Czy interwencja humanitarna w Azji jest możliwa? — Pak K. Lee, Cecilia Ducci (2020) No humanitarian intervention in Asian genocides: how possible and legitimate? Third World Quarterly. doi: 10.1080/01436597.2020.1774358.
Kryzys humanitarny związany z wygnaniem ludności Rohingya z Birmy w sierpniu 2017 roku jest jednym z najpoważniejszych wyzwań polityczno-społecznych dla tego państwa, ASEANu i innych organizacji międzynarodowych, a także aktorów pozarządowych. Autorzy artykułu przekonują nawet, że prześladowania tej muzułmańskiej mniejszości to ludobójstwo i najpoważniejsze wyzwanie od czasu ludobójstwa w Rwandzie (s. 1), ale mimo to społeczność międzynarodowa nie interweniowała. Dlaczego? Na to pytanie starają się odpowiedzieć autorzy omawiając kilka przyczyn. Po pierwsze, Birma ma dobre relacje z Chinami (zarówno ekonomiczne, jak i militarne). To ChRL blokowała pracę Rady Bezpieczeństwa ONZ i innych organów powiązanych z ONZ. Po drugie, z historycznego punktu widzenia, nie ma „tradycji” interweniowania w regionie Azji i Pacyfiku. Nie oznacza to jednak, że „czynnik chiński” wyjaśnia sytuację. Autorzy koncentrują więc swoją analizę na roli USA – państwa, które promuje swój wizerunek jako obrońcy wolności i demokracji (s. 2).
Autorzy analizują przypadki masowych aktów okrucieństwa – masakry na komunistach w Indonezji w latach 1965–1966, eliminacji Bengalów w Pakistanie w 1971 roku, ludobójstwa w Kambodży w latach 1975–1979, zbrodni popełnionych na Tamilach na Sri Lance w 2008 roku oraz inwazji Indonezji na Timor Wschodni i związane z tym masowe naruszenia praw człowieka w latach 1975–1979. W omawianych przez autorów przypadkach Stany Zjednoczone odegrały rolę wspierającą, a w najlepszym przypadku po prostu neutralną (wspierając przewrót w Indonezji, sprzedając broń armii pakistańskiej czy aprobując inwazję na Timor Wschodni) (s. 4). Zakończenie rywalizacji zimnowojennej przewartościowało politykę państw regionu, ale jak podkreślają autorzy USA nie reaguję na zbrodnie popełniane na ludności cywilnej również i po zakończeniu zimnej wojny (Timor Wschodni w 1999 roku, Sri Lanka w 2008 roku, Myanmar w 2017 roku).
Autorzy analizują podejście dwóch mocarstw,USA i Chin, najważniejszych aktorów kontynentu azjatyckiego, a także (i przede wszystkim) stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ. Autorzy przekonują, że blokowanie interwencji przez Chiny spotyka się z brakiem woli politycznej USA. Zachowanie obu podmiotów jest warunkowane: strukturą normatywną (tym, kiedy interwencja jest uzasadniona) oraz interesami geostrategicznymi (s. 5). Badacze podkreślają, że normy i ich interpretacje są zmienne w czasie i zależne od aktorów podejmujących decyzje, w tym na postawie oceny efektywności podejmowanych wcześniej działań. W sytuacji konfliktu podmiot „wybiera sobie” to, co mu odpowiada i jest zgodne z jego aktualną linią polityczną. Trudność zaczyna się już w samej definicji kryzysu humanitarnego – jak określić czy mamy już do czynienia z kryzysem oraz kogo należy chronić. Następnie, pojawia się kolejna trudność – na ile interwencja godzi w zasadę suwerenności i nieingerencji w sprawy wewnętrzne. Nie bez znaczenia jest również to, że od 2005 roku decyzje dotyczące interwencji akceptuje RB ONZ.
Na to wszystko nakłada się pluralizm poglądów zaangażowanych podmiotów co do sposobu interwencji. ASEAN jest przeciwne zewnętrznej ingerencji, zaś samo znaczenie kryzysu zostało sprowadzone do kwestii nielegalnej migracji i handlu ludźmi. Stowarzyszenie prowadzi działania głównie skoncentrowane na problemie repatriacji. Poparcia interwencji nie można było oczekiwać od mocarstw (Rosja, USA i Chiny jako stali członkowie RB ONZ najczęściej zgłaszają weto). I chociaż kryzys ma znaczenie regionalne i międzynarodowe to do interwencji nie dochodzi również wtedy, gdy państwo goszczące nie wyraża zgody. Chiny „wsparły” interwencję na Timorze Wschodnim w 1999 roku, głównie dlatego, że Indonezja zgodziła się na misję ONZ. Równie istotne znaczenie mają koszty związane z interwencją, w tym polityczne. Nie można się spodziewać, że rząd Myanmaru, w tym już dzisiaj nieco mniej lubiana Aung San Suu Kyi, zmieni politykę wobec tej mniejszości, głównie ze względu na potrzebę utrzymania poparcia społecznego dla rządu.
Anna Grzywacz Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, adiunktka w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Laureatka konkursów Narodowego Centrum Nauki oraz stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2022–2025). Jej zainteresowania naukowe: stosunki międzynarodowe w Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN, średnie potęgi i polityka dyskursywna.
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #174: Afganistan jest jak beczka prochu. Talibowie tracą kontrolę
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Język rosyjski w Azji Centralnej – ryzykowne inicjatywy
Rozpad Związku Radzieckiego i powstanie na jego gruzach pięciu republik w Azji Centralnej zapoczątkowało odbudowywanie tożsamości etnicznej i narodowej przez Kazachów, Uzbeków, Turkmenów, Tadżyków i Kirgizów oraz inne ludy pozbawione państw.
Jerzy OlędzkiTydzień w Azji: Okoliczności odejścia premiera Abe
O potencjalnej rezygnacji spekulowano jeszcze przed pierwszymi wizytami premiera w szpitalu, zwiastującymi jego odejście z powodu silnego nawrotu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego – choroby, która oficjalnie wymusiła na Abe rezygnację z premierostwa w 2007 roku.
Zespół Instytutu BoymaInicjatywy i programy o charakterze stricte proekologicznym, jakkolwiek przychylnie przyjęte przez rządy i środowiska naukowe republik Azji Centralnej, nie doczekały się wymiernych efektów w postaci rzeczywistego wpływu na procesy gospodarcze, zwłaszcza w kwestii gospodarowania zasobami...
Jerzy OlędzkiRP: Uzbekistan – co oferuje najludniejszy kraj Azji Centralnej?
Uzbekistan jest republiką o największej populacji w Azji Centralnej. Mieszka tam 34 mln osób (2020 r.), co stanowi ponad 45 proc. ludności regionu. Potencjalnie więc dysponuje największym rynkiem zbytu, który jest jednak ograniczony relatywnie niską siłą nabywczą społeczeństwa.
Jerzy OlędzkiKwartalnik Boyma – nr 4 (6) /2020
W szczególnym momencie oddajemy do rąk – lub co najmniej na ekrany - Czytelniczek i Czytelników szósty w ogóle, a czwarty w tym roku „Kwartalnika Boyma”. Czas jest wyjątkowy, ponieważ wiele miejsc naszego globu dalej pogrążone jest w pandemii, a wyludnione ulice wielu zachodnich miast sprawiają wrażenie, jakby świat znieruchomiał...
Dr Nicolas Levi z wykładem w Seulu
24 maja dr Nicolas Levi wygłosił referat o planie Balcerowicza w kontekście Korei Północnej. Wystąpienie odbyło się w ramach seminarium "Analyzing the Possibility of Reform and its Impact on Human Rights in North Korea".
Dlaczego Brunei wzmacnia prawo szariatu? Gospodarka napędzana strachem
Sytuacja makroekonomiczna Brunei Darussalam przypomina rumah melayu - bogaty malajski dom wzniesiony na palach, które może nie są przeżarte przez korniki i nie zawalą się w ciągu kilku tygodni, jednak co jakiś czas niepokojąco trzeszczą.
Adrian ZwolińskiAzjatech #210: Japończycy opracowali pierwszą na świecie wódkę z drewna
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #19: Jak niepowodzenie lądowania na Księżycu wpłynie na indyjski program kosmiczny?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #204: Kazachstan wymyka się Rosji, a my możemy to wykorzystać
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #123: Antypekiński zwrot na Litwie? Polska idzie swoją drogą
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azja – integracja. Raport po spotkaniu o wyzwaniach polskiej polityki wobec krajów Azji
Przedstawiamy raport ze spotkania 23 października: "Azja – integracja. Wokół polityki Polski wobec Azji". Raport powstał w oparciu o wnioski z okrągłego stołu z przedstawicielami polskiej diaspory, dyplomacji, biznesu i akademii.
AzjaTech #5: Pojazdy przyszłości i japońscy naukowcy, którzy ratują Morze Aralskie
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze najświeższe wiadomości o technologiach z Izraela, Japonii oraz Chin.
Tydzień w Azji #299: Tajwan poczuł presję Trumpa. Wydatki na obronność muszą wzrosnąć
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #97: Szczepionka z Kazachstanu? Covidowa rywalizacja w Azji Centralnej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #104: Azjatyckie echa ataku na Kapitol
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości
Azjatech #170: Japonia zaakceptowała swój pierwszy lek na COVID
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Delegacja z China Network for International Exchange
Od 22 do 31 października miałam przyjemność być częścią delegacji przedstawicielskiej NGOs z Europy Środkowo-Wschodniej w Chinach.
Karolina ZałęgowskaAzjatech #181: Azjaci szykują mocną odpowiedź na ChatGPT
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Adrian Zwoliński w Telewizji wPolsce o pułapce zadłużenia w kontekście Chin
Gościem programu Aleksandry Rybińskiej był ekspert Instytutu Boyma Adrian Zwoliński. Analityk opowiadał o zagadnieniu popularnie określanym "pułapką zadłużenia" w odniesieniu do pożyczek udzielanych przez Chińską Republikę Ludową
Adrian ZwolińskiRozwój gospodarczy Chińskiej Republiki Ludowej i wzrost jej aktywności na arenie międzynarodowej przypadł na okres dużych zmian w środowisku bezpieczeństwa. W tym kontekście intensyfikacja działań ChRL w ramach dyplomacji wojskowej, stała się przedmiotem kontrowersji ze względu na brak pewności co do jej rzeczywistych celów.
Paweł MazurekArmenia: były prezydent nadal w areszcie
Były Prezydent Republiki Armenii Robert Koczaryan w 2018 roku został oskarżony o próbę obalenia konstytucyjnego porządku Armenii przez wstępne porozumienie z innymi osobami w 2008 roku. Jako środek zapobiegawczy przez Sąd Powszechny został wybrany tymczasowy areszt. Natomiast w sierpniu tego samego roku został on uchylony i prezydent został zwolniony. (...) Dochodzenie nadal trwa.
Ani Minasyan