
Słynny utwór Beatlesów pt. „Help” z 1965 roku stał się pretekstem do napisania poniższego komentarza. W latach 80. i przede wszystkim 90. to Korea Północna prosiła o pomoc gospodarczą, kiedy Korea Południowa błysnęła na arenie międzynarodowej dzięki wzrostowi gospodarczemu (według Światowego Banku około 4% w stosunku rocznym między 2000 a 2009).
Sytuacja gospodarcza nieco się zmieniła po roku 2000. Niestety systematycznie się pogarsza. Nierozwiązywane od lat problemy nawarstwiły się do takiego stopnia, że wielu ludzi (i firm) ma po prostu dość. Coraz więcej osób zatrudnianych jest na umowach śmieciowych lub za płacę minimalną (koło 16 zł za godzinę – 5210 wonów w 2014 roku w kraju, gdzie ceny są przybliżone do cen zachodnich). Dodatkowo liczne skandale w Korei Południowej (m.in. zakup działki w prestiżowej dzielnicy Seulu – Gangnam, skandal bukmacherski w Korei Południowej, itd.) i liczne szczyty (tajne i oficjalne) między Koreami doprowadziły do powstania nowej „jakości” i „wymiaru” stosunków gospodarczych między Koreami. Uważam, że Korea Południowa jest w sytuacji, w której Korea Północna może stać się zbawicielem dla coraz bardziej cierpiących czebolów południowokoreańskich.
Mając kapitał i technologię, Korea Południowa może (ale nie musi) znaleźć sposób skutecznej współpracy z Koreą Północną. Współpraca ekonomiczna między tymi państwami rozpoczęła się w 1988 roku, kiedy firma Daewoo sprowadziła 519 sztuk północnokoreańskiej porcelany poprzez pośrednika z Hongkongu. Pięć lat później ta sama firma korzystała z ośrodka przemysłowego w Nampo (miasto leżące na południu Korei Północnej), aby wyprodukować liczne produkty, na które jest duży popyt. Współpraca między Koreami uległa pogorszeniu po 11 lipca 2008 roku, kiedy północnokoreański żołnierz zastrzelił turystkę z Korei Południowej. Ostatnie 3 lata to stanowczo pogorszenie gospodarki Korei Południowej, która musi się borykać z nie znanymi dotychczas problemami (słaby popyt wewnętrzny, konflikty społeczne). Dlatego można wyciągnąć następujące wnioski:
– Korea Południowa potrzebuje nowych rynków zbytu i nowej siły roboczej. Wyraźnie widzimy, że południowokoreański rynek wewnętrzny się kurczy. Wynika to z tego, że sytuacja gospodarcza się pogarsza, pensje nie rosną i że niektóre firmy południowokoreańskie nie mogą konkurować z firmami zagranicznymi (np. Samsung, który z przyczyn ekonomicznych nie podwyższy pensji w 2015 r.).
– Korea Południowa potrzebuje większego przyrostu naturalnego. Jest on na poziomie 0,26 i jest jednym z najniższych na świecie. To znacznie poniżej poziomu 2.1, który gwarantuje prostą „odnawialność” pokoleń. Dodatkowo ludność w wieku produkcyjnym niedługo przejdzie w wiek emerytalny. Zarobić na to będą musiały dzieci, których jest coraz mniej. Dlatego południowokoreańska polityka imigracyjna musi być bardziej elastyczna oraz bardziej otwarta na napływ imigracji zagranicznej (na przykład z Filipin, Wietnamu, Chin lub… Korei Północnej?).
– Korea Południowa potrzebuje surowców do lepszego rozwoju gospodarczego. Korea Północna, którą w 2011 roku nazwałem „Eldoradem Surowcowym”, może stać się „rozwiązaniem” dla Korei Południowej.
Prawdziwym problemem dla władz Korei Południowej jest to czy współpraca z władzami północnokoreańskimi jest możliwa. Biorąc pod uwagę najnowszą historię ekonomiczną Korei Północnej, można zauważyć, że inne kraje, które współpracują z KRLD, nie traktują poważnie północnokoreańskiego partnera. Firmy państwowe z Chin czy Rosji nie współpracują z Koreą Północną. Śmiem nawet powiedzieć, że nigdy nie będzie miało to miejsca. Dlaczego? Ponieważ władze chińskie, obserwując problemy, z którymi borykają się prywatne firmy chińskie w Korei Północnej, wiedzą, że ryzyko jest za duże, aby wprowadzić kapitał państwowy do KRLD. Dlatego uważam, że w najbliższym czasie firmy południowokoreańskie (w rodzaju Hyundai lub Samsung) nie będą dążyć do masowych inwestycji w Korei Północnej i to ku satysfakcji władz północnokoreańskich, którym łatwiej negocjować z małymi i słabymi firmami południowokoreańskimi (jest ich 123 w specjalnym kompleksie gospodarczym w Kaesongu).
Patrząc inaczej na całokształt sprawy, można mimo wszystko być bardziej optymistycznym, ponieważ:
– Przyszłe władze Korei Północnej mogą się różnić od tych władz, które blokują współpracę gospodarczą między Koreami (można przede wszystkim obwiniać północnokoreańskie działania terrorystyczne, które blokują pokój na Półwyspie Koreańskim)
– Przyszłe władze Korei Południowej będą dążyć do nowej formy współpracy z Koreą Północną (poprzez tworzenie joint ventures)
– Przyszłe władze amerykańskie, prowadząc łagodniejszą politykę wobec Korei Północnej, mogą doprowadzić do polepszenia stosunków gospodarczych między Koreami i, co za tym idzie, zwiększenia stabilności w Azji Wschodniej.
Patrząc więc z perspektywy kolejnych dziesięciu lat i uznając, że Korea Północna nie zintegruje się z Koreą Południową (o czym jestem głęboko przekonany), współpraca gospodarcza między tymi państwami będzie miała obustronne korzyści. Sytuacja będzie więc inna niż w przeszłości, kiedy Korea Północna krzyczała: „Help!”.

Nicolas Levi Analityk ds. Korei Północnej i Korei Południowej. Adiunkt w Instytucie Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk. Autor 7 książek, ponad 20 artykułów naukowych, 50 raportów analitycznych związanych z Półwyspem Koreańskim, Polską i pokrewnymi zagadnieniami. Prowadzi wykłady na najlepszych uczelniach w Polsce i za granicą. Autor projektu analitycznego nkreports.com, dotyczącego spraw gospodarczych i politycznych Korei Północnej.
czytaj więcej
„Śmierć generała Sulejmaniego to deklaracja wojny”
Śmierć generała Ghosema Sulejmaniego to prawdopodobnie najważniejszy polityczny zamach XXI w., który jeszcze bardziej komplikuje niezwykle napiętą sytuację w regionie Bliskiego Wschodu. To także wizerunkowa porażka władz w Teheranie, która nie będzie jednak łatwa do wykorzystania dla administracji Donalda Trumpa.
Antoni JakubowskiAzjatech #16: Wietnamska sieć 5G bez Huawei
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #83: Korea Południowa wychodzi na prostą po koronakryzysie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Indie wspierają inwestycje produkcyjne. Mogą na tym skorzystać i polskie firmy
Rządowi Indii zależy na ściągnięciu do kraju inwestycji produkcyjnych. Tworzy więc bodźce dla rozwoju fabryk na Subkontynencie Indyjskim. Polskie przedsiębiorstwa eksportujące do Indii coraz częściej decydują się na wytwarzanie w tym kraju.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #146: Fujitsu opracowuje technologię śledzenia kosmicznych odpadów
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Książka „Geneza i ewolucja Szanghajskiej Organizacji Współpracy” w wolnym dostępie
Zapraszamy do pobrania wersji elektronicznej książki dr Jerzego A. Olędzkiego, poświęconej Szanghajskiej Organizacji Współpracy.
RP: Konsekwencje konfliktu w Ukrainie dla gospodarki Indii
Ze względu na strategiczne relacje łączące Indie i Rosję, New Delhi nie potępi agresora ani nie przystąpi do reżimu sankcji koordynowanych przez Waszyngton. Jednak nie znaczy to, że wojna jest dla Indii obojętna.
Krzysztof ZalewskiTydzień w Azji #68: Uzbekistan chce wyjść z zamknięcia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Adrian Zwoliński uczestniczył w tegorocznych Igrzyskach Wolności w Łodzi.
Adrian ZwolińskiKrytyka Polityczna: Ambasada w Pradze, czyli potrzeba systemu
W sprawie wywiadu udzielonego przez polskiego ambasadora w Pradze portalowi Deutsche Welle i następujących po nim wieściach o odwołaniu dyplomaty, opinia publiczna w Polsce zareagowała w przewidywalny sposób.
Krzysztof ZalewskiRP: Konflikt na Ukrainie komplikuje sytuację gospodarczą w Azji Centralnej
Styczniowe zamieszki w Kazachstanie zakłóciły dotychczasowy wizerunek kraju jako bezpiecznej przystani dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Azji Środkowej. Atak Rosji na Ukrainę staje się kolejnym wyzwaniem. I to dla całego makroregionu.
Magdalena Sobańska-CwalinaDebata o Morzu Południowochińskim – fotorelacja
11 lipca odbyła się debata na temat przyszłości Morza Południowochińskiego organizowana wspólnie z Instytutem Socjologii UW.
Azjatech #90: Tajwański Foxconn wkracza na rynek samochodów elektrycznych
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #78: Toyota dostarczy hybrydowy napęd dla chińskiego producenta samochodów GAC
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #242: W Chinach tyka kolejna bomba, która może wywołać potężny kryzys
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #55: Pandemia uderza w prywatność
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Napięcie na linii Japonia i Korea Południowa wpłynie na świat technologii
Historyczne zaszłości pomiędzy Koreą Południową i Japonią wkraczają na obszar handlu. Japonia wprowadziła restrykcje handlowe przy eksporcie trzech technologicznych produktów. Korea reaguje bojkotem japońskich produktów.
Maksym GdańskiInstytut Boyma we współpracy z Ambasadą Republiki Kazachstanu w RP zorganizował debatę międzynarodową w formule on-line z udziałem Prezydenta RP w latach 1995-2005 r., Aleksandra Kwaśniewskiego.
Azjatech #25: Chiny stawiają na produkcję śmigłowców
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #134: Czy amerykańscy giganci cyfrowi ugną się przed indyjskim rządem?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #63: Google for India 2020, czyli 10 mld USD na rozwój gospodarki cyfrowej w Indiach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Instagram Instytutu Boyma znowu aktywny!
Oprócz dawki wartościowej wiedzy znajdą tam Państwo zdjęcia z Azji, relacje z wydarzeń w których uczestniczymy, informacje o nadchodzących nowościach i wiele więcej!
III Kongres Gospodarczy Europy Centralnej i Wschodniej
W dniach 29-31 maja 2019 roku w hali PTAK Expo w Nadarzynie k. Warszawy odbędzie się trzecia edycja Kongresu Gospodarczego Europy Centralnej i Wschodniej. Zgromadzeni eksperci poruszą zagadnienia z zakresu m.in. międzynarodowej współpracy gospodarczej i naukowej, e-commerce, innowacji, logistyki, turystyki i samorządu.
Tydzień w Azji #67: Hongkong – nadchodzi druga fala demonstracji
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.