Propozycja zmian do projektu Kierunki rozwoju ekspansji zagranicznej w ramach konsultacji społecznych
18 kwietnia 2024 r.
dr Krzysztof M. Zalewski, dr Andrzej Anders, Paweł Mazurek
Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma
(Instytut Boyma)
Uwagi ogólne
Kierunki rozwoju ekspansji zagranicznej to niezwykle ciekawy dokument, którego największymi zaletami są chęć integracji istniejących mechanizmów wsparcia w Polsce i efektywnego informowania o nich przedsiębiorców, którzy obecnie nie orientują się często w istniejących mechanizmach wsparcia na poziomie krajowym i UE.
Strategia znacznie by zyskała, by uwzględnić następujące elementy.
- Zwiększenie zatrudnienia i wyspecjalizowanie pracowników w ZBH, przy zapewnieniu im stabilności administracyjnej. Obecnie duża fluktuacja pracowników w niektórych biurach poza UE oraz ich obsada personalna (1-2 etaty) powodują, że prace biur charakteryzuje nieciągłość i niski poziom pamięci instytucjonalnej. Większe wyspecjalizowanie branżowe pracowników ZBH zwiększy ich skuteczność w komunikacji z administracją oraz środowiskiem biznesowym państwa urzędowania oraz zaufanie w kontaktach z polskim biznesem.
- Przemyślenie sieci ZBH. Obecna sieć placówek nie odpowiada zmieniającej się geografii innowacji. Szczególnie dotyczy to państw takich jak Indie i Chiny, które szybko stają się istotnymi centrami innowacji. Jako przykład można wymienić Bangalore (ze względu na siedzibę indyjskiej agencji kosmicznej, obecność polskich firm IT oraz znaczenie w indyjskim przemyśle ICT), Hyderabad czy Ahmedabad, najważniejsze miasto prężnego Gudżaratu.
- Program ekspansji zagranicznej powinien w większym stopniu uwzględniać inwestycje zagraniczne polskich firm. Ze względu na politykę handlową i gospodarczą, dla wielu polskich firm w państwach takich jak Indonezja czy Indie w celu konsolidacji pozycji rynkowej konieczne jest stanie się inwestorem w tych państwach i rozwój tam produkcji oraz usług.
Z czasem – w miarę podnoszenia kosztów pracy w Polsce oraz przewidywanej zmniejszającej się puli dostępnych pracowników – produkcja na rynkach pozaeuropejskich stanie także warunkiem utrzymania pozycji i rozwoju na rynku krajowym i europejskim. Stąd propozycja opisu “Ścieżki rozwoju inwestora/inwestorki” na wzór bardzo interesującej i innowacyjnej propozycji, jaką jest “Ścieżka rozwoju eksportera”. - Informacja o programach wsparcia dla inwestorów zagranicznych w poszczególnych państwach. Mają własne instrumenty wsparcia BIZ, dzięki których ekspansja zagraniczna polskich firm będzie łatwiejsza. Przykładem może być indyjskie Production Linked Incentives Scheme (PLI)
- Zaletą “Kierunków…” jest zamiar integracji pracy poszczególnych agend państwa. Należy jednak pogłębić współpracę z samorządami i miastami, które działają w Europie i poza nią. W nawiązaniu do uwagi nr 19 (poniżej) należy uwzględnić rolę samorządów wojewódzkich, które są aktywnie zaangażowane w promocję eksportu, posiadają też czasami biura regionalne, które można wykorzystać w synergii z ZBH. Brak uwzględnienia roli i współpracy z samorządem może spowodować dublowanie się działań oraz nieefektywne wykorzystanie zasobów.
- W implementacji strategii rozwoju ekspansji zagranicznej należy uwzględnić w większym stopniu think tanki i instytucje badawcze. Szczególnie środowisko think tanków ma rozbudowaną wiedzę i doświadczenie we współpracy międzynarodowej, potrafiąc współpracować z administracją, nauką, polityką oraz biznesem.
- Strategia powinna w większym stopniu uwzględniać wpływ umów handlowych. Dotyczy to zarówno tych obowiązujących Polskę ze względu na członkostwo w UE (co w strategii jest ciekawie opisane) jak i tych, których poszczególne zapisy wchodzą w życie w kolejnych latach, a których Polska nie jest stroną. Umowy takie jak CPTPP oraz RCEP mogą mieć wpływ na szanse polskich eksporterów, ale obecnie brakuje badań nad oszacowaniem takiego wpływu.
- Zbyt duża ilość sektorów priorytetowych. Wyselekcjonowanie aż 15 sektorów powoduje, że trudno będzie skoncentrować pomoc na kluczowych obszarach. Być może należy podzielić na sektory wspierane bezpośrednio np. dofinansowaniem, oraz sektory, gdzie wsparcie będzie udzielane w ograniczonym zakresie.
- Skorzystanie z wiedzy i pomocy instytucji UE w krajach trzecich. Unia Europejska posiada bogatą sieć instytucji wsparcia w postaci przedstwicielstw oraz izb handlowo-przemysłowych. Warto wpleść informacje o nich w przewodnik dla eksporterów i inwestorów.
- Podkreślać rolę Polski jako jednego z głównych graczy w Unii Europejskiej i związki z Niemcami. Poza Europą szczególnego znaczenia nabiera obecność Polski jak istotnego gracza w UE, spełniającego najwyższe normy bezpieczeństwa i środowiskowe, która odnosi sukcesy na kontynencie i jest 5. partnerem handlowym Niemiec, najlepiej rozpoznawalnej marki europejskiej.
- Wprowadzenia elementów coachingu jednych firm przez bardziej doświadczone podmioty. Coaching B2B prowadzi do efektywnego przekazywania wiedzy i doświadczeń. Państwo powinno zachęcać do takiej wymiany doświadczeń i wspierać ją.
- Wprowadzenie feminatywów. Obecny język dokumentu zdominowany jest przez męskoosobowe formy gramatyczne. Wprowadzenie form żeńskich będzie sygnałem zachęcającym kobiety do podejmowania eksportu i inwestycji zagranicznych oraz korzystania z instrumentów wsparcia.
- Dotarcie do liderów biznesu z działaniami promocyjnymi. W wielu państwach pozaeuropejskich bogactwo jest silnie skoncentrowane w rękach kilku-kilkunastu największych podmiotów i rodzin biznesowych (np. Indie – Mukesh Ambani i Gautam Adani). Celem dyplomacji gospodarczej powinno być dotarcie do tych ludzi, którzy mają przemożny wpływ na gospodarkę i politykę kraju.
- Informację w zakresie skutecznych działań e-eksportu. Polskie firmy przyzwyczajone są do funkcjonowania w amerykańskim ekosystemie platform sprzedażowych oraz mediów społecznościowych. W państwach pozaeuropejskich dużą rolę odgrywają inne platformy oraz media społecznościowe – łącznie ze środowiskiem tzw. influencerów – co wymaga identyfikacji najlepszych platform i działań marketingowych w danym ekosystemie cyfrowym.
Całość opracowania dostępna w pliku pdf
czytaj więcej
Tydzień w Azji #298: Chcą być liderem Azji Centralnej. Rosną dzięki współpracy z rządem talibów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
To nasza wojna. Co dalej po klęsce w Afganistanie?
Polacy byli w Afganistanie przez prawie 19 lat. Zaangażowaliśmy wiele środków, ponieśliśmy duże straty. Teraz musimy skupić się w pierwszym rzędzie na ograniczeniu skutków katastrofy i znalezieniu jej przyczyn.
Krzysztof ZalewskiDlaczego Brunei wzmacnia prawo szariatu? Gospodarka napędzana strachem
Sytuacja makroekonomiczna Brunei Darussalam przypomina rumah melayu - bogaty malajski dom wzniesiony na palach, które może nie są przeżarte przez korniki i nie zawalą się w ciągu kilku tygodni, jednak co jakiś czas niepokojąco trzeszczą.
Adrian ZwolińskiForbes: Słabszy partner i systemowy rywal. Wirtualny szczyt Unia-Chiny bez przełomu
Partnerzy, konkurenci i systemowi rywale – tak coraz częściej Unia Europejska postrzega Chiny. Wirtualny szczyt, który odbył się 22 czerwca, nie przyniósł przełomu, ale dobrze zdefiniował pola napięć i przestrzeń do przyszłej współpracy pomiędzy Brukselą a Pekinem.
Maksym GdańskiAzjatech #225: Japonia bierze się za media społecznościowe
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #244: Izrael czy Hamas? Te kraje bardzo starają się nie potępić żadnej ze stron
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #268: Na tym polu USA przegrywają z Chinami. Po raz pierwszy od 6 lat
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #189: Kryzys na chińskim rynku nieruchomości rozlewa się na inne sektory
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Newsweek: Indie zaczną się dystansować, gdy Rosja osłabnie.
Indie najbardziej obawiają się, że dojdzie do użycia broni jądrowej w trakcie wojny w Ukrainie. I to jest coś, o czym potrafią rozmawiać nawet z Chinami, dla których to także jest czerwona linia.
Krzysztof ZalewskiRP: Turkmenistan coraz mocniej pogrąża się w kryzysie
Optymistyczne prognozy dla gospodarek Azji Centralnej zdają się nie dotyczyć Turkmenistanu, którego polityka neutralności i izolacjonizmu doprowadziła do kryzysu. Aszchabad skutecznie blokuje informacje o stanie gospodarki, więc wszelkie analizy opierają się na danych szacunkowych.
Jerzy OlędzkiAzjatech #229: Sztuczna inteligencja sprzyja oszustom randkowym w Indiach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Nowe studia magisterskie na Uniwersytecie Warszawskim: Komunikacja międzykulturowa – Azja i Afryka
Nowy kierunek na studiach magisterskich UW, który serdecznie polecamy.
Zmiany na Jedwabnym Szlaku: dokąd zmierza Azja Centralna? [nagranie + fotorelacja]
Debata Instytutu Boyma poświęcona miejscu Azji Centralnej w światowej gospodarce i możliwościach Polski zaistnienia w tym regionie odbyła się w poniedziałek 28 października 2019 w Warszawie.
Quo vadis Armenio? Kurs na Zachód – realne szanse czy polityczna gra?
Parlament armeński w pierwszym czytaniu przyjął projekt ustawy o rozpoczęciu procesu akcesyjnego do UE na początku 2025 r. Armenia jest coraz bliżej Zachodu, ale czy te kroki mają szansę przerodzić się w realne działania?
Ani Minasyan“Gospoda Polska” Association in Harbin 1907-1947. Part One.
This is the first part of an article about Gospoda Polska, a Polish association in Harbin. It is an extraordinary account of the Polish diaspora that lived in Harbin before the Second World War. It was written by Jerzy Czajewski, and we are very grateful that he chose our think tank and foundation to publish his work.
Jerzy CzajewskiForbes: Najbogatszy Azjata zmienia swój biznes. Chce wejść do cyfrowej pierwszej ligi
Ta historia jest gotowym materiałem na filmową epopeję. Nie brakuje w niej sukcesu self-made mana, wielkiego talentu biznesowego braci i ich miłości, pozwalającej rozbudować rodzinną firmę w jeden z największych konglomeratów globu. A także późniejszej kłótni rodzeństwa i niszczącej konkurencji biznesowej.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #137: Ciekłe złoto i śmierdzący problem. Oto pomysł na „zero waste” w nawozach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
#Azjatech 52: Bez portfela, bez karty, bez kodu. Kolejny etap cyfrowej rewolucji w Korei
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Bambusowa dyplomacja w Warszawie: znaczenie wizyty premiera Wietnamu
75. rocznica nawiązania stosunków dyplomatycznych, propozycja nawiązania strategicznego partnerstwa, prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, a to wszystko na tle wizyty szefa wietnamskiego rządu w Warszawie.
Andżelika SerwatkaAzja – integracja. Raport po spotkaniu o wyzwaniach polskiej polityki wobec krajów Azji
Przedstawiamy raport ze spotkania 23 października: "Azja – integracja. Wokół polityki Polski wobec Azji". Raport powstał w oparciu o wnioski z okrągłego stołu z przedstawicielami polskiej diaspory, dyplomacji, biznesu i akademii.
Indonezja – między religią a demokracją
Indonezja jest największą muzułmańską demokracją na świecie. Około 88% ludności w Indonezji deklaruje wyznanie islamskie, ale mimo tej znaczącej dominacji Indonezja nie jest państwem religijnym.
Anna GrzywaczTydzień w Azji #158: Wojna na Ukrainie wepchnie Azję Środkową w mocniejsze objęcia Chin?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #22: Biznes boi się ekstradycji do Chin
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze wiadomości z Hongkongu, Turkmenistanu, Kirgistanu, Australii oraz Chin.