
Azja odpowiada za ponad 60% światowego wzrostu gospodarczego. W związku z tym warto obserwować poczynania tamtejszych gospodarek, jako że może to pokazać, jaka koniunktura będzie widoczna na świecie w najbliższych miesiącach. Od kilkunastu miesięcy najważniejszą obawą obserwatorów ekonomicznych jest trwająca wojna handlowa USA z Chinami. Nacjonalizm ekonomiczny prowadzony przez działania protekcjonistyczne rozszerza się także na inne kraje regionu. W jaki sposób na to reaguje wymiana towarów między państwami, który jest podstawą rozwoju wielu krajów Dalekiego Wschodu? Zapraszam do przeglądu najważniejszych gospodarek i wyników handlu międzynarodowego.
Chiny: dane z czerwca dotyczące handlu są w dalszym ciągu rozczarowujące. Import towarów z tego państwa spadł o 7,3% r/r, z kolei eksport odnotował mniejszy spadek, bo o 1,3% r/r. Jeszcze rok temu wzrosty zarówno eksportu, jak i importu, były na poziomach dwucyfrowych. Najbardziej ucierpiała wymiana handlowa oczywiście ze Stanami Zjednoczonymi – w ciągu pierwszej połowy tego roku, chiński eksport do USA spadł o 8,1%, a import towarów z USD spadł aż o 29,9%. Naturalnie doprowadziło to do zwiększenia się nierówności w bilansie handlowym pomiędzy oboma państwami. Co jednak ważne, spadki wyników handlowych były rezultatem nie tylko niekorzystnej sytuacji na poziomie międzynarodowym, ale także, a może nawet przede wszystkim, postępującego spowolnienia gospodarczego. Przemysłowy indeks PMI spadł w czerwcu poniżej poziomu 50 pkt, co obrazuje przewagę negatywnych nastrojów wśród chińskich producentów. Pomimo lepszych od oczekiwań realnych danych z II kwartału z gospodarki, na horyzoncie nie widać możliwości odwrócenia negatywnych trendów w wymianie handlowej.
Tajwan: w czerwcu zarówno eksport, jak i import odnotowały wzrosty – o 6,6% i 0,5% r/r. Eksport po siedmiu miesiącach spadków wreszcie podskoczył i przekroczył zero. Spowodowane jest to tym, że Tajwan bardzo dużą część swojej produkcji związał z przemysłem technologicznym. Jeśli ten przemysł na poziomie globalnym ma pewne problemy, od razu jest to odczuwalne na Tajwanie. Kolejne miesiące będą istotne dla stwierdzenia, czy te problemy zostały pokonane i pojawi się trend wzrostowy, czy był to tylko pojedynczy przypadek. Pomóc tajwańskiej gospodarce może również niepewność dotycząca Chin. Jeśli firmy produkujące w Państwie Środka będą dochodzić do wniosku, że obecna sytuacja wewnętrzna i zewnętrzna przedłuża się i powoduje zbyt dużą niepewność, wtedy Tajwan jest jednym z miejsc, gdzie taki przemysł może się przenieść.
Japonia: czerwcowe dane dotyczące eksportu pokazały, że siódmy miesiąc z rzędu jego wzrost znalazł się pod kreską — tym razem o 6,7% r/r. Podobny spadek odnotował import, o 5,2% r/r, a nastroje przedsiębiorców przemysłowych mierzonych wskaźnikiem Tankan są na najniższym poziomie od 3 lat. Podobnie jak w przypadku Chin, przyczyną jest pogorszenie nastrojów na świecie spowodowane trwającą wojną handlową USA z Chinami czy innymi wprowadzanymi w ostatnim okresie cłami. Ponadto japońska gospodarka, pomimo nieustannie prowadzonej ultra luźnej polityki pieniężnej i polityki gospodarczej nazwanej od osoby japońskiego premiera Abenomiki, wciąż nie jest w stanie osiągnąć zadowalającego wzrostu. Pogarszające się wskaźniki, wraz ze świeżo wprowadzonymi restrykcjami w wymianie handlowej między Japonią i Koreą Południową sprawiają, że japoński bank centralny ma wrócić do dalszego luzowania polityki pieniężnej. To wszystko sprawia, że najprawdopodobniej Japonię w bliskiej przyszłości czekają dalsze problemy gospodarcze.
Korea Południowa: w czerwcu zarówno import, jak i eksport odnotowały dwucyfrowe spadki w porównaniu z danymi z zeszłego roku, odpowiednio 11,1% i 13,5%. Dla Korei dwaj najwięksi partnerami dokąd są wysyłane towary to Chiny i USA, czyli państwa toczące ze sobą wojnę handlową. W szczegółowych danych widać, że w największym stopniu za spadek eksportu winę ponoszą półprzewodniki, jako że ich eksport spadł o 25,5% r/r. Jeśli dołożyć do tego aktualny konflikt na linii Tokio-Seul, w wyniku którego Japonia ogranicza swobodny dostęp do niektórych materiałów potrzebnych do wykonywania m.in. właśnie półprzewodników, to sytuacja może się jeszcze bardziej pogorszyć. Po stronie odbiorców z kolei ciąży obniżanie się popytu na świecie na smartfony i słabnąca koniunktura m.in. w Chinach. By poprawić sytuację, w Korei obniżono w tym miesiącu stopy procentowe, ale dopóki nie nastąpi poprawa czynników zewnętrznych, handel, a co za tym idzie gospodarka południowokoreańska, będzie uzyskiwać słabe wyniki gospodarcze.
Wietnam: w ciągu pierwszych sześciu miesięcy był to najważniejszy kraj regionu, który zarówno w imporcie, jak i eksporcie dóbr odnotował wzrosty. Były one w wysokości 10,5% i 7,3% w ciągu pierwszych sześciu miesięcy tego roku w porównaniu z takim samym okresem roku ubiegłego. Największe znaczenie miał eksport z tego kraju do USA, który w tym okresie wzrósł o 27,4%. W nieco mniejszym stopniu wzrósł także eksport do ważniejszych gospodarczo państw regionu, takich jak Korea Południowa. W połączeniu ze zwiększonym napływem inwestycji zagranicznych – w pierwszej połowie tego roku ten wzrost wynosił 8%, a o kilkadziesiąt procent wzrosły zobowiązania dotyczące nowych bezpośrednich inwestycji zagranicznych – widać, że Wietnam znacząco skorzystał z chińsko-amerykańskiej wojny handlowej. W jej wyniku przedsiębiorcy zniechęceni niepewnością i rosnącymi kosztami pracowników masowo przenoszą swoje linie produkcyjne właśnie do Wietnamu. To jednakże przykuło uwagę amerykańskiej administracji, która grozi wprowadzeniem ceł na import z tego kraju. Jeśli do tego dojdzie, może to oznaczać załamanie wymiany zagranicznej. Obecnie jednak trwa korzystanie z problemów sąsiada.
Filipiny: tamtejszy urząd statystyczny w lipcu ujawnił dane z maja tego roku, z których wynika, że eksport wzrósł o 1% r/r, a import spadł o 5,4% r.r. Wyniki te nie są złe w skali regionu, jednakże w związku z innymi gorszymi danymi statystycznymi, Bank Centralny Filipin dokonał już w tym roku jednego obcięcia stóp procentowych. Pierwszy kwartał tego roku był pod względem wzrostu gospodarczego najsłabszym od czterech lat. Niewykluczone jest, że do końca roku stopy procentowe zostaną obcięte jeszcze przynajmniej jeden lub dwa razy.
Singapur: kraj, którego gospodarka opiera się na wymianie handlowej, odnotował w czerwcu jedne z największych spadków w regionie. Import spadł o 4,8% r/r, a eksport z wyłączeniem ropy naftowej spadł o 17,3% r/r. Wyróżnić należy jeszcze jeden wskaźnik: eksport elektroniki spadł w ciągu roku o 31,9%, co jest najgorszym wynikiem od kryzysu finansowego z 2009 roku, kiedy ten spadek był nieznacznie większy. Eksport Singapuru w ponad 35% stanowią półprzewodniki, więc spadek popytu produktów technologicznych na świecie musiał znaleźć odzwierciedlenie w tym państwie-mieście. Między innymi z tego wyniknął największy od sześciu lat spadek o 3,4% annualizowanego wzrostu PKB Singapuru w II kwartale tego roku. Sytuacja gospodarcza Singapuru często jest uważana za zwiastun tego, co się będzie działo z globalnym popytem ze względu na uzależnienie od handlu międzynarodowego.
Malezja: w lipcu ukazały się dane majowe, z których wynika, że import wzrósł o 1,4% r/r, a eksport o 2,5% r/r. Wzrost eksportu w największej mierze wyniknął z pierwszego od 15 miesięcy wzrostu poziomu handlu towarami rolniczymi, konkretnie oleju palmowego – o 17,5%. Co ciekawe, wbrew regionalnemu trendowi, wzrost handlu utrzymał się w kategorii elektroniki. Z ważniejszych rynków regionu, państwem, do którego eksport w ciągu ostatniego roku zmalał były, podobnie jak w innych przypadkach państw, Chiny. W pierwszym kwartale tego roku dane dotyczące handlu w Malezji były negatywne, więc obecny wzrost daje nadzieję na lepsze wyniki gospodarcze niż wzrost 4,5% r/r z I kwartału tego roku.
Tajlandia: według czerwcowych danych, zarówno import, jak i eksport odnotowały spadki – kolejno o 9,4% r/r i 2,2% r/r. Zmniejszenie wielkości handlu zagranicznego utrzymuje się w tym państwie już od kilku miesięcy, chociaż spadek eksportu w ostatnim miesiącu trochę się zmniejszył. Nie zmienia to jednak faktu, że podobnie jak inne państwa regionu, znajdujące się w globalnym łańcuchu dostaw, Tajlandia w I kwartale tego roku odnotowała najsłabszy wzrost gospodarczy od czterech lat – wyniósł on 2,8% r/r. Bank centralny wciąż utrzymuje stopy procentowe na niezmienionym poziomie, mimo że pojawiają się głosy, w tym wicepremiera Somkida Jatusripitaka, że niedługo obcięcie stóp będzie potrzebne.
Indonezja: czerwcowe dane pokazują, że eksport spadł o 9% r/r, a import wzrósł o 2,8% r/r. Jest to tym samym pierwszy wzrost importu od grudnia zeszłego roku. Co ciekawe, pozytywne dane pokazały się po rekordowym 17% spadku sprzed miesiąca i są prawdopodobnie efektem niskiej bazy sprzed roku. Eksport od listopada zeszłego roku nieustannie notuje spadki w porównaniu do danych sprzed roku. Od początku tego roku o 7,7% w stosunku do tego samego okresu rok temu spadł import surowców i produktów pomocniczych, co może sygnalizować spowolnienie aktywności gospodarczej. Innymi powodami są oczywiście pogarszające się nastroje co do wymiany handlowej na świecie i zwalnianie tempa rozwoju innych kluczowych gospodarek.
Indie: Zarówno import, jak i eksport spadły, co wynika z czerwcowych danych – kolejno o 9,7% i 9,1% r/r. Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku eksportu to pierwszy spadek od dziewięciu miesięcy, a w przypadki importu od czterech miesięcy. Poza wojną handlową Chin z USA, kwestią, która dopiero zaczyna mieć wpływ na wymianę handlową Indii, jest wzajemne nałożenie na siebie ceł pomiędzy Indiami a USA. W czerwcu tego roku Stany Zjednoczone zakończyły również preferencyjny status Indii, jeśli chodzi o handel, w związku z czym część towarów nie będzie mogła już być eksportowana do USA bez cła. Wzrost PKB w I kw. tego roku w Indiach wyniósł 5,8%, co jest najsłabszym wynikiem od pięciu lat. Trudno oczekiwać, by w takim otoczeniu wymiana handlowa miałaby odzyskać tendencję wzrostową.

Maksym Gdański Analityk ds. Filipin, gospodarki Chin i regionu Azji Południowo-Wschodniej. Absolwent studiów licencjackich z ekonomii i stosunków międzynarodowych w Szkole Głównej Handlowej, gdzie będzie kontynuował karierę naukową. Zainteresowania: stosunki polityczne i gospodarcze w rejonie Morza Południowochińskiego ze szczególnym uwzględnieniem Filipin, gospodarka chińska, chińsko-amerykańskie relacje gospodarcze. Wielbiciel literatury faktu poświęconej relacjom społecznym w krajach rozwijających się.
czytaj więcej
RP: Guochao, czyli moda na chińskość
Po kilku dekadach zachłyśnięcia się kulturą materialną i wzorami Zachodu, obecnie w Państwie Środka popularność zyskuje „moda na chińskość”, zwana guochao lub China chick. Jak wykorzystać ten trend rynkowy?
Andrzej AndersForbes: Chińczycy tracą w Polsce wpływy polityczne. Czy warto nadal z nimi współpracować?
W 2012 r. z inicjatywy Pekinu rozpoczęto spotkania reprezentantów ChRL z ich odpowiednikami w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Dziesięć lat później kolejne stolice wycofują się jednak ze współpracy w tym formacie. Do Wilna, które odeszło w zeszłym roku, dołączyły ostatnio Tallin i Ryga
Patrycja PendrakowskaBezpośrednie Inwestycje Zagraniczne w Wietnamie
Dzięki ciągłemu rozwojowi gospodarczemu Wietnam przyciąga rekordową ilość Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych (BIZ). Katalizatorem tak mocnego wzrostu BIZ w Wietnamie jest nie tylko tocząca się wojna handlowa między USA a Chinami, ale i nowe porozumienia międzynarodowe.
Jakub KrólczykTydzień w Azji #267: Luzują przepisy o sprzedaży uzbrojenia. To szansa dla Polski
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Forbes: Nowy blask Samarkandy. Jak Uzbekistan otwiera się na świat
Nowy prezydent Uzbekistanu liberalizuje gospodarkę i przyczynia się do polepszenia współpracy w sąsiedztwie. Na nowej polityce Taszkientu mogą zyskać nie tylko mieszkańcy regionu, ale również przedsiębiorcy zagraniczni, którzy będą w stanie umiejętnie wykorzystać reformy w Azji Centralnej i zminimalizować ryzyka związane z działalnością na tamtejszym trudnym rynku
Magdalena Sobańska-CwalinaKlęska to nie jest stan natury. Lekcje z Bangladeszu
Artykuł powstał dzięki zaproszeniu autora przez Observer Research Foundation (ORF, New Delhi) oraz Bangladesh Institute of International and Strategic Studies (BIISS, Dhaka) na konferencję „Dhaka Global Dialogue” (11-13 listopada 2019), za co dziękujemy organizatorom.
Krzysztof ZalewskiForbes: Idee na użytek władz. Jak Chiny budują swoje opowieści o świecie
Promocja chińskiej myśli politycznej leży w interesie Komunistycznej Partii Chin. Dzięki tworzeniu nowych pojęć władza wzmacnia przekaz tworzący opowieść o sukcesie Państwa Środka. To ułatwia zaś pozyskiwanie kolejnych partnerów i budowanie relacji, czyli tzw. guanxi
Patrycja PendrakowskaDebata o Morzu Południowochińskim – fotorelacja
11 lipca odbyła się debata na temat przyszłości Morza Południowochińskiego organizowana wspólnie z Instytutem Socjologii UW.
Józefów, Zaczernie, Wałcz. Tam działają polscy “ukryci czempioni”
W kraju, w którym mało jest integratorów, rozwijanie wysokich technologii jest bardzo trudne – z Maciejem J. Nowakowskim z Polskiej Platformy Technologicznej Fotoniki rozmawia Jakub Kamiński (Instytut Boyma).
Jakub KamińskiAzjatech #124: Japończycy pracują nad kosmicznymi uprawami i hodowlą
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Azjatech #135: Tajwańskie startupy w Las Vegas
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Ekspansja zagraniczna bez wychodzenia z biura
O zmianach w podejściu do wspierania ekspansji zagranicznej polskich spółek z Januszem Władyczakiem, prezesem KUKE, rozmawia Krzysztof M. Zalewski.
Krzysztof ZalewskiAzjatech #151: Japońscy naukowcy pokryli robota żywą skórą
Azjatech to cotygodniowy przegląd najważniejszych informacji o innowacjach i technologii w krajach Azji, tworzony przez zespół analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #206: Chinom grozi exodus miliarderów
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #186: Laos wpadł w pułapkę chińskiego zadłużenia
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Tydzień w Azji #96: W Azji dla Azji: o konsekwencjach nowej umowy handlowej
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Wielka rocznica, której nie będzie?
Urodziła się w Warszawie 17 września 1823 r. Zmarła 38 lat później w rodzinnym mieście. Tekla z Bądarzewskich Baranowska była jedną z nielicznych kobiet jej epoki, która mimo społecznych ograniczeń potrafiła podbić świat swoją twórczością.
Magdalena Sobańska-CwalinaWojna w Ukrainie. Co oznacza dla Azji Centralnej?
24 lutego Rosja rozpoczęła pełnoskalową wojnę przeciw Ukrainie. Moment ten można uznać za początek końca istniejącego porządku światowego. Azja Centralna jest regionem wrażliwym na zmiany geopolityczne. Od trzech dekad ścierają się tu wpływy Chin, Rosji, Iranu i Zachodu.
Jerzy OlędzkiThe North Korean nuclear dismantlement and the management of its nuclear wastes
Evidence suggests that North Korea stores its high-level nuclear waste (HLW) in liquid form in tanks on the same site where it is made, and has not invested in infrastructure to reduce, dentrify, or vitrify this waste. However, this is just the tip of the iceberg, one of many aspects of the North Korean nuclear waste problem.
Nicolas LeviRoman Husarski o swojej najnowszej książce poświęconej Korei Południowej
W najnowszym podcaście Iga Bielawska rozmawia z autorem "Kraju niespokojnego poranka", książki o Korei Południowej, której premiera już wkrótce!
Tydzień w Azji #172: Rodzina Marcosów wraca do władzy. W tle chińskie sympatie
Przegląd Tygodnia w Azji to zbiór najważniejszych informacji ze świata polityki i gospodarki państw azjatyckich mijającego tygodnia, tworzony przez analityków Instytutu Boyma we współpracy z Polskim Towarzystwem Wspierania Przedsiębiorczości.
Spór między USA a Chinami i Rosją to prezent dla Korei Północnej
Anna Grzywacz rozmawia o Półwyspie Koreańskim z Oskarem Pietrewiczem, analitykiem PISM i autorem książki "Spór o Koreę. Rola USA i Chin w kształtowaniu bezpieczeństwa międzynarodowego na Półwyspie Koreańskim".
Anna GrzywaczForbes: Dyplomacja kupiecka, czyli jak Berlin dogaduje się z Pekinem
(...) Silna gospodarka, liczba ludności, rozwinięte ośrodki naukowe i względna stabilność ekonomiczna sprawiają, że Chińczycy traktują Berlin jako swego strategicznego partnera. Na to jednak nakładają się tarcia między Pekinem a Waszyngtonem, dlatego Berlin, troszcząc się o interes ekonomiczny, szuka drogi środka
Patrycja PendrakowskaOd kiedy świat pogrążył się w pandemicznych lockdownach i kryzysie, wycena jego majątku wzrosła ponad 15-krotnie.
Krzysztof Zalewski