15 lipca w formie wideokonferencji odbył się 15. szczyt UE-Indie, zastępując przełożone w marcu z powodu pandemii spotkanie w Brukseli. Gościem był premier Indii Narendra Modi, a współgospodarzami Charles Michel, Przewodniczący Rady Europejskiej oraz Ursula von der Leyen, szefowa Komisji.
Sam fakt, że doszło do spotkania w sytuacji, kiedy obie strony są skupione na walce z pandemią i jej ekonomicznymi skutkami, można uznać za pomyślny prognostyk dla dalszych relacji. Indie w ostatnich dniach stały się trzecim krajem, w którym liczba zakażonych koronawirusem przekroczyła milion. Ponadto rząd w Nowym Delhi jest w trakcie redefinicji swoich stosunków z Chinami, ponieważ dotychczasowa polityka względnego otwarcia i umacniania relacji biznesowych zostaje stopniowo zastępowana bardziej ostrożnym podejściem. Ostatnie starcia na granicy z Chinami potwierdziły obawy tych w Indiach, którzy uważają Chiny za największe wyzwanie w polityce zagranicznej. Z tego powodu coraz ważniejsze stają się dla Delhi współpraca i konsultacje z krajami takimi jak Japonia, Australia i USA, które podzielają niepokój z powodu rosnącej agresywności ChRL w regionie. Mimo innych wyzwań, Indie zdecydowały się jednak zainwestować zasoby w mniej pilne, ale strategicznie ważne stosunki z UE.
Europa zaś wydawała się zajęta przede wszystkim wewnętrznymi sporami o kształt polityki odbudowy po kryzysie pandemicznym. Sam fakt, że przywódcy instytucji UE znaleźli czas na konstruktywny szczyt na kilka dni przed kolejną fazą negocjacji budżetowych, świadczy o tym, że pozycja Indii umocniła się na liście europejskich priorytetów.
Relacje handlowe pozostają najważniejszym łącznikiem Indii i Unii Europejskiej. Wymiana handlowa między blokiem a Subkontynentem miała w 2019 r. wartość 80 mld USD, niemal zrównując się z wartością handlu Indii ze Stanami Zjednoczonymi i nieco przewyższając wymianę indyjsko-chińską. Od kilkunastu lat nie ma jednak postępu w negocjacjach umowy handlowej i inwestycyjnej. Trudno było oczekiwać go w czasie, kiedy w wyniku pandemii Indie głoszą potrzebę większej samowystarczalności gospodarczej.
Dobrym – lecz niespodziewanym – efektem szczytu jest wzbogacenie obecnych formatów eksperckich zajmujących się poszczególnymi sferami relacji handlowych o zapowiedź regularnych spotkań na szczeblu ministerialnym. Nie jest to oczywiście gwarancją przełomu, ale może ułatwić pokonywanie ewentualnych impasów negocjacyjnych i łagodzenie istniejących zadrażnień. Personalnie zaangażowani w rozmowy politycy mogą być bardziej skłonni do posuwania negocjacji naprzód, by później przedstawić to jako własny sukces. Warto jednak pamiętać, że dla Indii priorytetem wśród układów handlowych jest raczej umowa o wolnym handlu z USA, za którymi stoją wpływowe firmy po obu stronach Indopacyfiku.
Treść dokumentów końcowych wskazuje, że wzmocniono pozahandlowe elementy współpracy. We wspólnym komunikacie obie strony wypowiedziały się za obroną ładu międzynarodowego opartego na układach wielostronnych. Obiecująca może być zapowiedziana koordynacja stanowisk w ramach G20 czy WTO, która czeka na nowego przewodniczącego.
Znacznie odważniej i konkretniej brzmią też fragmenty dotyczące wspólnych inicjatyw w zakresie obrony i bezpieczeństwa, czego przykładem może być współpraca Europolu z jego indyjskim odpowiednikiem CBI. Wagę spraw związanych z bezpieczeństwem symbolicznie ujęto w układzie dokumentu EU-Indie. Partnerstwo Strategiczne: mapa drogowa do 2025, gdzie możliwości działań w tym zakresie omówiono nawet przed relacjami handlowymi i biznesowymi. W tym kontekście należy też rozumieć deklaracje o bezpieczeństwie cyfrowym, działania na rzecz “otwartej, stabilnej, bezpiecznej i wolnej cyberprzestrzeni” czy godnej zaufania sieci 5G.
Centralne miejsce oprócz bezpieczeństwa i handlu zajmują także kwestie ochrony klimatu, zwiększania odporności zagrożonych społeczności na jego zmiany (co wpisuje się w politykę rządu Indii i plan Europejskiego Zielonego Ładu), urbanizacji i rozwoju gospodarczego, w którym nacisk położony jest na osiąganie celów ekonomicznych przy jednoczesnej ochronie zasobów przyrodniczych i naturalnych. Wzmacnia ten przekaz wspólna deklaracja dotycząca ekonomii o obiegu zamkniętym, czyli generująca możliwie mało odpadów. Utrzymano też zapisy o współpracy w dziedzinie innowacji i badań, a wkrótce należy się spodziewać odnowienia programów współpracy dwustronnej w tej dziedzinie.
Krytycy mogą zwrócić uwagę, że mapa drogowa jest długa i przypomina raczej jadłospis niż plan podróży do określonego celu. Tworzy jednak ramy współpracy także dla państw członkowskich i europejskich firm, które będą skuteczniejsze w Nowym Delhi i Brukseli, jeśli uda im się wpisać własne cele w strategię wspólnotową. Przyszłość relacji Indie-UE i państw członkowskich z Subkontynentem zależeć będzie od umiejętności wypełniania konkretnymi działaniami ram stworzonych przez “mapę drogową”.
Co z tego wynika dla krajów na wschodzie Unii Europejskiej, takich jak Polska? Po pierwsze, rozwijanie wspólne z Indusami projektów w tradycyjnych dziedzinach, jak przemysł węglowy, będzie coraz dalsze od polityki wspólnotowej. W związku z przyspieszaniem zmian klimatycznych na Subkontynencie oraz coraz tańszej energii z odnawialnych źródeł należy też spodziewać się redukcji planów rozwoju sektora energii z surowców kopalnych.
Po drugie, w kwestiach obrony i bezpieczeństwa w Indiach wzrosła niepomiernie kwestia zdolności morskich i strategicznej koncepcji Indopacyfiku (wzmiankowanego dwukrotnie w dokumentach szczytowych). Tutaj naturalnym partnerem Indii są szczególnie Francja, posiadająca na europejskim tle duże zdolności morskie i będąca poprzez swoje terytoria zamorskie krajem “sąsiedzkim” oraz również angażujące się w Rogu Afryki Włochy i Hiszpania. Rozwój polskiej marynarki wojennej nie ma więc aspektu wyłącznie obrony terytorium, ale jest także istotny dla możliwości działań i prowadzenia polityki zagranicznej, choćby wobec Subkontynentu. W Indiach doceniane są operacje takie, jak w rogu Afryki (EU NAVFOR), mające znaczenie dla bezpieczeństwa żeglugi na Oceanie Indyjskim.
Po trzecie z polskiego punktu widzenia jest istotne, by stosunki UE-Indie nie były wyłącznie rozmową między Europą Zachodnią a Subkontynentem. Deklaracja poszczytowa i mapa drogowa zachęcają do współpracy na różnych poziomach, także z poszczególnymi stanami Indii czy na poziomie partnerstw miast. Warto wykorzystać pozytywne zmiany w zarządzaniu miastami w Polsce w ostatnich trzech dekadach i wzmocnić współpracę partnerską między polskimi i indyjskimi metropoliami, mniejszymi ośrodkami, ale też regionami.
Po czwarte, należy zastanowić się, jak pogłębić kontakty na najwyższym szczeblu. Premier Modi wielokrotnie był w na naszym kontynencie, lecz Europa Środkowo-Wschodnia nie była jego celem. Wizyta Prezydenta RP planowana od przeszło dziesięciolecia też nie może dojść do skutku. Dlatego warto pracować nad nawiązaniem dialogu pomiędzy wschodnimi członkami UE. Atrakcyjnym dla induskich partnerów mógłby być szczyt V4PLUS (od lipca 2020 prezydencję w Grupie Wyszehradzkiej sprawuje Polska) lub Trójmorza PLUS, by z jednej strony wzmocnić relacje polsko-indyjskie, a z drugiej pokazać wschodnią część Unii Europejskiej jako region.
Krzysztof Zalewski Analityk ds. Indii i energetyki. obecnie przewodniczący Rady Fundacji Instytut im. Michała Boyma oraz redaktor „Tygodnia w Azji” (wydawanego wspólnie z portalem wnp.pl). Pisze o polityce zagranicznej i transformacjach ery cyfrowej w Indiach i Australii. Poprzednio pracownik Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej w Wiedniu, Biura Spraw Zagranicznych Kancelarii Prezydenta RP, Kancelarii Sejmu RP oraz Ośrodka Studiów Wschodnich w Warszawie
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Tydzień w Azji #107: Komuniści otwierają Wietnam
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
W swoim artykule Patrycja Pendrakowska opisuje polityczne i gospodarcze okoliczności przebiegu pandemii koronawirusa w Polsce.
Patrycja PendrakowskaForbes: Będą nas pielęgnować maszyny
Zwiedzający siedzibę firmy Ubtech w Shenzhen zwrócą uwagę na daleko posunięte uczłowieczenie poszczególnych robotów znajdujących się w showroomie. (...) Nadanie maszynom cech ludzkich ma pomóc oswoić ludzi z technologią i wzbudzić pozytywne emocje. Robot spełni bowiem każdą naszą prośbę leżącą w spektrum jego funkcjonalności – nie odmówi i nie będzie narzekać.
Patrycja PendrakowskaAzjatech #98: Polak stanął na czele jednej z największych firm telekomunikacyjnych w Uzbekistanie
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
[POLEMIKA] Czy na pewno konfucjanizm? Przeciwko orientalizacji Korei
W nowym tekście dr Wioletta Małota, autorka książki Korea Południowa. Gospodarka, społeczeństwo, K-kultura, analityczka, z którą współtworzę Instytut Boyma, podkreśla przewodnią rolę konfucjanizmu w sukcesie Korei Południowej w walce z Covid-19. Nie zgadzam się z tą tezą...
Roman HusarskiTydzień w Azji #56: Czy klęski naturalne skłonią Australię do zmiany polityki klimatycznej?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #55: Euroazjatyckie tournée Mike’a Pompeo
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump w niedalekiej przeszłości oświadczył, że z jednej strony pozostaje on w pełnej gotowości do podjęcia działań mających na celu rozwiązanie trapiącego społeczność międzynarodową problemu Korei Północnej, nawet wówczas, gdyby niniejsze działanie musiało przybrać charakter jednostronny. Z drugiej zaś, podkreślił, iż osobiste spotkanie z Kim Dzong – Unem, przywódcą Korei Północnej i zwierzchnikiem armii tegoż państwa, stanowiłoby dla niego zaszczyt.
Nicolas LeviZapraszamy na pierwszą debatę Instytutu Boyma i Ośrodka Badań Azji!
Partia BJP pod wodzą premiera Modiego poniosła pod koniec ubiegłego roku niespodziewaną klęskę w trzech ważnych wyborach stanowych, co wielu uznało za prognostyk przed tegorocznym głosowaniem. Dlatego komentatorzy spodziewali się w kwietniu i maju wyrównanej walki BJP o pierwszą pozycję z koalicją zbudowaną wokół Indyjskiego Kongresu Narodowego (INC) lub tylko niewielkiej przewagi prawicy. Tymczasem odniosła ona historycznie wysokie zwycięstwo przy dużej mobilizacji wyborców. Co było tego powodem? Jak dominacja jednej partii wpłynie na Indie? Jakie są plany BJP na najbliższą kadencję? Co może to oznaczać dla świata?
Forbes: Jak Chińczycy podbijają kosmos
Komunistyczna Partia Chin konsekwentnie realizuje plany podboju kosmosu nakreślone jeszcze przez przewodniczącego Mao Zedonga. Po wdrożeniu własnego systemu nawigacji satelitarnej BeiDou, pobraniu próbek z Księżyca na statku Chang’e 5 i wejściu w orbitę Marsa sondy w ramach misji Tianwen-1 przyszedł czas na wisienkę na torcie: budowę nowej chińskiej stacji kosmicznej.
Zespół Instytutu BoymaAzjatech #89: Koniec masztów? Japoński SoftBank pracuje nad powietrznymi przekaźnikami 5G
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Badania opinii publicznej a postprawda w polityce indonezyjskiej
(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.
Anna GrzywaczZmiany na Jedwabnym Szlaku: dokąd zmierza Azja Centralna?
Debata Instytutu Boyma poświęcona miejscu Azji Centralnej w światowej gospodarce i możliwościach Polski zaistnienia w tym regionie.
Kwadryga na Indopacyfiku – ani sojusz, ani efemeryda
Czterostronna współpraca Japonii, Australii, Indii i Stanów Zjednoczonych znana jest jako Czterostronny Dialog w dziedzinie Bezpieczeństwa. Wedle założeń projektu, Japonia, USA, Australia i Indie miałyby tworzyć azjatycką oś pokoju, a dialog wzmacniać istniejące bilateralne i trilateralne formaty współpracy między nimi.
Zespół Instytutu BoymaTydzień w Azji #22: Biznes boi się ekstradycji do Chin
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze wiadomości z Hongkongu, Turkmenistanu, Kirgistanu, Australii oraz Chin.
Komu przeszkadza ianfuzō (”comfort woman”)? O cenzurze na festiwalu Aichi Triennale w Japonii
Tytuł jednej z wystaw tegorocznego Aichi Triennale w Japonii przykuwał uwagę niepokojącym pytaniem: “Po «wolności słowa»?”. Znając późniejsze losy ekspozycji, można odpowiedzieć: “chyba tak”.
Karolina ZdanowiczTydzień w Azji #80: Inwestorzy nie boją się koronawirusa. Przynajmniej w Indiach
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #100: Japońskie firmy wracają do ubrań i obuwia z tradycyjnego papieru
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Coronavirus outbreak in Poland – General information and recommendations for entrepreneurs
Kochański & Partners and the Boym Institute engaged in delivering information about latest after-effects of COVID-19 pandemia, which has begun to spread in Poland during the past days.
Programy wyborcze pięciu komitetów wyborczych a sprawa Azji
W programach wyborczych partii, które będą mogły wystawić kandydatów do Sejmu, temat Azji jest potraktowany bez należytej staranności. Można uwagę tę rozszerzyć wobec całego zagadnienia polskich polityki zagranicznej, której w programach wyborczych poświęcono zdecydowanie zbyt mało przestrzeni.
Patrycja PendrakowskaTydzień w Azji #128: Chiny przykręcają śrubę prywatnym rafineriom
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Moon Jae-in: wielki wygrany pandemii COVID-19
W ubiegłym tygodniu odbyły się wybory parlamentarne w Korei Południowej. Przeprowadzenie ich w czasach zarazy było względnie bezpieczne m.in. dzięki posłusznej postawie mieszkańców Korei Południowej, którzy zaakceptowali narzucone przez władze reguły postępowania, a także dzięki konsekwentnemu zwalczaniu epidemii, m.in. dzięki regularnemu wykonywaniu testów na szeroką skalę.
Nicolas LeviWywiad: Chiny na rynku e-commerce jako bieżące wyzwanie dla Unii Europejskiej
Wywiad z dr. Aleksandrą Musielak - doktor nauk prawnych, absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Wydziału Prawa Uniwersytetu Warwick, ekspertką Konfederacji Lewiatan ds. nowych technologii oraz rynku cyfrowego i telekomunikacyjnego.
Adrian ZwolińskiChińscy katolicy wychodzą z cienia? Starania Watykanu o zjednoczenie Kościoła
Kiedy w 1989 r. papież Jan Paweł II leciał z wizytą do Korei Południowej, władze chińskie nie zezwoliły na przelot nad terytorium Chińskiej Republiki Ludowej. Papieski samolot musiał wydłużyć trasę przez sowiecką przestrzeń powietrzną. Wielokrotnie podkreślane przez Ojca Świętego pragnienie nawiązania relacji Kościoła z Pekinem i przekucie jej w konkretne formy współpracy zatrzymało się na etapie nieoficjalnych działań na płaszczyźnie dyplomatycznej. 25 lat później Franciszek jako pierwszy w historii papież wysłał telegram z pozdrowieniami dla przywódcy Chin z pokładu samolotu przelatującego nad ChRL.
Sabina Rakoczy