Jak Chiny odpowiadają na strategię Indo-Pacyfiku? — Feng Liu (2020) The recalibration of Chinese assertiveness: China’s responses to the Indo-Pacific challenge, International Affairs, 96: 1,9–27. doi: 10.1093/ia/iiz226
Wraz z dojściem do władzy przez Xi Jinpinga polityka zagraniczna Chin jest coraz częściej określana jako asertywna, a także oddalająca się od wprowadzonej przez Denga Xiaopinga strategii taoguang yanghui (a low profile) oznaczającej ukrywanie swoich intencji i możliwości. Zwrot Stanów Zjednoczonych w stronę regionu Azji i Pacyfiku jeszcze bardziej uwidocznił zmiany zachodzące w tym regionie. W 2017 roku USA nazwały Chiny strategicznym rywalem i rozpoczęły dyskusję nad Indo-Pacyfikiem – kolejnym obszarem rywalizacji między potęgami (s. 11). Oba państwa promują własną wizję regionalnego porządku. Badacz przekonuje, że Chiny postrzegają politykę USA w regionie jako bezpośrednie zagrożenie dla chińskich interesów. Oficjalną odpowiedzią na strategię Indo-Pacyfiku jest…unikanie stosowania terminu „Indo-Pacyfik” (s. 15). Co do zasady, ChRL używają określenia Azja–Pacyfik, nawet jeśli polityk odpowiada na pytanie, które zawiera w treści termin „Indo-Pacyfik”. W marcu 2018 roku Wang Yi, chiński minister spraw zagranicznych, powiedział, że koncepcja ta „jest jak piana morska” oraz że „teraz budzi to jakieś zainteresowanie, ale wkrótce przestanie” (s. 16).
Feng Liu podsumowuje dostępne badania i materiały, aby stwierdzić, że:
1. koncepcja Indo-Pacyfiku będzie miała negatywny wpływ na bezpieczeństwo regionalne Chin, chociaż część chińskich badaczy traktuje Indo-Pacyfik jako wstępny projekt współpracy, który na tym etapie jest niejasny (m.in. zwraca się uwagę na to, że USA nie mają zasobów, żeby rozwijać współpracę jednostronnie i będą musiały obciążyć kosztami swoich sojuszników w regionie, a tu już stanowi rodzaj wyzwania);
2. strategia nie ma podbudowy ekonomicznej, ani mechanizmu współpracy ekonomicznej, który mógłby równoważyć rosnące wpływy ekonomiczne Chin w regionie;
3. niektóre państwa w regionie są sceptyczne co do strategii proponowanej przez USA, przede wszystkim jeśli chodzi o Indie.
Po kilku latach aktywnej i asertywnej polityki zagranicznej (2013–2016) zauważalne są zmiany w polityce Chin, chociaż wynikają one nie tyle z promowanej strategii Indo-Pacyfiku, co po prostu zmian w polityce zagranicznej wobec Chin wprowadzonych przez administrację Donalda Trumpa.Zmiany te, jak zauważa badacz, świadczą o chęci Chin do uspokojenia napiętych relacji między stronami. ChRL złagodziła ton swoich wypowiedzi dotyczących polityki USA, mniej entuzjastycznie ocenia swój potencjał (np. ograniczono promowanie koncepcji „Made in China 2025”), a także nakłada mniejsze sankcje odwetowe w odpowiedzi na decyzje USA (s. 22). W innych obszarach również widać zmiany: dotyczy to zwiększenia transparentności współpracy w ramach BRI, a także zmianę nastawienia wobec członków Quad, czyli Indii, Japonii i Australii, odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w ramach Indo-Pacyfiku. Chiny bilateralnie próbują rozbić jedność i współpracę grupy tych państw, aby nie dopuścić do ich wzmocnienia kosztem Chin (s. 23–24). Strategią Indo-Pacyfiku zainteresowane są również państwa Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN), których główną obawą jest utrata centralnej pozycji organizacji w regionie Azji i Pacyfiku. Z tego powodu ASEAN promuje swoją wizję współpracy w ramach Indo-Pacyfiku. Badacz dodaje, że kolejnym aspektem świadczącym o dobrej woli jest Chin jest współpraca nad rozwiązaniem sporu na Morzu Południowochińskim. W 2017 roku strony rozpoczęły konsultacje dotyczące nowego kodeksu postępowania w sprawach dotyczących konfliktu. Chiny zobowiązały się zakończyć konsultacje do końca 2021 r. (s. 25).
Zmiana polityki zagranicznej wobec aktorów regionu zdaniem autora jest wymuszona potrzebą zmiany postrzegania Chin jako źródła niepewności. Poprawienie relacji ma służyć utrzymaniu równowagi, bowiem im bardziej Chiny zniechęcają do siebie, tym bardziej zachęcają do współpracy z USA.
Anna Grzywacz Doktor nauk społecznych w zakresie nauk o polityce, adiunktka w Instytucie Studiów Politycznych PAN. Laureatka konkursów Narodowego Centrum Nauki oraz stypendium Ministra Edukacji i Nauki dla wybitnych młodych naukowców (2022–2025). Jej zainteresowania naukowe: stosunki międzynarodowe w Azji Południowo-Wschodniej, ASEAN, średnie potęgi i polityka dyskursywna.
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Kwartalnik Boyma – nr 1 (7) /2021
Oddajemy do rąk naszych Czytelników i Czytelniczek pierwsze w 2021 r. wydanie „Kwartalnika Boyma”. Ten numer postanowiliśmy poświęcić zagadnieniom związanym z kobietami i kobiecością w Azji – nie tylko ze względu na to, że numer wydajemy w marcu, a 8 marca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet, ale również ze względu na to, że wokół nas toczy się wiele debat dotyczących feminizmu i praw kobiet.
Forbes: Chiny kopiują unijne rozwiązanie. Przełomowe zmiany na rynku gazu i ropy
(...) Wydzielenie systemu rurociągów do osobnej spółki jest najbardziej doniosłą reformą w chińskim sektorze energetycznym od dziesięcioleci. Jak może wpłynąć na krajową produkcję, z udziałem chińskich i zagranicznych inwestycji?
Waldemar JaszczykProfilaktyka, inwigilacja i nacjonalizm – narzędzia walki z koronawirusem w Korei Południowej
Korea Południowa w ciągu ostatnich miesięcy udowodniła, że z koronawirusem radzi sobie dużo lepiej niż większość państw. Relatywny sukces sprawia, że kraj bywa określany jako modelowy przykład skutecznej walki z epidemią. Nie powinno to jednak przysłonić dużo bardziej złożonego obrazu całości.
Roman HusarskiPatrycja Pendrakowska uczestniczką Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach
Jako uczestniczka sesji "Handel, geopolityka, praktyka", podzieliła się spostrzeżeniami na temat tego, jakie rozwiązania powinna wdrożyć Polska celem zwiększenia skuteczności polityki wobec Azji.
Patrycja PendrakowskaWspółpraca Instytutu Boyma z Forbes Polska
Analitycy Instytutu Boyma od niedawna mają przyjemność współpracować z redakcją polskiego wydania magazynu Forbes. Poniżej prezentujemy listę naszych artykułów.
We’re Stronger Together – an Interview with Minister Marcin Przydacz
"Cooperation and investments – we are absolutely up for it. However, we prefer to keep a certain degree of caution when it comes to entrusting the transfer of technology and critical infrastructure to external investors. The security of Poland and the EU should be considered more important than even the greatest economic gains..."
Tydzień w Azji #101: Chiński rok 2020. Centrum świata przesuwa się nad (Indo)Pacyfik
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości
Tydzień w Azji #326: Chiny chcą rozdawać karty w regionie. Rzucają wyzwanie Rosji i USA
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: UE, Chiny, Turcja i Azja Centralna stawiają na Korytarz Środkowy. A Polska?
UE, Chiny, Turcja i Azja Centralna stawiają na Korytarz Środkowy. A Polska? Od wybuchu wojny w Ukrainie Korytarz Środkowy stał się dystrybucyjną koniecznością.
Jerzy OlędzkiPatrycja Pendrakowska and Paweł Behrendt on navigating Sino-Polish relations
We are proud to annouce, that Patrycja Pendrakowska and Paweł Behrendt made a contribution to the newest project of the Baltic Security Foundation, The Jamestown Foundation and the Baltic-American Freedom Foundation.
Tydzień w Azji #310: BRICS rośnie w siłę, a Rosja zaciera ręce. Tak Putin chce omijać sankcje
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Serdecznie zapraszamy do odsłuchania zapisu rozmowy analityka Instytutu Boyma dr. Nicolasa Levi, który w rozmowie z dziennikarzem RMF FM Bogdanem Zalewskim skomentował pogłoski o krwawych czystkach w najbliższym otoczeniu przywódcy KRLD Kim Dzong Una.
Historia bogaczy Hongkongu, czyli “the four big”
Dwie najważniejsze metropolie Azji południowo-wschodniej to Singapur i Hongkong. Obie są bogatymi centrami handlu i finansów, obie były Brytyjskimi koloniami. Przy czym, gdy pierwszą z jej czystymi ulicami, niezwykłymi ogrodami, organizacją, nudą i bogactwem, można by porównać do pięknej arystokratki, o drugiej nie można by mówić z takim zachwytem.
Mateusz MoczyńskiThis is the second part of an inquiry into Ulaanbaatar’s winning 2040 General Development Plan Conception (GDPC). In this part of paper, I look into some of the plans and/or solutions proposed in Ulaanbaatar’s 2040 GDPC.
Paweł SzczapAzjatech #106: Koreańczycy chcą dać drugie życie akumulatorom samochodów elektrycznych
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #102: Japończycy testują pierwszą na świecie mobilną klinikę zasilaną ogniwami paliwowymi
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Wywiad: Otwarcie Azji Centralnej na świat
JE Pan Margułan Baimukhan, Ambasador Republiki Kazachstanu w RP, w rozmowie z Magdaleną Sobańską-Cwaliną.
Magdalena Sobańska-CwalinaNowy prezydent i stare dylematy: Co dalej z Koreą Południową?
Wybory w Korei Południowej na początku maja 2017 roku zakończyły się wygraną Mun Jae-ina. Tak jak podczas poprzednich kampanii wyborczych, ku niezadowoleniu Kim Jong-una, Korea Północna nie była głównym wątkiem wyborów. Kandydaci skupiali uwagę wyborców na tematach ekonomicznych oraz skandalu politycznym byłej prezydent Korei Południowej Park Geun-hye.
Nicolas LeviTydzień w Azji #293: Polskie firmy szturmują Chiny. Oto nasze hity eksportowe
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
In the first part of this analysis of Ulaanbaatar’s winning 2040 General Development Plan Conception (GDPC) I look into the historical preconditions for the city’s planned development as well as present the legislative climate in which works on Ulaanbaatar’s future development strategies have recently found themselves.
Paweł SzczapForbes: Utrata ideałów i chciwość, czyli o przypadkach światowego potentata stoczniowego
Chiński przemysł stoczniowy szturmem wdarł się na światowe rynki. W ciągu 20 lat zdetronizował Japonię i Koreę Południową, zaś europejskie stocznie zapędził w nisze okrętów wojennych i jednostek specjalistycznych. Jednak ostatnie doniesienia z sektora powinny gościć równie często na stronach gospodarczych światowych mediów, co w rubrykach kryminalnych.
Paweł BehrendtTydzień w Azji #98: Chińczycy znowu bliżej z Rosjanami. Dla Gazpromu to jak dar z niebios
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #111: Energetyka łączy sąsiadów Chin i Rosji. Powstaje historyczny projekt
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Historia sukcesu? 30-lecie kazachskiej państwowości i wyzwania na przyszłość
Jak z tymi wyzwaniami poradzi sobie Kazachstan? Jaki może być udział Polski i Unii Europejskiej w kolejnym kazachskim skoku rozwojowym? Jakie szanse znajdzie tam dla siebie nasz biznes?