#VoteForAunty: Kamala Harris jako pierwsza kobieta i córka imigrantów obejmie urząd wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych

Decyzją milionów Amerykanów to właśnie Joe Biden z ramienia Partii Demokratycznej 20 stycznia 2021 r. zostanie zaprzysiężony na 46. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Wraz z nim stery w zarządzaniu najpotężniejszym państwem oraz największą gospodarką świata przejmie Kamala Harris. Tym samym stanie się ona nie tylko pierwszą kobietą, ale również pierwszą osobą indyjskiego pochodzenia w historii Stanów Zjednoczonych, która obejmie urząd wiceprezydenta.

Kamala Harris przyszła na świat w kalifornijskim Oakland w rodzinie imigrantów, wywodzących się z Indii oraz Jamajki. Jej rodzice –  Shyamala Gopalan Harris oraz Donald Harris – byli związani ze światem nauki. Matka, jako mikrobiolożka, oraz ojciec, profesor ekonomii, stanowili godny wzór do naśladowania dla córki, która konsekwentnie rozwijała swoją karierę prawniczą oraz polityczną. W latach 2011–2017 pełniła funkcję prokurator generalnej w Kalifornii, a od 2017 r. reprezentowała ten stan jako senator. Światowy rozgłos zyskała w sierpniu 2020 r., kiedy Joe Biden ogłosił ją swoją kandydatką na urząd Wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych.

Tamilskie i bramińskie korzenie

Zwycięstwo duetu Biden/Harris nie było świętowane jedynie w USA, ale również w południowoindyjskim stanie Tamilnadu, z którego wywodzi się rodzina ze strony matki Kamali Harris.

Jej członkowie należą do braminów, czyli przedstawicieli najwyższej indyjskiej warny kapłanów. Zgodnie z tradycją bramini nie tylko wyznaczają elitę związaną z kultem oraz rytuałami hinduizmu, ale również wyróżniają się na tle intelektualnym. Tamilscy bramini to przedstawiciele około 3% populacji Tamilnadu, która liczy 82 mln ludzi. Blisko 600 000 z nich osiedliło się poza granicami Indii, z czego większość w Stanach Zjednoczonych. Do grona tamilskich braminów należy m.in. dyrektor generalny Alphabet Inc. i jej spółki zależnej Google Sundar Picciej oraz była dyrektor generalna PepsiCo Indra Nuji.

Młoda Kamala regularnie odwiedzała dziadków mieszkających w mieście Ćennaj, zwanym dawniej Madrasem. Jak sama wielokrotnie podkreślała w wywiadach, wychowano ją w poszanowaniu do indyjskiego dziedzictwa kulturowego oraz w uwielbieniu do południowoindyjskiej kuchni, a w szczególności do idli, czyli małych placków przygotowywanych ze sfermentowanej soczewicy urad i mąki ryżowej podawanych na śniadanie wraz z sambarem i sosem czatnej. Wspominała również beztroskie chwile spędzone z dziadkiem na plaży u wybrzeży Zatoki Bengalskiej, P. V. Gopalanem, który pełnił m.in. funkcję dyrektora ds. pomocy humanitarnej i uchodźców w rządzie Zambii.

Imię nowej wiceprezydent Stanów Zjednoczonych bezpośrednio nawiązuje do jej indyjskiego rodowodu. W sanskrycie oznacza ono lotos, który jest silnie związany z tradycją i wierzeniami hinduizmu. Lotos uważa się za symbol boskiej doskonałości. W ikonografii bogini Lakszmi, będąca patronką szczęścia, piękna i bogactwa sławioną m.in. w czasie obecnie obchodzonego święta Diwali, dotyka swoimi stopami lotosu. Bogini Saraswati, uznawana za bóstwo ucieleśniające wiedzę i literaturę, również jest przedstawiana z białym kwiatem lotosu.

„Rodzina to moi wujkowie, moje ciotki i moje citti”

Jednym z ważniejszych momentów w czasie kampanii wyborczej Kamali Harris było oficjalne przyjęcie historycznej nominacji na wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych w czasie kongresu Partii Demokratycznej. W czasie wygłoszonej wtedy przemowy złożyła swoisty hołd tamilskiemu dziedzictwu mówiąc, że „rodzina to moi wujkowie, moje ciotki i moje citti”. W języku tamilskim słowo citti jest pieszczotliwym określeniem oznaczającym cioteczka. Dzięki temu przemowa Kamali Harris odbiła się szerokim echem nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale również w Indiach. Padma Lakshmi, amerykańska prezenterka i modelka pochodząca z Ćennaju, za pośrednictwem mediów społecznościowych wyraziła swoje ogromne poparcie dla duetu Biden & Harris, wyrażając tym samym dumę z tamilskich korzeni. Jedno słowo wzmocniło lawinowo rosnącą rzeszę fanów Kamali Harris w Tamilnadu. W wielu miejscowościach pojawiły się plakaty ze zdjęciami kandydującej senator opatrzone hasłami w języku tamilskim, które wyrażały dumę oraz przekonanie o jej zwycięstwie. W intencji wygranych wyborów w tamilskich świątyniach odprawiano pudźie, czyli specjalny obrzęd ofiarny.

Kamala Harris potrafiła doskonale wykorzystać poparcie amerykańskich celebrytów indyjskiego pochodzenia, którzy wielokrotnie publicznie demonstrowali poparcie dla jej kandydatury. Przykładem tego może być krótki filmik, nagrany w listopadzie 2019 r., z aktorką i producentką Mindy Kaling, której ojciec pochodzi z Tamilnadu. W czasie nagrania panie przygotowały tradycyjne południowoindyjskie naleśniki wyrabiane z soczewicy oraz mąki ryżowej, zwane dosa, oraz ziemniaczane curry. W czasie wspólnego gotowania Kamala Harris opowiedziała o swojej rodzinie z Tamilnadu, bramińskiej diecie wykluczającej produkty pochodzenia zwierzęcego oraz o stereotypach, z którymi muszą mierzyć się mieszkańcy Indii. Z politycznego punktu widzenia kluczowe zdanie pojawiło się w pierwszych minutach nagrania, kiedy Kamala Harris podkreśliła, że jest indyjskiego pochodzenia. Rozmowy o popularnym sposobie przechowywania przypraw w indyjskich domach czy wprawne jedzenie przy użyciu dłoni dodatkowo podkreśliło przynależność Kamali Harris do indyjskiego społeczeństwa, co z pewnością nie uszło uwadze 4 milionów Amerykanów indyjskiego pochodzenia.

Potencjał wyborczy 

Według danych z American Community Survey (ACS) opublikowanych przez Census Bureau w 2018 r., liczba Indusów mieszkających w Stanach Zjednoczonych w 2010 r. nie przekraczała 1 780 000 osób. W ciągu ośmiu lat liczba ta zwiększyła się o 49%. Indyjska diaspora, licząca nieco ponad 2 650 000 obywateli, jest jedną z najliczniejszych na terenie Stanów Zjednoczonych. Imigranci z Indii są w przeważającym stopniu beneficjentami programu H-1B, za pośrednictwem którego wydaje się tymczasowe wizy pracownicze. W 2019 r. Kamala Harris była jednym z głównych pomysłodawców zmian legislacyjnych w Stanach Zjednoczonych, które wpłynęłyby na zwiększenie liczby zielonych kart przyznawanym takim krajom jak Indie czy Chiny. Kraje te zwykle przekraczają maksymalną liczbę wystawianych wiz pobytowych w skali roku.

Po objęciu funkcji wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych Kamala Harris może stać się twarzą i motorem napędowym reformy imigracyjnej, zarówno w kontekście legalnych, jak i nielegalnych imigrantów, która zneutralizowałaby wiele negatywnych skutków polityki antyimigracyjnej prezydenta Donalda Trumpa.

Na oczach całego świata w historii Stanów Zjednoczonych dokonują się ogromne zmiany. Po raz pierwszy fotel wiceprezydenta zajmie kobieta, córka imigrantów, którzy przyjechali do Stanów Zjednoczonych, żeby spełnić swój „amerykański sen”. W dniu zaprzysiężenia wiceprezydenta mieszkańcy Azji Południowej zyskają  swojego rzecznika w Białym Domu.

Iga Bielawska Analityk ds. Indii i Sri Lanki. Doktorantka na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Kolegium Gospodarki Światowej w Szkole Głównej Handlowej. Absolwentka indologii i międzynarodowych stosunków gospodarczych. Tłumaczka języka tamilskiego. Do jej zainteresowań naukowych należą m.in. współczesna kobieca poezja indyjska oraz poziom konkurencyjności i innowacyjności gospodarki indyjskiej.