyczna oraz bardziej otwarta na napływ imigracji zagranicznej (na przykład z Filipin, Wietnamu, Chin lub… Korei Północnej?).
– Korea Południowa potrzebuje surowców do lepszego rozwoju gospodarczego. Korea Północna, którą w 2011 roku nazwałem „Eldoradem Surowcowym”, może stać się „rozwiązaniem” dla Korei Południowej.
Prawdziwym problemem dla władz Korei Południowej jest to czy współpraca z władzami północnokoreańskimi jest możliwa. Biorąc pod uwagę najnowszą historię ekonomiczną Korei Północnej, można zauważyć, że inne kraje, które współpracują z KRLD, nie traktują poważnie północnokoreańskiego partnera. Firmy państwowe z Chin czy Rosji nie współpracują z Koreą Północną. Śmiem nawet powiedzieć, że nigdy nie będzie miało to miejsca. Dlaczego? Ponieważ władze chińskie, obserwując problemy, z którymi borykają się prywatne firmy chińskie w Korei Północnej, wiedzą, że ryzyko jest za duże, aby wprowadzić kapitał państwowy do KRLD. Dlatego uważam, że w najbliższym czasie firmy południowokoreańskie (w rodzaju Hyundai lub Samsung) nie będą dążyć do masowych inwestycji w Korei Północnej i to ku satysfakcji władz północnokoreańskich, którym łatwiej negocjować z małymi i słabymi firmami południowokoreańskimi (jest ich 123 w specjalnym kompleksie gospodarczym w Kaesongu).
Patrząc inaczej na całokształt sprawy, można mimo wszystko być bardziej optymistycznym, ponieważ:
– Przyszłe władze Korei Północnej mogą się różnić od tych władz, które blokują współpracę gospodarczą między Koreami (można przede wszystkim obwiniać północnokoreańskie działania terrorystyczne, które blokują pokój na Półwyspie Koreańskim)
– Przyszłe władze Korei Południowej będą dążyć do nowej formy współpracy z Koreą Północną (poprzez tworzenie joint ventures)
– Przyszłe władze amerykańskie, prowadząc łagodniejszą politykę wobec Korei Północnej, mogą doprowadzić do polepszenia stosunków gospodarczych między Koreami i, co za tym idzie, zwiększenia stabilności w Azji Wschodniej.
Patrząc więc z perspektywy kolejnych dziesięciu lat i uznając, że Korea Północna nie zintegruje się z Koreą Południową (o czym jestem głęboko przekonany), współpraca gospodarcza między tymi państwami będzie miała obustronne korzyści. Sytuacja będzie więc inna niż w przeszłości, kiedy Korea Północna krzyczała: „Help!”.
Nicolas Levi Analityk ds. Korei Północnej i Korei Południowej. Adiunkt w Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk. Autor 7 książek, ponad 20 artykułów naukowych, 50 raportów analitycznych związanych z Półwyspem Koreańskim, Polską i pokrewnymi zagadnieniami. Prowadzi wykłady na najlepszych uczelniach w Polsce i za granicą. Autor projektu analitycznego nkreports.com, dotyczącego spraw gospodarczych i politycznych Korei Północnej.
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji: Awicenna, czyli uzbecki pomysł na turystykę w czasach zarazy
Turystyka po objęciu prezydentury przez Szawkata Mirzjojojewa została uznana za ważny dział gospodarki o niewykorzystanym dotąd potencjale. COVID-19 dodał do istniejących, strukturalnych problemów branży w Uzbekistanie kolejne wyzwania.
Magdalena Sobańska-CwalinaJak prowadzić badania społeczne w Chinach? – subiektywny przewodnik po pobycie w CASS
Mimo rosnącego zainteresowania Państwem Środka, ciągle niewielu polskich naukowców decyduje się na prowadzenie badań za Wielkim Murem.
Patrycja PendrakowskaTydzień w Azji #194: Przyspieszone wybory prezydenckie w Kazachstanie to tylko formalność?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Słońce made in China – energia przyszłości
Energia pochodząca z reakcji termojądrowej (fuzji jądrowej) mogłaby zasilić miliony gospodarstw domowych nie emitując przy tym produktów ubocznych takich jak tlenek węgla, azotu, siarki, pyły, popiół itd . Dlatego naukowcy pracujący przy udoskonalaniu projektu podkładają w nim wielkie nadzieje.
Ewelina HoroszkiewiczKorea Południowa w fazie post-COVIDOWEJ
Rząd po wygranej bitwie – zahamowaniu epidemii do marca 2020, wdraża zasady zorganizowania społecznego, aby wygrać wojnę z COVID-19, mając na uwadze prognozy wirusologów o kolejnej fali epidemii prognozowanej na jesień.
Wioletta MałotaForbes: Chińczycy tracą w Polsce wpływy polityczne. Czy warto nadal z nimi współpracować?
W 2012 r. z inicjatywy Pekinu rozpoczęto spotkania reprezentantów ChRL z ich odpowiednikami w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Dziesięć lat później kolejne stolice wycofują się jednak ze współpracy w tym formacie. Do Wilna, które odeszło w zeszłym roku, dołączyły ostatnio Tallin i Ryga
Patrycja PendrakowskaTydzień w Azji #114: Aleksander Kwaśniewski tworzy nam dobry, gospodarczy klimat w Uzbekistanie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #224: Żółta kartka dla premiera Modiego
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Rok 2024 może stać się okresem nowego otwarcia w relacjach Polski z Uzbekistanem
Już od marca br. pasażerowie PLL LOT będą mogli latać z Warszawy do Taszkentu - stolicy Uzbekistanu. Ułatwi to współpracę gospodarczą i turystykę.
Magdalena Sobańska-CwalinaTydzień w Azji: Turystyka w tarapatach. Zależna od niej Goa wrócić może do kopalin
Epidemia koronawirusa (...) pozornie może wydawać się korzystna dla ochrony klimatu i środowiska naturalnego. Takie wnioski mogą zasugerować nam widoki czystego nieba nad borykającymi się uprzednio ze smogiem metropoliami, obniżenie emisji gazów cieplarnianych czy gwałtowny spadek zapotrzebowania na surowce.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #36: Fińska technologia ociepli kazachskie samochody
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #205: Japonia zwiększa wydatki na obronę i szuka na to pieniędzy
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Program obejmował również udział w VIII Globalnym Forum Bezpieczeństwa Energetycznego w Pekinie oraz Warsztacie Zrównoważonego Rozwoju Korporacyjnego i Innowacyjnego Zarządzania w Szanghaju.
Zespół Instytutu BoymaAzjatech #84: Mięso wprost z laboratorium wkracza na stoły w Singapurze
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #78: Liberalizacja po chińsku: pierwsza prywatna rafineria może eksportować
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #125: Azja Centralna wymyka się Chinom z rąk
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Wietnam jako kierunek eksportu? Oto bariery i perspektywy
Decyzje polityczne o odważnym włączeniu się w globalny obieg handlowy sprawiają, że socjalistyczny Wietnam stanowi coraz atrakcyjniejsze miejsce dla inwestorów i eksporterów. Co może czekać polskich przedsiębiorców na tym rynku?
Patrycja PendrakowskaAzjatech #95: Egzotyczny owoc zastąpi wieprzowinę?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Patrycja Pendrakowska uczestniczyła w tegorocznych Igrzyskach Wolności w Łodzi.
Patrycja PendrakowskaSiła argumentów. Napięcia na linii Pekin-Waszyngton
Kiedy wirus zaczął zataczać coraz szersze kręgi i jasnym stało się, że nie jest to tylko lokalny problem o którym niedługo nikt nie będzie pamiętał, oczy całego świata zwróciły się na Wuhan. Wkrótce też zapytano: kto jest temu winien? Dwie strony, chińska i amerykańska, na łamach dzienników i w mediach społecznościowych rozpoczęły rywalizację dwóch wzajemnie oskarżycielskich narracji.
Zespół Instytutu BoymaAzjatech #210: Japończycy opracowali pierwszą na świecie wódkę z drewna
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.