
W lipcu bieżącego roku w Indonezji miały miejsce dwa istotne wydarzenia, symptomatyczne dla jednego z największych wyzwań globalnych. W dniach 3 oraz 9 lipca Indonezja podjęła decyzję o odesłaniu odpowiednio 49 kontenerów zawierających toksyczne lub nieprzetwarzalne śmieci do krajów pochodzenia (USA, Francja, Niemcy, Hong Kong, Australia), a następnie 210 ton odpadów papierowych zanieczyszczonych nieprzetwarzalnymi śmieciami plastikowymi i elektronicznymi do Australii. Formalnie to decyzje lokalnych władz celnych, które wykryły nielegalną zawartość kontenerów, mają one jednak pełne poparcie Ministerstwa Środowiska Republiki Indonezji.
Tym samym Indonezja jest kolejnym po Chinach, Malezji, Wietnamie i Tajlandii krajem, który przestaje (całkowicie lub częściowo) przyjmować odpady z zagranicy. Często odpady te były bowiem toksycznymi śmieciami, choć formalnie zostały wyeksportowane do przewożenia.
Według raportu Verisk Maplecroft, globalnej firmy zajmującej się oceną ryzyka inwestycyjnego, współczesny świat produkuje rocznie 2,1 mld ton śmieci, z których jedynie 16% ulega przetworzeniu. W przeliczeniu na mieszkańca największe ilości odpadów wytwarzają USA (12% światowej produkcji) oraz kraje Europy Zachodniej, w tym Wielka Brytania, Francja, Niemcy czy Holandia.
Olbrzymim wyzwaniem pozostaje kwestia bezpiecznego przechowania lub przetworzenia śmieci w sposób niezagrażający środowisku. Teoretycznie śmieci powinny być poddawane recyklingowi. Jednak nawet będące światowym liderem Niemcy przetwarzają jedynie 68% odpadów. W wypadku USA odsetek ten wynosi tylko 35%.
Do niedawna większość śmieci trafiała głównie do Chin. Wedle deklaracji był to plastik, przetwarzany w Państwie Środka na nowe produkty i opakowania dla „fabryki świata”. Pozwalało to Zachodowi utrzymywać wysoką konsumpcję, a jednocześnie podtrzymywać wizerunek ekologiczności i zrównoważenia. Plastik, nie mówiąc już o niektórych innych odpadach, jest jednak trudny do przetworzenia. Wysokie koszty w połączeniu ze sprzeciwem społeczności lokalnych wobec zakładów przetwarzania lub choćby spalarni sprzyjały „eksportowi problemu”. W ChRL jednak okazywało się, że „surowiec wtórny” w praktyce jest śmieciem, zaś Chiny stawały się śmietnikiem świata.
Sytuacja uległa drastycznej zmianie w grudniu 2017 r. kiedy władze Chińskiej Republiki Ludowej ogłosiły, że już od 1 stycznia 2018 r. zakazują wwożenia na teren kraju odpadów. Spowodowało to olbrzymi napływ śmieci do krajów Azji Południowo Wschodniej – np. w 2018 r. do Indonezji wysłano ponad 320 tys. ton plastiku (wobec niespełna 129 tys. ton rok wcześniej). Olbrzymie wzrosty zanotowano też w Wietnamie i Malezji.
Już w połowie 2018 r. zaczęły pojawiać się ograniczenia i zakazy dotyczące importu plastiku oraz śmieci elektronicznych w Wietnamie, Malezji i częściowo w Tajlandii. Również Indonezja, która nie zakazała całkowicie importu surowców wtórnych, zaczęła ograniczać wydawanie licencji oraz dokonywać inspekcji wszystkich importowanych kontenerów. W wypadku naruszeń rozpoczęto odsyłanie śmieci do krajów pochodzenia. W maju br. po dłuższych sporach zawrócono z Filipin do Kanady 69 kontenerów śmieci (ok. 2500 ton). W tym samym miesiącu Malezja odesłała 450 ton odpadów do sześciu różnych krajów. Na początku lipca podobne działania podjęła wspomniana powyżej Indonezja.
Zakazy przyjmowania odpadów będą rozszerzane i obejmować będą kolejne kraje. Problem, co zrobić ze śmieciami z USA czy Europy, będzie narastał. W ramach Unii Europejskiej Polska (wraz z innymi krajami tzw. „Nowej Europy”) jest szczególnie narażona na nielegalny przywóz śmieci. Najwięksi europejscy eksporterzy – Niemcy, Francja i Holandia – są niedaleko, a wspólny rynek utrudnia kontrolę pochodzenia odpadów, szczególnie jak już znajdą się na terenie kraju. Wszyscy pamiętamy serię pożarów składowisk odpadów w początku 2018 r. Niestety możemy spodziewać się, że sytuacja może się powtórzyć. Napływ śmieci jest wyzwaniem, z którym Polskie władze centralne i lokalne już się borykają, i niestety w niedługiej przyszłości sytuacja nadal może być trudna.

Andrzej Anders Analityk Instytutu Boyma, w ramach którego pisze o Chinach i Azji Południowo-Wschodniej, gdzie mieszkał i pracował. Doktor historii, magister stosunków międzynarodowych, wykładowca akademicki, autor książek i artykułów. Koordynował współpracę z Chinami w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Łódzkiego. Miłośnik i nauczyciel chińskiej sztuki parzenia herbaty.
czytaj więcej
Azjatech #170: Japonia zaakceptowała swój pierwszy lek na COVID
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #218: Awatary wspierają nauczanie w małych szkołach w Japonii
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Historia sukcesu? 30-lecie kazachskiej państwowości i wyzwania na przyszłość
Jak z tymi wyzwaniami poradzi sobie Kazachstan? Jaki może być udział Polski i Unii Europejskiej w kolejnym kazachskim skoku rozwojowym? Jakie szanse znajdzie tam dla siebie nasz biznes?
Maj w Europie Północnej i Wschodniej był w tym roku raczej chłodny. Często w takich sytuacjach, kiedy nauka i statystyka wydają się przeczyć codziennym doświadczeniom, zapominamy o długotrwałych i stałych przeobrażeniach, jakie wymuszą globalne zmiany klimatu
Krzysztof ZalewskiJak narracje strategiczne wpływają na ocenę polityki?
(Subiektywny) przegląd wybranych artykułów badawczych dotyczących stosunków międzynarodowych w regionie Azji i Pacyfiku publikowanych w wiodących czasopismach naukowych.
Anna GrzywaczTydzień w Azji #136: Indie straciły wiele na przejęciu Afganistanu przez talibów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #207: Kij baseballowy ze starego shinkansena robi furorę w Japonii
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #198: Japończycy badają, jak kontrolować deszcz
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Subiektywny przewodnik po wyborach i kampanii w Indiach
Głosowanie w Indiach jest prawem konstytucyjnym. Organizacja wyborów w kraju – znajdującym się na drugim miejscu pod względem liczby ludności i siódmym pod względem powierzchni na świecie – stanowi ogromne wyzwanie. Jak zatem głosuje się w największej demokracji świata, gdzie zarejestrowanych jest ponad dwa tysiące partii politycznych, elektroniczne urządzenia zastępują drukowane karty wyborcze, a urzędnicy przemierzają tysiące kilometrów, by utworzyć lokal wyborczy nawet dla jednego obywatela?
Magdalena RybczyńskaRP: Uzbekistan – czy pandemia przekreśli reformy sektora usług?
Jeszcze niedawno władze kraju zapowiadały, że usługi staną się kołem zamachowym tamtejszej gospodarki. Decyzje dotyczące wprowadzenia tzw. ulic całodobowych miały sprzyjać realizacji tego planu.
Magdalena Sobańska-CwalinaAzjaTech#4: Uzbekistan inwestuje w innowacyjność
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze piszemy m.in. o działaniach proinnowacyjnych w Uzbekistanie oraz współpracy firm chińskich i amerykańskich.
Forbes: Paliwo ze stepów. Czy państwa Azji Centralnej ruszą na ratunek Europie?
Wybuch wojny w Ukrainie wywołał kryzys energetyczny w Europie, uwidaczniając zależność państw Unii od dostaw węgla, gazu i ropy naftowej z Rosji.
Jerzy OlędzkiW drugim kwartale b. r. odnotowano w tym kraju spadek PKB wysokości 3,3%, czego głównymi przyczynami są drastyczne zahamowanie eksportu oraz spadek konsumpcji gospodarstw domowych.
Andrzej PieniakIndyjski Okrągły Stół: raport ze spotkania 9 marca
Przedstawiamy raport ze spotkania 9 marca: "Indyjski okrągły stół - wyzwania i szanse Polski na Subkontynencie". Raport powstał w oparciu o wnioski z dyskusji z przedstawicielami świata biznesu, administracji publicznej i think-tanków.
Tydzień w Azji #218: Między Bliskim Wschodem a Rosją. Chiny prowadzą bardzo niebezpieczną grę
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji: Turkmenistan – naród, tożsamość i pomniki
(...) Celem tego zabiegu (budowy pomników) jest przede wszystkim stworzenie symboli, wokół których można konsolidować władzę, jak również wzmacnianie autorytetu osoby rządzącej, czy też po prostu zaspokajanie rozbuchanego zazwyczaj ego przywódcy.
Jerzy OlędzkiPrzegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #240: Krzemowa Dolina Wschodu dołącza do wyścigu o intratną branżę. Ma asa w rękawie
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Region Ałmaty liderem w pozyskiwaniu inwestorów
Kazachstan jest, i raczej jeszcze długo pozostanie, niekwestionowanym liderem w pozyskiwaniu inwestycji zagranicznych w Azji Środkowej. Sprzyja temu stały rozwój gospodarczy, stabilna scena polityczna oraz specjalne strefy ekonomiczne oferujące atrakcyjne warunki inwestowania.
Jerzy OlędzkiSerdecznie zapraszamy do odsłuchania zapisu rozmowy analityka Instytutu Boyma Pawła Behrendta, który w rozmowie z dziennikarzem Polskiego Radia 24 Michałem Strzałkowskim skomentował wizytę Nancy Pelosi na Tajwanie.
Potrzebujemy nowej polityki azjatyckiej – LIST OTWARTY
Azja odgrywa ważną i stale rosnącą rolę w polityce i gospodarce światowej. Dlatego wychodzimy do Państwa z apelem, aby tak dziennikarze, politycy i wszyscy inni, którzy kształtują opinię publiczną, częściej i odważniej podejmowali debatę na temat roli tego kontynentu dla Polski w wielu dziedzinach życia.
Azjatech #29: Prawie pół miliona urządzeń 5G sprzedanych w Chinach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #230: Północ Wietnamu rywalizuje o inwestorów z Południem
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
How to deal with gender-based segregation?
Interview on the project Supporting the Economic Empowerment of Afghan Women through Education and Training in Kazakhstan and Uzbekistan. Magdalena Sobańska-Cwalina and Krzysztof M. Zalewski (The Boym Institute) in discussion with: Yakup Beris, Johannes Stenbaek Madsen, Maria Dotsenko, Gulnar Smailova,
Zespół Instytutu Boyma