
Mamy przyjemność zaprezentować drugi numer naszego Kwartalnika wydawanego przez zespół analityczek i analityków Instytutu Boyma. Zgodnie z misją analizujemy w nim te trendy i wydarzenia w Azji, które mają znaczenie dla Polski i Unii Europejskiej.
Nasza epoka jest w rosnącym stopniu wiekiem tego największego z kontynentów. Stamtąd nadchodzą impulsy rozwojowe, idee, szanse i zagrożenia dla wykluwającego się nowego porządku międzynarodowego. USA są i pozostaną zapewne w przewidywalnym czasie największą potęgą militarną, wspartą silną innowacyjną gospodarką i pierwszoplanową rolą odgrywaną w światowym systemie finansowym i handlowym. Unia Europejska, choć targana wieloma kryzysami, od gospodarki bliskiej stagnacji, przez kryzys tożsamości związany z konsekwencjami napływu wielu milionów ludzi z innych części świata aż po podziały między państwami członkowskimi starymi i nowymi, Wschodem i Zachodem, Północą a Południem, pozostaje największą potęgą handlową świata. Ale elity wielu państw Azji czują, że nadchodzi także ich czas.
W momencie składania tego numeru ciągle nie wiemy, jak zakończy się saga Brexitu, ale fenomen Wielkiej Brytanii, najstarszej parlamentarnej demokracji świata niebędącej w stanie podjąć decyzji dotyczącej swoich relacji z Unią, mówi nam wiele o epoce, w której żyjemy. Londyn w wieku Azji chciałby ze zdwojoną siłą powrócić na ten kontynent, dzięki któremu stał się kiedyś największym mocarstwem morskim, nie musząc swych interesów uzgadniać z pozostałymi państwami członkowskimi. Czas pokaże, czy rzeczywiście nawet wielkie państwo europejskie jest w stanie w pojedynkę być partnerem dla wzrastających potęg azjatyckich: dziś Chin coraz silniej konkurujących z dojrzałymi azjatyckimi tygrysami, Japonią i Koreą Południową, jutro być może Indii i Indonezji, którym pojutrze wyzwanie — miejmy nadzieję tylko gospodarcze — rzucą prawdopodobnie inne państwa Azji Południowo-Wschodniej.
W ostatnim czasie wyobraźnię polską rozgrzewa zwłaszcza Nowy Jedwabny Szlak, a konkretnie jego lądowe i morskie odnogi, które przez lądy Eurazji i Bałtyk kończyć się będą być może na terytorium Polski. Fenomen ten obrazuje jednak większą całość: leżymy na drugim końcu tego samego wielkiego lądu, co Chiny, Indie oraz inne obecne i przyszłe potęgi Azji. Jeśli chcemy, by nasz rozwój był związany z ich wzrostem, powinniśmy dobrze rozumieć, jakie szanse i zagrożenia związane są ze zmieniającą się dynamiką relacji między najważniejszymi aktorami w regionie. Okazji i wyzwań często nie da się oddzielić, musimy radzić sobie z całym pakietem. Dlatego warto, by różne kompetencje eksperckie oraz doświadczenia zawodowe łączyły się, by lepiej rozumieć i działać na rzecz rozwijającej się Polski i Europy w azjatyckim stuleciu. Taki jest cel naszego Instytutu.
Dobrym wprowadzeniem do złożoności relacji we współczesnym świecie jest wywiad Eweliny Horoszkiewicz z profesorem Williamem Yu z Los Angeles. Naukowiec łączy perspektywę ekonomii lokalnej, osadzoną w jednym z najbardziej innowacyjnych miast świata, z analizami globalnymi, w szczególności dotyczącymi wpływu zmian w Azji na Stany Zjednoczone. Choć wiele uwag dotyczących bezrobocia i bezdomności może brzmieć dziwnie dla europejskich uszu, warto czytać eksperta słuchanego za oceanem przez decydentów w biznesie i polityce. Inspirujące są zwłaszcza jego uwagi o możliwości odnalezienia się mniejszych państw w konflikcie między USA a Chinami. Tekst Patrycji Pendrakowskiej zachęca zaś do zmierzenia się z tym wyzwaniem z perspektywy strategii Polski. Jej obserwacje na marginesie spotkania formatu 17+1, łączącego państwa środkowoeuropejskie z Chinami, mogą pozostać na długo aktualne.
Jeśli mowa o umiejętności odnajdowania własnych szans i ich wykorzystywania między potężnymi tego świata, warto spoglądać na Singapur. Dzięki tekstowi Anny Grzywacz lepiej rozumiemy sposób myślenia osoby, która uważana jest za autora sukcesu tego miasta-państwa, Lee Kuan Yewa (LKY), pierwszego premiera Singapuru i ojca obecnego szefa rządu. To w dużej mierze dzięki jego wizji i umiejętnościom przywódczym małe państwo zawdzięcza transformację z biednego prowincjonalnego ośrodka w jedno z finansowych i handlowych centrów świata. Czytelniczkom i Czytelnikom pozostawiamy jednak ocenę, czy chcieliby żyć w państwie rządzonym wedle filozofii LKY.
Rozpoczęty w zeszłym roku konflikt handlowy między Stanami Zjednoczonymi a Chinami dotyczy coraz to nowych dziedzin, w tym przede wszystkim innowacji i zastosowania nowym technologii. Głośno w ostatnim czasie było zwłaszcza o telefonii komórkowej piątej generacji i sporach wokół dostawców infrastruktury. Strona amerykańska konsekwentnie naciskała na ograniczenie aktywności chińskich podmiotów, w tym Huawei, na rynkach państw zaprzyjaźnionych i sojuszniczych. Wszyscy, którzy chcą zrozumieć, na czym polega ta technologiczna nowość i jej gospodarcze, polityczne oraz strategiczne konsekwencje powinni zajrzeć do tekstu Pawła Behrendta. Daje on tam przykłady nie tylko USA, Korei i Chin, ale także Wietnamu, państwa średniej wielkości, którym być może w tym wypadku warto się inspirować.
Andrzej Anders rysuje pole kolejnego potencjalnego globalnego konfliktu: śmieci. Kiedy patrzymy na coraz czystsze ulice w Polsce, wypucowane holenderskie miasteczko czy niemiecki Ordnung, zapominamy często, że tę schludność i względne bogactwo zawdzięczamy wielu innym społeczeństwom. Nie tylko produkują żywność i towary, bez których nie wyobrażamy sobie naszej rozrywki ani pracy, ale także odbierają miliardy ton naszych śmieci. Wypada się zastanowić, co się stanie, jak poproszą nas grzecznie, byśmy sobie sami z nimi poradzili?
Ktoś, komu by się wydawało, że konflikty w Azji dotyczą tylko kształtu przyszłości, powinien przyjrzeć się stosunkom Japonii i Korei Południowej. Na tym przykładzie widać, jak przeszłość i pamięć o niej kształtuje naszą teraźniejszości przyszłość. Między dwoma krajami, których najważniejszym sojusznikiem w wymiarze bezpieczeństwa są Stany Zjednoczone, które łączy obawa przed wzrastającą potęgą jednego sąsiada (Chin)i nieprzewidywalnością drugiego (innej Korei), powiało chłodem z powodu niekończących się rozliczeń II wojny światowej. Z różnych perspektyw opisują to dla nas Roman Husarski i Karolina Zdanowicz. Rozwój gospodarczy i pole position w technologicznym wyścigu nie rozwiązują problemów z historią i przeszłością. Wszystkim, którzy chcieliby wierzyć, że wojny o pamięć dotyczą społeczeństw peryferyjnych, polecam lekturę tych tekstów i przemyślenie sprawy.
Azja to nie tylko konflikty, ale także szansa, o czym piszemy w drugiej części naszego periodyku. Dla wszystkich chcących prowadzić tam badania obowiązkową lekturą powinien być tekst Patrycji Pendrakowskiej opowiadający o jej pobycie badawczym na Chińskiej Akademii Nauk Społecznych. Być może powinny go przeczytać w pierwszej kolejności władze polskich ministerstw, uczelni i akademii, ponieważ wygląda na to, że jeśli chodzi o tworzenie warunków do prowadzenia prac badawczych, odjeżdża nam już nie tylko Zachód, ale także Wschód.
Dzięki szeregom umów w ciągu ostatnich lat między Japonią a Unią Europejską, na naszych oczach powstaje pogłębiona strefa wolnego handlu, łącząca kraje demokratyczne w dalszym ciągu odpowiadające wspólnie za znaczącą część światowego PKB. Porozumienia regulują nie tylko kwestie wymiany towarów i usług, ale także problemy środowiskowe i ochrony danych osobowych, stwarzając ramy dalszego pogłębienia współpracy na linii Tokio-Bruksela i określając standardy przyszłych europejskich układów handlowych. O szansach dla biznesu, japońskiego w Polsce i polskiego w Kraju Kwitnącej Wiśni, pisze dla nas Magdalena Pająk.
Inną częścią Eurazji, która w związku z rozwojem połączeń w ramach tego wielkiego kontynentu będzie się prawdopodobnie szybko rozwijać, jest Azja Centralna. Na szczególną uwagę zasługują przemiany polityczne, jakie zachodzą od kilku lat w tym regionie. Uzbekistan otwiera się na świat. Po ćwierćwieczu rządów Islama Karimowa, od końca 2016 r. w kraju tym rozpoczął się czas reform, firmowanych przez prezydenta Szawkata Mirzijojewa i wspieranych przez międzynarodowe instytucje finansowe. W sąsiednim Kazachstanie, będącym największą gospodarką Azji Centralnej, w marcu br. urząd złożył Nursułtan Nazarbajew, rządzący tym krajem od uzyskania przezeń niepodległości. O szansach biznesowych, jakie tworzy rozwój połączeń i infrastruktury w ramach regionu i między nim, a Europą i dalej Chinami, warto przeczytać w bardzo ciekawym wywiadzie Magdaleny Sobańskiej-Cwaliny z Margułanem Baimukhanem, ambasadorem Republiki Kazachstanu w Polsce.
Pora więc robić herbatę (w większości z Azji) lub kawę (nie tylko stamtąd), mościć się w kanapie (być może z Chin) z komórką lub komputerem w ręku (prawie na pewno z tego kraju), przykrywać się kocykiem (zapewne z Wietnamu, Pakistanu, Indii lub Bangladeszu) i czytać teksty o tym regionie świata, skąd pochodzi coraz więcej rzeczy z naszego codziennego świata. Życzymy przyjemnej lektury!
czytaj więcej
Przedstawiciel Instytutu Boyma weźmie udział w konferencji organizowanej przez Polsko-Chińską Główną Izbę Gospodarczą SinoCham.
Przyczyną sprzeczki kulturowej jest otrzymanie przez pao cai, potrawę z fermentowanej kapusty, certyfikatu ISO.
Wioletta MałotaTydzień w Azji #201: Rosjanom wyrósł w Azji nowy mocny konkurent
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
“Gospoda Polska” Association in Harbin 1907-1947. Part One.
This is the first part of an article about Gospoda Polska, a Polish association in Harbin. It is an extraordinary account of the Polish diaspora that lived in Harbin before the Second World War. It was written by Jerzy Czajewski, and we are very grateful that he chose our think tank and foundation to publish his work.
Jerzy CzajewskiChiny – USA na Morzu Południowochińskim
Wojna handlowa jest tylko jednym z aspektów konfrontacji między Stanami Zjednoczonymi i Chińską Republiką Ludową. Wiele aspektów tej rywalizacji zbiega się na Morzu Południowochińskim.
Paweł BehrendtUzbekistan pod przywództwem prezydenta Szawkata Mirzijojewa wszedł na ścieżkę reform. Niemal codziennie tamtejsze media informują o nowych inicjatywach i projektach. Nie jest to przypadek, że w grudniu 2019 r. The Economist przyznał Uzbekistanowi tytuł kraju roku.
Magdalena Sobańska-CwalinaEksperci wezmą udział w godzinach w sesji "Future cz. I. Rozmowy o trendach przyszłości", w którym poruszone będą zagadnienia z obszaru technologii, geopolityki, rynku pracy i edukacji, e-commerce oraz klimatu.
Forbes: Paliwo ze stepów. Czy państwa Azji Centralnej ruszą na ratunek Europie?
Wybuch wojny w Ukrainie wywołał kryzys energetyczny w Europie, uwidaczniając zależność państw Unii od dostaw węgla, gazu i ropy naftowej z Rosji.
Jerzy OlędzkiForbes: Holding Tata, czyli pięć stereotypów o indyjskim biznesie
Marka Tata towarzyszy Indusom przez całe życie. Rodzą się w szpitalach ufundowanych przez holding, chodzą do szkół przez niego wspieranych, mogą studiować na uczelniach, które zostały założone z inicjatywy członków rodziny Tata. (...) Ale Tata to dziś gracz globalny
Krzysztof ZalewskiWarszawscy Wietnamczycy – obecni/nieobecni na mapie kulturalnej Warszawy
Serdecznie zapraszamy do udziału w debacie organizowanej przez Muzeum Warszawskiej Pragi, poświęconej zamieszkującej stolicę wietnamskiej diasporze.
Tydzień w Azji #249: Wielkie pieniądze boją się chińskiej polityki
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
23 października miała miejsce 70-ta rocznica chińskiej interwencji w wojnę koreańską. Tegoroczne obchody zaskoczyły obserwatorów skalą upamiętnienia tzw. „zapomnianej wojny”.
Waldemar JaszczykAzjatech #209: Sąsiad Chin staje się nowym potentatem w branży gier
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
“Nowa doktryna Pentagonu a środowisko geopolityczne Azji Wschodniej” – nagranie
24 czerwca 2019 roku odbył się organizowany przez Instytut Boyma wykład Pawła Behrendta pt. "Nowa doktryna Pentagonu a środowisko geopolityczne Azji Wschodniej”. Wszystkim gościom dziękujemy za przybycie.
Azjatech #8: Indyjskie telekomy zaczynają rozmowy ws. budowy sieci 5G
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze najświeższe wiadomości o technologiach z Indii, Japonii, Chin oraz Uzbekistanu.
Azjatech #143: Azja chce zarabiać na pędzie ku gwiazdom
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Rozwój potencjału okrętów eskortowych Marynarki Wojennej Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej
Chiny od początku lat 90. wprowadziły do służby wiele nowych typów okrętów nawodnych głównych klas pozyskanych za granicą oraz zbudowanych przez własny przemysł
Grzegorz GleńRP: Uzbekistan rozważa skrócenie tygodnia pracy
Na fali coraz powszechniejszych w państwa zachodnich rozważań o dążeniu do stopniowego wprowadzania czterodniowego tygodnia pracy podobne podejście chcą wprowadzić władze Uzbekistanu. To pierwsza tego typu inicjatywa w Azji Centralnej.
Jerzy OlędzkiInstytut Boyma partnerem merytorycznym Igrzysk Wolności
W ramach panelu "Chińskie stulecie w Azji? Jakiej polityki azjatyckiej potrzebuje Polska", objętego naszą merytoryczną opieką, udział wzięło dwoje członków Instytutu Boyma.
W ostatnich latach w regionie zachodniego pacyfiku Australia (2016), Nowa Zelandia (2018) Korea Południowa (2019) i Tajlandia (2019) kolejno zalegalizowały medyczne zastosowania marihuany. Niektóre z tych krajów rozważają dekryminalizację jej rekreacyjnego użycia. Mimo liberalizacyjnych tendencji w części państw, większość regionu surowo reguluje zastosowanie konopi.
Karolina ZdanowiczForbes: Prostytucja i pandemia, czyli indyjskie pracownice seksualne w czasach zarazy
Wedle szacunków Havocscope, organizacji zajmującej się badaniem czarnego rynku, dochody z usług seksualnych świadczonych przez ponad 650 tys. pracownic i pracowników przemysłu erotycznego oscylują tam wokół 8,4 mld dol. rocznie.
Iga BielawskaRP: Fotoniczne czipy szyte na miarę trafiają z Polski na cały świat
Współczesna gospodarka, szczególnie w obszarze wysokich technologii, jest mocno zglobalizowana. Celujemy w cały świat. Obecnie jednak najwięcej inwestujemy w USA. Tam technologie fotoniczne znajdują wiele zastosowań - mówi Adam Piotrowski, prezes VIGO.
Jakub Kamiński„Balikatan 25” – amerykańsko-filipińska demonstracja siły w obliczu napięć w relacjach z Chinami
21 kwietnia rozpoczęły się duże amerykańsko-filipińskie manewry wojskowe o nazwie „Balikatan 25”. Służą one nie tylko wzmocnieniu interoperacyjności sił zbrojnych obu uczestników, ale także wysyłają sygnał do reszty państw o sile sojuszu Waszyngtonu i Manili.
Jakub WitczakTydzień w Azji #217: Xi Jinping przypieczętował koniec ery Denga w Chinach
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.