Gulnora Karimowa, córka byłego prezydenta Uzbekistanu Islama Karimowa, znów znalazła się w centrum uwagi mediów. Uzurpująca sobie pozycję następcy swojego ojca, który przez 27 lat bezwzględnie rządził republiką, Gulnora poniosła spektakularną porażkę w realizacji swoich nadmiernych ambicji.
O szybkim kursie w dół prezydenckiej córki, od niełaski i pierwszych oskarżeń jeszcze za panowania ojca, poprzez śledztwo o globalnym zasięgu, po aresztowanie i ostateczną zamianę kary 10 lat aresztu domowego (skróconych do 5 lat) na więzienie, informowaliśmy TUTAJ.
Pomimo uwięzienia, Karimowa pokładała nadzieję na uwolnienie poprzez zawarcie ugody z rządem Uzbekistanu. Miała odzyskać wolność w zamian za zwrot gigantycznych aktywów, których wartość szacowana jest na co najmniej 1 mld USD. Na tyle bowiem szacowana jest kwota wymuszonych przez nią łapówek. Do tego trzeba oczywiście doliczyć potencjalne zyski, jakie przyniósł obrót nielegalnie pozyskanymi środkami, czy to na drodze inwestycji w nieruchomości, udziałów w firmach czy też lokat w dzieła sztuki. Dotychczasowe śledztwo władz uzbeckich toczyło się równolegle w Europie i w Stanach Zjednoczonych. W tym drugim przypadku Prokuratura Generalna USA wciąż bada sprawę nielegalnych przepływów finansowych Karimowej. Natomiast działania uzbeckich śledczych w Europie zaczynają przynosić konkretne efekty.
Gulnora przyznała, że ma zdeponowane w bankach szwajcarskich równowartość 686 mln USD, które zgodziła się oddać w zamian za wycofanie zarzutów o działanie na szkodę państwa i branie łapówek oraz oczywiście zwolnienie z więzienia. Tymczasem uzbeckie władze zawarły porozumienie ze Szwajcarami, które zaowocowało odzyskaniem 131 mln USD i pracą nad odnalezieniem dalszych środków z kwoty wymienionej przez Karimową. Trzeba tu też podkreślić, że jest mało prawdopodobne, aby wskazała ona całość rzeczywiście zdeponowanych środków. Do wspomnianej kwoty 686 mln USD władze uzbeckie również podeszły z dystansem, szacując ją raczej na bliższą 1.5 mld USD.
Odzyskana kwota jest bez wątpienia wielkim sukcesem wizerunkowym prezydenta Mirzijojewa. Prezentuje on ją jako dowód na skuteczność forsowanej przez siebie polityki „czystych rąk”, przejrzystości procedur w administracji i bezwzględnej walki z plagą łapownictwa. Już na początku rządów nowego prezydenta z posadami musiało się pożegnać kilkuset urzędników średniego i wyższego szczebla oraz SNB (Narodowej Służby Bezpieczeństwa), z jej szefem Rustamem Inojatowem na czele.
Tym samym Gulnora Karimowa traci kolejny atut w negocjacjach z rządem w sprawie swojego uwolnienia.
To nie był jednak koniec kłopotów ambitnej starszej córki I. Karimowa. Równolegle toczyło się bowiem drugie śledztwo o kierowanie zorganizowana grupą przestępczą i wymuszenia. Ostatecznie do kary 10 lat ograniczonej wolności, zasądzonej w styczniu 2017 r. (skróconej następnie do 5 lat ze względu na współpracę z rządem i zamienionej w 2019 r. na karę więzienia za łamanie warunków aresztu domowego), w marcu 2020 r. sąd orzekł karę dodatkowych 13 lat więzienia. Tym razem była to „zbiorcza” kara za szereg przestępstw innych niż unikanie podatków, działalność na szkodę państwa i łapownictwo, za które Gulnara otrzymała wspomniany wyrok. W tym przypadku, wśród głównych zarzutów wymieniono malwersacje finansowe i właśnie wymuszenia (m.in. łapówek czy udziałów w firmach). Pozytywnym dla skazanej aspektem tej sprawy jest fakt, że za datę rozliczania tego wyroku sąd wskazał dzień pierwszego jej aresztowania, które nastąpiło w sierpniu 2015 roku. W konsekwencji, relatywnie nieodległe zwolnienie z więzienia (2022 r.), oddaliło się o kolejnych 6 lat, do 2028 r.
Nie oznacza to, że Gulnara może walczyć już tylko o skrócenie wyroku zwracając aktywa, których śledczy jeszcze nie odkryli. Nadal bowiem toczy się śledztwo w Stanach Zjednoczonych. W Nowym Jorku już postawiono jej zarzuty o wymuszanie łapówek od firm telekomunikacyjnych i nielegalny obrót tymi pieniędzmi przy wykorzystaniu amerykańskiego systemu finansowego. Tego typu przestępstwa są w USA karane z wyjątkową surowością, więc Karimowa może spodziewać się nawet kilkudziesięciu lat pozbawienia wolności. Jednak jest mało prawdopodobne, aby Taszkent zgodził się na jej ekstradycję, a i Waszyngton raczej nie będzie mocno naciskał w tej sprawie, wyżej ceniąc sobie wzmacnianie pozytywnych relacji polityczno-gospodarczych z tą najbardziej centralną z centralnych republik.
Może się pozornie wydawać, że czas powstawania szybkich fortun urzędniczych dobiegł końca. Jednak zaczynają pojawiać się głosy, głównie ze strony działaczy sektora organizacji pozarządowych, że po dokonanej czystce instytucje państwa nie są w stanie skutecznie zabezpieczyć tak ogromnych środków i padną one łupem nowych klik urzędniczych. Wydaje się to wielce prawdopodobne, bowiem trudno uwierzyć, że po 27 latach korupcjogennych rządów I. Karimowa (wcześniej jako I sekretarza partii komunistycznej Uzbekistanu), w ciągu 3 lat nastąpiło przemodelowanie funkcjonowania administracji, a zwłaszcza mentalności urzędników. Stąd liczne głosy aktywistów, którzy domagają się pełnej transparentności przepływu odzyskanych środków, od transferu do kraju po proces ich rozdysponowania.
Jerzy Olędzki Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, pracę doktorską złożył na Wydziale Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, magister ekonomii i europeistyki, absolwent Wydziału Zarządzania Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi (obecnie Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna) i Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2011 r. specjalizuje się w zagadnieniach geopolitycznych Azji Centralnej i aspektach polityczno-ekonomicznej oraz militarnej współpracy regionalnej. Autor książki "Mocarstwo z panazjatyckiej mozaiki. Geneza i ewolucja Szanghajskiej Organizacji Współpracy".
czytaj więcej
Azjatech #243: Ostry cios Amerykanów w Chiny. Jaka będzie reakcja Pekinu?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Azja Centralna – jak biznes robią tam Brytyjczycy?
Azja Centralna, choć odgrywa istotną rolę w światowej geopolityce, nadal nie jest postrzegana w wielu państwach jako rynek opłacalnych inwestycji. Również polscy przedsiębiorcy operują tam w niewielkim stopniu.
Jerzy OlędzkiWybory w Turkmenistanie. Dynastia ma się dobrze
O zmianie na prezydenckim stanowisku mówiło się w Turkmenistanie już od pewnego czasu. Oczywiście nie miało to nic wspólnego z przewidywaną porażką rządzącego żelazną ręką Gurbunguły Berdimuchamedowa, bowiem taki scenariusz jest w tej autorytarnie rządzonej republice po prostu nierealny.
Jerzy OlędzkiZ Michałem Wójcikiem, Dyrektorem Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (DWM MGMiŻŚ), rozmawiał Krzysztof M. Zalewski.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #222: Kazachstan staje się regionalnym liderem innowacyjności w onkologii
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Wyboista droga do wznowienia eksportu mięsa z Polski do Chin
Eksport wieprzowiny znad Wisły do Chin jest obecnie niemożliwy, podobnie jak drobiu i wołowiny. Mimo ponad dekady starań o uczynienie Państwa Środka stałym rynkiem eksportowym dla polskich firm, działania te nie przyniosły trwałych rezultatów.
Patrycja PendrakowskaNie zawsze diabły. Różne strategie wobec inności w kinie KRLD
„Inni” to dla Ryszarda Kapuścińskiego przede wszystkim „nie-Europejczycy”. Analogicznie w kinematografii KRLD „innym” jest „nie-Koreańczyk”. Od początku powstania Korei Północnej jej artyści operowali jasnym i dychotomicznym obrazem świata. To, co nasze, czyli uri (우리) było przedstawiane temu, co obce. Wybrzmiewająca z koreańskiej sztuki ideologia dobrze wpisuje się w przedstawioną w O gramatologii Jacques Derridy logikę […]
Roman HusarskiTydzień w Azji: Inna epidemia, czyli kryzys zdrowia psychicznego w Indiach
Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia ponad 90 milionów Indusów cierpi na zaburzenia psychiczne. (...) Dotyka to szczególnie młodych mieszkańców Subkontynentu. Jak podaje Lancet Global Health w 2016 r. główną przyczyną śmierci w Indiach wśród osób w przedziale wiekowym 15-39 lat było samobójstwo.
Iga BielawskaPrzegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #194: Przyspieszone wybory prezydenckie w Kazachstanie to tylko formalność?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Indonezja – między religią a demokracją
Indonezja jest największą muzułmańską demokracją na świecie. Około 88% ludności w Indonezji deklaruje wyznanie islamskie, ale mimo tej znaczącej dominacji Indonezja nie jest państwem religijnym.
Anna GrzywaczRP: Jak zmieniają się aktualnie łańcuchy dostaw? Polska „przemysłowym sercem” Europy
Nasz kraj ma wśród managerów logistyki zdecydowanie dobrą markę. Jest wymieniany na pierwszym miejscu jako państwo, do którego przenosi się produkcję, aby być bliżej rynków zbytu (reshoring) i miejsce pochodzenia zaopatrzenia (sourcing).
Krzysztof Zalewski„Śmierć generała Sulejmaniego to deklaracja wojny”
Śmierć generała Ghosema Sulejmaniego to prawdopodobnie najważniejszy polityczny zamach XXI w., który jeszcze bardziej komplikuje niezwykle napiętą sytuację w regionie Bliskiego Wschodu. To także wizerunkowa porażka władz w Teheranie, która nie będzie jednak łatwa do wykorzystania dla administracji Donalda Trumpa.
Antoni JakubowskiAzjatech #34: Nowy sposób na walkę z komarami
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Chińczycy chcieli skorzystać na brexicie. Będą musieli obejść się smakiem
Pekin zakładał, że w obliczu brexitu dojdzie do zbliżenia gospodarczego i politycznego między Londynem a Państwem Środka. Szansę na to Chiny upatrywały w potrzebie zastrzyku inwestycyjnego nad Tamizą w związku z rozluźnieniem relacji Londynu z kontynentem.
Patrycja PendrakowskaTydzień w Azji #248: Joe Biden i Xi Jinping zachowali się jak wiceministrowie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #137: Dyplomatyczna ofensywa Niemiec na Bliskim Wschodzie i w Azji Centralnej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Krzysztof Zalewski dla portalu PolskieRadio24.pl o problemach gospodarczych w Azji Południowej
Informujemy, że nasz analityk dr Krzysztof Zalewski udzielił wywiadu dla portalu PolskieRadio24.pl. Tematem rozmowy były wywołane pandemią problemy gospodarcze krajów Azji Południowej.
Tydzień w Azji #50: Chiny za trudnym rynkiem dla Wiedźmina
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Polska firma produkuje w Indiach w krainie „dobrego Maharadży”
W czasie II wojny światowej maharadża Digvijaysinhji otoczył w swych włościach opieką polskie sieroty ewakuowane ze Związku Radzieckiego. Od kilku lat polska firma MB Pneumatyka produkuje nieopodal podzespoły samochodowe z lokalnymi partnerami.
Krzysztof ZalewskiForbes: Paliwo ze stepów. Czy państwa Azji Centralnej ruszą na ratunek Europie?
Wybuch wojny w Ukrainie wywołał kryzys energetyczny w Europie, uwidaczniając zależność państw Unii od dostaw węgla, gazu i ropy naftowej z Rosji.
Jerzy OlędzkiTydzień w Azji #244: Izrael czy Hamas? Te kraje bardzo starają się nie potępić żadnej ze stron
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #126: Nowa umowa atomowa Kazachstanu z Chinami
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.