Artykuły Tygodnia w Azji

Tydzień w Azji: Gulnora Karimowa – koniec marzeń, koniec nadziei

Gulnora Karimowa, córka byłego prezydenta Uzbekistanu Islama Karimowa, znów znalazła się w centrum uwagi mediów. Uzurpująca sobie pozycję następcy swojego ojca, który przez 27 lat bezwzględnie rządził republiką, Gulnora poniosła spektakularną porażkę w realizacji swoich nadmiernych ambicji.

Instytut Boyma 01.10.2020

Gulnora Karimowa, córka byłego prezydenta Uzbekistanu Islama Karimowa, znów znalazła się w centrum uwagi mediów. Uzurpująca sobie pozycję następcy swojego ojca, który przez 27 lat bezwzględnie rządził republiką, Gulnora poniosła spektakularną porażkę w realizacji swoich nadmiernych ambicji. 

O szybkim kursie w dół prezydenckiej córki, od niełaski i pierwszych oskarżeń jeszcze za panowania ojca, poprzez śledztwo o globalnym zasięgu, po aresztowanie i ostateczną zamianę kary 10 lat aresztu domowego (skróconych do 5 lat) na więzienie, informowaliśmy TUTAJ.

Pomimo uwięzienia, Karimowa pokładała nadzieję na uwolnienie poprzez zawarcie ugody z rządem Uzbekistanu. Miała odzyskać wolność w zamian za zwrot gigantycznych aktywów, których wartość szacowana jest na co najmniej 1 mld USD. Na tyle bowiem szacowana jest kwota wymuszonych przez nią łapówek. Do tego trzeba oczywiście doliczyć potencjalne zyski, jakie przyniósł obrót nielegalnie pozyskanymi środkami, czy to na drodze inwestycji w nieruchomości, udziałów w firmach czy też lokat w dzieła sztuki. Dotychczasowe śledztwo władz uzbeckich toczyło się równolegle w Europie i w Stanach Zjednoczonych. W tym drugim przypadku Prokuratura Generalna USA wciąż bada sprawę nielegalnych przepływów finansowych Karimowej. Natomiast działania uzbeckich śledczych w Europie zaczynają przynosić konkretne efekty.

Gulnora przyznała, że ma zdeponowane w bankach szwajcarskich równowartość 686 mln USD, które zgodziła się oddać w zamian za wycofanie zarzutów o działanie na szkodę państwa i branie łapówek oraz oczywiście zwolnienie z więzienia. Tymczasem uzbeckie władze zawarły porozumienie ze Szwajcarami, które zaowocowało odzyskaniem 131 mln USD i pracą nad odnalezieniem dalszych środków z kwoty wymienionej przez Karimową. Trzeba tu też podkreślić, że jest mało prawdopodobne, aby wskazała ona całość rzeczywiście zdeponowanych środków. Do wspomnianej kwoty 686 mln USD władze uzbeckie również podeszły z dystansem, szacując ją raczej na bliższą 1.5 mld USD.

Odzyskana kwota jest bez wątpienia wielkim sukcesem wizerunkowym prezydenta Mirzijojewa. Prezentuje on ją jako dowód na skuteczność forsowanej przez siebie polityki „czystych rąk”, przejrzystości procedur w administracji i bezwzględnej walki z plagą łapownictwa. Już na początku rządów nowego prezydenta z posadami musiało się pożegnać kilkuset urzędników średniego i wyższego szczebla oraz SNB (Narodowej Służby Bezpieczeństwa), z jej szefem Rustamem Inojatowem na czele.

Tym samym Gulnora Karimowa traci kolejny atut w negocjacjach z rządem w sprawie swojego uwolnienia. 

To nie był jednak koniec kłopotów ambitnej starszej córki I. Karimowa. Równolegle toczyło się bowiem drugie śledztwo o kierowanie zorganizowana grupą przestępczą i wymuszenia. Ostatecznie do kary 10 lat ograniczonej wolności, zasądzonej w styczniu 2017 r. (skróconej następnie do 5 lat ze względu na współpracę z rządem i zamienionej w 2019 r. na karę więzienia za łamanie warunków aresztu domowego), w marcu 2020 r. sąd orzekł karę dodatkowych 13 lat więzienia. Tym razem była to „zbiorcza” kara za szereg przestępstw innych niż unikanie podatków, działalność na szkodę państwa i łapownictwo, za które Gulnara otrzymała wspomniany wyrok. W tym przypadku, wśród głównych zarzutów wymieniono malwersacje finansowe i właśnie wymuszenia (m.in. łapówek czy udziałów w firmach). Pozytywnym dla skazanej aspektem tej sprawy jest fakt, że za datę rozliczania tego wyroku sąd wskazał dzień pierwszego jej aresztowania, które nastąpiło w sierpniu 2015 roku. W konsekwencji, relatywnie nieodległe zwolnienie z więzienia (2022 r.), oddaliło się o kolejnych 6 lat, do 2028 r.

Nie oznacza to, że Gulnara może walczyć już tylko o skrócenie wyroku zwracając aktywa, których śledczy jeszcze nie odkryli. Nadal bowiem toczy się śledztwo w Stanach Zjednoczonych. W Nowym Jorku już postawiono jej zarzuty o wymuszanie łapówek od firm telekomunikacyjnych i nielegalny obrót tymi pieniędzmi przy wykorzystaniu amerykańskiego systemu finansowego. Tego typu przestępstwa są w USA karane z wyjątkową surowością, więc Karimowa może spodziewać się nawet kilkudziesięciu lat pozbawienia wolności. Jednak jest mało prawdopodobne, aby Taszkent zgodził się na jej ekstradycję, a i Waszyngton raczej nie będzie mocno naciskał w tej sprawie, wyżej ceniąc sobie wzmacnianie pozytywnych relacji polityczno-gospodarczych z tą najbardziej centralną z centralnych republik.

Może się pozornie wydawać, że czas powstawania szybkich fortun urzędniczych dobiegł końca. Jednak zaczynają pojawiać się głosy, głównie ze strony działaczy sektora organizacji pozarządowych, że po dokonanej czystce instytucje państwa nie są w stanie skutecznie zabezpieczyć tak ogromnych środków i padną one łupem nowych klik urzędniczych. Wydaje się to wielce prawdopodobne, bowiem trudno uwierzyć, że po 27 latach korupcjogennych rządów I. Karimowa (wcześniej jako I sekretarza partii komunistycznej Uzbekistanu), w ciągu 3 lat nastąpiło przemodelowanie funkcjonowania administracji, a zwłaszcza mentalności urzędników. Stąd liczne głosy aktywistów, którzy domagają się pełnej transparentności przepływu odzyskanych środków, od transferu do kraju po proces ich rozdysponowania.

Jerzy Olędzki

Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, pracę doktorską złożył na Wydziale Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, magister ekonomii i europeistyki, absolwent Wydziału Zarządzania Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi (obecnie Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna) i Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2011 r. specjalizuje się w zagadnieniach geopolitycznych Azji Centralnej i aspektach polityczno-ekonomicznej oraz militarnej współpracy regionalnej. Autor książki "Mocarstwo z panazjatyckiej mozaiki. Geneza i ewolucja Szanghajskiej Organizacji Współpracy".

czytaj więcej

Azjatech #184: Alibaba do podziału. To może być pogrzeb chińskiego giganta

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Indie – cyfrowy kolos zwalnia, prognozy w dół. Winne nie tylko parabanki

W ostatnich latach Indie należały do najszybciej rozwijających się państw globu. Kraj dokonał imponującego cyfrowego skoku. Czemu w ostatnich kwartałach znacznie spowolnił wzrost tej trzeciej wedle parytetu siły nabywczej i piątej w wartościach bezwzględnych gospodarki świata? I gdzie może tkwić jej siła, by przezwyciężyć obecne trudności?

Azjatech #26: Japońscy dostawcy podzespołów samochodowych łączą siły

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #273: Nowy kraj wkracza do gry mocarstw w strategicznym regionie. Może rozbić układ Rosji i Chin

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Korea Południowa w oczekiwaniu na Joe Bidena. Jak zmiana prezydenta USA wpłynie na Półwysep Koreański?

Zmiana na stanowisku Prezydenta USA będzie miała ogromny wpływ także na sytuację wielu pozostałych państw świata, w których Amerykanie odgrywają ważną rolę. Nie inaczej jest w przypadku Korei Południowej, gdzie zarówno rządzący jak i świat biznesu przygotowują się do nowego formatu relacji z największym mocarstwem świata.

RP: Guochao, czyli moda na chińskość

Po kilku dekadach zachłyśnięcia się kulturą materialną i wzorami Zachodu, obecnie w Państwie Środka popularność zyskuje „moda na chińskość”, zwana guochao lub China chick. Jak wykorzystać ten trend rynkowy?

Północnokoreańska loteria wojownicza i co dalej?

W ostatnim czasie sytuacja geopolityczna Korei Północnej gwałtownie się pogorszyła pod wpływem retoryki prezydenta Stanów Zjednoczonych – Donalda Trumpa. Celem tego komentarza jest przedstawienie nietuzinkowego obrazu potencjalnego zjednoczenia Korei w świetle polityki amerykańskiej nowego przywództwa tego państwa. Władze amerykańskie, które poprzez zjednoczenie Półwyspu Koreańskiego mogłyby wysłać oddziały armii Stanów Zjednoczonych na aktualną granicę chińsko-północnokoreańską.

RP: Indie – o czym warto pamiętać przygotowując pierwsze spotkanie biznesowe

W fazie dynamicznego indyjskiego odbicia po zeszłorocznym pandemicznym załamaniu, wielu eksporterów spogląda ponownie na Subkontynent. Tym, którzy stawiają tam pierwsze kroki, przypominamy kilka prostych zasad, o których warto pamiętać w biznesie.

Czy walka o równouprawnienie kobiet w Korei Południowej jest wyjątkowa?

Celem artykułu jest pokazanie walki kobiet południowokoreańskich o równouprawnienie w społeczeństwie, przedstawienie czynników budujących ruch feministyczny, omówienie aktualnego stanu prawnego dotyczącego zabezpieczenia praw kobiet jak również pokazanie rzeczywistej sytuacji zawodowej kobiet w Korei Południowej w 2020 roku.

Największa, ale czy demokracja? Indyjska potęga i nasze dylematy

Wedle przewidywań ONZ w ciągu najbliższego miesiąca Indie staną się najludniejszym państwem globu. To symboliczne zdetronizowanie Chin przychodzi w momencie, kiedy rola Nowego Delhi wydaje się znacząca jak nigdy wcześniej w historii najnowszej. Tekst publikujemy dzięki uprzejmości "Krytyki Politycznej".

Tydzień w Azji #313: Chińczycy w natarciu. DeepSeek to nie jest ich ostatnie słowo

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Podsumowanie wydarzeń w Instytucie Boyma

Chcemy by Instytut Boyma był cenną platformą do wymiany poglądów, zawierania znajomości i przede wszystkim pogłębiania wiedzy. Dlatego też podejmujemy się organizacji wielu wydarzeń: debat, wykładów, oraz konferencji.

Tydzień w Azji: Inna epidemia, czyli kryzys zdrowia psychicznego w Indiach

Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia ponad 90 milionów Indusów cierpi na zaburzenia psychiczne. (...) Dotyka to szczególnie młodych mieszkańców Subkontynentu. Jak podaje Lancet Global Health w 2016 r. główną przyczyną śmierci w Indiach wśród osób w przedziale wiekowym 15-39 lat było samobójstwo.

Tydzień w Azji #336: Powstanie alternatywa dla dolara? Nowy Bank Rozwoju ma coraz więcej członków

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Koronawirus testuje chińską służbę zdrowia. Jak ona wygląda w praktyce?

Kontrast między rozwojem chińskiej gospodarki a poziomem opieki medycznej w Państwie Środka jest porażający. Epidemia koronowirusa z Wuhan być może zmusi chińskie władze do inwestycji w powszechną opiekę medyczną. Na reformie służby zdrowia skorzystałoby nie tylko chińskie społeczeństwo, ale również zachodni biznes

Czy To Lam będzie wietnamskim Xi?

Wietnam przechodzi faktyczną transformację ustroju. Krajobraz polityczny kraju od kilkunastu miesięcy tworzyły skandale korupcyjne, czystki w mającej monopol partii komunistycznej oraz bezprecedensowe - i prawdopodobnie wymuszone - rezygnacje z najwyższych urzędów. 

Patrycja Pendrakowska oraz Andrzej Anders prelegentami na seminarium „Współpraca gospodarcza z ChRL w perspektywie konfliktu USA-Chiny” w Warszawie

Nasi analitycy opowiedzą o współpracy gospodarczej z ChRL z perspektywy samorządowej, Polski oraz UE.

Kontrowersje związane z japońskimi podręcznikami do historii

W drugiej połowie XX i na początku XXI wieku jedną z kwestii powodujących napięcia między Japonią a innymi krajami azjatyckimi była historia okupacji i kolonizacji, a konkretnie podejście do nich współczesnych japońskich elit politycznych. Kontrowersje dotyczyły także podręczników szkolnych, które opisywały historię Japonii w sposób okrojony. Pomijały niewygodne dla Japończyków fakty, takie jak między innymi masakra w Nankinie, kwestia "pocieszycielek" i okrucieństwa popełnione przez wojska japońskie podczas inwazji na Chiny i wojny na Pacyfiku.

Tydzień w Azji #103: Dla kogo korzystna? Znaki zapytania wokół umowy Unii z Chinami

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości

Tydzień w Azji #20: Niepewna przyszłość trzeciej gospodarki świata

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze piszemy o wygranych przez BJP wyborach parlamentarnych w Indiach, wyzwaniach dla nowego rządu i perspektywach współpracy międzynarodowej.

Patrycja Pendrakowska dla Observer Research Foundation o okolicznościach przebiegu pandemii koronawirusa w Polsce

W swoim artykule Patrycja Pendrakowska opisuje polityczne i gospodarcze okoliczności przebiegu pandemii koronawirusa w Polsce.

Forbes: Holding Tata, czyli pięć stereotypów o indyjskim biznesie

Marka Tata towarzyszy Indusom przez całe życie. Rodzą się w szpitalach ufundowanych przez holding, chodzą do szkół przez niego wspieranych, mogą studiować na uczelniach, które zostały założone z inicjatywy członków rodziny Tata. (...) Ale Tata to dziś gracz globalny

Forbes: Chiny kopiują unijne rozwiązanie. Przełomowe zmiany na rynku gazu i ropy

(...) Wydzielenie systemu rurociągów do osobnej spółki jest najbardziej doniosłą reformą w chińskim sektorze energetycznym od dziesięcioleci. Jak może wpłynąć na krajową produkcję, z udziałem chińskich i zagranicznych inwestycji?

Tydzień w Azji #186: Laos wpadł w pułapkę chińskiego zadłużenia

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.