W dniach 16-25 września 2019 roku dzięki uprzejmości Instytutu Ekonomii Technicznej i Ilościowej Chińskiej Akademii Nauk Społecznych uczestniczyłem w 3 Edycji International Seminar on Belt and Road Initiative and Energy Connectivity.
Program seminarium obejmował również udział w dwóch innych wydarzeniach odbywających się w tym czasie: VIII Globalnym Forum Bezpieczeństwa Energetycznego w Pekinie oraz Warsztacie Zrównoważonego Rozwoju Korporacyjnego i Innowacyjnego Zarządzania w Szanghaju. Warto podkreślić, że strona chińska zapewniła uczestnikom wszystkich trzech wydarzeń dobre zaplecze logistyczne i wysoce komfortowe warunki pobytu.
Tematyka Forum zdominowana była – zgodnie z oczekiwaniami – przez kwestie konfliktu handlowego między ChRL i USA, kwestie bezpieczeństwa energetycznego (m.in. amerykańską ekspansję na rynku ropy i gazu oraz sytuację w zatoce) oraz chińską strategię bezpieczeństwa energetycznego i redukcji zanieczyszczenia środowiska, w której istotną rolę może odegrać technologia coal-to-oil. Niespodziewanym, ale wysoce adekwatnym tematem okazał się również atak na saudyjskie instalacje naftowe w Abqaiq dokonany 14 września, zaledwie na dzień przed naszym przybyciem do Chin.

Stronę chińską na VIII Forum reprezentowali m.in.:
- Prof. Gao Peiyong (Chińska Akademia Nauk Społecznych)
- Prof. Li Ping (Chińska Akademia Nauk Społecznych)
- Prof. Ni Weidou (Uniwersytet Qinghua, Chińska Akademia Inżynieryjna)
- Prof. Qiang Liu (Chińska Akademia Nauk Społecznych)
Gośćmi zagranicznymi byli m.in.:
- Dr Marat Terterov (Dział ds. Rozszerzeń Sekretariatu Generalnego Międzynarodowej Karty Energetycznej)
- Aurangzeb Qureshi (Międzynarodowe Forum Energetyczne)
- Mehmet Ogutcu (Bosporus Energy Club)
- Dr Gal Luft (Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego USA)
- Dr Anne Korin (Rada ds. Bezpieczeństwa Energetycznego USA)
Obecność przedstawicieli Karty Energetycznej oraz Energy Club była znacząca – Chiny spełniły wymogi przystąpienia do tego traktatu (regulującego m.in. zasady międzynarodowych inwestycji i transgranicznego handlu energią), jednak nie zdecydowały się jeszcze na dokończenie procedury. Z kolei Energy Club (londyńska organizacja zrzeszająca wysokich funkcjonariuszy publicznych i korporacyjnych) szykuje się obecnie do otwarcia nowej placówki w Szanghaju.
Warsztat Zrównoważonego Rozwoju Korporacyjnego w Szanghaju zdominowany był przez przedstawicieli środowisk biznesowych, a wiodącymi tematami wystąpień były możliwości rozwoju dobrych praktyk w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, efektywnego wykorzystania zasobów oraz tworzenia tzw. zielonego łańcucha dostaw. Jednym z najbardziej spektakularnych przykładów tej ostatniej strategii jest projekt zastosowania żagli turbinowych w żegludze, zaprezentowany przez firmę Norsepower (pod koniec seminarium dowiedzieliśmy się także, że norweski Equinor zdecydował się zainwestować 8 mln w Norsepower). Mniej widowiskowe, ale potencjalnie bardziej istotne dla rozwoju chińskiej gospodarki i realizacji strategii Xi Jinpinga dotyczącej zwrotu od „made in China” w stronę „designed in China” mogą okazać się prezentowane plany dotyczące upowszechniania zasad BHP oraz minimalizacji marnotrawstwa i podwyższenia standardów jakości w duchu sprzyjającym również celom środowiskowym ChRL.

Właściwa, tytułowa część seminarium rozpoczęła się dopiero w poniedziałek 23 września. Najbardziej interesującą obserwacją z tej części programu pozostaje wysoce sinocentryczne pojmowanie Inicjatywy Pasa i Szlaku przez przedstawicieli strony chińskiej. Inicjatywa była dyskutowana w zasadzie wyłącznie z perspektywy Pekinu, a na widowni zabrakło reprezentantów kluczowego regionu Azji Centralnej (wyjątkiem był reprezentant Tadżykistanu), choć to właśnie tego regionu dotyczyły kluczowe dla chińskiego bezpieczeństwa energetycznego inwestycje w nowe połączenia z Turkmenistanem i Iranem. W wystąpieniach dominował formalny i dość ogólnikowy ton oficjalnej narracji. Sprawia to wrażenie, że – zgodnie z opiniami części obserwatorów – Pas i Szlak są przede wszystkim narzędziami chińskiej polityki wewnętrznej, zarówno w sferze propagandowej, jak i gospodarczej (jako sposób na zagospodarowanie m.in. ogromnych mocy chińskiego przemysłu budowlanego), niż prawdziwie międzynarodową ofertą współpracy regionalnej, uwzględniającą cele i interesy pozostałych uczestników.
Przebieg wrześniowych konferencji w Pekinie i Szanghaju potwierdza identyfikowane dotychczas kierunki chińskiej strategii energetycznej. Na polu międzynarodowym Chiny stają się także w polityce energetycznej samodzielnym i asertywnym graczem, dążącym przede wszystkim do uniezależnienia się od importowanych paliw kopalnych, a także do realizacji ambitnych celów klimatycznych. Inicjatywa Pasa i Szlaku pozostaje ważnym szyldem w retoryce władz, jednak w zakresie energetyki nie wydaje się ona zawierać śmiałej wizji rewolucji energetycznej w całym regionie, a jedynie zwiększenia bezpieczeństwa dostaw dla Chin, poprzez budowę większej ilości połączeń z państwami importującymi do Chin paliwa kopalne, a więc Rosją, Turkmenistanem oraz innymi państwami Azji Centralnej, a także wciąż niepewne plany budowy korytarza pakistańsko-irańskiego.
W dziedzinie energetyki wyraźnie widoczny jest głęboki polityczno-gospodarczy konflikt z USA, a rosnąca pozycja Ameryki na rynku paliw kopalnych i jej wciąż silna pozycja na Bliskim Wschodzie niewątpliwie napędzają chińskie dążenia do energetycznej autarkii. Głównym narzędziem w jej osiągnięciu ma stać się produkcja metanolu z węgla – metoda, po którą sięgały już w przeszłości na dużą skalę państwa w trudnym położeniu geopolitycznym – jak Niemcy w latach 30. XX wieku lub izolowane na arenie międzynarodowej – jak RPA w czasach apartheidu. Technologia coal-to-oil dzieliła do tej pory losy tych państw, jednak położenie międzynarodowe i gospodarczy potencjał ChRL dają im szansę na jej skuteczne i konsekwentne wdrożenie. Skutki ekonomiczne i polityczne będą najprawdopodobniej dla Chin korzystne, jednak z analiz zachodnich organizacji środowiskowych wynika, że koszt środowiskowy w postaci emisji CO2 może być nieproporcjonalnie duży. Może to postawić pod znakiem zapytania realizację chińskich zobowiązań klimatycznych. W polityce krajowej głównymi celami pozostają: poprawa wydajności, redukcja zanieczyszczenia środowiska poprzez rozwój elektromobilności i zwiększenie udziału OZE w miksie energetycznym.
Na zakończenie chciałbym wyrazić wdzięczność dla Chińskiej Akademii Nauk Społecznych, w tym w szczególności prof. Liu Qianga i całego zespołu odpowiedzialnego za organizację International Seminar on Belt and Road Initiative and Energy Connectivity oraz dla Instytutu Boyma za umożliwienie mi udziału w opisanych wydarzeniach.

czytaj więcej
RP: Uzbekistan – co oferuje najludniejszy kraj Azji Centralnej?
Uzbekistan jest republiką o największej populacji w Azji Centralnej. Mieszka tam 34 mln osób (2020 r.), co stanowi ponad 45 proc. ludności regionu. Potencjalnie więc dysponuje największym rynkiem zbytu, który jest jednak ograniczony relatywnie niską siłą nabywczą społeczeństwa.
Jerzy OlędzkiAzjatech #209: Sąsiad Chin staje się nowym potentatem w branży gier
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Czy język może być wyznacznikiem jedności państwa?
Serdecznie zapraszamy na spotkanie na temat dialektów i polityki językowej w ChRL 31 stycznia w WeWork na ulicy Prostej 20 o godzinie 18:00.
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #109: Unijny handel. Chiny wysforowały się przed peleton. Na stałe?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Polska firma pomoże zmierzyć Himalaje
Stara się wesprzeć bezpieczeństwo i niezależności energetyki Indii od satelitarnego systemu GPS (GNSS). Wywiad z Tomaszem Widomskim, członkiem rady nadzorczej Elproma Elektronika Sp. z o.o., w rozmowie z Krzysztofem M. Zalewskim.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #184: Alibaba do podziału. To może być pogrzeb chińskiego giganta
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Indie: Bojkot tureckich i azerbejdżańskich produktów oraz usług
W Indiach nasila się bojkot konsumencki wobec produktów i usług pochodzących z Turcji oraz Azerbejdżanu. Jest to reakcja społeczna na otwarte wsparcie, jakiego oba państwa udzieliły Pakistanowi podczas ostatnich starć militarnych.
Ani MinasyanAzjatech #220: Duży awans Polski w cyfrowym rankingu
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Paweł Behrendt dla portalu 9DASHLINE o historii sporu na Morzu Południowochińskim
W swoim artykule Paweł Behrendt opisuje historię sporu na Morzu Południowochińskim na przestrzeni XX wieku. Tekst ukazał się w języku angielskim na portalu poświęconym sytuacji politycznej w regionie Indo-Pacyfiku - 9DASHLINE
Paweł BehrendtRP: Konkurencja Chiny-USA. Nowe ograniczenia w branży motoryzacyjnej
Amerykański Departament Gospodarki chce nowych ograniczeń dla chińskich i rosyjskich technologii. Można zakładać, że finalnie będą one miały wpływ na cały globalny łańcuch dostaw, w tym producentów aut z Niemiec i ich dostawców z Polski.
Krzysztof ZalewskiDr Nicolas Levi z wykładami na festiwalu Animatsuri w Warszawie
21 lipca dr Nicolas Levi wygłosił dwa wykłady dotyczące nowych technologii w Korei Północnej i smart cities w Korei Południowej. Wystąpienia odbyły się w ramach Warszawskiego Festiwalu Kultury Japońskiej Animatsuri 2019.
Tydzień w Azji #153: Korea Południowa myśli o nowym bloku gospodarczym
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
W marcu 2019 roku minęła czwarta rocznica śmierci Lee Kuan Yew (LKY), najbardziej wpływowego singapurskiego polityka, ojca narodu, pierwszego i wieloletniego premiera (1959-1990). LKY stał się symbolem Singapuru i jest uważany za polityka, któremu udało się uczynić z byłej brytyjskiej kolonii nowoczesne państwo.
Anna GrzywaczRP: Adamed Pharma międzynarodowym graczem
Od początku działalności firmy należy promować nastawienie na internacjonalizację. Funkcjonujemy w warunkach gospodarki światowej i to w tej skali powinniśmy mierzyć własny sukces – mówi Paweł Roszczyk, członek zarządu, dyrektor zarządzający Adamed Pharma SA.
Krzysztof ZalewskiCzy walka o równouprawnienie kobiet w Korei Południowej jest wyjątkowa?
Celem artykułu jest pokazanie walki kobiet południowokoreańskich o równouprawnienie w społeczeństwie, przedstawienie czynników budujących ruch feministyczny, omówienie aktualnego stanu prawnego dotyczącego zabezpieczenia praw kobiet jak również pokazanie rzeczywistej sytuacji zawodowej kobiet w Korei Południowej w 2020 roku.
Wioletta MałotaUrmia – niegdyś drugie największe słone jezioro na Bliskim Wschodzie, dające schronienie tysiącom pelikanów, czapli i flamingów oraz słynące ze swoich zdrowotnych właściwości, stało się symbolem katastrofy ekologicznej w Iranie.
Antoni JakubowskiKwartalnik Boyma – nr 4 (14)/2022
W nowym numerze Kwartalnika Boyma zapraszamy do lektury tekstów poświęconych skutkom funkcjonowania Nowego Jedwabnego Szlaku dla Polski i świata, a także wywiadu wokół książki "Spór o Koreę. Rola USA i Chin w kształtowaniu bezpieczeństwa międzynarodowego na Półwyspie Koreańskim” Oskara Pietrewicza.
„Śmierć generała Sulejmaniego to deklaracja wojny”
Śmierć generała Ghosema Sulejmaniego to prawdopodobnie najważniejszy polityczny zamach XXI w., który jeszcze bardziej komplikuje niezwykle napiętą sytuację w regionie Bliskiego Wschodu. To także wizerunkowa porażka władz w Teheranie, która nie będzie jednak łatwa do wykorzystania dla administracji Donalda Trumpa.
Antoni JakubowskiAzjatech #181: Azjaci szykują mocną odpowiedź na ChatGPT
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Utrata ideałów i chciwość, czyli o przypadkach światowego potentata stoczniowego
Chiński przemysł stoczniowy szturmem wdarł się na światowe rynki. W ciągu 20 lat zdetronizował Japonię i Koreę Południową, zaś europejskie stocznie zapędził w nisze okrętów wojennych i jednostek specjalistycznych. Jednak ostatnie doniesienia z sektora powinny gościć równie często na stronach gospodarczych światowych mediów, co w rubrykach kryminalnych.
Paweł BehrendtKazachstan w przededniu wyborów
19 marca Kazachowie udadzą się do urn wyborczych. Tym razem wybierać będą posłów do Mażylisu (niższej izby parlamentu) oraz do maslichatów (rad samorządowych). W odróżnieniu od poprzednich wyborów, które odbyły się w styczniu 2021, te mają być bardziej transparentne, równoprawne i wielopartyjne.
Jerzy OlędzkiForbes: Polska nie wykorzystuje swego potencjału w relacjach z Indiami
W ostatnich dniach Indie zanotowały rekordową ilość nowych zachorowań na COVID-19. Świat obiegły zdjęcia palonych na świeżym powietrzu zwłok zmarłych – tragiczne świadectwo błędnych decyzji politycznych i przeciążenia służby zdrowia.
Krzysztof ZalewskiProgramy wyborcze pięciu komitetów wyborczych a sprawa Azji
W programach wyborczych partii, które będą mogły wystawić kandydatów do Sejmu, temat Azji jest potraktowany bez należytej staranności. Można uwagę tę rozszerzyć wobec całego zagadnienia polskich polityki zagranicznej, której w programach wyborczych poświęcono zdecydowanie zbyt mało przestrzeni.
Patrycja Pendrakowska