Przekazujemy w Wasze ręce nowy numer Kwartalnika poświęcony tematowi nacjonalizmu. W ostatnich latach sytuacja geopolityczna uległa istotnym przemianom, które wywarły trwały wpływ na poczuciu tożsamości narodowej różnych społeczeństw. Szereg wydarzeń o globalnym znaczeniu, jak rywalizacja między USA a Chinami, pandemia Covid-19 czy wojna w Ukrainie, nie tylko pobudziły oddolne ruchy nacjonalistyczne, ale także wzmocniły oficjalne narracje o takim charakterze. Przykłady takich partii jak niemiecka AfD, francuskie Zjednoczenie Narodowe czy szwedzka prawicowa koalicja, a do niedawna również polski PiS, pokazują, że konserwatywne partie, wraz ze swoją populistyczną i nacjonalistyczną agendą, zyskują na popularności i znaczeniu w Europie. A jak sytuacja wygląda w Azji?
Otóż, nacjonalizm azjatycki wykazuje istotne podobieństwa do, znanego nam, nacjonalizmu wschodnioeuropejskiego. W obu regionach rozwijał się on w kontekście oporu wobec zewnętrznej dominacji, zarówno politycznej, jak i ekonomicznej. Kraje Europy Wschodniej doświadczyły dominacji ze strony mocarstw takich jak Niemcy, państwo Habsburgów czy Związek Radziecki. Podobnie, wiele krajów azjatyckich było koloniami europejskich imperiów. Historyczna pamięć o tych wydarzeniach silnie kształtuje dzisiejszy nacjonalizm w tych regionach, nadając mu wyraźny antykolonialny i antyimperialistyczny charakter, oraz przyoblekając go w różne formy i narracje, które chcielibyśmy Wam przybliżyć.
Autorskie badanie Eweliny Horoszkiewicz przedstawia motywacje chińskich nacjonalistów do podejmowania działań o charakterze politycznym online. W świecie zdominowanym przez nowe technologie, Internet staje się atrakcyjną platformą dla młodych ludzi do ekspresji ich nacjonalistycznych uczuć i przekonań. Analiza Andżeliki Serwatki wyjaśnia, jak wietnamski rząd wykorzystuje antychińskie nastroje społeczne. „Bambusowa polityka” balansuje między rozładowywaniem nacjonalistycznych napięć, a niedopuszczaniem do destabilizacji politycznej. Tekst Pawła Behrendta przedstawia rolę oficjalnych narracji i symbolicznych gestów w kontekście historycznych traum na przykładzie Japonii, Korei Południowej i Chin, ukazując, jak nacjonalizm wpływa na dyplomatyczne relacje między tymi krajami.
Druga część Kwartalnika zawiera teksty analizujące politykę rozwojową i napięcia między rozwojem, a obroną w krajach Azji. Otwiera ją recenzja książki Gabrieli Pleschovej na temat relacji krajów Grupy Wyszehradzkiej i Chin, autorstwa Patrycji Pendrakowskiej. Zwraca ona uwagę na wartościowe obserwacje dotyczące przejścia „od podejścia opartego na wartościach w latach 90., do podejścia opartego na interesach w XXI wieku”. Tekst doktora Pawła Jaskuły analizuje zmiany w składzie elit biznesowych Kazachstanu oraz ich znaczenie dla polityki wewnętrznej i zagranicznej kraju. Autor zauważa, że Kreml widzi w tym „kolejną próbę poluzowania bilateralnych relacji”, podczas gdy państwa europejskie poszukują możliwości współpracy w zakresie dostaw surowców energetycznych. Jakub Witczak z kolei opisuje strategię zwiększenia zdolności bojowych australijskiej marynarki wojennej w odpowiedzi na rosnące wpływy Chin w regionie Indo-Pacyfiku. Australia planuje ogromne inwestycje w celu zabezpieczenia swojej pozycji wobec wzrostu potęgi Państwa Środka. Sekcję zamyka tekst Jana Kosińskiego, który opisuje modernizacyjne plany Arabii Saudyjskiej zawarte w jej Wizji 2030 oraz na podstawie wskaźników analizuje, na ile ta wizja narodowej modernizacji rzeczywiście wcielana jest w życie.
Niniejszy Kwartalnik ma na celu uchwycenie złożoności nacjonalizmu w dynamicznie zmieniającym się globalnym porządku, pokazując jego różnorodne formy, motywacje i konsekwencje w regionie Azji. Przez pryzmat aktualnych wydarzeń i analiz eksperckich, staramy się zrozumieć, jak nacjonalizm wpływa na politykę, społeczeństwa i relacje międzynarodowe.
Przyjemnej lektury!
Ewelina Horoszkiewicz
Więcej informacji na temat: newslettera, polityki prywatności serwisu
czytaj więcej
Azjatech #118: Samoloty na zużyty olej spożywczy? Japończycy pracują nad biopaliwem lotniczym
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Indyjscy guru. Kiedy duchowość rozczarowuje
W tradycji indyjskiej guru odgrywa kluczową rolę w procesie rozwoju duchowego człowieka. Z czasem jednak globalizacja duchowości zmieniła jego rolę i usytuowanie społeczne. Obecnie wizerunek duchowego przywódcy kojarzy się z mężczyzną w szafranowych szatach, którego zdjęcia stanowią wystrój licznych sal modlitewnych, przedsiębiorstw czy prywatnych samochodów. Wyznawców przyciąga różnorodnymi „nadprzyrodzonymi” zdolnościami...
Magdalena RybczyńskaRelacje Polska-Uzbekistan. Ponad 30 lat współpracy.
Wywiad z J.E. doktorem Bahromem Babajewem – Ambasadorem Nadzwyczajnym i Pełnomocnym Republiki Uzbekistanu w Polsce. Przeprowadziła doktor Magdalena Sobańska-Cwalina, członek zarządu Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma
Magdalena Sobańska-CwalinaThis is the second part of an inquiry into Ulaanbaatar’s winning 2040 General Development Plan Conception (GDPC). In this part of paper, I look into some of the plans and/or solutions proposed in Ulaanbaatar’s 2040 GDPC.
Paweł SzczapJeśli pandemiczne ograniczenia mogą być symbolem samoizolacji Chin, to ostra retoryka w polityce zagranicznej świadczy o coraz mniej skrywanych agresywnych planach wobec sąsiedztwa.
Zespół Instytutu BoymaDavkhar deel a wolność mongolskich mediów w kontekście wyborów
Ostatnie lata były dla Mongolii czasem ciągłych intensywnych prób na wielu frontach. Wciąż nowe rozczarowania ekonomiczne (spadek wzrostu PKB z ok. 18% w 2013 r. do ok. 2% w 2015 r., przeciągające się negocjacje w sprawie Oyu Tolgoi, problemy finansowe Tavantolgoi), kontrowersyjne tematy społeczno-polityczne (sprawa „Prawa o długiej nazwie”, skazanie aktywisty ekologicznego Tsetsgee Mönkhbayara, protesty […]
Paweł SzczapAzjatech #114: Miasto-państwo buduje światową stolicę innowacji
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
W spójności siła – wywiad z ministrem Marcinem Przydaczem
"Współpraca - tak, obecność inwestycyjna - tak, ale raczej z pewną dozą ostrożności przy transferze technologii i w infrastrukturze krytycznej. Bezpieczeństwo Polski i UE powinno tutaj wyprzedzać myślenie o ewentualnych, choćby największych, zyskach gospodarczych..."
Kwartalnik Boyma – nr 2 (24)/2025
W niniejszym wydaniu Kwartalnika Instytutu Boyma analizujemy zagadnienia z zakresu polityki międzynarodowej, debaty publicznej oraz wyzwań społecznych i geopolitycznych.
Tydzień w Azji #101: Chiński rok 2020. Centrum świata przesuwa się nad (Indo)Pacyfik
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości
Instytut Boyma w Parlamencie Europejskim: Konferencja o strategicznym partnerstwie UE-Kazachstan
2 października w Parlamencie Europejskim odbyła się konferencja zatytułowana Strategiczne partnerstwo Kazachstanu z Unią Europejską: otwarcie nowych nisz i wymiarów, której celem było podsumowanie dotychczasowych osiągnięć w relacjach dwustronnych oraz identyfikacja kluczowych obszarów dalszej, pogłębionej współpracy.
Jerzy OlędzkiAzjatech #45: Koronawirus zmienia e-commerce. Oto lekcja z Państwa Środka
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #242: Tajwan buduje własną sieć satelitów. W trosce o bezpieczeństwo
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Konkurencja Chiny-USA. Nowe ograniczenia w branży motoryzacyjnej
Amerykański Departament Gospodarki chce nowych ograniczeń dla chińskich i rosyjskich technologii. Można zakładać, że finalnie będą one miały wpływ na cały globalny łańcuch dostaw, w tym producentów aut z Niemiec i ich dostawców z Polski.
Krzysztof ZalewskiThe Straits Times 22 października opublikował informację o 10-tygodniowym areszcie dla mężczyzny, który szantażował swoją byłą kochankę opublikowaniem zdjęć, na których jest naga[1]. Sąd zdecydował się zatrzymać mężczyznę, któremu grozi do roku pozbawienia wolności i grzywna (choć zdarzało się wcześniej, że zasądzane było i biczowanie). Po przeczytaniu tej wiadomości można odnieść wrażenie, że prawa kobiet naprawdę są chronione.
Anna GrzywaczPodbiła jeden z najtrudniejszych rynków świata. Ma trzy rady dla polskich firm
- Na ważne spotkanie zawsze zakładałam najwyższe szpilki. To bardzo szybko regulowało mój status w sytuacjach biznesowych - mówi Agnieszka Wronkowska, która w latach 2014-2019 pracowała w Indiach jako Managing Director dla Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych.
Krzysztof ZalewskiTydzień w Azji #290: Chiny zagrażają liderowi, znalazły niszę. Polska w tym wyścigu nie ma szans
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Moon Jae-in: wielki wygrany pandemii COVID-19
W ubiegłym tygodniu odbyły się wybory parlamentarne w Korei Południowej. Przeprowadzenie ich w czasach zarazy było względnie bezpieczne m.in. dzięki posłusznej postawie mieszkańców Korei Południowej, którzy zaakceptowali narzucone przez władze reguły postępowania, a także dzięki konsekwentnemu zwalczaniu epidemii, m.in. dzięki regularnemu wykonywaniu testów na szeroką skalę.
Nicolas LeviW drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych.
Andrzej PieniakForbes: Chińczycy chcieli skorzystać na brexicie. Będą musieli obejść się smakiem
Pekin zakładał, że w obliczu brexitu dojdzie do zbliżenia gospodarczego i politycznego między Londynem a Państwem Środka. Szansę na to Chiny upatrywały w potrzebie zastrzyku inwestycyjnego nad Tamizą w związku z rozluźnieniem relacji Londynu z kontynentem.
Patrycja PendrakowskaAzja – integracja. Wokół polityki Polski wobec Azji
Serdecznie zapraszamy na kolejne spotkanie Instytutu Boyma, na którym zastanowimy się, jak powinniśmy lepiej wykorzystywać polskie szanse w Azji oraz jakie cele i środki powinna mieć polska polityka względem krajów i regionów kontynentu.
Bambusowa dyplomacja w Warszawie: znaczenie wizyty premiera Wietnamu
75. rocznica nawiązania stosunków dyplomatycznych, propozycja nawiązania strategicznego partnerstwa, prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, a to wszystko na tle wizyty szefa wietnamskiego rządu w Warszawie.
Andżelika SerwatkaTydzień w Azji #169: Chiny ratyfikują dwie międzynarodowe konwencje pracy
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #106: Branża moto odżyła zbyt szybko. Fabryki znów stają
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.