Książka Bogdana Góralczyka pt. „Wielki renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje” to podróż po ostatnich 40 latach istnienia Chińskiej Republiki Ludowej. Napisana przystępnym językiem zainteresować może zarówno odbiorców, którzy dopiero zapoznają się z Chinami, jak i tych, którzy zawodowo zajmują się analizowaniem zjawisk zachodzących w Państwie Środka. Taka książka musiała prędzej czy później w Polsce powstać. Nie tylko ze względu na to, że Chiny coraz istotniej wpływają na ład międzynarodowy, ale też ze względu na żywe wśród młodego pokolenia zainteresowanie Dalekim Wschodem, w szczególności Chinami. Książka podsumowująca ostatnie 40 lat chińskiej transformacji była w Polsce po prostu potrzebna, a Góralczyk tej potrzebie niewątpliwie sprostał. Jednym z najważniejszych atutów tej publikacji jest bowiem wykształcenie i doświadczenie autora: połączenie sinologii i politologii, a także wnioski z licznych pobytów i wyjazdów do Państwa Środka.
Góralczyk pisząc książkę o Chinach wiedział, że nie jest w stanie napisać takiej publikacji, która zadowoliłaby wszystkich czytelników. Po pierwsze zajęcie obiektywnego stanowiska przedstawia jako zadanie karkołomne. Atutem Góralczyka jest długoletnia perspektywa: obserwowanie Chin na przestrzeni kilkudziesięciu lat (autor pierwszy raz był w Chinach w 1976 roku). Opisując chińską rzeczywistość nie można przyjąć bezpiecznej optyki – perspektywy zmieniają się jak w kalejdoskopie w zależności od przyjętej metodologii, osobistych doświadczeń czy interesu. Góralczyk jest tego świadomy pisząc, aby nie oczekiwać „o dzisiejszych Chinach jednej prawdy”. Zdanie to jest tym bardziej aktualne w 2019 roku, kiedy na Zachodzie narasta fala krytyki skierowanej wobec Pekinu. Narasta również pośrednia cenzura z Zachodu – pozytywne pisanie o Chinach spotyka się z zarzutem o prochińskość – nieliberalność.
Książka przypomina patchwork: Góralczyk łączy osobiste doświadczenia z tekstem naukowym i publicystycznym. Dzięki temu zabiegowi lekturę sprawnie się czyta. Przywołuje również opinie licznych międzynarodowych ekspertów, na przykład Kissingera i Dikottera. Książka w poszczególnych fragmentach upodabnia się do żywej polemiki. Góralczyk rekonstruuje obraz Chin z wielu źródeł, nie tylko tekstów, artykułów i książek, ale również korzystając z odniesień do filmów i anegdot.
„Wielki Renesans” opowiada historię Chińskiej Republiki Ludowej nie tylko chronologicznie, ale również spójnie łączy różne aspekty: gospodarcze, społeczne, polityczne i kulturalne. Opowiedzenie zawiłej historii Chin na kilku płaszczyznach to wyzwanie, któremu autor niewątpliwie sprostał, dzięki czemu czytelnik może książkę również czytać wybranymi rozdziałami czy fragmentami. To z pewnością jest istotne ułatwienie. W dobie chronicznego braku czasu nie każdy może pozwolić sobie na lekturę ponad 500 stronnicowego tomu za jednym zamachem.
Niewątpliwie, książka jest także cenna ze względu na oparcie jej na bogatych źródłach chińskich, anglojęzycznych i polskich. Dzięki temu mamy do czynienia z narracją zbudowaną na oryginalnym materiale, który wcześniej nie został zaprezentowany polskim odbiorcom. O Chinach pisze obecnie wiele osób, jednak rzadko kiedy artykuły i publikacje są oparte o dobrą znajomość źródeł chińskojęzycznych.
W dobrym tonie pisania recenzji znajduje się wyłapanie błędów czy nieścisłości, a także wskazanie wad opisywanej książki. Punktem spornym dla analityków zajmujących się Chinami może być ograniczona krytyka Państwa Środka. Książka Góralczyka nie wpisuje się w ostatnią silnie krytyczną narracją wobec polityki Państwa Środka powiązanej z różnymi zagadnieniami takimi jak polityka wobec Ujgurów czy prawa człowieka. Omówienie tych tematów w obecnej sytuacji konfrontacji politycznej i gospodarczej między USA i Chinami dodałoby publikacji dodatkowej wartości.
Podsumowując, Góralczyk jest autonomicznym obserwatorem Chin i stara się uniknąć przydzielenia do frontu pro- lub antychińskiego. W swojej książce rekonstruuje narrację panującą w Chinach, umożliwiając czytelnikowi wyrobienie własnej opinii. Konkluzje przedstawione w ostatnich dwóch rozdziałach publikacji są szeroko obecne w medialnej dyskusji o Chinach. Świetnym wprowadzeniem do tej książki jest „Mao. Zwycięstwa, nadzieje i klęski” Waldemara Dziaka i Jerzego Bayera.
Niniejszy materiał znajdą Państwo w Kwartalniku Boyma nr – 1/2019
Patrycja Pendrakowska Założycielka i wiceprezes zarządu Instytutu Boyma oraz analityk polityki zagranicznej i gospodarki Chin. Z ramienia Instytutu zajmuje się relacjami UE-ASEAN w ramach projektu EANGAGE koordynowanego przez KAS Singapore oraz metodą Betzavta z Instytutem Adama na rzecz Pokoju i Demokracji w Jerozolimie. Jest jednym z członków założycieli rady biznesowej WICCI w Indiach-UE z siedzibą w Bombaju. Koordynowała także transkulturową grupę badawczą dot. Inicjatywy Pasa i Szlaku zorganizowaną przez Leadership Excellence Institute Zeppelin. Jest doktorantką na Uniwersytecie Humboldta w Berlinie, gdzie prowadzi badania nad filozofią polityczną w Chinach. Ukończyła studia licencjackie na Wydziale Sinologii, Socjologii i Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim oraz posiada dwa tytuły magistra prawa finansowego oraz etnografii i antropologii kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
czytaj więcej
„Zachowanie twarzy” w dyplomacji ASEAN
(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.
Anna GrzywaczAzjatech #55: Pandemia uderza w prywatność
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #253: Rozboje na Morzu Czerwonym będą nas dużo kosztować
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Polska-Indie. Uchylone okno gospodarczych możliwości
Pierwsza od 45 lat wizyta indyjskiego premiera w Polsce była ważnym sygnałem rosnącego wzajemnego zainteresowania. Deklaracja o strategicznym partnerstwie otwiera nowe możliwości. Polscy przedsiębiorcy mają szansę wypełnić tę deklarację treścią.
Krzysztof ZalewskiRP: Południowokoreański rynek e-commerce – jak działa?
Korea Południowa to najbardziej cyfrowe społeczeństwo świata. Nie dziwi więc, że południowokoreański rynek e-commerce kwitnie w najlepsze.
Andrzej PieniakChińskie prace nad wojskowym wykorzystaniem sztucznej inteligencji
Intensywna modernizacja i chęć dorównania siłom zbrojnym Stanów Zjednoczonych sprawiły, że w Chinach rośnie zainteresowanie militarnym zastosowaniem futurystycznych technologii.
Paweł BehrendtAzjatech #49: Izraelskie innowacje w walce z koronawirusem
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #145: Wodorowy vs. elektryk. Szykuje się starcie motoryzacyjnych gigantów
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Korea Północna – kraina jednorożców i niedomówień
Korea Północna wydaje się być jednym z najbardziej medialnych krajów całego Dalekiego Wschodu. W tym przypadku magazyny informacyjne mają ułatwione zadanie – zazwyczaj nie trzeba się specjalnie przejmować uczciwością dziennikarską, wszystkie chwyty są dozwolone. Obecnie odbiorcy nie tylko przywykli do fantastycznych newsów z najbardziej zamkniętego kraju świata, ale też rzadko wykazują potrzebę krytycznego myślenia w […]
Roman HusarskiZ Michałem Wójcikiem, Dyrektorem Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (DWM MGMiŻŚ), rozmawiał Krzysztof M. Zalewski.
Krzysztof ZalewskiForbes: Społeczeństwo siwieje. Lepiej się przygotować, niż załamywać ręce
Nadchodzące dekady przeobrażą światowe miasta. W krótszej perspektywie zmiany będą spuścizną pandemii, natomiast w dłuższej – pokłosiem demografii. Trendów demograficznych prawdopodobnie nie odwrócimy, dlatego warto się zastanowić, jak przystosować otoczenie do starzejącego się społeczeństwa
Magdalena Sobańska-CwalinaThe Dasgupta Review on Women and the Environmental Crisis
Commissioned in 2019 by the British government and published in February 2021, The Dasgupta Review has been likened to the 2006 Stern Review. Where the latter brought to widespread attention the many failings of the world economy in the face of global warming, the former makes similar points as regards biodiversity – and identifies the unique challenges faced by women.
Dawid JuraszekAzjatech #70: Chińscy producenci samochodów elektrycznych w starciu z Teslą
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Roman Husarski dla Tygodnika Powszechnego: Lato miłości w państwie Kimów
Informujemy, że na stronie Tygodnika Powszechnego pojawił się najnowszy artykuł napisany z okazji trzydziestolecia Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Pjongjangu autorstwa naszego analityka, Romana Husarskiego.
Ani realny socjalizm, ani państwowy kapitalizm. W poszukiwaniu modelu rozwojowego Azji Centralnej
Autor prezentowanej publikacji podjął się trudnego zadania identyfikacji korelacji między kierunkami zmian ustrojowych a ich wpływami na wektory przemian gospodarczych.
Jerzy OlędzkiW wielu krajach rozwijających się postępujący proces degradacji środowiska naturalnego jest jedną z negatywnych oznak rozwoju ekonomicznego. Indie doskonale to potwierdzają. (...) Czy rządzący mają pomysł na poprawę stanu nie tylko indyjskiego ekosystemu, ale także warunków życia milionów Indusów?
Iga Bielawska14 lutego miliony ludzi na całym świecie celebrują święto zakochanych. Zgodnie z panującym zwyczajem tego dnia wysyła się kartki z wyznaniami miłosnymi, kwiaty oraz upominki. Indie pod tym względem nie są wyjątkiem...
Iga BielawskaTydzień w Azji #59: Przesunięto szczyt UE-Indie. Koronawirus pretekstem
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #37: Dżokej schodzi z konia, czyli co dalej z Hongkongiem?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Największa, ale czy demokracja? Indyjska potęga i nasze dylematy
Wedle przewidywań ONZ w ciągu najbliższego miesiąca Indie staną się najludniejszym państwem globu. To symboliczne zdetronizowanie Chin przychodzi w momencie, kiedy rola Nowego Delhi wydaje się znacząca jak nigdy wcześniej w historii najnowszej. Tekst publikujemy dzięki uprzejmości "Krytyki Politycznej".
Krzysztof ZalewskiPółnocnokoreańscy pracownicy w Polsce – spotkanie z dr Nicolasem Levim
Serdecznie zapraszamy na spotkanie autorskie z dr Nicolasem Levim 4 lipca o godzinie 18:00.
Korea Południowa w fazie post-COVIDOWEJ
Rząd po wygranej bitwie – zahamowaniu epidemii do marca 2020, wdraża zasady zorganizowania społecznego, aby wygrać wojnę z COVID-19, mając na uwadze prognozy wirusologów o kolejnej fali epidemii prognozowanej na jesień.
Wioletta MałotaKirgistan. Od ułomnej demokracji do współczesnego chanatu?
Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie wydarzeń, które zapoczątkowały rozruchy społeczne w 2020 r. i w konsekwencji wyniosły do władzy stosunkowo mało znanego polityka, jakim był wtedy Sadyra Żaparowa.
Jerzy OlędzkiAzjatech #210: Japończycy opracowali pierwszą na świecie wódkę z drewna
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.