
W nowej rzeczywistości pandemicznej oddajemy w Państwa ręce trzecie wydanie Kwartalnika Boyma w 2020 r. Poruszamy w nim szereg zagadnień związanych z COVID-19, w tym stan epidemii w Azji Centralnej i w Korei Południowej, relacjami na linii Pekin-Waszyngton, a także uwagi dotyczące tzw. „dyplomacji maseczkowej” uprawianą przez Chiny.
Kwartalnik Boyma jest owocem pracy ponad dwudziestoosobowego zespołu Instytutu Boyma. Prezentujemy w nim artykuły zorganizowane tradycyjnie wedle kryterium geograficznego w działach: Azja Centralna, Azja Południowa, Azja Wschodnia, Bliski Wschód czy Zakaukazie. W tym numerze osobną część kwartalnika poświęciliśmy na format współpracy z Chinami w ramach 17+1, który w najbliższym czasie będzie dalej znajdował się pod wpływem konfliktu chińsko-amerykańskiego z jednej strony, a z drugiej strony ewolucji wewnątrz Unii Europejskiej, która w rosnącym stopniu uznaje Pekin nie tylko za ważnego partnera, ale jednocześnie również za systemowego rywala.
W dziale poświęconym Azji Centralnej prezentujemy dwie analizy autorstwa Jerzego Olędzkiego i Michała Chabrosa. Jerzy Olędzki analizuje zwiększające się w ostatnich latach zakupy broni w Azji Centralnej, na których znacznie zyskują amerykańskie koncerny, rozpychając się na rynkach dotychczas silnie zdominowanych przez Rosję. Zaś Michał Chabros zastanawia się, jak COVID-19 wpłynie na współpracę regionalną.
W kolejnym tekście Magdalena Rybczyńska opisuje reinterpretację tradycyjnego powitania Namaste w Azji Południowej. Dzięki temu, że jest bezdotykowe, zdobyło uznanie wśród światowych liderów w dobie koronawirusa.
Natomiast w dziale poświęconym Azji Wschodniej znajdą Państwo teksty Karoliny Załęgowskiej, Eweliny Horoszkiewicz i Marcina Świerzyny poświęcone Chinom i Hongkongowi w dobie epidemii w perspektywie społecznej, technologicznej i kulturowej. Stażystka Instytutu Boyma Sabina Rakoczy razem z Jakubem Kamińskim napisali zaś komentarz podsumowujący początki epidemii w Chinach, a także wzrost napięć na linii Waszyngton-Pekin w czasach pandemii. W tle pojawia się również zwięzła analiza dotycząca stosunku dwóch głównych amerykańskich partii politycznych do Chińskiej Republiki Ludowej. Dział wieńczy artykuł Romana Husarskiego, który mieszkając na Półwyspie Koreańskim, krytycznym okiem dzieli się refleksjami nad polityką wobec COVID-19 wdrożoną przez Seul.
Następnie zapraszamy do lektury analizy o irańskim kryzysie narkotykowym autorstwa Antoniego Jakubowskiego. W tekście porusza kwestie znowelizowanej ustawy o narkotykach (z 2018 r.), nielegalnego handlu używkami na granicy afgańsko-irańskiej, a także nieudanej polityki społecznej mającej na celu opanowanie rozprzestrzenienia się nałogu wśród osób młodych. Szacuje się, że w 2019 r. aż 2,6 miliona Irańczyków było uzależnionych od narkotyków, w tym głównie heroiny. Obecnie Iran jest krajem o prawdopodobnie największej liczbie uzależnionych od tego narkotyku na świecie.
Działy regionalne zamyka tekst o Kaukazie. Stażystka Instytutu Boyma, Ani Minasyan, napisała analizę dotyczącą pierwszych miesięcy rozprzestrzeniania się COVID-19. Obserwuje w nich działania podjęte przez Gruzję, Armenię i Azerbejdżan, analizując wprowadzanie nowych regulacji i powoływanie nowych organów, które miały za zadanie zapobiec rozprzestrzenianiu się zarazy.
W części poświęconej identyfikacji globalnych trendów Magdalena Sobańska-Cwalina rozważa konsekwencje pandemii dla planowania przestrzennego, urbanistyki i architektury. W jaki sposób epidemia wpłynie na zarządzanie przestrzenią miejską? Jak zmieni biura? Czy dotknie sfery domowej? Analityczka próbując uchwycić aktualne trendy, odwołuje się do szeregu przykładów z państw europejskich i azjatyckich. W tej samej sekcji Dawid Juraszek prosto z Kantonu snuje rozważania nad zmianami klimatycznymi, ekologią i COVID-19. Analizuje w tekście krótkotrwałe i długotrwałe konsekwencje inicjatyw podejmowanych na arenie międzynarodowej w ścisłym nawiązaniu do najnowszej literatury przedmiotu.
Osobom zainteresowanym rozważaniami strategicznymi serdecznie polecamy obszerną analizę Krzysztofa M. Zalewskiego i Pawła Behrendt poświęconą Czterostronnemu Dialogowi nt. Bezpieczeństwa (QUAD), czyli „Kwadryga na Indopacyfiku – ani sojusz, ani efemeryda”. Autorzy argumentują, że Quad wywołał do tej pory więcej dyskusji niż podjęto faktycznych działań w celu jego formalizacji i utrwalenia wpływu na scenie międzynarodowej, lecz wobec wzrastającej potęgi autorytarnych Chin dialog może być w przyszłości użytecznym instrumentem w polityce zagranicznej czterech demokratycznych potęg morskich: USA, Japonii, Indii i Australii.
W sekcji 17+1 publikujemy wywiad przeprowadzony przez Krzysztofa M. Zalewskiego z Michałem Wójcikiem, Dyrektorem Departamentu ds Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Gospodarki i Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Celem rozmowy jest nakreślenie pól do współpracy w ramach 17+1, a także zastanowienie się nad celowością istnienia tej platformy. W drugiej części sekcji znajduje się polemiczny tekst Patrycji Pendrakowskiej dotyczący współpracy z Chinami i funkcjonowania polskiego świata studiów sinologicznych i area studies w spolaryzowanej rzeczywistości geopolitycznej.
W dziale varia Karolina Zdanowicz analizuje konsekwencje zamachu Aum Shinrikyo w 1995 r. , a także pojmanie guru sekty w kontekście prawa wolności religijnej w Japonii. Analityczka zastanawia się między innymi nad tym, jak finanse ugrupowania Aum Shinrikyo zostały spożytkowane na dotowanie budowy laboratorium broni masowej zagłady czy przedsięwzięcia podróży do Afryki w celu zdobycia wirusa Ebola.
Dziękujemy również panu Jerzemu Czajewskiemu za podzielenie się z nami niewątpliwie niezwykle cennym historycznie materiałem i artykułem dotyczącym cmentarza w Harbinie, gdzie na przełomie XIX i XX w. pochowanych zostało wielu znanych Polaków budujących to miasto na dalekim krańcu Mandżurii. Fotografie i mapy pozwalają w pewnej mierze odtworzyć ówczesną przestrzeń cmentarza. Powyższy artykuł zmusza nas też do zadania sobie pytania: czy dostatecznie pielęgnujemy pamięć historyczną o Polakach, którzy niegdyś zamieszkiwali Państwo Środka? Osoby zainteresowane Harbinem i jego przeszłością zachęcamy do obejrzenia na naszym kanale youtube materiału filmowego nagranego przez Patrycję Pendrakowska z Łucją Drabczak, w którym przedstawia swoje wspomnienia z dzieciństwa spędzonego w Chinach.
Zainteresowanych owocami prac Instytutu Boyma zapraszamy do śledzenia naszych cotygodniowych aktywności. Na bieżąco o sprawach ważnych dla Azji, Europy i Polski informujemy opinię publiczną dzięki formatom Tydzień w Azji i Azjatech prowadzonymi wspólnie z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości (PWTP) na portalu wnp.pl. Publikujemy nasze artykułu również we współpracy z magazynem Forbes, a nasi analitycy piszą teksty dla szeregu polskich czasopism i platform internetowych, w tym dla Kultury Liberalnej, Liberte, Nowej Konfederacji, Tygodnika Powszechnego, Polityki czy magazynu ZNAK. Jesteśmy również aktywnymi uczestnikami audycji radiowych poświęconych sprawom globalnym. Współpracujemy również z Polską Agencją Prasową, dzięki czemu redakcje w Polsce dostają nasze materiały w formie depesz. Uruchomiliśmy również nowy format podcastów, czyli internetowych programów dźwiękowych, który koordynuje z ramienia Instytutu Boyma Iga Bielawska. Wszystkich Czytelników i Czytelniczki zapraszamy do dyskusji nad tekstami w naszych mediach społecznościowych, a tych i te spośród nich, które mogą sobie na to pozwolić, prosimy o wsparcie naszej działalności w formie darowizn. Dzięki nim będziemy mogli tworzyć i udostępniać jeszcze więcej treści, wzbogacając polską debatę publiczną o czekających nas szansach, zagrożeniach i wyzwaniach.
Patrycja Pendrakowska wraz z zespołem Instytutu Boyma
czytaj więcej
Ekologiczne i energetyczne dylematy Azji Centralnej
Zmiany klimatyczne uderzają nie tylko w system ekologiczny całej planety, ale również w społeczeństwa i gospodarki. Azja Centralna jest modelowym przykładem regionu, który doświadcza praktycznie każdego rodzaju skutków zmian klimatu.
Jerzy OlędzkiTydzień w Azji #186: Laos wpadł w pułapkę chińskiego zadłużenia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Uzbekistan zachęca polskie firmy do udziału w prywatyzacji
– Uzbekistan jest ważnym i perspektywicznym partnerem gospodarczym Polski w Azji Centralnej. Główne atuty tego kraju to dynamiczne i młode społeczeństwo, bogate zasoby naturalne oraz determinacja władz w zakresie poprawy klimatu inwestycyjnego – stwierdził Robert Tomanek, wiceminister rozwoju, pracy i technologii.
Magdalena Sobańska-CwalinaRP: Gdzie polskie firmy mogą inwestować za granicą?
Wielu polskich przedsiębiorców po etapie szybkiego rozwoju na rodzimym rynku szuka okazji do ekspansji zagranicznej. Warto przyjrzeć się, na których rynkach najszybciej zachodzą zmiany sprzyjające biznesowi.
Krzysztof ZalewskiSłońce made in China – energia przyszłości
Energia pochodząca z reakcji termojądrowej (fuzji jądrowej) mogłaby zasilić miliony gospodarstw domowych nie emitując przy tym produktów ubocznych takich jak tlenek węgla, azotu, siarki, pyły, popiół itd . Dlatego naukowcy pracujący przy udoskonalaniu projektu podkładają w nim wielkie nadzieje.
Ewelina HoroszkiewiczKwartalnik Boyma – nr 2 (24)/2025
W niniejszym wydaniu Kwartalnika Instytutu Boyma analizujemy zagadnienia z zakresu polityki międzynarodowej, debaty publicznej oraz wyzwań społecznych i geopolitycznych.
RP: Firmy z Chin rozpychają się na globalnym rynku chemicznym
W 2024 r. Chiny stały się wiodącym światowym eksporterem produktów chemicznych, wyprzedzając nie tylko USA i Niemcy, ale i całą UE. Na te zmiany reaguje Komisja Europejska. To też wyzwanie dla polskich eksporterów.
Patrycja PendrakowskaTydzień w Azji #328: Jest nowa nadzieja w boju o metale ziem rzadkich. Uda się wygrać z Chińczykami?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Klęska to nie jest stan natury. Lekcje z Bangladeszu
Artykuł powstał dzięki zaproszeniu autora przez Observer Research Foundation (ORF, New Delhi) oraz Bangladesh Institute of International and Strategic Studies (BIISS, Dhaka) na konferencję „Dhaka Global Dialogue” (11-13 listopada 2019), za co dziękujemy organizatorom.
Krzysztof ZalewskiPaweł Behrendt dla portalu 9DASHLINE o historii sporu na Morzu Południowochińskim
W swoim artykule Paweł Behrendt opisuje historię sporu na Morzu Południowochińskim na przestrzeni XX wieku. Tekst ukazał się w języku angielskim na portalu poświęconym sytuacji politycznej w regionie Indo-Pacyfiku - 9DASHLINE
Paweł BehrendtPodbiła jeden z najtrudniejszych rynków świata. Ma trzy rady dla polskich firm
- Na ważne spotkanie zawsze zakładałam najwyższe szpilki. To bardzo szybko regulowało mój status w sytuacjach biznesowych - mówi Agnieszka Wronkowska, która w latach 2014-2019 pracowała w Indiach jako Managing Director dla Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych.
Krzysztof ZalewskiZjednoczenie oczami Złego Chłopca
Ludzie zawodzą nad moimi filmami, bo odsłaniają „genitalia”, które wszyscy chcą schować. Kim Ki Duk Temat zjednoczenia Korei Południowej i Północnej na trwale gości w dyskursie politycznym i społecznym Półwyspu Koreańskiego. Nic nie wskazuje na to, by rozdzielony naród miał się w najbliższym czasie połączyć, ale artyści nie dają zapomnieć społeczeństwu o ciągle aktualnym problemie. […]
Roman HusarskiPolish-Macanese Artist Duo Presents New Works in Lisbon
Artist couple Marta Stanisława Sala (Poland) and Cheong Kin Man (Macau) will present their latest works in the exhibition “The Wondersome and Peculiar Voyages of Cheong Kin Man, Marta Stanisława Sala and Deborah Uhde”, on view at the Macau Museum of the Macau Scientific and Cultural Centre (CCCM) in Lisbon, from 5 June to 17 August 2025.
Tydzień w Azji #85: Indie mogą zdetronizować Chiny na rynku wartym 90 mld dol.
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Zmiana na stanowisku Prezydenta USA będzie miała ogromny wpływ także na sytuację wielu pozostałych państw świata, w których Amerykanie odgrywają ważną rolę. Nie inaczej jest w przypadku Korei Południowej, gdzie zarówno rządzący jak i świat biznesu przygotowują się do nowego formatu relacji z największym mocarstwem świata.
Andrzej PieniakAzjatech #205: Mazda wraca do silników z tłokiem obrotowym
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Największa, ale czy demokracja? Indyjska potęga i nasze dylematy
Wedle przewidywań ONZ w ciągu najbliższego miesiąca Indie staną się najludniejszym państwem globu. To symboliczne zdetronizowanie Chin przychodzi w momencie, kiedy rola Nowego Delhi wydaje się znacząca jak nigdy wcześniej w historii najnowszej. Tekst publikujemy dzięki uprzejmości "Krytyki Politycznej".
Krzysztof ZalewskiW drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych.
Andrzej PieniakPrzegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Wybory parlamentarne w Kazachstanie
19 marca kończy trwający od września okres wyborczy w Kazachstanie. 1 września prezydent Kassym-Żomart Tokajew ogłosił, że w 2023 odbędą się przyspieszone wybory do Mażylisu, których termin został zatwierdzony 19 stycznia, po jego zwycięstwie w wyborach prezydenckich.
Jerzy OlędzkiRosja wobec załamania systemu bezpieczeństwa w Azji Centralnej
Atak Rosji na Ukrainę niesie za sobą konsekwencje w sferze międzynarodowego bezpieczeństwa nie tylko dla praktycznie całej Europy, ale również Azji, zwłaszcza dla tej jej części, w której rosyjskie wpływy są wciąż silne. Takim obszarem jest bez wątpienia Azja Centralna.
Jerzy OlędzkiKazachstan w przededniu wyborów
19 marca Kazachowie udadzą się do urn wyborczych. Tym razem wybierać będą posłów do Mażylisu (niższej izby parlamentu) oraz do maslichatów (rad samorządowych). W odróżnieniu od poprzednich wyborów, które odbyły się w styczniu 2021, te mają być bardziej transparentne, równoprawne i wielopartyjne.
Jerzy OlędzkiCoronavirus outbreak in Poland – General information and recommendations for entrepreneurs
Kochański & Partners and the Boym Institute engaged in delivering information about latest after-effects of COVID-19 pandemia, which has begun to spread in Poland during the past days.
Tydzień w Azji #129: Wyścig o wietnamski rynek LNG. Amerykańskie zostają w tyle
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.