Przekazujemy w Wasze ręce nowy numer Kwartalnika poświęcony tematowi nacjonalizmu. W ostatnich latach sytuacja geopolityczna uległa istotnym przemianom, które wywarły trwały wpływ na poczuciu tożsamości narodowej różnych społeczeństw. Szereg wydarzeń o globalnym znaczeniu, jak rywalizacja między USA a Chinami, pandemia Covid-19 czy wojna w Ukrainie, nie tylko pobudziły oddolne ruchy nacjonalistyczne, ale także wzmocniły oficjalne narracje o takim charakterze. Przykłady takich partii jak niemiecka AfD, francuskie Zjednoczenie Narodowe czy szwedzka prawicowa koalicja, a do niedawna również polski PiS, pokazują, że konserwatywne partie, wraz ze swoją populistyczną i nacjonalistyczną agendą, zyskują na popularności i znaczeniu w Europie. A jak sytuacja wygląda w Azji?
Otóż, nacjonalizm azjatycki wykazuje istotne podobieństwa do, znanego nam, nacjonalizmu wschodnioeuropejskiego. W obu regionach rozwijał się on w kontekście oporu wobec zewnętrznej dominacji, zarówno politycznej, jak i ekonomicznej. Kraje Europy Wschodniej doświadczyły dominacji ze strony mocarstw takich jak Niemcy, państwo Habsburgów czy Związek Radziecki. Podobnie, wiele krajów azjatyckich było koloniami europejskich imperiów. Historyczna pamięć o tych wydarzeniach silnie kształtuje dzisiejszy nacjonalizm w tych regionach, nadając mu wyraźny antykolonialny i antyimperialistyczny charakter, oraz przyoblekając go w różne formy i narracje, które chcielibyśmy Wam przybliżyć.
Autorskie badanie Eweliny Horoszkiewicz przedstawia motywacje chińskich nacjonalistów do podejmowania działań o charakterze politycznym online. W świecie zdominowanym przez nowe technologie, Internet staje się atrakcyjną platformą dla młodych ludzi do ekspresji ich nacjonalistycznych uczuć i przekonań. Analiza Andżeliki Serwatki wyjaśnia, jak wietnamski rząd wykorzystuje antychińskie nastroje społeczne. „Bambusowa polityka” balansuje między rozładowywaniem nacjonalistycznych napięć, a niedopuszczaniem do destabilizacji politycznej. Tekst Pawła Behrendta przedstawia rolę oficjalnych narracji i symbolicznych gestów w kontekście historycznych traum na przykładzie Japonii, Korei Południowej i Chin, ukazując, jak nacjonalizm wpływa na dyplomatyczne relacje między tymi krajami.
Druga część Kwartalnika zawiera teksty analizujące politykę rozwojową i napięcia między rozwojem, a obroną w krajach Azji. Otwiera ją recenzja książki Gabrieli Pleschovej na temat relacji krajów Grupy Wyszehradzkiej i Chin, autorstwa Patrycji Pendrakowskiej. Zwraca ona uwagę na wartościowe obserwacje dotyczące przejścia „od podejścia opartego na wartościach w latach 90., do podejścia opartego na interesach w XXI wieku”. Tekst doktora Pawła Jaskuły analizuje zmiany w składzie elit biznesowych Kazachstanu oraz ich znaczenie dla polityki wewnętrznej i zagranicznej kraju. Autor zauważa, że Kreml widzi w tym „kolejną próbę poluzowania bilateralnych relacji”, podczas gdy państwa europejskie poszukują możliwości współpracy w zakresie dostaw surowców energetycznych. Jakub Witczak z kolei opisuje strategię zwiększenia zdolności bojowych australijskiej marynarki wojennej w odpowiedzi na rosnące wpływy Chin w regionie Indo-Pacyfiku. Australia planuje ogromne inwestycje w celu zabezpieczenia swojej pozycji wobec wzrostu potęgi Państwa Środka. Sekcję zamyka tekst Jana Kosińskiego, który opisuje modernizacyjne plany Arabii Saudyjskiej zawarte w jej Wizji 2030 oraz na podstawie wskaźników analizuje, na ile ta wizja narodowej modernizacji rzeczywiście wcielana jest w życie.
Niniejszy Kwartalnik ma na celu uchwycenie złożoności nacjonalizmu w dynamicznie zmieniającym się globalnym porządku, pokazując jego różnorodne formy, motywacje i konsekwencje w regionie Azji. Przez pryzmat aktualnych wydarzeń i analiz eksperckich, staramy się zrozumieć, jak nacjonalizm wpływa na politykę, społeczeństwa i relacje międzynarodowe.
Przyjemnej lektury!
Ewelina Horoszkiewicz
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Tydzień w Azji #138: Nowe zasady w chińskim internecie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Jak zmieniają się aktualnie łańcuchy dostaw? Polska „przemysłowym sercem” Europy
Nasz kraj ma wśród managerów logistyki zdecydowanie dobrą markę. Jest wymieniany na pierwszym miejscu jako państwo, do którego przenosi się produkcję, aby być bliżej rynków zbytu (reshoring) i miejsce pochodzenia zaopatrzenia (sourcing).
Krzysztof ZalewskiForbes: Kres Chinameryki. Czy reszta świata rozluźni więzi gospodarcze z Chinami?
Nowa rzeczywistość zweryfikowała modną dziesięć lat temu koncepcję „Chinameryki”. Dziś nie ma po niej śladu. Dwie największe gospodarki wydają się od siebie oddalać.
Paweł BehrendtPrzegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #91: „Inteligentne okulary” Kuboty wyleczą krótkowzroczność?
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #57: Japonia namawia firmy do rezygnacji ze sprzętu chińskich telekomów
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Książka „The Role of Regions in EU-China Relations” w wolnym dostępie
Zapraszamy do pobrania wersji elektronicznej książki pod redakcją dr Tomasza Kamińskiego. Ta anglojęzyczna pozycja opisująca rolę jednostek samorządowych w relacjach Unii Europejskiej z Chinami stanowi kolejną książkę umieszczoną w wolnym dostępie na naszej stronie
Serdecznie zapraszamy do odsłuchania zapisu rozmowy analityka Instytutu Boyma Pawła Behrendta, który w rozmowie z dziennikarzem Polskiego Radia 24 Michałem Strzałkowskim skomentował wizytę Nancy Pelosi na Tajwanie.
Spotkanie przy grobie Tekli Bądarzewskiej
Serdecznie zapraszamy wszystkich miłośników muzyki klasycznej i tajemnic historii na spotkanie przy grobie Tekli Bądarzewskiej na Starych Powązkach.
Forbes: Jak Koreańczycy znaleźli kamień filozoficzny innowacji
O innowacyjności gospodarki decydują polityki publiczne oraz zarządzanie procesami biznesowymi. Wielu na świecie poszukuje idealnej formuły takiego połączenia government i biznesowego governance, która – niczym kamień filozoficzny w średniowieczu – obiecuje bogactwo, tym razem poprzez kontrolę nad kluczowymi technologiami...
Wioletta MałotaZmiany na Jedwabnym Szlaku: dokąd zmierza Azja Centralna?
Debata Instytutu Boyma poświęcona miejscu Azji Centralnej w światowej gospodarce i możliwościach Polski zaistnienia w tym regionie.
Tydzień w Azji #182: Wojna w Ukrainie może przyspieszyć nadejście wieku Azji
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #106: Koreańczycy chcą dać drugie życie akumulatorom samochodów elektrycznych
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Gulnara Karimowa – anatomia upadku
Kiedyś marzyła o absolutnej władzy, dziś marzy o wolności. Tak w skrócie można streścić karierę Gulnary Karimowej, starszej córki nieżyjącego już prezydenta Uzbekistanu, Islama Karimowa, która chciała zostać pierwszą kobietą piastującą ten urząd, rzutką bizneswoman, a także sławną piosenkarką.
Jerzy Olędzki„Dokąd zmierza Hongkong?” – spotkanie z Adrianem Zwolińskim
Protesty w Hongkongu przyciągają spojrzenia z całego świata - nie tylko prezydenta Trumpa. Jaki los czeka Hongkong? Czemu problemy ekonomiczne i prawne są kluczowe dla każdego ze scenariuszy? Czym jest „problem 2047 roku” i jaki ma związek z obecnymi wydarzeniami? Na te pytania odpowiemy podczas spotkania z naszym ekspertem Adrianem Zwolińskim.
Tydzień w Azji #135: Pekin daje swoim prowincjom czerwone kartki za klimat
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Uzbekistan – są perspektywy dla przedsiębiorców, ale rośnie i ryzyko
Władze Uzbekistanu chcą ściągnąć inwestycje zagraniczne, ale zdają sobie sprawę, że w aktualnej sytuacji geopolitycznej ich przyciągnięcie może okazać się trudniejsze niż dotąd przewidywano. Kraj może się stać teraz wrotami do sankcjonowanej Rosji.
Magdalena Sobańska-CwalinaNa początku roku Siły Zbrojne Republiki Armenii świętowały kolejną rocznicę powstania, która datuje się dokładnie na 28 stycznia 1992 roku. Przez ostatnie 28 lat armia armeńska przeżyła różne momenty przełomowe, z których, można powiedzieć, że wyszła zwycięsko.
Ani MinasyanTydzień w Azji #106: Branża moto odżyła zbyt szybko. Fabryki znów stają
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #36: Fińska technologia ociepli kazachskie samochody
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Uzbeckie władze odkrywają plany w zakresie rozwoju energetyki wodnej
Uzbekistan szczególne nadzieje wiąże z energetyką wodną. Może to być szansa dla polskich firm z branży.
Magdalena Sobańska-CwalinaKonsekwencje zamachu Aum Shinrikyo w 1995 r. – kosze na śmieci, nadzór religii i 9/11
Trzęsienie ziemi w Kobe pochłonęło ponad 6 i pół tysiąca ofiar, a ponad 300 tysięcy pozostawiło bez dachu nad głową. Zamach terrorystyczny z użyciem sarinu w tokijskim metrze przeprowadzony przez Aum shinrikyo pozbawił życia dwunastu. Oba zdarzenia miały miejsce w 1995 roku. Mimo niewspółmierności w zniszczeniach, Haruki Murakami (2003) równo zestawia oba wydarzenia jako dwa kamienie milowe, które odcisnęły się na psychice ówczesnego Japończyka.
Karolina Zdanowicz„Śmierć generała Sulejmaniego to deklaracja wojny”
Śmierć generała Ghosema Sulejmaniego to prawdopodobnie najważniejszy polityczny zamach XXI w., który jeszcze bardziej komplikuje niezwykle napiętą sytuację w regionie Bliskiego Wschodu. To także wizerunkowa porażka władz w Teheranie, która nie będzie jednak łatwa do wykorzystania dla administracji Donalda Trumpa.
Antoni JakubowskiKwartalnik Boyma – nr 1 (23)/2025
W niniejszym wydaniu Kwartalnika Instytutu Boyma analizujemy złożoność tej współpracy na przykładach wybranych państw Azji oraz roli, jaką odgrywa Polska – zarówno jako partner, jak i obserwator globalnych procesów.