
Ważnym elementem chińskich sił morskich są okręty desantowe. Zapewniają one możliwość przerzutu sił lądowych do potencjalnego regionu działań oraz ich bezpośredniego wsparcia i zaopatrywania. Dzięki temu stanowią jedno z najważniejszych narzędzi projekcji siły przez Chiny. Ma to szczególne znaczenie w kontekście dwóch kwestii: potencjalnego siłowego rozwiązania kwestii Tajwanu oraz możliwości prowadzenia działań wojskowych z dala od własnego wybrzeża. Flota desantowa obejmuje wielozadaniowe okręty desantowe (przeznaczone do transportu żołnierzy, pojazdów i śmigłowców), które są głównym elementem współczesnych sił desantowych ChRL, a także okręty transportowe, zaopatrzeniowe i pomocnicze odgrywające niemniej znaczącą rolę w prowadzeniu działań ekspedycyjnych.
Od lat 90. Chiny mniej więcej podwoiły nośność swojej floty okrętów desantowych. W 1996 roku Marynarka Wojenna Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej (MWChALW) posiadała w sumie 54 jednostki desantowe różnych typów, z których wiele było już przestarzałych. 13 z nich stanowiły amerykańskie okręty typu LST-1 zbudowane w latach 1942-1945, a średni wiek floty desantowej wynosił ponad 22 lata. Na przełomie XX i XXI wieku MWChALW nie posiadała dużych wielozadaniowych okrętów desantowych. Głównymi jednostkami jakimi wtedy dysponowała były okręty średniej wielkości takie jak: typ 073II (w kodzie NATO Yudao) o pełnej wyporności 1460 ton; typ 073III (Yudeng) – 1850 ton; typ 072 (Yukan)- 4170 ton; oraz typ 072II (Yuting I) – 4800 ton.
Do 2015 roku chińska flota desantowa powiększyła się do 89 jednostek. Także średni wiek jednostek desantowych spadł, ponieważ starsze okręty były stopniowo wycofywane, a na ich miejsce wprowadzano nowe typy większych jednostek o większej nośności i zasięgu. W 2007 roku do służby wszedł pierwszy okręt desantowy-dok typu 071 (Yuzhao) o wyporności pełnej 25000 ton, przewyższając pod tym względem wszystkie wcześniejsze jednostki i dorównujący amerykańskim okrętom desantowym typu San Antonio. Okręty typu 071 mogą przewozić do czterech nowych poduszkowców desantowych typu Yuyi oraz cztery lub więcej śmigłowców, a także pojazdy opancerzone i żołnierzy na długich dystansach.
25 września 2019 r. został zwodowany pierwszy uniwersalny okręt desantowy (okręt desantowy-dok, śmigłowcowiec) nowego typu 075 (Yushen). Do służby wszedł 23 kwietnia 2021 r. Jego wyporność jest szacowana na 30000 do 40000 ton, w porównaniu z 41000 i 45000 ton w przypadku okrętów desantowych typów Wasp i America US Navy. Chiny zwodowały drugą jednostkę tego typu 22 kwietnia 2020 r., a trzecią 29 stycznia 2021 r. Typ 075 jest największym okrętem desantowym w chińskiej marynarce wojennej. Posiada pokład startowy na całej długości kadłuba i hangary dla śmigłowców, gdzie może ich pomieścić do 30 sztuk. Może też przewozić 1200 żołnierzy. W lipcu 2020 r. pojawiły się informacje, że Chiny mogą planować budowę pierwszego z nowego typu okrętów desantowych, nazwanego przez obserwatorów typ 076, który byłby wyposażony w elektromagnetyczne katapulty startowe i aerofiniszery, które zapewniłyby mu zdolność do wspierania operacji przez stałopłaty (prawdopodobnie drony klasy UCAV) i uczyniły go bardziej podobnym do lotniskowca.
Jednym z najważniejszych zadań stawianych chińskim siłom desantowym jest przeprowadzenie operacji desantowej w przypadku inwazji na Tajwan. Publicznie dostępne dokumenty chińskie opisują różne koncepcje operacyjne dotyczące inwazji na Tajwan. Jedna z nich, Połączona Operacja Lądowania na Wyspie, przewiduje złożoną operację opartą na skoordynowanych działaniach sił powietrznych, morskich, wsparcia logistycznego, i walki elektronicznej. Zakładanym celem byłoby przełamanie lub ominięcie obrony na brzegu, ustanowienie i umocnienie przyczółka, transport personelu i sprzętu do wyznaczonych miejsc lądowania oraz przeprowadzenie ataków w celu zajęcia kluczowych celów lub całej wyspy. W 2019 r. chińskie wojska przeprowadziły połączone ćwiczenia desantowe w pobliżu Tajwanu. Rozwój sił desantowych znacząco wzmocnił zdolność Chin do przeprowadzenia takiej operacji wymagającej przerzucenia przez Cieśninę Tajwańską znacznych sił. Biorąc pod uwagę całkowitą nośność floty desantowej oraz zakładając brak przeciwdziałania ze strony sił amerykańskich i tajwańskich, w ciągu siedmiu dni Chiny mogły przerzucić w sumie 6 dywizji w 1996 roku, 7 w 2003, 13 w 2010 oraz 13,5 w 2017.
Należy jednak pamiętać, że operacja desantowa na dużą skalę jest zawsze trudnym i skomplikowanym przedsięwzięciem, którego sukces zależy od przewagi powietrznej i morskiej, sprawnego przerzutu wojsk oraz ich nieprzerwanego wsparcia. Ponadto inwazja na Tajwan prawdopodobnie wywołałaby międzynarodową interwencję, zatem flota desantowa byłaby narażona na ciągłe ataki. Potencjalne koszty takiej operacji oraz skala wyzwania organizacyjnego sprawiają, że inwazja na Tajwan stanowi poważne ryzyko polityczne i militarne. Chińskie siły zbrojne są jednak w stanie przeprowadzić różne operacje desantowe w ograniczonym zakresie, poniżej progu pełnoskalowej inwazji na Tajwan. Mogą na przykład dokonać desantu na małe, zajmowane przez Tajwan wyspy na Morzu Południowochińskim, takie jak Pratas czy Itu Aba. Inwazja na średniej wielkości, lepiej bronioną wyspę, taką jak Matsu czy Kinmen, jest również w zasięgu możliwości. Taka operacja wykazałaby zdolności militarne, determinację polityczną i przyniosłaby wymierne korzyści terytorialne, jednocześnie wykazując pewną dozę powściągliwości. Jednak również wiązałaby się ze znacznym ryzykiem politycznym takim jak wzrost nastrojów niepodległościowych na Tajwanie czy reakcja społeczności międzynarodowej.
Chociaż duże okręty desantowe, takie jak typ 071 i typ 075, są niezbędne do przeprowadzania operacji desantowej w przypadku potencjalnej inwazji na Tajwan, niektórzy obserwatorzy wskazują, że Chiny budują takie okręty w równym stopniu ze względu na ich przydatność do innych działań, takich jak realizacja chińskich roszczeń terytorialnych na Morzu Południowochińskim i Wschodniochińskim, operacje HADR (pomoc humanitarna i zwalczanie skutków klęsk żywiołowych), bezpieczeństwa morskiego (takie jak działania antypirackie) oraz ewakuacji cywilów. Z politycznego punktu widzenia okręty desantowe mogą być również wykorzystywane do prowadzenia dyplomacji morskiej (tj. wizyt w zagranicznych portach i współpracy z siłami morskimi innych państw) oraz do demonstracji siły. W 2004 roku jedną z „nowych misji historycznych” wskazanych ChALW przez ówczesnego Przewodniczącego ChRL i Sekretarza Generalnego KPCh Hu Jintao było wspieranie interesów i dyplomacji chińskiej za granicą. Ewolucja strategii morskiej Chin i przejście od obrony bliskich mórz do obrony dalekomorskiej odzwierciedla zainteresowanie marynarki wojennej szerszym zasięgiem operacyjnym.
Rozwijająca się flota dużych, nowoczesnych okrętów desantowych umożliwia chińskim siłom morskim prowadzenie szerokiego zakresu operacji ekspedycyjnych wszędzie tam, gdzie interesy ChRL są zagrożone, lub w celu udziału w operacjach pokojowych ONZ. Przykładami wykorzystania okrętów desantowych w takiej roli jest udział, od 2008 r., okrętów typu 071 w operacji antypirackiej w Zatoce Adeńskiej. Zapewniały one przede wszystkim wsparcie logistyczne dla innych okrętów wojennych oraz zaokrętowanych sił specjalnych, chroniących jednostki cywilne w regionie. W 2011 r. w obliczu wybuchu tzw. Arabskiej Wiosny zaistniała potrzeba ewakuacji chińskich cywilów z ogarniętych konfliktami państw, co uwidoczniło się szczególnie w Libii gdzie przebywało około 35 tys. chińskich obywateli. Do ich ewakuacji Chiny wykorzystały cywilne samoloty i statki pasażerskie wyczarterowane m.in. z pomocą Grecji i Malty. Cała operacja była dużym sukcesem, ale zwróciła uwagę na niewystarczające możliwości marynarki wojennej w zakresie ewakuacji cywilów. Wnioski zostały wyciągnięte i już w kwietniu 2015 r. okręt zaopatrzeniowy Weishanhu działający razem z jednostkami bojowymi w Zatoce Adeńskiej wsparł akcję ewakuacji cywilów chińskich oraz innych narodowości z Jemenu. Ponadto dwa okręty typu 071 – Kunlun Shan i Jinggang Shan, brały udział w poszukiwaniach samolotu Malaysia Airlines MH 370 na Oceanie Indyjskim w 2014 roku. Chiny wysłały ponadto nowoczesny okręt szpitalny na Filipiny w 2013 r. do pomocy ofiarom tajfunu.
Podsumowując, rozwój zdolności desantowych od przełomu XX i XXI wieku wpisują się w trend zmian koncepcyjnych w chińskiej marynarce wojennej. Nowe, wielozadaniowe okręty desantowe dają Pekinowi szerokie możliwość prowadzenia działań ekspedycyjnych i projekcji siły z dala od własnego wybrzeża. Rozszerzenie zasięgu operacji morskich ułatwia także prowadzenie pozamilitarnych działania wojskowych, takich jak operacje pokojowe czy niesienie pomocy humanitarnej, co pomaga w legitymizacji rosnącej globalnej pozycji militarnej ChRL. O ile potencjalna inwazja na Tajwan jest mało realna ze względu na stopień komplikacji takiej operacji i ogromne ryzyko polityczne i militarne, o tyle pokojowe wykorzystanie potencjału sił desantowych udowodniło już swoją wartość dla polityki zagranicznej Chin.
Typ okrętu | Wyporność (w tonach) | Rok | ||||
2000 | 2005 | 2010 | 2015 | 2020 | ||
Typ 075 | 40000 | – | – | – | – | 1* |
Typ 071 | 25000 | – | – | 1 | 3 | 8 |
Typ 072A | 5000 | – | 9 | 9 | 11 | 15 |
Typ 072III | 5000 | 8 | 10 | 10 | 10 | 10 |
Typ 072II | 4800 | 4 | 4 | 4 | 4 | 4 |
Typ 072 | 4170 | 3 | 3 | 3 | 3 | – |
Typ 073A | 2000 | 10 | 10 | 10 | 10 | 10 |
Typ 073III | 1850 | 1 | 1 | – | – | – |
Typ 073II | 1460 | 1 | 1 | 1 | 1 | – |
US LST-1 | 4080 | 3 | 3 | 3 | – | – |
Typ 074 | 800 | 12 | 14 | 15 | 21 | 20 |
Tabela przedstawia zestawienie głównych okrętów desantowych MW ChAL-W w latach 2000-2020.
* Okret zwodowany w 2019, do służby wszedł w 2021.
Źródła: www.globalsecurity.org; www.janes.com; www.navyrecognition.com; Ronald O’Rourke, China Naval Modernization: Implications for U.S. Navy Capabilities—Background and Issues for Congress, Congressional Research Service, Updated 09.09.2021.

Grzegorz Gleń Współpracownik Instytutu Boyma. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie stosunki międzynarodowe. Absolwent Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz uczestnik programu Global Governance Summer School na National Chengchi University w Tajpej. Zainteresowania badawcze obejmują głównie bezpieczeństwo międzynarodowe, w szczególności jego wymiar militarny, ale też relacje polityczne i gospodarcze w regionie Azji i Pacyfiku. Prywatnie interesuje się historią i językami obcymi.
czytaj więcej
Azjatech #45: Koronawirus zmienia e-commerce. Oto lekcja z Państwa Środka
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Ryby, ropa i rozterki, czyli dziwne relacje rosyjsko-japońskie
Od grudnia ubiegłego roku rosyjskie jednostki zatrzymały sześć japońskich łodzi rybackich. Mimo napięć premier Shinzō Abe na pierwszy rzut oka zachowuje się nie jak polityk. Zamiast grać na nacjonalistycznej nucie, woli zachęcać japońskie firmy do inwestowania w rosyjski sektor energetyczny. O co chodzi w tym z pozoru dziwnym rosyjsko-japońskim tańcu?
Paweł BehrendtStrategiczna współpraca Indii i Armenii: aspekty geopolityczne i militarno-ekonomiczne
Przyjazne relacje Indii i Armenii nie są nowością, natomiast po tzw. 44-dniowej wojnie w Górskim Karabachu/Arcachu można było zaobserwować wyraźne ożywienie współpracy między tymi państwami.
Ani MinasyanForbes: Czy jeśli Polska wykluczy chińskie firmy z budowy 5G, to Chiny zablokują polskie jabłka?
Pekin od lat współtworzy mit wielkiego chińskiego rynku, który mogą podbić polskie firmy. Wraz z polityką luzowania pandemicznych obostrzeń za Wielkim Murem, narracja ta powraca także przy okazji debaty o 5G w Polsce.
Patrycja PendrakowskaAzjatech #194: Chińczycy testują płatność przy pomocy skanu dłoni
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Indyjski Okrągły Stół: raport ze spotkania 9 marca
Przedstawiamy raport ze spotkania 9 marca: "Indyjski okrągły stół - wyzwania i szanse Polski na Subkontynencie". Raport powstał w oparciu o wnioski z dyskusji z przedstawicielami świata biznesu, administracji publicznej i think-tanków, którzy w niemal zgodnej opinii przedsiębiorców Subkontynent pozostaje obiecującym, lecz trudnym terenem dla polskich firm.
Co łączy plemienne imiona z bejsbolem? Historie rdzennych Tajwańczyków #1
Historyczny triumf lokalnej drużyny podczas międzynarodowych mistrzostw, poza okazją do świętowania, stał się także kolejnym punktem zapalnym dla wielu dyskusji odnośnie tajwańskiego społeczeństwa
Karolina Kodrzycka„Północnokoreańscy pracownicy w Polsce” – nagranie ze spotkania z dr Nicolasem Levim
Zapraszamy do obejrzenia nagrania ze spotkania dotyczącego raportu Nicolasa Leviego "A statistical analysis of the North Korean overseas laborers in Poland during the period 2000-2017".
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Rozwój gospodarczy Chińskiej Republiki Ludowej i wzrost jej aktywności na arenie międzynarodowej przypadł na okres dużych zmian w środowisku bezpieczeństwa. W tym kontekście intensyfikacja działań ChRL w ramach dyplomacji wojskowej, stała się przedmiotem kontrowersji ze względu na brak pewności co do jej rzeczywistych celów.
Paweł MazurekAzjatech #155: Chiny wystrzeliły satelitę komunikacji kwantowej
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Policja może się zmienić. Korea z problemów zrobiła produkt eksportowy
Kojarzona zwykle z innowacjami technicznymi Korea Południowa realizuje w ostatnich dekadach inne programy rozwoju. Wspiera przemysły kreatywne, dzięki czemu nie tylko zarabia, ale podnosi także globalną siłę swojego oddziaływania, zwaną soft power...
Wioletta MałotaTydzień w Azji #56: Czy klęski naturalne skłonią Australię do zmiany polityki klimatycznej?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Czemu w relacjach z Chinami potrzebna jest silniejsza ochrona inwestora zagranicznego?
Jednym z kluczowych elementów ochrony inwestycji zagranicznych (a przy tym i inwestora zagranicznego) jest mechanizm rozwiązywania sporów pomiędzy państwem, a inwestorem zagranicznym. Sam mechanizm może przybrać różne formuły...
Adrian ZwolińskiTydzień w Azji #247: Ten kraj umiejętnie balansuje między USA i Chinami. Ma asa w rękawie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Z okazji Dnia Kobiet serdecznie zapraszamy do lektury naszego przewodnika dobrych praktyk: "Kobiety w debacie publicznej – jak organizować inkluzywne i merytoryczne dyskusje"
Ada DyndoAzjatech #98: Polak stanął na czele jednej z największych firm telekomunikacyjnych w Uzbekistanie
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Armenia: były prezydent nadal w areszcie
Były Prezydent Republiki Armenii Robert Koczaryan w 2018 roku został oskarżony o próbę obalenia konstytucyjnego porządku Armenii przez wstępne porozumienie z innymi osobami w 2008 roku. Jako środek zapobiegawczy przez Sąd Powszechny został wybrany tymczasowy areszt. Natomiast w sierpniu tego samego roku został on uchylony i prezydent został zwolniony. (...) Dochodzenie nadal trwa.
Ani MinasyanAdrian Zwoliński dla Kultury Liberalnej: Chiny – biała plama na mapie kampanii prezydenckiej
W kampanii prezydenckiej polityka zagraniczna była traktowana po macoszemu. Szczególnie zaniedbany został wątek Chin, dla których Warszawa jest jednym z kluczowych europejskich ośrodków. Czy Andrzej Duda będzie potrafił to wykorzystać podczas drugiej kadencji?
Adrian ZwolińskiTydzień w Azji #33: Prywatny biznes? Tak, jeśli zgodny z linią partii
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
An interview with Mr. Meirzhan Yussupov, Chairman of the Board of the “National Company” KAZAKH INVEST” JSC - Member of the Board of Directors of the Company
Magdalena Sobańska-CwalinaForbes: Hongkong jeszcze bliżej Pekinu. Zagraniczny kapitał powoli wycofuje się z regionu
Pekin umacnia kontrolę nad Hongkongiem, uzależniając miasto od władzy centralnej. Przegłosowane niedawno nowe prawo o bezpieczeństwie narodowym (...) może znacząco ograniczyć zagwarantowaną po 1997 roku niezależność miasta i swobody obywatelskie jego mieszkańców
Karolina ZałęgowskaRP: Region Ałmaty liderem w pozyskiwaniu inwestorów
Kazachstan jest, i raczej jeszcze długo pozostanie, niekwestionowanym liderem w pozyskiwaniu inwestycji zagranicznych w Azji Środkowej. Sprzyja temu stały rozwój gospodarczy, stabilna scena polityczna oraz specjalne strefy ekonomiczne oferujące atrakcyjne warunki inwestowania.
Jerzy OlędzkiAzjatech #76: Dieta wprost z drukarki 3D
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.