Publicystyka

Możliwości inwestycji polsko-japońskich w świetle umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a Japonią

1 lutego 2019 roku weszła w życie Umowa o Wolnym Handlu między Unią Europejską a Japonią. Zwana jest FTA (Free Trade Agreement) lub EPA (Economic Partnership Agreement), a wśród jej założeń jest zacieśnienie partnerstwa gospodarczego między UE a Japonią. Ponieważ “postanowienia Umowy są wiążące dla państw członkowskich UE, w tym Polski, od dnia wejścia jej w życie” (Żołnacz-Okoń 2019), będzie miała duże znaczenie dla polskiej gospodarki, a także dla polsko-japońskiego bilansu handlowego.

Instytut Boyma 11.11.2019

Umowa o wolnym handlu między Unią Europejską a Japonią

Poprzez ratyfikację umowy stworzono ogromną strefę wolnego handlu między krajami członkowskimi UE a trzecią największą pod względem PKB gospodarką świata, którą jest Japonia. Połączone rynki liczą sobie ponad 600 milionów konsumentów, wytwarzają oni razem około jedną trzecią PKB na świecie (Instytut Boyma 2019a). 

Umowa znosi większość ceł na produkty unijne na rynku japońskim. To bardzo konkretna zmiana, gdyż wcześniej opłaty wwozowe na niektóre produkty były bardzo wysokie, np. sery w zależności od gatunku to 30-40%, wołowiny – prawie 40%, a niektórych rodzajów czekolady – 30%. Obniżenie opłat celnych będzie zachodziło etapami i zajmie ok. 15 lat. Różnice odczują konsumenci, oraz eksporterzy i importerzy. Wśród producentów, którzy najbardziej mogą zyskać na wejściu w życie umowy są przetwórcy rolni, producenci drewna i wyrobów pochodnych, maszyn elektrycznych, farmaceutyków, sprzętu medycznego, pojazdów motorowych, sprzętu transportowego, tekstyliów i ubrań, produktów skórzanych i butów. Zyskać mogą nie tylko duże firmy, ale także małe i średnie przedsiębiorstwa.  Europejski rynek samochodowy będzie otwierał się na japońskie pojazdy powoli przez następne siedem lat.

Poza typowymi regulacjami handlowymi warto wspomnieć, że umowa znacznie ułatwiła mobilność pracowników między polskimi a japońskimi biurami firm, a także umożliwiła polskim firmom udział w przetargach publicznych w Japonii. Ważnym aspektem umowy jest również ochrona praw autorskich, a także oznaczeń geograficznych produktów regionalnych. Oznacza to, że na przykład “Polska Wódka” staje się produktem chronionym. Nie można też pominąć promocyjnego aspektu, jaki ma wejście produktów polskich na rozwinięty rynek japoński. Europejskie, a więc i polskie produkty staną się rozpoznawalne nie tylko dla mieszkańców Japonii, ale także dla imigrantów z Azji Południowo-Wschodniej.

Polsko-japońska współpraca handlowa

Polscy przedsiębiorcy wyeksportowali  w 2018 r. do Japonii produkty o wartości 671 mln USD, a japońscy do Polski towary za ponad 1,5 mld USD. Do Japonii Polska wywozi głównie maszyny i urządzenia elektryczne oraz części do nich, pojazdy, części do przemysłu samolotowego, samoloty, łodzie rekreacyjne i inne środki transportu oraz produkty chemiczne. Z Japonii również importujemy maszyny i urządzenia,  a także środki transportu, w tym przede wszystkim samochody, narzędzia optyczne, fotograficzne czy pomiarowe. 

W polski eksport do Japonii zaangażowanych jest ponad tysiąc trzysta firm, a ponad 70% z nich to małe i średnie przedsiębiorstwa. Wywóz do Kraju Kwitnącej Wiśni pomaga utrzymać ponad 37 tysięcy miejsc pracy. 

Jednym z przykładowych mniejszych przedsiębiorstw jest stosunkowa nowość na rynku, czyli Lino. To polski producent materiałów lnianych, Japonia to dla niego pierwszy zagraniczny rynek. Właścicielka, Daria Wysocka-Zajul, ma świadomość, że to duże wyzwanie dla małej marki(Mazurkiewicz 2019). Również obecna kierowniczka tokijskiego biura Polskiej Agencji Inwestycji i Handlu, Eliza Klonowska-Siwak, zwraca uwagę na możliwości inwestycyjne polskich firm tekstylnych w Japonii. Przypomina, że Japończycy od wielu lat importują polski gęsi puch i zauważa, że produkowany przez Lino przewiewny len może być strzałem w dziesiątkę, biorąc pod uwagę klimat Kraju Kwitnącej Wiśni i duszne, wilgotne miesiące letnie (PAIH 2019a). Polscy eksporterzy materiałów powinni szczególnie przyjrzeć się temu rynkowi, wziąwszy pod uwagę, że jest to jeden z sektorów, które zwalnia z opłat celnych umowa o wolnym handlu.

Warto na zwrócić uwagę na sektor farmaceutyczny. Interesujące może być rozbudowanie współpracy w tej dziedzinie między podmiotami polskimi i japońskimi. Wiele  przedsiębiorstw znad Wisły już eksportuje do Japonii produkty chemiczne. Z drugiej strony rynek farmaceutyków w Polsce wciąż stabilnie rośnie o 5% rocznie (PAIH, Kochański i Partnerzy 2019) i stanowi interesujący obszar inwestycyjny dla Japonii, która niezmiennie poszukuje nowych rozwiązań w medycynie. Zaledwie w ostatnich kilku miesiącach grupy badawcze z Japonii prezentowały wstępne wyniki wielu badań, na przykład nad szczepionką na otyłość, testem pozwalającym na wczesne wykrycie choroby Parkinsona czy innowacyjnymi metodami hodowli komórek macierzystych. 

Również producenci sprzętu medycznego z obu krajów interesują się wejściem na rynek partnera. Umowa o wolnym handlu znosi taryfy na sprzęt tego rodzaju, może więc to być sektor z dużą możliwością wzrostu dla firm z Polski. Podczas II Regionalnego Forum w Tokio w czerwcu 2019 roku polskie firmy uczestniczyły w spotkaniach B2B, prezentując swoje możliwości, a także potencjał inwestycyjny różnych regionów (Ambasada RP w Japonii 2019). Producentom sprzętu medycznego poświęcony został osobny panel, podczas którego zaprezentowały się takie polskie firmy jak Sorimex, Promodus czy Torqway.  

Również polskie firmy IT powoli, acz konsekwentnie wchodzą na japoński rynek. Jest to związane z poszukiwaniem nowych rozwiązań, na co Japonia jako kraj mocno rozwinięty pod względem technologii informacyjnej jest zawsze otwarty. 

Biorąc pod uwagę podejście japońskiego konsumenta, na tym dalekim rynku najlepiej odnajdą się produkty wysokojakościowe w rozsądnej cenie. Nie musi być ona wcale niska, powinna jednak odzwierciedlać staranność produkcji i dbałość o detale. Z tego względu dużą szansę mają producenci tekstyliów czy obuwia oraz produktów skórzanych. Dużą popularnością cieszy się również ceramika z Bolesławca, ze względu na wygodę użycia, a jednocześnie wysoką jakość produktów. Również produkty spożywcze delikatesowe mają szansę stać się stabilną marką w Japonii ze względu na ogólnie wysokie ceny żywności. Tutaj barierą może być kwestia smaku, który należy dostosować do japońskiego konsumenta.

Inwestycje bezpośrednie

W Polsce jest obecnie około 300 firm japońskich, które tworzą około 40 tysięcy miejsc pracy. Prawie jedna trzecia z nich to firmy produkcyjne, w znakomitej większości wiążą się one z przemysłem motoryzacyjnym. (PAIH, Kochański i Partnerzy 2019). Polska to miejsce coraz bardziej atrakcyjne inwestycyjnie dla Japonii, jak mówi Hiromichi Miyamoto, dyrektor zarządzający Japońskiego Instytutu Inwestycji Zagranicznych. W rozmowie z Rafałem Tomańskim Miyamoto podkreśla, że “Polska z pewnością odegra znaczącą rolę jako baza przemysłowa dla Europy po Brexicie. (…) Bardzo cenne jest zatem aktywne angażowanie się w przyciąganie nowych partnerów w obliczu Brexitu.” (Tomański 2019). 

Potwierdzeniem tej tezy mogą być niedawne inwestycje, których dokonują japońskie przedsiębiorstwa na terenach Polski. W Jelczu-Laskowicach zainicjowano produkcję silników do hybrydowych toyot. Fabryka Toyota Motor Manufacturing Poland docelowo chce zatrudnić prawie trzy tysiące osób i zainwestować  ok. pięciu mld PLN (Ambasada Japonii 2019). Od 2021 roku w Wałbrzychu będą powstawać przekładnie do samochodów elektrycznych, kompatybilne ze wspomnianymi wyżej silnikami. Zdaniem Eiji Takeichi, prezesa TMMP, decyzja o produkcji tych kluczowych komponentów właśnie w Polsce świadczy o dużym zaufaniu, a także jest formą docenienia zdolności pracowników (PAIH 2019b).

Nadchodzą kolejne japońskie inwestycje w Polsce. Koncern Mitsui High-Tec ogłosił otwarcie swojej pierwszej w Europie fabryki rdzeni silników elektrycznych właśnie w Wałbrzyskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej (Instytut Boyma 2019b). Obiekt w Skarbimierzu zatrudni docelowo 200 osób, inwestycja natomiast wyniesie ponad 160 mln PLN. Mitsui jest dostawcą części m.in. do Hondy, Toyoty czy Nissana, fabryka w Polsce będzie więc dostarczać komponenty do samochodów elektrycznych i hybrydowych tych dużych marek. Z każdą kolejną inwestycją umacnia się pozycja Polski jako ważnego producenta w sektorze e-mobilności, co potwierdzają na przykład słowa prezesa Mitsui, Yasunari Mitsui: “Naszym zdaniem południowo-zachodnia Polska staje się europejskim hubem rozwoju sektora e-mobilności. Dlatego to właśnie stąd, z pomocą  polskich inżynierów i techników, chcemy budować naszą markę na Starym Kontynencie” (PAIH 2019c).

Inne umowy partnerskie z Japonią

Mówiąc o umowie o wolnym handlu między Unią Europejską a Japonią warto wspomnieć również o innych aspektach porozumienia z Krajem Kwitnącej Wiśni. Umowa o Partnerstwie Strategicznym UE i Japonii (SPA) została podpisana w 2018 roku, a w marcu 2019 roku odbyło się pierwsze spotkanie komitetu pracującego nad implementacją umowy. SPA wyznacza również ramy prawne do pogłębiania współpracy w polityce bezpieczeństwa. Obie strony chcą pracować nad wyzwaniami takimi, jak gospodarka cyfrowa i związane z nią zabezpieczenia przepływu danych i ochrony danych osobowych. W najbliższym czasie jednak najważniejszymi tematami staną się problemy globalne, a także zagadnienie zrównoważonej łączności, jakości związanej z nią infrastruktury oraz ochrony klimatu.

We wrześniu  2019 r. japoński premier Shinzo Abe i przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker podpisali porozumienie mające skoordynować projekty w zakresie  transportu, budowy infrastruktury i projektów cyfrowych łączących Azję i Europę. Ponieważ słowami kluczowymi we wspomnianych porozumieniach są sustainable, comprehensive i rules-based, wysiłki te można odczytywać jako swego rodzaju przeciwwagę dla chińskiej inicjatywy Pasa i Szlaku, której często zarzuca się brak troski o środowisko naturalne, luźny stosunek do reguł i obciążenie partnerów trudno spłacalnymi długami. Obu stronom zależy też na zaostrzeniu i skonkretyzowaniu regulacji w kontekście ochrony klimatu i środowiska naturalnego.

Podsumowanie

Rozbudowana umowa o wolnym handlu między Unią Europejską a Japonią to znacząca zmiana w relacjach handlowych i inwestycyjnych dla wszystkich państw członkowskich, między innymi dla Polski. Stwarza zachęty dla kolejnych inwestorów japońskich, którzy coraz chętniej lokują swoje fabryki w Polsce i wykorzystują nasz potencjał produkcyjny w sektorach transportowych czy elektromobilności. 

Polska również poszukuje możliwości wejścia na japoński rynek, a i dzięki umowie ułatwione zostały procedury celne oraz regulacje prawne związane z ekspansją zagraniczną. Szczególnie małe i średnie przedsiębiorstwa, produkujące artykuły luksusowe, powinny bliżej zainteresować się Japonią. Warto pomyśleć o tym rynku, gdyż jak w rozmowie z Olafem Osicą mówi Naofumi Makino, dyrektor generalny Japan External Trade Organization, “jeśli firma jest w stanie wejść i odnieść sukces na rynku japońskim stoi przed nią otworem cały rynek azjatycki.” (Osica 2018). 

W związku z konfliktem handlowym USA i Chin oraz niepewnością co do polityki amerykańskiej w wymiarze handlowym, współpraca między Unią Europejską i Japonią będzie się w najbliższych latach prawdopodobnie pogłębiać, obejmując coraz to nowe dziedziny. 

Niniejszy materiał znajdą Państwo w Kwartalniku Boyma nr – 2/2019

Zdjęcie: Pixabay

Przypisy:

Ambasada Japonii w Rzeczypospolitej Polskiej. (2019). Uczestnictwo Chargé d’affaires Ambasady Japonii Satoru Takahashi w ceremonii rozpoczęcia produkcji silników do samochodów hybrydowych Toyota Motor Manufacturing Poland (TMMP). Pobrane z: https://www.pl.emb-japan.go.jp/itpr_ja/b_000120.html (10.09.2019)

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Japonii. (2019). Polskie regiony promują się w Tokio. Pobrane z: https://tokio.msz.gov.pl/pl/wspolpraca_dwustronna/gospodarka/polskie_regiony_promuja_sie_w_tokio (14.09.2019)

Instytut Boyma. (2019a). Tydzień w Azji#4: Huawei chce inwestycji w Polsce, umowa UE z Japonią. Pobrane z: https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/tydzien-w-azji-4-huawei-chce-inwestycji-w-polsce-umowa-ue-z-japonia,339671_1_0_0.html (9.09.2019)

Instytut Boyma. (2019b). Tydzień w Azji#10: Historia zatacza koło. Jedwabny Szlak znowu skończy się we Włoszech? Pobrane z: https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/tydzien-w-azji-10-historia-zatacza-kolo-jedwabny-szlak-znowu-skonczy-sie-we-wloszech,342446_1_0_0.html (14.09.2019)

Mazurkiewicz, P. (2019). Polski len rusza do Japonii. Pobrane z: https://www.rp.pl/Handel/302219939-Polski-len-rusza-do-Japonii.html (10.09.2019)

Osica, O. (2018). Jak robić biznes w Japonii? Pobrane z: https://www.wnp.pl/rynki-zagraniczne/jak-robic-biznes-w-japonii,322240_1_0_0.html (15.09.2019)

Polska Agencja Inwestycji i Handlu. (2019a). Lniane tekstylia znad Wisły zagoszczą w japońskich domach. Pobrane z: https://www.paih.gov.pl/20190220/lino_w_japonii# (10.09.2019)

Polska Agencja Inwestycji i Handlu. (2019b). Serce nowej hybrydy Toyoty powstanie w Polsce. Pobrane z: https://www.paih.gov.pl/20190726/serce_nowej_hybrydy_toyoty_powstanie_w_polsce# (10.09.2019)

Polska Agencja Inwestycji i Handlu. (2019c). Japoński producent rdzeni silników elektrycznych inwestuje w Polsce. Pobrane z: https://www.paih.gov.pl/20190319/inwestycja_mitsui_high_tec# (14.09.2019)

Polska Agencja Inwestycji i Handlu, Kochański i Partnerzy. (2019) Poland: Land of rising opportunities. Pobrane z: https://www.paih.gov.pl/publications/foreign_investors_in_poland# (10.09.2019)

Tomański, R. (2019). Japońscy producenci aut będą mogli przenieść się do Polski po brexicie. Pobrane z: https://businessinsider.com.pl/finanse/makroekonomia/japonska-gospodarka-nowej-ery-reiwa-i-partnerstwo-z-polska (10.09.2019)

Żołnacz-Okoń, A. (2019). Umowa gospodarczo-handlowa UE – Japonia (EPA). Pobrane z: https://www.gov.pl/web/przedsiebiorczosc-technologia/umowa-epa-ue-japonia (9.09.2019)

Magdalena Pająk

Analityk ds. Japonii. Absolwentka Instytutu Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Zainteresowana neurolingwistycznymi aspektami przetwarzania pisma ideograficznego, a także feminizmem i sytuacją osób LGBT.

czytaj więcej

Azjatech #171: Indonezyjskie objawienie biznesowe w tarapatach

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Hongkong. Kryzys zmusza przedsiębiorców do radykalnych decyzji

Hongkong, prosperująca metropolia, znana jako jeden z czterech azjatyckich tygrysów gospodarczych, w której średni dochód na głowę podobny jest do amerykańskiego, w ostatnich miesiącach zamieniał się w regularnie pogrążone w chaosie miasto. Gospodarka po raz pierwszy od dekady weszła w techniczną recesję, notując dwa kwartały z rzędu ujemny wzrost gospodarczy.

Tydzień w Azji #120: Co poszło nie tak w indyjskiej polityce walki z pandemią?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #179: To odkrycie może stworzyć nową surowcową potęgę. Olbrzymie złoża

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Komu przeszkadza ianfuzō (”comfort woman”)? O cenzurze na festiwalu Aichi Triennale w Japonii

Tytuł jednej z wystaw tegorocznego Aichi Triennale w Japonii przykuwał uwagę niepokojącym pytaniem: “Po «wolności słowa»?”. Znając późniejsze losy ekspozycji, można odpowiedzieć: “chyba tak”.

Wywiad: Po co nam „17+1”?

Z Michałem Wójcikiem, Dyrektorem Departamentu Współpracy Międzynarodowej Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (DWM MGMiŻŚ),  rozmawiał Krzysztof M. Zalewski.

Azjatech #46: Systemy promieniowania UV dezynfekują autobusy w Chinach

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Forbes: Towary popłyną przez góry konfliktów

Afganistan znany jest w Polsce głównie z niekończących się krwawych konfliktów. Oprócz czynników wewnętrznych wynikają one również ze strategicznej konkurencji między mocarstwami globalnymi i ościennymi państwami.

Tydzień w Azji #312: Alianci są dla USA obciążeniem. Trump woli uderzyć w sojuszników, niż w przeciwników

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Azjatech #32: Na Filipinach fintech jest (też) kobietą

Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

RP: Czemu warto rozważyć otwieranie filii polskich uczelni w Azji Środkowej?

W ostatnich latach dynamicznie wzrosła liczba filii zagranicznych szkół wyższych w Uzbekistanie. W ten trend wpisała się warszawska uczelnia Collegium Humanum. Jej działalność w Azji Środkowej może pozytywnie wpływać na polski biznes w regionie.

Tydzień w Azji #141: Szczepionka ważniejsza niż arsenał atomowy. Chińczycy wiedzą, co robią

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #262: Trzecia demokracja świata wybrała prezydenta. Unia ma problem

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Polish-Kazakh Business Forum

An interview with Mr. Meirzhan Yussupov, Chairman of the Board of the “National Company” KAZAKH INVEST” JSC - Member of the Board of Directors of the Company

Kwadryga na Indopacyfiku – ani sojusz, ani efemeryda

Czterostronna współpraca Japonii, Australii, Indii i Stanów Zjednoczonych znana jest jako Czterostronny Dialog w dziedzinie Bezpieczeństwa. Wedle założeń projektu, Japonia, USA, Australia i Indie miałyby tworzyć azjatycką oś pokoju, a dialog wzmacniać istniejące bilateralne i trilateralne formaty współpracy między nimi. 

Tydzień w Azji #246: Korea Południowa buduje sojusze gospodarcze na Bliskim Wschodzie

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Tydzień w Azji #24: Wietnam i Indie zyskają na konflikcie USA-Chiny?

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze najnowsze wiadomości z regionu Azji Wschodniej i Południowej.

Czy jest nam potrzebna „chińska szkoła” myślenia o stosunkach międzynarodowych?

(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.

Tydzień w Azji #55: Euroazjatyckie tournée Mike’a Pompeo

Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.

Kryzys kina niezależnego w Korei?

W 2015 roku za sprawą sukcesów takich blockbasterów jak Weteran (베테랑, Ryoo Seung-wan ) i Zabójstwo (암살, Choi Dong-hoon) Korea po raz kolejny pobiła swój rekord przychodów w box office. W zeszłym roku padł również rekord w historii kraju pod względem wyprodukowanych filmów. W seulskiej fabryce snów powstało aż 1208 obrazów. Kolejne rekordy sprawiają wrażenie dynamicznego […]

Współpraca włosko-azjatycka: instytucje kulturalne

Historia stosunków dyplomatycznych Włoch z krajami azjatyckimi. Przegląd włoskich instytucji kulturalnych zajmujących się tematami azjatyckimi, ze szczególnym uwzględnieniem Japonii, Korei Południowej i Chin.

RP: Rok 2024 może stać się okresem nowego otwarcia w relacjach Polski z Uzbekistanem

Już od marca br. pasażerowie PLL LOT będą mogli latać z Warszawy do Taszkentu - stolicy Uzbekistanu. Ułatwi to współpracę gospodarczą i turystykę.

Podsumowanie debaty przedwyborczej „Wybory 2019: Polska wobec Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej”

Już za parę dni wybory parlamentarne — kolejne, którym nie towarzyszy jakakolwiek debata dotycząca miejsca i strategii Polski w międzynarodowych wyzwaniach XXI wieku. Jako Instytut Boyma postanowiliśmy to zmienić i zaprosić polityków do dyskusji.

Strategiczna współpraca Indii i Armenii: aspekty geopolityczne i militarno-ekonomiczne

Przyjazne relacje Indii i Armenii nie są nowością, natomiast po tzw. 44-dniowej wojnie w Górskim Karabachu/Arcachu można było zaobserwować wyraźne ożywienie współpracy między tymi państwami.