
Jak Chiny odpowiadają na strategię Indo-Pacyfiku? — Feng Liu (2020) The recalibration of Chinese assertiveness: China’s responses to the Indo-Pacific challenge, International Affairs, 96: 1,9–27. doi: 10.1093/ia/iiz226
Wraz z dojściem do władzy przez Xi Jinpinga polityka zagraniczna Chin jest coraz częściej określana jako asertywna, a także oddalająca się od wprowadzonej przez Denga Xiaopinga strategii taoguang yanghui (a low profile) oznaczającej ukrywanie swoich intencji i możliwości. Zwrot Stanów Zjednoczonych w stronę regionu Azji i Pacyfiku jeszcze bardziej uwidocznił zmiany zachodzące w tym regionie. W 2017 roku USA nazwały Chiny strategicznym rywalem i rozpoczęły dyskusję nad Indo-Pacyfikiem – kolejnym obszarem rywalizacji między potęgami (s. 11). Oba państwa promują własną wizję regionalnego porządku. Badacz przekonuje, że Chiny postrzegają politykę USA w regionie jako bezpośrednie zagrożenie dla chińskich interesów. Oficjalną odpowiedzią na strategię Indo-Pacyfiku jest…unikanie stosowania terminu „Indo-Pacyfik” (s. 15). Co do zasady, ChRL używają określenia Azja–Pacyfik, nawet jeśli polityk odpowiada na pytanie, które zawiera w treści termin „Indo-Pacyfik”. W marcu 2018 roku Wang Yi, chiński minister spraw zagranicznych, powiedział, że koncepcja ta „jest jak piana morska” oraz że „teraz budzi to jakieś zainteresowanie, ale wkrótce przestanie” (s. 16).
Feng Liu podsumowuje dostępne badania i materiały, aby stwierdzić, że:
1. koncepcja Indo-Pacyfiku będzie miała negatywny wpływ na bezpieczeństwo regionalne Chin, chociaż część chińskich badaczy traktuje Indo-Pacyfik jako wstępny projekt współpracy, który na tym etapie jest niejasny (m.in. zwraca się uwagę na to, że USA nie mają zasobów, żeby rozwijać współpracę jednostronnie i będą musiały obciążyć kosztami swoich sojuszników w regionie, a tu już stanowi rodzaj wyzwania);
2. strategia nie ma podbudowy ekonomicznej, ani mechanizmu współpracy ekonomicznej, który mógłby równoważyć rosnące wpływy ekonomiczne Chin w regionie;
3. niektóre państwa w regionie są sceptyczne co do strategii proponowanej przez USA, przede wszystkim jeśli chodzi o Indie.
Po kilku latach aktywnej i asertywnej polityki zagranicznej (2013–2016) zauważalne są zmiany w polityce Chin, chociaż wynikają one nie tyle z promowanej strategii Indo-Pacyfiku, co po prostu zmian w polityce zagranicznej wobec Chin wprowadzonych przez administrację Donalda Trumpa.Zmiany te, jak zauważa badacz, świadczą o chęci Chin do uspokojenia napiętych relacji między stronami. ChRL złagodziła ton swoich wypowiedzi dotyczących polityki USA, mniej entuzjastycznie ocenia swój potencjał (np. ograniczono promowanie koncepcji „Made in China 2025”), a także nakłada mniejsze sankcje odwetowe w odpowiedzi na decyzje USA (s. 22). W innych obszarach również widać zmiany: dotyczy to zwiększenia transparentności współpracy w ramach BRI, a także zmianę nastawienia wobec członków Quad, czyli Indii, Japonii i Australii, odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w ramach Indo-Pacyfiku. Chiny bilateralnie próbują rozbić jedność i współpracę grupy tych państw, aby nie dopuścić do ich wzmocnienia kosztem Chin (s. 23–24). Strategią Indo-Pacyfiku zainteresowane są również państwa Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), których główną obawą jest utrata centralnej pozycji organizacji w regionie Azji i Pacyfiku. Z tego powodu ASEAN promuje swoją wizję współpracy w ramach Indo-Pacyfiku. Badacz dodaje, że kolejnym aspektem świadczącym o dobrej woli jest Chin jest współpraca nad rozwiązaniem sporu na Morzu Południowochińskim. W 2017 roku strony rozpoczęły konsultacje dotyczące nowego kodeksu postępowania w sprawach dotyczących konfliktu. Chiny zobowiązały się zakończyć konsultacje do końca 2021 r. (s. 25).
Zmiana polityki zagranicznej wobec aktorów regionu zdaniem autora jest wymuszona potrzebą zmiany postrzegania Chin jako źródła niepewności. Poprawienie relacji ma służyć utrzymaniu równowagi, bowiem im bardziej Chiny zniechęcają do siebie, tym bardziej zachęcają do współpracy z USA.

Anna Grzywacz Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, adiunktka w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Laureatka konkursów Narodowego Centrum Nauki oraz stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2022–2025). Jej zainteresowania naukowe: stosunki międzynarodowe w Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN, średnie potęgi i polityka dyskursywna.
czytaj więcej
Tydzień w Azji #21: Czy prezydent Tokajew zwycięży z internetem?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze piszemy o sytuacji politycznej w Kazachstanie, dyplomacji w Zatoce Perskiej i problemach środowiskowych w Dżakarcie.
The Boym Institute message to Chinese policymakers and analysts
The EU-China relations require common perspective on Russia’s invasion on Ukraine
Forbes: E-prowincja. Czy koronawirus może stać się szansą dla mniejszych miejscowości?
Jednym z widocznych efektów globalizacji stała się rosnąca rola dużych ośrodków miejskich i pogłębiający się dystans rozwojowy, dzielący je od mniejszych miejscowości. W wyniku pandemii ten trend może ulec spowolnieniu lub nawet odwróceniu. Między innymi dzięki upowszechnieniu się pracy zdalnej
Magdalena Sobańska-CwalinaKryzys kina niezależnego w Korei?
W 2015 roku za sprawą sukcesów takich blockbasterów jak Weteran (베테랑, Ryoo Seung-wan ) i Zabójstwo (암살, Choi Dong-hoon) Korea po raz kolejny pobiła swój rekord przychodów w box office. W zeszłym roku padł również rekord w historii kraju pod względem wyprodukowanych filmów. W seulskiej fabryce snów powstało aż 1208 obrazów. Kolejne rekordy sprawiają wrażenie dynamicznego […]
Roman HusarskiNalaikh – niewygodne widmo mongolskiej gospodarki wydobywczej
Nalaikh (po polsku Nalajch lub Nalajcha) jest obecnie jedną z dziewięciu dzielnic Ułan Batoru. Należy do grupy trzech ułanbatorskich dzielnic-eksklaw i tak jak pozostałe dwie (Bagakhangai i Baganuur) została włączona w obszar administracyjny stolicy w 1992 r. Fizycznie oddzielne miasteczko, Nalaikh położona jest ok. 20 km na wschód od centrum miasta, przy głównej drodze wiodącej […]
Paweł SzczapTydzień w Azji #182: Wojna w Ukrainie może przyspieszyć nadejście wieku Azji
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #183: Tajwan traci swoją krzemową tarczę ochronną?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Wywiad z Tomaszem Łukaszukiem. Droga do bogactwa Polski wiedzie przez morze.
90 proc. globalnego handlu zależy od przewozów morskich. Trzeba wspólnym wysiłkiem chronić system, który tworzy światowe bogactwo - mówi Tomasz Łukaszuk z Uniwersytetu Warszawskiego.
Krzysztof ZalewskiRP: Gry wideo z Indii, czyli kto jest lepszy w ludo?
Wygląda na to, że wydawcy starają się na razie wciągnąć jak największą liczbę osób w świat gier wideo. Ci użytkownicy mogą z czasem nabrać apetytu na odważniejsze tytuły.
Krzysztof ZalewskiAzjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #198: Niestabilny Afganistan nie wzmocni pozycji Rosji w Azji Centralnej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
From quantity to quality. Demographic transition in China – interview with Prof. Lauren Johnston
What we observe in China is a population reduction strategy paired with the socio-economic transition. In my view it’s not a crisis, but it is a very challenging transition.
Lauren JohnstonProcesy w najwyższych kręgach władzy w Kazachstanie
Na rok po tragicznych wydarzeniach styczniowych w Kazachstanie procesy karne obejmują coraz większą liczbę wysoko postawionych przedstawicieli władzy i biznesu z czasów prezydenta Nursułtana Nazarbajewa, jak i jego następcy.
Jerzy OlędzkiKryzys nawozowy i gazowy – unikalna szansa na rozwój biogazowni w Polsce
Wywiad z prof. dr. hab. Aleksandrem Lisowskim
Aleksander LisowskiAzjatech #209: Sąsiad Chin staje się nowym potentatem w branży gier
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Paliwo ze stepów. Czy państwa Azji Centralnej ruszą na ratunek Europie?
Wybuch wojny w Ukrainie wywołał kryzys energetyczny w Europie, uwidaczniając zależność państw Unii od dostaw węgla, gazu i ropy naftowej z Rosji.
Jerzy OlędzkiPółnocnokoreańscy pracownicy w Polsce – spotkanie z dr Nicolasem Levim
Serdecznie zapraszamy na spotkanie autorskie z dr Nicolasem Levim 4 lipca o godzinie 18:00.
Kwartalnik Boyma – nr 3 (17)/2023
Oddajemy w Państwa ręce Kwartalnik Boyma poświęcony konfliktowi na Morzu Południowochińskim, ewolucji wpływów politycznych Rosji w Azji Centralnej, , a także sytuacji demograficznej w Państwie Środka
Dr Nicolas Levi dla portalu PolskieRadio24.pl o próbach rakietowych Korei Północnej
Informujemy, że nasz analityk dr Nicolas Levi udzielił wywiadu dla portalu PolskieRadio24.pl. Tematem rozmowy były próby rakietowe Korei Północnej, ich wpływ na amerykańską politykę w regionie i zachowanie chińkich władz.
Tydzień w Azji #270: Wybory na tych małych wyspach mogą zaważyć na geopolityce całego regionu
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #110: Roboty sterowane przez niepełnosprawnych obsłużą klientów restauracji
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #233: Ten kraj balansuje między Rosją a Zachodem. Teraz wchodzą tu Chiny
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Patrycja Pendrakowska dla Observer Research Foundation o wpływie pandemii koronawirusa na dzieci
W swoim artykule Patrycja Pendrakowska opisuje szkody, jakie wyrządziła pandemia COVID-19 najmłodszym członkom społeczeństwa.
Patrycja PendrakowskaRP: Region Ałmaty liderem w pozyskiwaniu inwestorów
Kazachstan jest, i raczej jeszcze długo pozostanie, niekwestionowanym liderem w pozyskiwaniu inwestycji zagranicznych w Azji Środkowej. Sprzyja temu stały rozwój gospodarczy, stabilna scena polityczna oraz specjalne strefy ekonomiczne oferujące atrakcyjne warunki inwestowania.
Jerzy Olędzki