16 kwietnia premier Shinzo Abe rozszerzył wprowadzony 7 kwietnia stan zagrożenia z siedmiu najludniejszych prefektur (Tokio, Osaki oraz pięciu innych) na całą Japonię. Aby stan zagrożenia zakończył się planowo 6 maja, wprowadzone środki społecznego dystansu powinny ograniczyć społeczne interakcje o 70% i spłaszczyć krzywą zachorowań.
W całej Japonii liczba osób zakażonych wirusem Covid-19 przekroczyła 9 tysięcy przy 90 tys. przeprowadzonych testów. Dla porównania, w niemal 2.5 raza mniej zaludnionej Korei Południowej liczba zakażonych wyniosła 10 tys. osób przy 500 tys. przeprowadzonych testach. W zależności od prefektury, od 50% do 77% przypadków odnotowanych zakażeń pozostaje bez ustalonego źródła. Niska częstotliwość wykonywanych testów, jak i późna reakcja japońskiego, rządu spotkała się z krytyką opinii publicznej. Według symulacji eksperckiego zespołu prowadzonego przez prof. Hiroshiego Nishinurę z Uniwersytetu w Hokkaido, bez podjęcia odpowiednich środków zapobiegawczych, życie może stracić ponad 420,000 mieszkańców wysp.
Zanim stan zagrożenia został rozszerzony na całą Japonię, poszczególne prefektury indywidualnie zwracały się z prośbą o nadanie im odpowiedniego stanu, by mogły efektywniej walczyć z epidemią – dwie prefektury wprowadziły stan zagrożenia przed deklaracją rządu, chociaż nie miał on podstawy prawnej. Specjalny stan nadaje gubernatorom prefektur prawną możliwość wprowadzenia ograniczeń w organizacji życia publicznego: zamknięcia szkół, ograniczenie z korzystania lub tymczasowego zamknięcia kin oraz innych miejsc charakterystycznych dla dużych zgromadzenia. Stan zagrożenia uprawnia również regionalne władze do przywłaszczenia prywatnej własności – budynków i ziem – w celu świadczenia opieki lekarskiej.
Stan zagrożenia nie umożliwia jednak karania za nieprzestrzeganie zaleceń rządu ani wprowadzenia zakazu handlu. Nie przewiduje również zakazu przemieszczania się wewnątrz kraju – japońskie lotniska pozostają otwarte, a linie kolejowe kursują bez zmian. Powojenna konstytucja, proklamowana gdy w japońskiej pamięci łamanie praw człowieka z okresu II wojny światowej były cały czas świeże, gwarantuje szeroką ochronę praw obywatelskich, co uniemożliwia gwałtowną ingerencję w organizację życia społecznego.
Swoistym japońskim odbiciem pojedynku prezydenta Donalda Trumpa i gubernatora Nowego Jorku Andrewa Cuomo o sposób walki z epidemią jest spór między premierem Shinzo Abe a gubernatorką Tokio Koike Yuriko. Centrala wywierała presję na tokijskim zarządzie, by środki zapobiegawcze jak najmniej ingerowały w gospodarkę, podczas gdy gubernatorka stolicy naciskała na jak najszybsze ogłoszenie stanu zagrożenia.
W oczach opinii publicznej wersja „soft” premiera Shinzo Abe nie cieszy się uznaniem – według wyników ankiety telefonicznej opublikowanych 13 marca przez japońską agencję informacyjną Kyodo, 80% Japończyków uważa, iż stan zagrożenia został wprowadzony zbyt późno. Dodatkowo, społeczne poparcie dla rządu Abe spadło o 5.1 punktu procentowego w porównaniu z końcem marca.
Innym zapalnym punktem krytyki był nieudany filmik opublikowany na twitterze, w którym premier pokazuje w jaki sposób spędza kwarantannę – czytając książki, głaszcząc psa i popijając herbatę. Tweet został szybko sparodiowany, a gazety ironicznie nazwały premiera „Arystokratą Abe”, ukazując go jako tracącego kontakt z życiem zwykłego obywatela. Również ogromny projekt dostarczenia dwóch wielorazowych, materiałowych masek do każdego mieszkańca, prześmiewczo nazwany „Abenomask”, spotkał się z krytyką jako nieprzemyślany i wyrzucający w błoto pieniądze podatników.
Natomiast eksperci przewidują, iż wprowadzenie stanu zagrożenia w połączeniu z dramatycznym spadkiem wpływów z turystyki oraz przełożeniem Igrzysk Olimpijskich, będzie dotkliwym ciosem dla japońskiej gospodarki na skraju recesji. Ceny sklepów w priorytetowych dzielnicach Tokio i Osaki, niewzruszone od dekad, w ostatnich tygodniach spadły o ponad 30%, wzbudzając zainteresowanie inwestorów z Hongkongu. Istnieje obawa, iż output gospodarki w obecnym kwartale spadnie o ponad 20%.
By przeciwdziałać negatywnym skutkom walki z epidemią, rząd premiera Abe zaaprobował ekonomiczny pakiet ratunkowy opiewający na sumę 108 bilionów yenów (ok. 4 bilionów zł). W skład pakietu wchodzą m.in. transfer pieniężny na 300,000 yenów (ok. 12 tyś. zł) dla najbardziej poszkodowanych gospodarstw domowych, dofinansowania do 2 mln yenów (ok. 80 tys. zł) dla małych i średnich firm, których dochody spadły o ponad połowę oraz całkowite zwolnienie biznesów, których sprzedaż spadła o ponad połowę m.in. z podatku konsumpcyjnego oraz podatku od nieruchomości. Dodatkowo, wraz z rozszerzeniem stanu zagrożenia na całą Japonię, premier Abe zapowiedział dodatkowy transfer pieniężny na 100 tys. yenów (ok. 4 tys. zł) dla każdego obywatela. W zależności od stopnia kontroli epidemii, decyzja o dalszym przedłużeniu stanu zagrożenia lub jego wycofaniu, zostanie podjęta 6 maja.
Karolina Zdanowicz Ekspert ds. Japonii. Studentka drugiego stopnia filologii japońskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 2018/2019 odbyła roczne stypendium rządowe MEXT na Nara Joshi Daigaku w Japonii. Do jej głównych zainteresowań badawczych należą powojenne kino japońskie oraz współczesna kultura masowa.
czytaj więcej
Ekologiczne i energetyczne dylematy Azji Centralnej
Zmiany klimatyczne uderzają nie tylko w system ekologiczny całej planety, ale również w społeczeństwa i gospodarki. Azja Centralna jest modelowym przykładem regionu, który doświadcza praktycznie każdego rodzaju skutków zmian klimatu.
Jerzy OlędzkiTydzień w Azji #138: Nowe zasady w chińskim internecie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Paliwo ze stepów. Czy państwa Azji Centralnej ruszą na ratunek Europie?
Wybuch wojny w Ukrainie wywołał kryzys energetyczny w Europie, uwidaczniając zależność państw Unii od dostaw węgla, gazu i ropy naftowej z Rosji.
Jerzy OlędzkiTydzień w Azji#15: Jaka przyszłość Sri Lanki po zamachach?
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości. W tym numerze piszemy m.in o zamachach terrorystycznych na Sri Lance (w tym ich możliwych skutkach gospodarczych), inwestycjach w sektorze energetycznym Indonezji oraz nowych amerykańskich sankcjach wymierzonych w Iran.
Komunikacja międzykulturowa: jak rozmawiać, żeby się porozumieć?
Jak rozmawiać z partnerami z innych kręgów kulturowych? Spotkanie Instytutu Boyma poświęcone komunikacji międzynarodowej z partnerami z Azji odbędzie się 3 października 2019 r. o godzinie 18:00.
Chiny poszukują efektywnej obrony przed dronami
3 września br. w Pekinie odbyła się defilada upamiętniająca 80. rocznicę zwycięstwa nad Japonią w II wojnie światowej. Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza miała okazję zaprezentować swój najnowszy sprzęt, wśród którego pojawiły się również systemy przeznaczone do zwalczania dronów.
Grzegorz GleńAzjatech #71: Udany test indyjskiego demonstratora technologii hipersonicznej
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Kwartalnik Boyma – nr 2 (12)/2022
W najnowszym Kwartalniku Boyma prezentujemy teksty poświęcone zmieniającej się pozycji Rosji w Azji Centralnej, chińskim inicjatywom w dziedzinie bezpieczeństwa i rozwoju, tajwańskiej perspektywie na wojnę w Ukrainie, negocjacjach UE-ASEAN oraz o "sinologii politycznej" w liście otwartym prof. Bogdana Góralczyka
Help! Czyli dlaczego Korea Południowa potrzebuje Korei Północnej?
Słynny utwór Beatlesów pt. „Help” z 1965 roku stał się pretekstem do napisania poniższego komentarza. W latach 80. i przede wszystkim 90. to Korea Północna prosiła o pomoc gospodarczą, kiedy Korea Południowa błysnęła na arenie międzynarodowej dzięki wzrostowi gospodarczemu (według Światowego Banku około 4% w stosunku rocznym między 2000 a 2009). Sytuacja gospodarcza nieco się […]
Nicolas LeviRefleksje o szczycie 16+1 w Budapeszcie
Tegoroczny szczyt krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Chin w Budapeszcie różnił się od poprzednich edycji na wielu poziomach — Chiny oraz Węgry prowadziły na nim bardzo aktywną politykę. Na forum biznesowym obecni byli jedynie Victor Orban i Li Keqiang – pozostałe głowy państw przebywały wtedy na zamku, gdzie odbywało się spotkanie premierów. Zaznaczmy, że w Rydze, […]
Patrycja PendrakowskaTydzień w Azji: 17+1 w dobie koronawirusa: wnioski z webinaru China-CEEC Think Tank Network
Podczas epidemii COVID-19 Chińczycy nie rezygnują z koordynowania działań stworzonego przez siebie formatu współpracy 17+1. Przedmiotem rozmów, ze względu na trudną sytuację epidemiologiczną i gospodarczą, stały się polityki i rozwiązania wprowadzone przez poszczególne państwa w tym zakresie.
Patrycja PendrakowskaChiny kształcą najwięcej na świecie studentów w naukach ścisłych, technologicznych, inżynierii i matematyce (STEM). To niewątpliwie dobry trend dla nowoczesnej gospodarki, zwłaszcza w obliczu technologicznych ambicji Pekinu.
Paweł BehrendtRP: Polska-Indie. Uchylone okno gospodarczych możliwości
Pierwsza od 45 lat wizyta indyjskiego premiera w Polsce była ważnym sygnałem rosnącego wzajemnego zainteresowania. Deklaracja o strategicznym partnerstwie otwiera nowe możliwości. Polscy przedsiębiorcy mają szansę wypełnić tę deklarację treścią.
Krzysztof ZalewskiHandel ciągnie w dół gospodarki Dalekiego Wschodu
Eksport i import w większości najważniejszych gospodarek regionu maleje. Źle wróży to globalnej koniunkturze. Szczególne problemy dotyczą przemysłu elektrycznego i technologicznego.
Maksym GdańskiTydzień w Azji #95: Ulga, nadzieje i obawy. Państwa Azji reagują na zmianę władzy w Białym Domu
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
RP: Uzbekistan negocjuje z WTO. Czy na akcesji zyska polski przemysł farmaceutyczny?
Branża farmaceutyczna jest jednym z najbardziej perspektywicznych pól współpracy Polski z Uzbekistanem. Planowana akcesja tego kraju do Światowej Organizacji Handlu (WTO) może znacznie ułatwić wymianę handlową i inwestycyjną między dwoma państwami.
Magdalena Sobańska-CwalinaPrzedstawiciel Instytutu Boyma weźmie udział w konferencji organizowanej przez Polsko-Chińską Główną Izbę Gospodarczą SinoCham.
Tydzień w Azji #169: Chiny ratyfikują dwie międzynarodowe konwencje pracy
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #97: Korea Południowa ponownie światowym liderem innowacji
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #204: Kazachstan wymyka się Rosji, a my możemy to wykorzystać
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Świąteczne Życzenia od Zespołu Instytutu Boyma
Wszystkiego Najlepszego na Święta Bożego Narodzenia i Nowy Rok!
Ekspansja zagraniczna bez wychodzenia z biura
O zmianach w podejściu do wspierania ekspansji zagranicznej polskich spółek z Januszem Władyczakiem, prezesem KUKE, rozmawia Krzysztof M. Zalewski.
Krzysztof ZalewskiPrzegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #201: Korea Północna okrada firmy na całym świecie i zarabia miliardy dolarów
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.