W regionie Azji Wschodniej tatuaże zwyczajowo kojarzą się z działalnością przestępczą lub formą kary. Motyw ten pojawia się chociażby w legendzie o generale Yue, który to porzucił pole bitwy i wrócił do domu. W ramach kary, jego własna matka wytatuowała na jego plecach znaki “盡忠報國” (jin zhong bao guo); “[powinieneś] służyć państwu z najwyższą lojalnością”. Co jednak w sytuacji, kiedy tatuaże są ważną częścią kultury dla grupy mniejszościowej, a inne jej elementy takie jak język czy tradycyjne struktury społeczne powoli zanikają?
Z problemem tym zetknęli się rdzenni mieszkańcy Tajwanu. Z uznawanych obecnie szesnastu plemion, siedem posiada tradycje związane z tatuowaniem. W przeszłości stanowiły one ważny element rytuałów wchodzenia w dorosłość czy też formę ochrony przed złymi duchami, stanowiąc tym samym przeciwieństwo dominujących w regionie kultur chińskiej i japońskiej. Silne wpływy konfucjanizmu obecne w nich odbierają negatywnie nie tylko tatuaże, ale i wszystkie inne trwałe modyfikacje ciała. I choć sytuacja powoli ulega zmianie, to zakazy wstępu do onsenów dla osób z tatuażami czy oficjalne bany na pokazywanie tatuaży w chińskiej telewizji dalej są powszechne. Sztuka tatuażu rdzennej ludności Tajwanu ucierpiała przede wszystkim w okresie zintensyfikowanej przymusowej asymilacji od końca XIX wieku do końca XX wieku. Wraz z początkiem japońskiej okupacji rytualne tatuaże zostały zakazane, choć część osób dalej tatuowała się w ukryciu. Mimo zakończenia okupacji w 1945 roku, zaledwie dwa lata później rozpoczął się okres znany w historii wyspy jako Biały Terror – najdłuższy w historii stan wojenny na świecie. Wraz z nim powrócił nie tylko zakaz tatuowania, ale i przymusowa sinizacja; zakazano także używania rodzimych języków, nawet w prywatnych rozmowach [1]. To właśnie w tym okresie wiele elementów rdzennych kultur wyspy przepadło bezpowrotnie. Mimo trwających obecnie starań o przywrócenie do użytku dawnych języków mniejszościowych, ze względu na migrację i rozproszenie rdzennych społeczności jest to coraz trudniejsze. Dodatkowo, język mandaryński dalej stanowi lingua franca wyspy i to on używany jest w pracy czy szkole. By nauczyć się własnego języka, ludność rdzenna musi np. wrócić do swojej rodzinnej wioski.
Przeczytaj więcej: Walka o dom, która trwała 27 lat. Historie rdzennych Tajwańczyków #2
Mimo tych trudności, młodzi rdzenni Tajwańczycy gotowi są do walki o przetrwanie swoich kultur. A jeśli trudno o zachowanie języka czy kontynuowanie dawnych struktur społecznych, to czemu nie skupić się właśnie na sztuce tatuażu, póki wytatuowana starszyzna jeszcze żyje i może przekazać im swoją wiedzę? Przykładem może być tutaj Cudjuy Patjidres, tatuator pochodzący z jednego z plemion z grupy Paiwan. Już jako dorosły człowiek przypadkowo zobaczył on zdjęcie wytatuowanego wojownika, a po krótkiej inspekcji zauważył, że strój mężczyzny wyglądał identycznie jak strój noszony przez mężczyzn ze społeczności Paiwan. W ten oto sposób dowiedział się on o tradycji tatuowania swojego ludu, a jego celem stało się zachowanie tego elementu kultury Paiwan i przekazanie go następnym pokoleniom [2]. Patjidres podchodzi do sztuki tatuażu z najwyższym szacunkiem i przestrzega tradycyjnych rytuałów towarzyszących tatuowaniu, jak np. składanie ofiar. Przed przejściem do pracy rozmawia on także z osobą tatuowaną, by upewnić się czy wykonywany wzór jest dla niej stosowny. Rozmawia on także z członkami jej rodziny oraz plemienia, gdyż dla ludu Paiwan tatuaże są symbolem pozycji w plemieniu oraz odzwierciedleniem charakteru i osiągnięć jednostki.
Przeczytaj więcej: Co łączy plemienne imiona z bejsbolem? Historie rdzennych Tajwańczyków #1
Renesans tradycyjnych tatuaży na wyspie spotyka się jednak z trudnościami. Choć Tajwan jest zdecydowanie mniej konserwatywny niż Chiny czy Japonia, to tatuaże dalej nie cieszą się tu popularnością i często postrzegane są w sposób negatywny. Zarówno te współczesne, jak i tradycyjne, będące elementami kultury plemiennej, bywają przeszkodą np. w znalezieniu pracy – z czym wielu rdzennych Tajwańczyków ma problem i bez modyfikacji ciała. Spędza to sen z powiek młodym osobom z rdzennymi korzeniami. Z jednej strony czują one potrzebę podkreślenia swojego pochodzenia i pragną zachować własną kulturę; z drugiej jednak, nie chcą one przekreślić swoich szans na zdobycie pracy, tym bardziej wiedząc, jak bardzo zacięty jest tajwański rynek.
Przeczytaj więcej: W poszukiwaniu własnej kultury. Historie rdzennych Tajwańczyków #3
W swoich rozmowach z rdzennymi aktywistami usłyszałam jednak o dość kreatywnym sposobie na rozwiązanie tego problemu. A są nim… tymczasowe tatuaże wykonywane np. henną. Podobno cieszą się one wśród młodego pokolenia coraz to większą popularnością. Czy pozwoli to na zachowanie dawnej sztuki bez szwanku dla rozwoju kariery na rynku pracy? W tak multikulturowym społeczeństwie jakim jest Tajwan, gdzie istnieje ogromna grupa dominująca, pomysł ten zdaje się być naprawdę ciekawy. Być może jest to sposób, który pomógłby w odtworzeniu innych tradycji tatuażu na całym świecie.
Przeczytaj więcej: “Komarze gmachy” Tajwanu
[1] W. Chen, Disciplining Taiwan: The Kuomintang’s Methods of Control during the White Terror Era (1947- 1987), “Taiwan International Studies Quarterly”, 2008, str. 203.
[2] “Skindigenous” sezon 2, odcinek 4, reż. Kelly.
Poniższy tekst powstał w trakcie stażu Karoliny Kodrzyckiej w Instytucie Boyma.

Karolina Kodrzycka Ukończyła studia licencjackie z Kulturoznawstwa (specjalizacja Kultura Dalekiego Wschodu) na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie studiuje na Uniwersytecie Albrechta i Ludwika we Fryburgu na kierunku Modern China Studies. Stypendystka Huayu Enrichment Scholarship w roku akademickim 2021/2022, dzięki któremu odbyła 9-cio miesięczny kurs j. mandaryńskiego na National Taiwan Normal University. Zwyciężczyni konkursu tłumaczeniowego podczas drugiej edycji festiwalu “Za kulisami. Toruńskie spotkania wokół dramatu”, w ramach którego we współpracy z dr. Maciejem Szatkowskim przełożyła na j. polski sztukę “China Dream” autorstwa Sun Huizhu i Fei Chunfang. Obecnie przebywa na wymianie uczelnianej na National Sun Yat-sen University w Kaohsiungu. Interesuje się folklorem, folkloryzmem oraz popkulturą krajów chińskojęzycznych, w szczególności Tajwanu. Bliskie są jej także tematy związane z feminizmem, sytuacją kobiet oraz prawami mniejszości seksualnych w regionie Azji Wschodniej.
czytaj więcej
Przełom w kinie Korei Północnej
W 2011 roku w Korei Północnej władzę przejął Kim Dzong Un. Choć polityka nowego dyktatora w kwestiach kluczowych dla kraju pozostała taka sama, nie dało się nie zauważyć pewnych zmian. Zwłaszcza na gruncie kina. Przykładem zmian jest film, wyreżyserowany przez In Hak Janga, „Po drugiej stronie góry” (Sanneomeo ma-eul) – opowieść o parze kochanków, których […]
Roman HusarskiTydzień w Azji #81: Japonia podnosi wiek emerytalny. Będzie można pracować do 70 i dłużej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #298: Chcą być liderem Azji Centralnej. Rosną dzięki współpracy z rządem talibów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #160: Sankcje USA pomogły Chinom. Teraz mają zupełnie nową technologię
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #262: Trzecia demokracja świata wybrała prezydenta. Unia ma problem
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Kwartalnik Boyma – nr 1 (7) /2021
Oddajemy do rąk naszych Czytelników i Czytelniczek pierwsze w 2021 r. wydanie „Kwartalnika Boyma”. Ten numer postanowiliśmy poświęcić zagadnieniom związanym z kobietami i kobiecością w Azji – nie tylko ze względu na to, że numer wydajemy w marcu, a 8 marca obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Kobiet, ale również ze względu na to, że wokół nas toczy się wiele debat dotyczących feminizmu i praw kobiet.
Azjatech #119: Sztuczna inteligencja daje przepis na eksperymentalne produkty spożywcze
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #117: Korea chce dołączyć do militarnej czołówki świata
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Jak Chińczycy podbijają kosmos
Komunistyczna Partia Chin konsekwentnie realizuje plany podboju kosmosu nakreślone jeszcze przez przewodniczącego Mao Zedonga. Po wdrożeniu własnego systemu nawigacji satelitarnej BeiDou, pobraniu próbek z Księżyca na statku Chang’e 5 i wejściu w orbitę Marsa sondy w ramach misji Tianwen-1 przyszedł czas na wisienkę na torcie: budowę nowej chińskiej stacji kosmicznej.
Zespół Instytutu BoymaTydzień w Azji: Kirgistan na drodze politycznej stabilizacji
10 stycznia odbyły się w Kirgistanie przyspieszone wybory prezydenckie (...) Atmosfera społeczna tego głosowania pozostawała wciąż napięta, od momentu ogłoszenia wyników październikowych wyborów, w których żadne ugrupowanie opozycyjne nie zdobyło nawet jednego mandatu poselskiego.
Jerzy OlędzkiAzjatech #49: Izraelskie innowacje w walce z koronawirusem
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #77: Indyjska Jio Platforms chce budować z Amerykanami własną infrastrukturę sieci 5G
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Krótka relacja z forum biznesu Polska – Mongolia 2019
W dniu 9 lipca 2019 r. w stolicy Mongolii, Ułan Bator, miało miejsce Forum Biznesu Polska-Mongolia zorganizowane przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu pod patronatem polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Na miejscu obecny był reprezentant Instytutu Boyma, analityk ds. Mongolii Paweł Szczap.
Wywiad z wiceszefem MSZ Władysławem Teofilem Bartoszewskim
Musimy wzmocnić kontakty międzyrządowe w sektorach ważnych dla obu stron, na przykład w nowych technologiach cyfrowych, OZE czy obronności - mówi w rozmowie dla WNP.PL wiceszef MSZ Władysław Teofil Bartoszewski.
Krzysztof ZalewskiOkrągły stół: polsko-azjatycka współpraca w dziedzinie nowych technologii
Jak polskie przedsiębiorstwa z sektora nowych technologii rozwijają współpracę z Azją? Jak polskie instytucje mogą wspierać ekspansję tych firm?
Inicjatywy i programy o charakterze stricte proekologicznym, jakkolwiek przychylnie przyjęte przez rządy i środowiska naukowe republik Azji Centralnej, nie doczekały się wymiernych efektów w postaci rzeczywistego wpływu na procesy gospodarcze, zwłaszcza w kwestii gospodarowania zasobami...
Jerzy OlędzkiAzjatech #46: Systemy promieniowania UV dezynfekują autobusy w Chinach
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
W Instytucie Boyma wychodzimy z nową inicjatywą, która ma na celu pokazanie aktywności tej - często mniej widocznej - połowy społeczeństwa. Będziemy pisać, o tym, co kobiety myślą, mówią i robią. Będziemy też nagłaśniać to, co kobiety badają i o czym piszą.
Mongolia: relacja fotograficzna Pawła Szczapa
Przedstawiamy państwu serię zdjęć wykonaną przez naszego analityka i specjalistę ds. Mongolii i urban studies Pawła Szczapa. Autor stara się wiernie odzwierciedlać mongolską rzeczywistość - nie piękne turystyczne widoki, a ludzi i przestrzenie w lokalnym, surowym wydaniu. Mongolia, a zwłaszcza Ułan Bator to zderzenie dwóch rzeczywistości - nowoczesności z tradycją i historią.
Paweł SzczapWill 2023 be the year of improving relations between Albania and South Korea?
In April 2021, the 30 years of establishing diplomatic relations between the Republic of Korea (ROK) and Albania was officially organized in the South Korean embassy in Athens, the capital of Greece. The localization of these official festivities perfectly pictured the nature of the relations between these two countries.
Nicolas LeviTydzień w Azji #179: Zgrzyty w chińskim sektorze finansowym. Małe banki z dużymi kłopotami
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Trzeci światowy rynek gospodarki cyfrowej? Młode Indie płacą Paytm i idą na giełdę
Indie przechodzą gwałtowną rewolucję w gospodarce cyfrowej. Pozostając jednym z liderów usług informatycznych, rozwijają własne produkty konsumenckie.
Krzysztof ZalewskiForbes: Przechodzimy dziś w Europie rewolucję technologiczną, którą Korea i Chiny mają już za sobą
Rynek detaliczny jest jednym z obszarów gospodarki, gdzie nowe technologie mają niezwykle widoczny wpływ na życie ludzi. Uwydatniła to pandemia Covid-19, w trakcie której konsumenci na całym świecie musieli zmienić swoje nawyki zakupowe.
Andrzej PieniakAzjatech #41: Izraelczycy będą produkować wyłącznie prąd ze słońca
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.